İşletme Hesabı Defteri

 

İşletme Hesabı Defteri

İşletme Hesabı Defteri Nedir?

İşletme hesabı defteri, muhasebe sistemi içerisinde tek taraflı kayıt sistemine uygun olarak tutulan bir defterdir. İşletme defterinin sağ tarafında gelirler, sol tarafında ise giderlere ait sayfalar bulunmaktadır. Defter ciltlerden oluşur, sayfaları karşılıklıdır ve sıra numaraları bulunmaktadır. Esnaflar giderlerin hesaplandığı ödemelerini gider sayfasına, gelir sayılan tahsilatlarını ise gelir sayfasına yazarlar.

İşletme Defteri Kimler Tarafından Kullanılır?

Aslına bakılacak olursa, defterin işlenmesi çok kolaydır ve anlaması zor veya karmaşık değildir. İşletme defteri istendiği müddetçe herkes tarafından tutulabilir, hiçbir sakıncası bulunmamaktadır ancak şunu da bilmekte fayda var ki, işletme defteri, ikinci sınıf tüccarlar tarafından tutulmak zorundadır. Kısacası söyleyebiliriz ki işletme defterleri ikinci sınıf tüccar statüsüne sahip olan tarafınca kullanılır.

İşletme Defteri İşletmeler İçin Zorunlu Mudur?

Bütün işletmeler için defter tutma zorunluluğu mevcuttur. Yasal veya zorunlu defterlerin vazgeçilemez oluşu ticaret ve vergi mevzuatında da işlenmiştir ve paralel düzenlemelerle de hüküm altına alınmışlardır. Elbette işletmelerin tutmak zorunda oldukları defterler, işletmelerin uymak zorunda oldukları durumlara ve düzenlemelere göre farklılık gösterir ancak defter tutulması elbette zorunluluktur.

İşletme Hesabı Defteri Tutma Yolları Nelerdir?

İşletme hesabı defterinin nasıl tutulacağı doğrultusunda aslında Vergi Usul Kanunu’nun 194. Maddesi, işletme defterinin özelliklerini belirtmiştir. Bu bağlamda işletme defterinin özellikleri:
• İşletme hesabının sol tarafında giderler, sağ tarafında ise gelirler bulunmaktadır.
• Sol taraftaki gider bölümüne satın alınan mal ya da yapılan hizmetlerin karşılığında ödenmiş olan veya borçlanılan paralar ve de işletmeyle ilgili olabilecek bütün tüm giderler yazılır.
• Gelir bölümüne ise satılan ürünün bedeli ya da yapılan hizmetin karşılığı olarak tahsil edilmiş olan paralarla tahakkuk eden alacaklar ve işletme faaliyetinden elde edilen bütün diğer gelirler yazılır.

Elbette bunların haricinde işletme hesabı defteri tutarken de aşağıda belirtilen özelliklere dikkat etmelisiniz:
• Ticari belge üzerinde KDV ayrıyeten gösterilmelidir.
• Her satır için yalnızca tek bir belge kaydedilmelidir.
• KDV dahil olarak düzenlenmiş belgelerde, toplam tutar hesabından vergi düşüldükten sonra kalan tutar deftere yazılmalıdır.
• Kira gideri, brüt tutardan kaydedilmektedir.
• Kaydı yapılan ticari belgelerin üzerine “muhasebe kaydı yapıldı” ifadesi yazılmalıdır. Deftere ise kayıt numarası düşülür.

İşletme Hesabı Defteri Kim Tarafından Tutulur?

Vergi usul kanununa göre iki çeşit tüccar bulunmaktadır, bunlar birinci sınıf ve ikinci sınıf tüccarlardır. Birinci sınıf tüccarlardan bilanço esasına uygun düşecek bir biçimde kayıt tutmaları beklenmekteyken ikinci sınıf tüccarlardan ise işletme hesabı defteri tutmaları beklenmektedir. İkinci sınıf tüccar statüsünde bulunabilmenin belli başlı şartları bulunur ve bu şartlar Maliye Bakanlığı tarafından her yıl güncellenmektedir.

İşletme Defteri Gider Sayfasına Neler Yazılır?

İşletme defterinin gider kısmına yani defterin sol sayfasına, satılan ögeler veya verilen hizmetlerin temin edilme tutarları, satışlardan gelen iadeler, işletme faaliyetlerine ilişkin giderler ve de bütün bunlara ait olan indirilecek KDV yazılır. Aynı zamanda amortisman payı da gider sayfasına yazılmaktadır. Eğer işletme ürün ticareti ile uğraşan bir şirket ise, dönem başında mal mevcudunun tutarı da gider sayfasındaki satın alınan emtia (ürün) kısmına yazılır.

İşletme Hesabı Defteri Kullananlar E-Defter Kullanabilir Mi?

İşletme hesabı defteri kullanmakta olanlar e-defter kullanmazlar. Defter beyan sistemi üzerinden işletme defteri tutarlar ve bu sayede de e-arşiv fatura düzenlemek için mali mühür gerekmez. Eğer e-fatura kullanmak isterler ise o zaman mali mühür almaları gerekmektedir.

İşletme Defteri Ne Kadar Süre Aralıklarla Tasdik edilir?

Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununca belirtildiği üzere, aşağıda belirtilen durumlarda defterlerin tasdik edilmesi gerekmektedir:
• “Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;”
• “Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;”
• “Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;”
• Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce. ” Yine Vergi Usul Kanununun 222. maddesi doğrultusunda, defterlerini bir sonraki yıl da kullanmak isteyen kimselerin defterlerinin, ocak ayında tasdik edilmesi gerekmektedir.

İşletme Defteri Tasdik Ücreti Ne Kadardır?

Noterlikte defter onaylatmak elbette ücret dahilinde bir işlem demektir. Bu bağlamda herhangi bir yerdeki noterlerin sizden talep edeceği ücret, Türkiye Noterler Birliğince ve de Adalet Bakanlığınca belirlenir ve ayrıca da bu belirlenen fiyat listeleri, her yılın mart ayında yenilenerek duyurulmaktadır. Eğer tasdik ettirme işlemi, firmaların kendileri tarafından notere gidilerek yapılırsa normal defter ücreti ve noter bedeline ek başka bir ücret ödenmemektedir, ancak devreye mali müşavirler girerse, verdikleri hizmet için ekstra bir ücret talep edeceklerdir. Bu bağlamda işletme defteri tasdik ücreti aşağıdaki gibidir:
• İşletme Defteri (Hizmet) (Defter Beyan) – İşçisiz 3.150,00TL, İşçili 4.000,00TL
• İşletme Defteri (Alım -Satım, İmalat) (Defter Beyan) – İşçisiz 3.550,00TL, İşçili 4.500,00TL