Belediyelere Yönelik Destekler ve Teşvikler

 

Belediyelere Yönelik Destekler ve Teşvikler

Belediyelere Destek Veren Kurumlar

Kalkınma Ajansları

-DFD Desteği (Destek şu anda aktif değil)
Bölgenin rekabetçilik seviyesini yükseltecek, bölgesel gelişmesine hız kazandıracak, bölge için mühim stratejik aksiyonların başlatılmasını ve hayata geçirilmesini sağlayacak ciddi önem arz eden araştırma, planlama, fizibilite ve buna benzer diğer faaliyetlerin desteklenmesidir.

-Teknik Destek (TD)
Bölgedeki yerel aktörlerin bölgesel gelişimi açısından önem arz eden, fakat kurumsal kapasitenin az oluşu nedeniyle hazırlık ve uygulama aşamalarında sorun ile karşılaşılan çalışmalarına destek sağlamaktır.
Programın kapsamı, Ajans tarafından yayınlanan herhangi bir proje teklif çağrısı ile aralarında bir ilişki kurmamak koşuluyla; lokal yönetimlerin başta planlama çalışmaları ile Bölge Plan ve Programlarını uygulayıcı veya yerel kalkınma kapasitesini yükselten hareketleri ile diğer başvuru sahiplerinin yerel ve bölgesel gelişimlerine katkıda bulunabilecek çalışmalarıdır.

-Proje Teklif Davetine Dayalı Finansal Destek Programları
Ajans tarafından yapılan incelemeler ve çalışmalar sonrasında geliştirilen destek programları kapsamında, belirli dönemlerde proje teklif daveti yolu ile proje karşılığı finansal destek sağlanabilmektedir. Proje teklif daveti nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak proje teklifi sunmaya davet edilmesidir. Bu kapsamda kar amacı gütmeyen kurumlara ve kuruluşlara yönelik de yer yer proje teklif davetleri açıklanmaktadır. Proje teklif davetleriyle alakalı gelişmeler aşağıdaki adres ve bağlantıdan takip edilebilmektedir.

İLBANK A.Ş. (İller Bankası) Tarafından Kullandırılan Hibe ve Krediler

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili organizasyonu olan İller Bankası A.Ş. tarafından belediyelere altyapı ve yapım işlerine destek olunmasına yönelik çeşitli destekler ile yenilenebilir enerjiye yönelik sistemlerin, uygulamaları da yapılarak kurulması konusunda teknik ve finansal destekler sağlanmaktadır.
Bankanın Etkinlik Konuları Nelerdir?
Yerel Yönetimlere;
➔ Finansman Sağlamak,
➔ Proje Geliştirmek,
➔ Danışmanlık ve Teknik Hizmet Vermek,
➔ Proje Yürütmek,
➔ Yerel yönetimlere Genel Bütçeden ayrılan hisselerin dağıtımlarını yapmak,
➔ Bankaya kaynak temin etmek üzere, proje kaynağı için herhangi bir kredi ve şartlı yükümlülük altına girmemek koşuluyla kar amaçlı gayrimenkul yatırım projeleri ile uygulamalar yapmak ve yaptırmak,
➔ Bakanlık tarafından istenen özel projeler ve altyapı projeleri ile yapım çalışmalarını yapmak ve yaptırmak,
➔ Yurtiçi ve yurtdışı finansmanlık kuruluşları ile işbirliği yapmak,
➔ Yurtiçi ve yurtdışı finansman kuruluşları ile para ve sermaye piyasalarından ve her çeşit fonlardan kaynaklar sağlamak,
➔ Her türlü taşıt, menkul ve gayrimenkul varlıkları almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek, leh ve aleyhte rehin, ipotek, intifa, irtifak hakları, gayrimenkul mükellefiyetleri ve diğer ortalıkları tesis etmek,
➔ Kendi kaynakları dışında finansman sağlamak ve Bankacılık Kanununa aykırı olmamak şartı ile çalışma alanı kapsamında yurtdışında projelendirme ve danışmanlık hizmetleri vermek,
➔ Projelerin uygulanması için temin edilen finansmanın kullanılmasına aracı olmak,
➔ Ortak yönetimlere dönük her türlü eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerinde bulunmaktır.

-Su ve Kanalizasyon Programı (SUKAP)
SUKAP çalışmaları 2011 yılında başlamış, belediyelerimizin su, kanalizasyon ve altyapı projelerini desteklemek gayesiyle yürütülen bir projedir. Bu bağlamda; Cumhurbaşkanı Kararı ile nüfusu 25.000 ve altında olan belediyelere Genel Bütçe'den ayrılan ödenekten proje tutarının %50'si oranında hibe yardımı sağlanmakta, kalan %50'si için ise İller Bankası A.Ş. tarafından belediyesine uzun vadeli bir kredi açılmaktadır. Nüfusu 25.000’den fazla olan ve Cumhurbaşkanı Kararı ekinde yer alan belediyelere ise 5393 sayılı Belediye Kanunundaki borç stoku sınırına uyma şartı aranmaksızın İller Bankası A.Ş.’ ce kredi tahsisi yapılmaktadır. Ayrıca projesi tamamlanmamış belediyelerin projeleri İller Bankası A.Ş. tarafından öncelikle projelendirilmektedir.

-İller Bankası Yıllık Kârından Ayrılan Ödeneğin Köyler ve Belediyelerin Altyapı Projeleri ve Yapım Çalışmalarında Kullandırılmasına İlişkin Yönetmelik Kapsamında Yararlandırılan Fonlar
6107 sayılı İller Bankası AŞ Kanunu’nun 13’üncü maddesi gereğince Banka senelik safi kârının % 51’i il özel yönetimleri tarafından yerine getirilen, köylerin teknik ve sosyal altyapı hizmetlerinin finansmanı; nüfusu 200.000’in altında olan belediyelerin harita, imar planı, içmesuyu, atıksu, katı atık, kent bilgi sistemi ve benzer olan diğer şehirsel altyapı projelerinin finansmanı ile nüfusu 25.000’in altında olan belediyelerin anılan projelerinin ayrıca yapımının finansmanında hibe olarak kullandırılmaktadır. Belediyelere ait harita, imar planı, içme suyu, atık su, arıtma tesisi, deniz deşarjı, katı atık düzenli depolama, jeotermal enerji tesisi, şehir bilgi sistemi, etüt ve proje işlerinin finansmanı %50 oranında Banka kârından ayrılan ödenekten hibe katkı sağlanarak, kalan %50’si ise İller Bankası’nca kredi açılması yolu ile yapılmaktadır. Kullanım sahaları; İçme Suyu, Kanalizasyon, Arıtma, Katı Atık, Deniz Deşarjı, Hizmet Binası, Terminal, İş Merkezi, Çevre Düzenlenmesi, Yol, Malzeme, Araç – Gereç, Kamulaştırma ve Gayrimenkul.

-İller Bankasının Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Teknik ve Mali Desteği
İlbank bünyesindeki Yenilenebilir Enerji Kaynakları Müdürlüğünce aşağıda belirtilen yenilenebilir enerjiye yönelik sistemlerin, uygulamaları da yapılarak kurulumlarının yapılması konusunda her türlü teknik ve mali destek sağlanmasıdır.

➔ Güneş enerjisi (GES) ile elektrik elde etmek,
➔ Rüzgar enerjisi (RES) ile elektrik elde etmek,
➔ Hidrolelektrik enerji (HES) ile elektrik elde etmek,
➔ Jeotermal enerji (sıcak su-buhar-gaz) temin edilmesi ile entegre sistemler (sondaj, reenjeksiyon, elektrik üretimi, merkezi ısıtma, meyve ve sebze kurutma vb.), ➔ Su ve yer kaynaklı ısı geçişi,
➔ Biyokütleden elde edinilen gaz (çöp gazı dahil) ile elektrik ve gaz üretimi,
➔ Enerji verimliliği.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından Verilen Destekler

-Belediyelerin Şehirsel Altyapı İhtiyaçlarına Yönelik Yardımlar
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, finansal kaynağı eksik olan belediyelere İller Bankasınca hazırlanıp Kalkınma Bakanlığı tarafından yıllık yatırım programına alınan; harita, imar planı, içmesuyu, atıksu, katı atık ve benzeri şehirsel altyapı ihtiyaçlarının finansmanına destek sağlamak amacıyla Maliye Bakanlığı tarafından Bakanlık bütçesine konulan ödenekten yardım yapılmaktadır. Söz konusu ödenekten yapılacak destekler, “Belediyelerin şehirsel Altyapı İhtiyaçları İçin Tahsis Edilen Ödeneğin Kullanımına İlişkin Yönetmelik” hükümlerine göre yürütülmektedir.
Uygun Tahsis (Destek) Konuları ise;
➔ Harita yapımı, imar planı çizimi,
➔ İçmesuyu şebekesi, içmesuyu arıtımı, atıksu şebekesi, atıksu arıtımı, deniz deşarjı ve katı atık bertarafı ve benzeri her türlü alt yapı tesislerinin etüt ve projelerinin hazırlanması ve yapımı ile ilgili şehirsel altyapı ihtiyaçlarının finansmanı için katkı sağlanmaktadır (md.4).

Makul Başvuru Sahipleri;
a) Son nüfus sayımına göre popülasyonu 100.000 ve altında olan belediyelerin projeleri değerlendirmeye alınmaktadır.
b) Yapım işlerinde, uygulama veya kesin projeleri Bankaca makul bulunan belediyelerin talepleri değerlendirmeye alınır.
c) Yatırım maliyetinin tamamını, Bankaca dağıtılacak yaklaşık yasal paylarının %40’ından borçları düşüldükten sonra kalan kısmı esas alınarak hesaplanacak kredi limiti ile karşılayabilen belediyelerin projeleri değerlendirmeye alınmaz.
ç) Finansal durumu, yatırım maliyetinin belediyesince sağlanması gereken finansman tutarını karşılamayan belediyelerin projeleri değerlendirilmeye alınmaz.
d) Tek seferde birden fazla altyapı yapım talebinden sadece biri değerlendirmeye alınmaktadır.
e) Yatırımın tamamlandığı tarihten itibaren, son 3 yıl içinde benzer projeler için ulusal veya uluslararası hibe programlarından yararlanan belediyeler ödenekten yararlanamamaktadır.
f) Uygulanmasında mülkiyet, kaynak tahsisi ve diğer benzeri hukuki ve teknik engeller bulunan talepler değerlendirmeye alınmamaktadır.
g) Harita çizimi, imar planı ve proje yapımında (a), (c) ve (e) bentleri dikkate alınmamaktadır.

Destek Oranı
Belediyelerin harita çizimi, imar planı, içme suyu şebekesi, içme suyu arıtımı, atıksu şebekesi, atıksu arıtımı, deniz deşarjı ve katı atık bertarafı ve benzeri alt yapı tesislerinin etüt ve projelerinin hazırlanmasında; proje bedelinin %75’i oranında katkı sağlanmaktadır.
Belediyelerin şehirsel altyapı tesislerinin yapımında; popülasyonu 20.000 ve altında bulunan belediyelere yatırım maliyetinin %75’ine, popülasyonu 20.001-100.000 arasında bulunan belediyelere yatırım maliyetinin %50’sine kadar yönetmelikte öngörülen esaslar çerçevesinde katkı sağlanmaktadır.

-Çevre Gelirlerinin Takibi ve Tahsili ile Tahsilat Karşılığı Öngörülen Ödeneğin Kullanımı Hakkında Yönetmelik Dahilindeki Destekler
Çevre kirliliğinin önüne geçilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi ve çevre ile ilgili yatırımların desteklenmesi için bütçeye gelir kaydedilecek çevre katkı payı ve diğer gelirlerin tahsili ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesinde öngörülen ödenekten yapılacak harcamalara ilişkin usul ve esaslar, çevre gelirlerinin takip ve tahsili ile tahsilat karşılığı öngörülen ödeneğin kullanımı hakkında yönetmelikte düzenlenmiştir. Söz konusu yönetmelik kapsamında Bakanlık bütçesinde öngörülen ödenekten çevre ile ilgili olarak yapılacak harcamalar ve karşılıksız yardımlar ile verilecek kredilerin; harcama prosedürlerini, uygulanacak vade ve faiz oranlarını ve bütçeye kaydedilecek gelirlerin tahsilatına yönelik işlemler gerçekleştirilmektedir.
Desteğin Kullanım Hedefleri;
Atıksu altyapısı, atıksu arıtımı, derin deniz deşarjı, atık bertarafı ve katı atık geri kazanım tesislerinin gözetimi, fizibilite, etüt, proje ve inşaat işlerinin kredi veya yardım suretiyle desteklenmesinde,
➔ Hava, su, deniz ve toprak kalitesinin ölçümü ve izleme ağının oluşturulması için yapılan harcamalarda,
➔ Gürültünün önlenmesi ile ilgili olarak etüt ve projelerin desteklenmesi için yapılan harcamalarda,
➔ Acil müdahale planlarının hazırlanması, revizyonları, uygulanması, acil müdahale gerektiren olaylar sonucu kirlilikten etkilenen alanlar ile canlıların rehabilitasyonu ve restorasyonu için yapılan harcamalarda,
➔ Çevresel etki değerlendirmesi faaliyetleri ile çevre düzeni planlarının hazırlanması için yapılan harcamalarda,
➔ Bölge koruma planı çalışmaları için yapılan harcamalarda,
➔ Biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik yapılan harcamalarda,
➔ Çölleşme ve iklim değişikliğine karşı mücadele çalışmaları için yapılan harcamalarda,
➔ Stratejik çevresel değerlendirme için yapılan harcamalarda,
➔ Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bitki ve hayvan türleri ile yaşama ortamlarının korunması için yapılan harcamalarda,
➔ Uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan mecburiyetlerin karşılanması için yapılan harcamalarda,
➔ Çevreye yönelik eğitim ve yayın ile ilgili faaliyetler için yapılan harcamalarda, İhtisas komisyonları için yapılan harcamalarda,
➔ Çevre kirliliğinin ortadan kaldırılması için yapılan harcamalarda,
➔ Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bunlar tarafından kurulan ve yönetilen hizmet birliklerince ihtiyaç duyulmakta olan, çöp toplama aracı, vidanjör, arazöz, ilaçlama makinası, yol süpürme aracı ve diğer Bakanlıkça uygun görülecek araç ve ekipmanlara yönelik harcamalar.

Başvurular; destek ve kredi başvurularının her yılın Ocak - Şubat ve Haziran - Temmuz ayları arasında olmak kaidesiyle, yılda iki defa yapılması esas alınmaktadır. İhtiyaç olması durumunda Bakanlıkça yönetmelik kapsamında tarihlerde değişiklik yapılabilmektedir. İnceleme Komisyonunca uygun görülen ve Bakan tarafından onaylanan, genel yönetim kapsamındaki kamu yönetimleri ile bunlar tarafından oluşturulan birliklere ait atıksu altyapı, atıksu arıtımı, katı atıkları düzenli depolama, bertaraf etme ve geri kazanım tesislerinin proje sahibi tarafından projelendirilmesi veya yapımı için ihale edilmesi halinde, proje, ihale sözleşme bedelinin en çok yüzde kırk beşine kadar, Bakanlık tarafından hazırlanan tip projelerde ise keşif özetinde Bakanlıkça belirlenen miktarın en çok yüzde ellisine kadar yardım verilebilir. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bunlar tarafından oluşturulan birliklere ait, keşif özetinde yer alan bedel veya ihale bedeli 5.000.000 Türk Lirasını geçen atıksu altyapısı, atıksu arıtması, katı atık düzenli depolama, bertaraf etme ve geri kazanım tesisi yapım projeleri için Bakanlıkça yapılan yardımlar üç bölümde verilmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Tarafından Sağlanan Destekler

-Yerel Yönetimlerin, Derneklerin ve Vakıfların Projelerine Yapılacak Desteklere İlişkin Yönetmelik Kapsamındaki Yardımlar
Kültür ve Turizm Bakanlığının bütçesinden “Kültür ve Turizm Bakanlığınca Yerel Yönetimlerin, Derneklerin ve Vakıfların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik” yargılarına göre kültür, sanat ve turizmi geliştirmek ve tanıtmak için hazırlanan projelerine yardım sağlanmasıdır. Özetle, yerel yönetimlerin, asıl hedefi kültür, turizm, sanat ve tanıtım etkinlikleri olan dernek ve vakıfların projelerine Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinden destek sağlanması amaçlanmaktadır.

-Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına İlişkin Destekler
Kültür ve Turizm Bakanlığınca alınan, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Hakkında 13.04.2005 tarihli, Kanunun 25785 sayılı 12. maddesi, Resmi Gazete’de yayımlanan “Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payına Dair Yönetmelik” yargılarına göre kültür ve tabiat varlıklarının onarımına destek yapılmaktadır. Belediyelerin ve il özel idarelerinin faaliyet alanlarında kalan, taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla tahakkuk eden emlak vergisinin %10’u oranında tarih, tahakkuk ve tahsil edilecek katkı payının uygulama esasları söz konusu yönetmelik ile belirlenmiştir.
Belediye veya il özel yönetimlerince, taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan planlama, proje, uygulama ve kamulaştırma faaliyetlerinin (KDV dahil) maliyetinin katkı payı hesabında toplanan tutar yeterli olmak şartıyla % 95’ini aşmamak kaidesiyle mevcut taşınmaz kültür varlığı sayısı, mevcut durumu, ilin kültürel değerlerine katkısı dikkate alınarak Valilik tarafından hakkaniyet ölçüsünde kullanılmasına izin verilmektedir. Başvuru dönemlerini valiler il sınırı içindeki belediyelere, Ocak ayından itibaren duyurmaktadır. Valinin yıl içindeki başvuru dönemi sayısını, dörde kadar artırmaya yetkisi vardır.

-Teknik Yardım Desteği
Desteğin hedefi; Kültür ve Turizm Bakanlığı kapsamında, Mahalli İdareler’den (Belediyeler, İl Özel İdareleri,Mahalli İdare Birlikleri, Yatırımı İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları) doğrudan veya İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri kanalı ile gelen çevre düzenlemesi ve altyapı uygulamalarına ilişkin finansal yardım taleplerine, Bakanlık bütçe imkanları kapsamında yardım yapılabilmesidir.
Finansal yardım yapılan konular;
➔ Katı atık bertaraf tesisi
➔ Atıksu arıtma tesisi
➔ Kanalizasyon - kollektör hattı şebekesi
➔ İçmesuyu hattı
➔ Su deposu
➔ Trafo ve aydınlatma sistemleri
➔ Kış sporları, mekanik tesisleri ve altyapı uygulamaları
➔ WC ve foseptik
➔ Çevreler, meydanlar, parklar ve yol düzenlemeleri gibi altyapıya yönelik uygulamalar

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Tarafından Sağlanan Destek

-Toplum Yararına Program (TYP)
Türkiye İş Kurumu tarafından istihdamın korunmasına ve büyütülmesine, işsizlerin mesleki kalitelerinin geliştirilmesine, işsizliğin azaltılmasına ve özel politika gerektiren grupların işgücü piyasasına kazandırılmasına yardımcı olmak üzere çıkarılan Türkiye İş Kurumu Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği çerçevesinde, işsizliğin yoğun olduğu dönemlerde veya bölgelerde doğrudan ya da yüklenici eli ile toplum kârına bir iş ya da hizmetin gerçekleştirilmesi yoluyla, özellikle istihdamında zorluk çekilen işsizlerin çalışma, alışkanlık ve disiplininden uzaklaşmalarını engellemek suretiyle işgücü piyasasına uyumlarını gerçekleştirmek ve bunlara geçici gelir desteği sağlamaktır. (Programın önceki ismi; Toplum Yararına Çalışma Programı şeklindedir).

Sağlanabilecek Hizmetler;
➔ Çevre temizliği,
➔ Kamusal altyapının yenilenmesi,
➔ Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olan resmi okullarda çevre düzenlemesi yapılması,
➔ Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olan resmi okullarda bakım, onarım ve temizlik işlerinin yapılması,
➔ Restorasyon çalışması, tarihi ve kültürel mirasın korunması,
➔ Ağaçlandırma işlemleri,
➔ Park düzenlemeleri,
➔ Vadi ve derelerde ıslah çalışması,
➔ Erozyon engelleme çalışmaları.

TÜBİTAK Tarafından Sağlanan Destekler

Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı
Büyükşehir belediyelerinin bilim merkezi kurulmasına yönelik projeleri desteklenmektedir. Bilim merkezi binasının, büyükşehir belediyesi tarafından temin edilmesi gerekmektedir. Projenin başka bir kurum/kuruluştan destek alabilmesi pozitif yönde katkı sağlamaktadır.
Bilim merkezlerinin kurulması ve tüm ülke çapında popülerleştirilmesi, TÜBİTAK’ın, bilimin yaygınlaştırılması misyonunun bir parçasıdır. TÜBİTAK, bilim merkezlerinin toplumumuzda bilim kültürünü yaygınlaştırmak için son derece önemli bir rol sahibi olacağı öngörüsünden yola çıkarak, ülkemizde bu merkezlerin kurulmasını ve yıllar içinde sayılarının artırılmasını hedeflemektedir.
Bu bağlamda, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun 23. toplantısında özellikle çocukların ve gençlerin bilime olan ilgilerini ve meraklarını artıracak, teknolojiyi daha doğru kullanmalarını sağlayacak bilim merkezlerinin:
➔ 2016 yılından itibaren tüm büyükşehirlerde,
➔ 2023 yılı itibariyle de tüm illerde kurulmasına yönelik çalışmaların, yerel yönetimlerle işbirliği halinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda, ilk aşamada büyükşehirlerdeki, ikinci aşamada da diğer illerdeki bilim merkezi projelerinin desteklenmesi hedeflenmektedir.
Başvurularda herhangi bir zaman kısıtlaması bulunmamaktadır. Büyükşehir Belediyelerinin yazılı talebi doğrultusunda süreç başlatılmaktadır. Proje süresi en fazla 6 yıldır sürmektedir.

Avrupa Birliği Mali Yardımları

✓ Katılım Öncesi AB Mali Yardımı
Katılım öncesi yardım aracının 2014-2020 yıllarını kapsayan ikinci dönemi, 2007-2013 yıllarını kapsayan birinci dönemi devamı niteliğinde, yine ülkemizin AB müktesebatına uyum ve müktesebatın uygulanmasına yönelik kapasitesinin arttırılmasıyla ekonomik ve sosyal uyuma ilişkin kapasitenin oluşturulması hedefleri kapsamında yürütülecektir. Belediyelere sağlanan desteklerin kapsamı nedir? IPA kapsamında belediyelere sağlanan yardımlar, aşağıda ifade edilen konu başlıkları
ile gruplandırılabilir:
➔ Sosyal içerikli projelere sağlanan yardımlar,
➔ Çevre altyapısı ile alakalı projelere sağlanan yardımlar,
➔ Bölgesel rekabetin güçlendirilmesine yönelik projelere sağlanan yardımlar.

✓ Sosyal İçerikli Projeler
Bu modelde, IPA kapsamında kalan, öncelikli alanların çerçevesinde, merkezi düzeydeki kamu kuruluşları tarafından geliştirilen projelerin bir kısmı ya da alt bileşenleri hibe olarak verilmektedir. Hibe projeleriyle merkezi düzeyde belirlenen sorunlara yönelik, yerelden çözüm önerilerinin geliştirilmesi ve böylece projelerin etkilerinin artırılması, ayrıca yerelden katılımın güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Hibe programlarına başvurabilmek için hibe duyurularının takip edilmesi gerekmektedir. Hibe duyurularını; Merkezi Finans İhale Birimi, AB Genel Sekreterliği, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ve hibe programı sahibi kuruluşlar yapar. Projenin konuları, açılan hibe duyurusuna bağlı farklılık göstermektedir.

Hibe Duyurusunu Kim Yapar?
● Merkezi Finans ve İhale Birimi
● www.mfib.gov.tr
● İnsan Kaynakları Program Otoritesi
● www.ikg.gov.tr
● Avrupa Birliği Bakanlığı
● www.ab.gov.tr
● Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu
● www.avrupa.info.tr
● Hibe Programı Sahibi Kuruluş

✓ Çevre Altyapısı ile İlgili Projelere Yönelik Destekler
IPA çerçevesinde, ülkemizde çevre sektörüne ayrılmış olan fonların etkin bir şekilde kullanılması maksadı ile hazırlanan Çevre Operasyonel Programı (ÇOP), ülkemizin çevre alanındaki performansını, Avrupa Birliği ilke ve politikalarıyla uygun olacak şekilde artırmasına yardımcı olacaktır. ÇOP çerçevesinde belirlenen öncelikler ve tedbirler kapsamında su temini, kanalizasyon ve atık su arıtımının kaliteli hale getirilmesi, entegre katı atık yönetiminin geliştirilmesi ve programın nihai alıcıları olan belediyelerimizde idari ve teknik kapasitenin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. IPA fonlarının yönetimi için oluşturulmakta olan yapılanma kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı çevre sektöründe Yönetim Otoritesi olarak belirlenmiştir. Yönetim Otoritesi; ilgili bileşenin Operasyonel Programı’nın, güçlü finansal yönetim ilkelerine göre uygun bir şekilde yönetiminden ve uygulanmasından sorumludur. Projelere, en fazla, maliyetlerinin %75’i kadar AB hibesi sağlanmaktadır. Ulusal katkının %30 - %45 arası Bakanlık tarafından karşılanmakta ve geri kalanı için İller bankasından ya da uluslararası finans kuruluşlarından kredi sağlanması mümkün olmaktadır.

✓ “Herkes için ERASMUS” Programı
Avrupa Komisyonu eğitim, öğretim, gençlik ve spor alanlarında 2014-2020 dönemi için yalnızca “Herkes için Erasmus” programının uygulanacağını duyurdu. Herkes için Erasmus Programı 2014-2020 döneminde mevcut olan Hayat boyu Öğrenme ve Gençlik Programlarının yerini alarak, kolaylaştırılmış yeni bir yapı tesis etmektedir. Bu yeni program desteklenen eylem sayısını 75’ten 11’e düşürerek etkinliğin artırılmasını, hibelere başvuru kolaylığı sağlaması ve aynı zamanda yineleme ve bölünmelerin önüne geçilmesini hedeflemektedir.
Avrupa komisyonu, 2007-2013 arasındaki dönem için ayrılan bütçeye kıyasla %70 oranında bir artış öngörerek, 2014-2020 arasındaki dönem için 19 milyar €’luk kaynağı “Herkes için Erasmus Programına” tahsis etmektedir.

Yeni program önceki programlarla aynı hedefleri paylaşmakla beraber, 3 kategori altında gruplandırılmaktadır:
● Bireylerin Öğrenme Hareketliliği
● Yenilikçilik ve İyi Uygulamalar için İşbirliği
● Politika Reformu için Destek
Ayrıntılı bilgi için: Türkiye Ulusal Ajans web sayfası ziyaret edin.

Birleşmiş Milletler Destekleri

✓ Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı 1950 yılından itibaren Türkiye’de demokratik yönetimle, kalkınma ve yoksulluğun azaltılması konularında, çeşitli hükümet kurumlarıyla, sivil toplum kuruluşları, iş dünyası ve diğer ulusal ve uluslararası kurumlarla işbirliği yaparak faaliyetlerde bulunmaktadır. 1986 yılından itibaren, 80’in üstünde program, bütün ülkede uygulanmıştır. Son yıllarda UNDP’nin Türkiye öncelikleri, 4 ana insani gelişim konusunda odaklanmaktadır: iyi yönetişim, yoksulluğa karşı mücadele, çevre ve cinsiyet. Ve hepsine ek olarak, UNDP, krize ve felaketlere karşı hareket konularında da aktif bir rol oynamıştır.

✓ Küresel Çevre Fonu – GEF
Küresel Çevre Fonu (GEF), 3 uygulama merkezi (UNDP, UNEP ve Dünya Bankası) tarafından sürdürülen küresel çevresel faydalar sağlama amacına yönelik olarak, vakıf fonu şeklinde yapılandırılmış, finansal bir mekanizmadır. UNDP-GEF, temel olarak çevresel alanlarda kalkınma faaliyetlerini finanse eder. Odaklandığı konular: biyolojik çeşitlilik, iklimdeki değişiklik, kimyasallar, uluslararası sular, toprak bozulması, sürdürülebilir orman idaresi, ozon tabakasının incelmesi olacak şekilde sıralanabilir. GEF, UNDP üzerinden uygunluk özelliklerini taşıyan projeleri, 5 farklı şekilde nitelendirmektedir:
➔ Tam Projeler (full-sized projects);
➔ Orta Ölçekli Projeler (medium-sized projects);
➔ Kolaylaştırma Faaliyetleri (enabling activities);
➔ Hedef Araştırmalar (targeted research);
➔ Programlı Girişimler (programmatic approaches).
Not: GEF SGP Türkiye (aşağıdaki liste içerikli) “GENEL” çağrı tarihleri: 4 Kasım 2022 ve 31 Mart 2023

✓ Küresel Miraslar Fonu (Global Heritage Fund-GHF)
Dünya üzerinde tehlike altında bulunan kültürel miraslara sahip çıkma hedefiyle kurulan GHF, bilimsel yaklaşımlarla, gelişmekte olan ülkelere yardımcı olmaktadır. GHF projeleri, zor kriterlerden geçerek seçilirler. GHF kar amacı gütmeyen ve uluslararası seviyede çalışan bir kuruluştur. Kuruluş özellikle kültürel ve tarihi mirasların korunmasına finansal destek sağlamaktadır. 2002 yılında kurulan GHF, bugüne kadar $20 milyon üzerinde yatırımda bulunmuştur.
Başvuru Süreci Nasıl Gerçekleşmektedir?
➔ GHF üzerinde çalışılacak faaliyetleri seçmek için Danışma Kurulu (Senior Advisory Board) ve diğer uzmanlar ile birlikte bir araştırma yönetir. GHF projesi kapsamına girebilmek için, faaliyet üssünün aşağıdaki ölçütlere uygun olması gerekmektedir.
➔ UNESCO Dünya Mirasları listesinde bulunmak veya uluslararası önemde bir arkeolojik ve kültürel yapı olması.
➔ Projenin gelişmekte olan bir ülkede veya bölgede bulunması.
➔ Yerel yöneticilerden ve gönüllülerden oluşan güçlü bir takım oluşması.
➔ Güçlü bir koruma alanı olması ve yapım aşamasında olması.
➔ Çevre halkın da katılımı sayesinde güçlü bir muhafaza anlayışı oluşturulması.
✓ Şehirler Ortaklığı (Cities Alliance)- Catalytic Hibeleri (CATF)
Desteğin hedefi: Şehirler ortaklığı, başarılı yaklaşımların oluşturulması ve yoksulluğun azalmasını amaçlayan şehirlerin küresel ortak yönetimidir.
Şehirler ortaklığı tarafından oluşturulan, düzenli şehirleşme ve yoksulluk ile mücadele hedeflerine hizmet etmek için oluşturulan fonlardır. Bu fonların aktarımında öncelik şehirlere, yerel yönetimlere, yerel yönetim derneklerine veya hükümetlere verilir. Hibelere ulaşmak için aşağıda belirtilen hedefler doğrultusunda çalışılmalıdır.
➔ Şehirleri ve yerel yönetimleri, tüm şehir halkı için geliştirme
➔ Kentsel gelişim amacı doğrultusunda, geniş kapsamlı ve uzun vadeli yaklaşımlar oluşturulması
➔ Sistemsel değişiklikler için gerekli yeniliklerin yapılması
➔ Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi

Uygun Proje Konuları Nelerdir?
➔ Şehir geliştirme stratejileri
➔ Yoksul mahalleleri geliştirme projeleri
➔ Sürdürülebilir gelir projeler
➔ Proje Catalytic hibeleri amaçlarına uygun olmalıdır.
➔ Hibe talepleri 50,000 –250,000 ABD doları arasında olmak zorundadır.
➔ En az bir tane Citites Alliance üyesi, projeyi desteklemek zorundadır.
➔ Proje ülkesindeki hükümetin, proje ile ilgili herhangi bir yasaklaması olmamalıdır.

Uluslararası Teknik İşbirliği Kapsamında Verilen Destekler

✓ Türk-Alman İşbirliği Programı
Desteğin Amacı;
➔ Türk Hükümeti´nin siyasi hedeflerinin ve planlanan reformların desteklenmesi.
➔ İşbirliği projelerinin daha yoksul illerde odaklanılması yoluyla bölgesel dengesizliklerin ortadan kaldırılması.
➔ Proje programının ağırlıklı olarak aşağıdaki konulara yönelmesi: Belediyelerin çevreye uyumlu şekilde gelişmesi (atık su arıtma tesisleri, katı atık depolama tesisleri, kurumlara nitelik kazandırılması), küçük ve orta ölçekli işletmelere kredi sağlanarak istihdamın geliştirilmesi ve gelir getiren önlemler. Ağırlıklı alanların geliştirilmesiyle katkılar daha etkin bir şekilde kullanılabilmekte ve katkıda bulunan diğer kurumlarla koordinasyon kolaylaşmaktadır.
➔ Özellikle Belediyelerin idare ve icra kapasitelerinin güçlendirilmesi suretiyle Türkiye´nin Avrupa Birliği´ne hazırlığının desteklenmesi.
➔ Katkıda bulunan diğer kurumlarla (AB Komisyonu, Dünya Bankası, BM kurumları) yakın bir koordinasyonun sürdürülmesi.
➔ Özel sektörün, yatırımlar çerçevesinde mali katkıda bulunmasıyla daha yakın bir işbirliğini kazanmak için araçların sağlanması.
Almanya Federal Cumhuriyeti´nin ekonomik işbirliği iki büyük alana ayrılmaktadır: ikili işbirliği ve çok taraflı işbirliği. İkili işbirliği çerçevesinde Alman Hükümeti kalkınmada öncelikli yatırımlar için, ya % 60´i bağış olmak üzere düşük faizli kredi olarak, ya da tümü bağış olarak sermaye sağlamaktadır (Mali işbirliği). Alman Hükümeti Yeniden Yapılanma Kredi Kurumu´nu (Kreditanstalt für Wiederaufbau - KfW) projelerin denetlenmesi ve Türk partnerlerle birlikte uygulanması konusunda görevlendirmektedir.

✓ Fransız Kalkınma Ajansı(AFD)
Fransız Kalkınma Ajansı tarafından verilen kredilerin amacı, yüksek çevresel etkili sektörler üzerine yapılacak belediye yatırımlarını desteklemektir. Türk Belediye yatırımlarını teşvik etmek mühim bir kalkınma konusu olarak görünmektedir.
AFD tarafından sağlanan finansman aracılığıyla, Denizbank Türk Belediyelerine, kendi projelerini yönetebilecekleri, ağırlıklı olarak çevre korumaya yönelik yatırımlarını finanse edebilecekleri uzun vadeli kaynaklar sunabilmektedir. AFD kredileri, ikincil şehirlerin özellikle su ve arıtma, katı atıkların yönetimi ve kent ulaşımı gibi projeleri desteklemeyi amaçlamaktadır. Projenin dinamiğini desteklemek üzere, Denizbank ve AFD tarafından ortaklaşa olarak belediyelere yönelik iddialı bir eğitim programı / teknik destek (Kapasite Geliştirme Destek Programı) geliştirilmiştir. Bu program, genel bağlamda Türkiye’de devam eden yönetimin yerelleşme sürecinde, fonun tamamıyla verimli olması sağlayan prosedürler ve araçların, Türk yerel yönetim yöneticileri tarafından sahiplenilmesini amaçlamaktadır. En azından % 60’ı büyükşehir olmayan belediyelere yönelik, yaklaşık otuz kadar belediye projesi AFD tarafından sunulan imkanlar aracılığıyla finanse edilecektir.

Büyükelçilikler Tarafından Verilen Destekler

✓ Avustralya Büyükelçiliği Doğrudan Yardım Programı (DAP)
Desteğin Amacı; Avustralya Büyükelçiliği’nin Doğrudan Yardım Programı (DAP), insani zorluklara uzun vadede ve sürdürülebilir bir biçimde yönelmeyi amaçlayan esnek ve küçük hibelerdir. DAP fonları katılımcı özellikteki küçük-ölçekli kalkınma faaliyetlerini desteklemekte kullanılmaktadır ve yararlananların, projelerin tanımlanması, tasarlanması ve yönetimine katılımını sağlamıştır. Kadınların, çocukların ve diğer dezavantajlı grupların ihtiyaçlarına ayrıca çevre ile ilgili fayda sağlayan projelere özel bir önem gösterilmektedir.
Fon miktarı minimum 3.000 Avustralya doları- maksimum 10.000 Avustralya dolarıdır. DAP fonları kâr amacı gütmeyen kalkınma faaliyetlerinde bulunan kurum/kuruluşlara ve sivil toplum örgütlerine açıktır. Projeye hak kazanan faaliyetler, genellikle oldukça kısa zaman dilimlerinde ve bir yılı geçmeyecek bir şekilde uygulanır. Hibe verilen örnek alanlar arasında: toplum sağlığı, eğitimi, küçük ölçekli altyapı, kırsal ve tarımsal kalkınma ve de çevre bulunmaktadır.

✓ Küçük Ölçekli Büyükelçilik Projeleri (MATRA KAP) Programı- Hollanda
Küçük ölçekli büyükelçilik projeleri programının amacı açık, plüralist ve demokratik toplumun gelişmesidir. Program, sivil toplum yapısının güçlendirilmesinin, özel kuruluşlar ile kamu kurumları arasındaki işbirliğinin ve etkileşimin öneminin vurgulanmasını istemektedir. Öncelikli sahalar; mevzuat ve kanunlar, kamu yönetimi, kamu düzeni ve polis, bilgi ve medya, İnsan hakları ve azınlıklar, çevre ve sivil toplum örgütleri, çevre yetkilileri, işgücü ve sosyal politika, kültür, refah, sağlık, konut, eğitim. Proje başına sağlanabilecek maksimum hibe miktarı 15.000 €’dur. “MATRA Projeler Programı” için Hollanda’da yerleşik partnerle bir işbirliğine ihtiyaç duyulmaktadır. Proje finansmanı alabilmek için Hollanda Dışişleri Bakanlığı’na, sadece bu partner başvurma hakkına sahiptir. “MATRA KAP Programında ise işbirliği koşulu aranmamaktadır. STK’lar, yerel otoriteler, eğitim kurumları vb. Ankara’daki Hollanda Büyükelçiliğine ya da İstanbul’daki Hollanda Konsolosluğuna direkt başvuru yapabilirler.
Programa bir yıl içerisinde 3 defaya mahsus başvuru yapılabilmektedir. Bu başvurular, Şubat, Mayıs ve Ağustos aylarının sonundan önce gönderilmelidir.

✓ Proje Finansmanı – İngiltere
Kaynak sağlanan öncelikli sahalar arasında demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları, sivil toplumun güçlendirilmesi, sivil toplum örgütlerinin etki alanlarının genişletilmesi ve çevre konuları yer almaktadır.
Proje fonları için başvurulabilecek iki tür fon kaynağı vardır:
➔ İngiltere Büyükelçiliği Projeleri: İngiltere Büyükelçiliği ve Başkonsolosluğu küçük projeler için (5000 pounda kadar) fon ayırma kararı alabilmektedir. Proje tavsiyeleri 1 Nisan –31 Mart tarihleri arasındaki mali yılı içerisinde, herhangi bir anda sunulabilir.
➔ İngiltere Hükümeti Projeleri: Daha büyük çaplı projeler için, proje teklifleri, standart bir Program Başvuru Formu doldurularak İngiltere Dışişleri Bakanlığı onayına sunulmalıdır. Bir proje teklifinin analiz edilmesi uzun bir zaman gerektirdiğinden dolayı, bir sonraki mali yıl için, önerilen projeler için Kasım ayında başvuru yapılması gerekmektedir. Faaliyetlere gerekli kaynakların tahsis edilmesi, genellikle Nisan ayının başlangıcında sonuçlanmaktadır.
İngiltere Milletler Topluluğu program bütçeleri, genellikle, yalnız bir mali yıldan, maksimum üç yıla kadar olan faaliyetlerin desteklenmesi için kullanılabilmektedir. Yerel olarak kaynak tahsis edilen küçük projeler, kaynak tahsis edilen mali yıl içerisinde tamamlanmak zorunda kalmaktadır.
Proje teklifleri aşağıda belirtilen kriterlerden mümkün olduğunca fazlasını karşılamak durumundadır:
➔ Sivil toplum gelişiminin desteklenmesi ve özel beceri ve uzmanlık;
➔ Sürdürülebilir olması
➔ “Çarpan” etkisi olması; kısacası olabildiğince geniş bir etki sahasına sahip olması
➔ Açık başarılabilir bir ürün vermesi

✓ Japon Büyükelçiliği Yerel Projelere Hibe Programı (GGP)
“Yerel Projelere Hibe Programı (GGP)” Japon Devleti tarafından, 1989 yılından beri “Japonya Resmi Kalkınma Yardımı (Japan ODA)” kapsamında, gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanmaktadır. Programın hedefi temel insani ihtiyaçları karşılamak üzere hazırlanmış kalkınma projelerine yönelik geri ödemesiz bir mali destek sunmaktır. Sivil toplum kuruluşları ve belediyeler başvuruda bulunabilirler. Türkiye’nin bütün bölgelerinden proje başvuruları kabul edilecek olmakla birlikte, ülkenin her yerinde proje uygulanabilecektir. Fakat Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine öncelik verilecektir. Proje başına tahsis edilebilecek maksimum hibe miktarı 10 milyon Japon Yen’i olmaktadır. (10 milyon Japon Yeni yaklaşık olarak 100.000 USD’dir.) Proje harcamaları kapsamındaki Katma Değer Vergisi (KDV) Büyükelçilik tarafından karşılanmamaktadır. Projelerin konusu, toplumdaki dezavantajlı kitleleri amaçlayan konularda ve temel insanî ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olmalıdır. Kabul edilen proje konuları: Temel Sağlık, Engelliler, Kalkınmada Kadın, Kamu Faydası / Diğer Dezavantajlı Kesimler ve Kapasite Geliştirme ve Eğitim: Mesleki eğitim, özel topluluklar için kapasite geliştirme programları.

✓ Kanada Fonu ve Kanada Uluslararası Kalkınma Ajansı Geçiş Ülkeleri Programı (Countries In Transition-CIT)
Desteğin Amacı; Kanada fonu Kanada Hükümeti öncelikli alanları doğrultusunda STK projelerine destek vermek üzere kullanılır. Yerel oluşumlar, birey ve grupların kalkınma aktivitelerine katılımı ve gönüllülük desteklenmektedir. Program; bireyler, yerel ve bölgesel hükümet-dışı kurumlar ve kuruluşların faaliyetlerini güçlendirme ve fonlamayı amaçlar.
Projeye uygun faaliyetler; İlgili konularda seminer, çalıştay, konferans organize etme; kamu eğitimi; uzmanlık geliştirme gibi konularda bilgilendirme materyali hazırlama ve basma; proje koordinatörü maaşına katkı; proje amacına direkt katkı sağlayan ofis ekipmanı alımı (özel yazılım veya donanım gibi). Toplam bütçeleri CND $ 75.000 olmakla beraber, proje başına en az CND $ 5.000 - en fazla CND $20.000.

Belediyelere Yönelik Yatırım Teşvikler

*Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nün yürütmekte oldukları yatırım teşvik sistemine, yerel yönetimler başvuru yapabilirler.
Belediyeler, yapacakları altyapı, üst yapı ve her türlü ulaşım hizmetlerinde kullanacakları yeni makina ve teçhizatların alınmasında doğacak katma değer vergisinden (KDV %18) muaf olacaklardır. Yurtdışından alacakları makineler ve teçhizatlar için gümrük vergisi (%2) muafiyetinden faydalanabilirler.
Bu muafiyetten yararlanabilmek için belediye adına yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesi gereklidir.
Yatırım teşvik sisteminde, 1. ve 2. bölgelerde asgari yatırım tutarı 3.000.000 TL, 3. 4. 5. ve 6. bölgelerde ise 1.500.000 TL‘nin üzerinde olması gerekmektedir. (Alınacak makina ve teçhizatın, birinin veya birkaçının toplam tutarı.)
Yatırım teşvik belgesi ve yapılacak yatırımın süresi 3 yıldır. Bu süre içerisinde, istenilen makineler ve teçhizatlar alınabilir.

Alınabilecek Makinalar; Greyder, Yükleyiciler, kanal kazıcı yükleyiciler, paletli yükleyiciler, lastik tekerlekli ekskavatörler, paletli ekskavatörler, hidrolik kırıcılar, kurtarma araçları, deprem kurtarma araçları, ön kurtarma araçları, kompaktörler, su ve gaz kaçak bulma makinaları ve bunlara ait özel donanımlar, derz kesme makinaları, vibratörler, çok amaçlı küçük silindirler, sıkıştırmalı çöp kamyonları, yol süpürgeler, vidanjörler, itfaiye arazözleri, ön müdahale araçları ve arazözleri, kombine kanal açma makinaları, bitümlü sathi kaplama araçları, kanal görüntüleme kameraları, su kaçağı dinleme mikrofonları, su kaçağı tespit sistemler, gezici gaz kaçağı analiz araçları, gaz kaçağı algılama sistemleri, temiz hava tüplü solunum cihazları, derin kuyu görüntüleme sistemleri, menhol kapağı dedektörleri, kablo borular, yer ve derinlik tespit sistemleri, tuz serpme ve kar küreme araçları, sinek ve sivrisinek ilaçlama makinaları, trafolar, dalgıç pompaları, motopomplar, jeneratörler, ağaç sökme ve dikme araçları, kurtarma araçları, hidroliftler, yol süpürgeleri, kompresörler, su sondaj makinaları, cenaze bekletme-yıkama araçları ve donanımları, şehir içi yolcu taşımak için alınacak otobüsler, içme suyu ve pis su boruları (PE/HDPE/KORUGE(ÇELİK tipler), pis ve temiz su arıtma üniteleri, asfalt finişleri, yani belediyenin ihtiyacı olan iş ve inşaat makinaları vb. her türlü araç, teşvik belgesi ile birlikte alındığı zaman KDV muafiyeti uygulanmaktadır.
Bu makinalar yurt dışından alındığı zaman KDV – gümrük fonları ve vergilerinden de muaf olmaktadır.
Belediye beton santrali ve donanımları, asfalt plenti ve donanımları, bordür büz makinaları, soğuk hava tesisleri, içme suyu şişeleme tesisleri gibi yatırımlar yapacak ise, bu belediye hizmet teşvikinin içine yazılamaz. Bu yatırımlar için belediyelerin, teşvikten ayrı olarak, yeni bir teşvik alması gerekir.
Alınacak damperli ve kasalı kamyonlar, binek araçlar, ambulanslar, bilgisayarlar, yazıcılar, fax makinaları, fotokopi makinaları gibi teçhizatlar teşvik belgesine yazılabilir fakat KDV muafiyeti imkanından faydalanamaz.
Belediyelerin yatırım teşvik belgesi alabilmesi için; KDV mükellefi olması, encümen kararı alınması, belediye başkanına yetki verilmesi ve belediye başkanının imza sirküleri gerekmektedir.

Belediyelere Yönelik Destekler Minimum Yatırım Tutarları

o 1. ve 2. bölgelerde 3 milyon TL,
o 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde 1.500.000 TL’dir. ,