Irak İhracat Rehberi

26.09.2022 

Irak İhracat Rehberi

Irak’a İhracat Yapmak

Güneydeki sınır komşumuz olan Irak, 40 milyonluk nüfusu ve zengin kültürüyle Türkiye’den birçok ürün ithal etmektedir. Ekonomisi Avrupa kadar sağlam temellere dayanmayan Irak’ın temelde ülke olarak kalkınmasını sağlayan etken petrol ve petrol ürünleridir. Geçmişten günümüze sosyal olarak büyük tahribatlar yaşamış olan Irak bunun sonucunda kalıcı bir ekonomiye sahip olamamıştır. Son otuz yılda diğer ülkelere karşı gösterdiği olumsuz tutum sebebiyle ticari anlamda sarsıntıya uğrayan Irak, son dönemde bu tutumunu düzeltmeye ve gelişime daha açık olma kararı almıştır. Farklı ülkelerden birçok yatırımcı Irak’ın stratejik konumunun ortaya koyduğu faydalardan yararlanmak istemektedir, sonucunda da buna yönelik adımları atmaya başlamıştır. Yıllar boyu merkezi konumundan dolayı birçok ülke ticaretinde bir geçiş kapısı olan ülke, günümüzde eski dinamizmini geri getirmek için çalışmalar yapmaktadır.

En büyük onuncu ticari partnerimiz olan Irak önümüzdeki zamanlarda daha farklı stratejiler izleyeceğe benziyor.

Irak’a İhracat Nasıl Yapılır?

Irak, dış ticaret politikası ve katı sayılan kurallarıyla ticari riski nispeten büyük olan bir ülkedir. Yine de mevcut durumuna göre büyük bir ekonomiye sahip olan ülke Ortadoğu petrollerini elinde tutarak hatırı sayılır bir üretim gücünü de elinden tutmaktadır. Ekonomisini bu şekilde kalkındıran Irak dolayısıyla iyi bir alım gücüne de sahiptir. Türkiye’den Irak’a ihracat yapmak isteyen firmaların bu hususlarda dikkat etmesi gerekmektedir. Daha doğru bir müşteri analizi ve doğru ürün seçimiyle istediği pazarı yakalayabilir.

ODS Danışmanlık Grubu olarak riskleri sizin için tarayıp, en iyi pazarlama stratejileriyle hedefinize ulaşmanıza yardımcı oluyoruz.

Irak’a İhracat Yapan Firmalar Nelerdir?

Çoğunun kara yollarıyla sağlandığı ihracatta kargo ve taşımacılık firmaları önemli kademelere ulaşmıştır. Birçok sektör Irak’a çeşit çeşit ürün sağlarken ulaşımı sağlayan firmalarımız da bu ticari ortaklığa büyük ölçüde destek olmaktadır. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2019 yılında Irak’a tam 12 bin firma ihracat yapmıştır.

Başta gıda, tekstil ve mobilya olmak üzere çeşitli mamul eşya, mücevherat, hububat, makine, demir-çelik ürünleri ihraç edilmektedir. Gıda ve kimya sektörü listenin başındaki sektörler arasında yer almaktadır.

Irak’a İhracat Yapmak İçin Gerekli Evraklar ve Düzenlemeler Nelerdir?

Diğer ülkelere nazaran katı kuralları ile esnek çalışma şartlarına pek sahip olmayan Irak’a ihracat yaparken gerekli evraklara ve doğru ürün prosedürlerine dikkat edilmesi gerekmektedir.
• Irak ihracat sürecinde Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) kullanmaktadır. ISO’ya bağlı Kalite Kontrol Örgütü (COSQC) ile gerekli işlemler gerçekleştirilmektedir. Bu kurallar doğrultusunda ürünlerinizi kontrol etmeli ve gümrükten geçtiği sırada kullanım süresinin %70 oranında devam etmesine dikkat etmelisiniz.
• Ürün paketleme işlemlerinde bazı gereklilikler bulunmaktadır. Ürün ambalajı ve etiketinin Irak’ta en yaygın konuşulan dil olan Arapça veya ortak dil olan İngilizce yazılar bulundurup doğru ifadelerin kullanılması gerekmektedir.
• Gıda ürünlerinde domuz eti veya domuz yağı kullanılmadığın belirten ibareler ve et kesiminin helal olduğuna dair ibareler bulunması gerekmektedir. • Ürünlerin yan etkileri Arapça yazılmalıdır.
• Diğer ülkelerde de geçerli olan bazı genel ihracat kuralları Irak için de geçerlidir. Örneğin bir şirket kurup bu şirketi yasal yollardan Irak yetkililerine ve Türkiye’ye belgelerle kanıtlamanız gerekmektedir.
• Bir e-ticaret sitesi kurmalısınız. Teknoloji altyapısı gittikçe gelişen Irak’ta hedef pazarınızı internet yoluyla bulmak günümüzde kolaylaşmıştır.
• Mikro ihracat işlemlerinizi gerçekleştirebilmek için ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı) belgesini hazırlamalısınız. Kargo yoluyla ulaşımını gerçekleştireceğiniz ürünlerinizi yetkili kargo firmaları kuralları doğrultusunda düzenlemelisiniz.
• Ticari fatura hazırlanması gerekmektedir.
• Gümrükte ve müşteriye ulaşımda sorun yaşanmaması için yurt dışı kargo teslimat belgelerinizi hazır etmeniz gerekmektedir. İlgili kargo firması ve diğer yetkililer aracılığıyla bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.

Irak’a İhracat Vergileri Nelerdir?

Türkiye ile aralarında belirli bir ticari anlaşma bulunmayan Irak, yapılan ihracatlarda gümrük vergisi yükümlülüğünü vermektedir. 2019 Şubat ayında yürürlülüğe giren tek gümrük uygulamasıyla gümrük vergi oranları sınıflandırılmıştır. Öncesinde 0-100 arası serbestçe değişen gümrük vergisi oranları 0,5-30 arasında sınıflandırılarak düzene koyulmuştur. Gümrük vergisi hesaplama sistematiği açıklanarak GTİP'te sınıflandırılmış eşya için tahakkuk edecek gümrük vergisinin [Hacim (Ton/Kg/adet/litre vs..) x Birim Referans Kıymet ($) x Vergi Oranı = Vergi Miktarı] şeklindeki formüle göre belirlenip, Irak'a yapılan ithalatta istisnai olarak çok az ve spesifik ürünler için fatura kıymeti dikkate alınarak verginin hesaplanacağı açıklanmıştır.

Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi (KIBY) Bakanlar Kurulu kararı ile I, U ve L tipi demir profiller, oluklu ambalajlar, polietilen süngerler ve klinker pirinç tarlalarında belirtilen oranlarda ek vergiler belirlenmiştir. Karar 1 Aralık 2020'de yürürlüğe girmiştir.

Irak, Türk ihracatında ürünlere iki tarife gümrük vergisi uygulamaya devam etmektedir. Ek olarak Irak’ta Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) bulunmamaktadır. Bu düzenlemeye karşılık belirli ürünlere yüksek miktarda serbest vergilendirme yapılmaktadır (Alkol ve tütün için %300, seyahat biletleri için %15, otomobiller için %15 ve mobil şarj kartları ve internet için %20 satış vergisi).

Irak’ta şirket kurmak isteyen için standart Kurumlar Vergisi %15 oranındadır. Bu oran petrol ve doğalgaz şirketleri için %35 şeklinde değişmektedir.

Irak’a İhraç Edilen Ürünler Nelerdir?

Çeşitli sektörlerde birçok iş kolu ürün pazarları olarak Irak’ta da yer bulmuştur. Türkiye’den Irak’a birçok ürün ihraç etmekteyiz. Başlıca gıda, tekstil ürünleri, mobilya, makine ve hububat olmak üzere birçok ürün Irak’ta müşteri bulmaktadır. 2019 yılında elde edilen ihracat verileri karşısında Türkiye’den Irak’a ihracı yapılan ürünler ve ekonomik katkıları şekildeki gibidir:
• Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri = $1.078.514,96
• Kimyevi Maddeler ve Mamulleri = $819.874,13
• Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller = $510.272,25
• Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri = $720.875,67
• Hazırgiyim ve Konfeksiyon = $570.796,62
• Çelik = $407.022,75
• Elektrik Elektronik = $354.160,83
• Demir ve Demir Dışı Metaller = $266.457,29
• Yaş Meyve ve Sebze = $125.656,32
• Makine ve Aksamları = $247.481,95
• Meyve Sebze Mamulleri = $162.036,07
• Halı = $109.490,34
• Otomotiv Endüstrisi = $210.284,88
• İklimlendirme Sanayii = $142.216,92
• Mücevher = $63.573,11
• Deri ve Deri Mamulleri = $71.428,50
• Tütün = $62.221,34
• Tekstil ve Hammaddeleri = $57.102,39
• Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri = $90.865,24
• Madencilik Ürünleri = $62.696,31
• Kuru Meyve ve Mamulleri =$34.420,42
• Zeytin ve Zeytinyağı = $22.008,75
• Savunma ve Havacılık Sanayii = $2.754,82
• Diğer Sanayi Ürünleri = $3.145,98
• Fındık ve Mamulleri = $5.020,09
• Süs Bitkileri ve Mam. = $4.528,73
• Gemi ve Yat = $462,71

Türkiye ile Irak Arasındaki Ticaret Hacmi Nasıldır?

Türkiye ile Irak ticaret ilişkilerini güç geçtikçe geliştirmektedir. 2022 yılının ilk 7 ayından alınan verilere göre ihracat geçen yıla göre %30 oranında artmıştır. Bir sıra atlayarak en çok ihracat yaptığımız Irak, ikili ilişkilerimizde küresel ticaret ağırlığını artırmak istemektedir. İki ülkenin başkanları ileriki zamanlar için 20 milyar dolarlık ticaret hacmine sahip olmayı hedef koymuştur. Bu hedefe ulaşmayı amaçlayan Türkiye gerekli ihracat adımlarını atmaya başlamıştır. Irak’a olan ihracatımızın %16’sı değerli taşlar ve metaller geçtiğimiz yıl ortalama %33 oranında büyüme göstererek en çok büyümeye ulaşan sektör olarak önümüze çıkmıştır. 2021 yılında Türkiye’den Irak’a ihracatı 8,4 milyar dolar değerinde değer bulurken, 2022 yılı Türkiye ve Irak arası ticari hacim 12 milyar dolar olarak ölçülmüştür.

Irak, en büyük 8. ticari ortağımız ve en yüksek net ihracat kazandığımız ülkedir.