Skip to content

Endüstriler


  • Savunma ve Havacılık
  • IT ve Yazılım
  • Tüketici Ürünleri
  • Otomotiv Sanayi
  • Makine İmalat
  • Kamu Projeleri
  • Kimya Sanayi
  • Medikal Ürünler
  • Elektronik Ürünler

Uluslararası İş Geliştirme ve İhracat Danışmanlığı


  • Uluslararası Pazar Araştırması Danışmanlığı

Proje Yönetim Danışmanlığı


  • Hibe ve Destek Yönetimi Danışmanlığı
  • Ar-Ge ve Tasarım Merkezi Danışmanlığı
  • Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlığı
  • SGK Teşvikleri Danışmanlığı
  • Fizibilite Danışmanlığı

Kurumsal Gelişim Danışmanlığı


  • Kurumsal Yönetim Danışmanlığı
  • Turquality Danışmanlığı
  • KVKK Danışmanlığı
  • Stratejik Planlama Danışmanlığı
  • Finansal Yönetim Danışmanlığı
  • Operasyonel Denetim Danışmanlığı
  • Kurumsal Risk Yönetimi Danışmanlığı
  • İş Analizi ve Verimlilik Danışmanlığı

Mühendislik ve Teknoloji Danışmanlığı


  • Üretim Danışmanlığı
  • Mühendislik Danışmanlığı
  • Endüstri 4.0 Danışmanlığı
  • SAP Business One Danışmanlığı
  • Kalite Yönetim Danışmanlığı
  • Veri Analitiği ve Kampanya Yönetimi Danışmanlığı

İşe Alım ve Yetenek Yönetimi Danışmanlığı


  • İşe Alım Danışmanlığı
  • Faktör Bazlı İş Değerlendirme Danışmanlığı
  • Değerlendirme Merkezi
  • Anket Uygulama Hizmeti

Hakkımızda


  • Genel Bakış
  • Misyon-Vizyon
  • Değerlerimiz ve Kültürümüz
  • Sayılarla ODS
  • Ödüller ve Sertifikalar
  • Tanıtım Videomuz

Endüstriler


  • Savunma ve Havacılık
  • IT ve Yazılım
  • Tüketici Ürünleri
  • Otomotiv Sanayi
  • Makine İmalat
  • Kamu Projeleri
  • Kimya Sanayi
  • Medikal Ürünler
  • Elektronik Ürünler

Uluslararası İş Geliştirme ve İhracat Danışmanlığı


  • Uluslararası Pazar Araştırması Danışmanlığı

Proje Yönetim Danışmanlığı


  • Hibe ve Destek Yönetimi Danışmanlığı
  • Ar-Ge ve Tasarım Merkezi Danışmanlığı
  • Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlığı
  • SGK Teşvikleri Danışmanlığı
  • Fizibilite Danışmanlığı

Kurumsal Gelişim Danışmanlığı


  • Kurumsal Yönetim Danışmanlığı
  • Turquality Danışmanlığı
  • KVKK Danışmanlığı
  • Stratejik Planlama Danışmanlığı
  • Finansal Yönetim Danışmanlığı
  • Operasyonel Denetim Danışmanlığı
  • Kurumsal Risk Yönetimi Danışmanlığı
  • İş Analizi ve Verimlilik Danışmanlığı

İşe Alım ve Yetenek Yönetimi Danışmanlığı


  • İşe Alım Danışmanlığı
  • Faktör Bazlı İş Değerlendirme Danışmanlığı
  • Değerlendirme Merkezi
  • Anket Uygulama Hizmeti

Mühendislik ve Teknoloji Danışmanlığı


  • Üretim Danışmanlığı
  • Mühendislik Danışmanlığı
  • Endüstri 4.0 Danışmanlığı
  • SAP Business One Danışmanlığı
  • Kalite Yönetim Danışmanlığı
  • Veri Analitiği ve Kampanya Yönetimi Danışmanlığı

Hakkımızda


  • Genel Bakış
  • Misyon-Vizyon
  • Değerlerimiz ve Kültürümüz
  • Sayılarla ODS
  • Ödüller ve Sertifikalar
  • Tanıtım Videomuz
  • öne çıkanlar
  • hizmetler

     Uluslararası İş Geliştirme ve İhracat


    • Uluslararası Pazar Araştırması Danışmanlığı

     Tedarik Zinciri ve Satın Alma


     İşe Alım ve Yetenek Yönetimi


    • İşe Alım Danışmanlığı
    • Faktör Bazlı İş Değerlendirme Danışmanlığı
    • Değerlendirme Merkezi
    • Anket Uygulaması Hizmeti

     Proje Yönetim


    • Hibe ve Destek Yönetimi Danışmanlığı
    • Ar-Ge ve Tasarım Merkezi Danışmanlığı
    • Yatırım Teşvik Belgesi Danışmanlığı
    • SGK Teşvikleri Danışmanlığı
    • Fizibilite Danışmanlığı

     Kurumsal Gelişim


    • Kurumsal Yönetim Danışmanlığı
    • Turquality Danışmanlığı
    • KVKK Danışmanlığı
    • Stratejik Planlama Danışmanlığı
    • Finansal Yönetim Danışmanlığı
    • Operasyonel Denetim Danışmanlığı
    • Kurumsal Risk Yönetimi Danışmanlığı
    • İş Analizi ve Verimlilik Danışmanlığı

     Mühendislik ve Teknoloji


    • Üretim Danışmanlığı
    • Mühendislik Danışmanlığı
    • Endüstri 4.0 Danışmanlığı
    • SAP Business One Danışmanlığı
    • Kalite Yönetim Danışmanlığı
    • Veri Analitiği ve Kampanya Yönetimi Danışmanlığı
  • endüstriler
    • Savunma ve Havacılık
    • IT ve Yazılım
    • Tüketici Ürünleri
    • Otomotiv Sanayi
    • Makine İmalat
    • Kamu Projeleri
    • Kimya Sanayi
    • Medikal Ürünler
    • Elektronik Ürünler
  • kariyer
  • referanslar
  • iletişim
  • Türkçe
  • Türkçe
  •  

    MAKALE

    MAKALE

    Korona Sonrası Tedarik Zincirinde Çin’e Alternatif Pazar: Türkiye



    04.05.2020  
    Pınar Seçkin

    Korona sürecinde tedarik zincirinde yaşanan kopmalar, dünya düzeninde önemli bir aktör olan Çin’de aksayan üretim süreçleri ve ülkelerin Çin’e karşı tutumları sonucunda Çin hala eski konumunu koruyabilir mi? Birçok ülkeye yardım elini uzatan Türkiye alternatif Pazar olabilir mi? Bu makalede salgının bir sonucu olarak değişen tüketim alışkanlıklarının sonucunda gözlemlenen sektörel değişiklikler istatistikler ve uzman yorumları üzerinden anlatılarak yukarıdaki sorulara cevap aranacaktır.

    Bilindiği üzere ilk olarak Aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs salgını dünya üzerinde binlerce kişinin ölümüne yol açmıştır. Dünya nüfusunun sağlığını önemli derecede tehdit eden bu salgın; kolay bulaşıcı olması, belirli bir tedavi yönteminin bulunmaması sebebiyle hala da etkilerini sürdürmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 11 Şubat’ta koronavirüs kaynaklı hastalığa COVID-19 adını vermiş, 11 Mart’ta ise pandemi olarak ilan edilmiştir. (1)

    Bu hastalığın Çin’in Vuhan kentindeki pazardan alınan yarasa sebebiyle bulaştığı söylense de laboratuvarlarda yarasalar üzerinde gerçekleşen araştırmalar sonucunda yanlışlıkla veya bilerek salındığı, önlemlerin alınmadığı vb. spekülasyonlar da mevcuttur.

    Salgına dair en büyük etkiler ise dünya ekonomisinde kendini göstermektedir. Bunun temel sebepleri arasında Çin’in tedarik zincirinde dünyada ilk sıralarda yer alması sonucunda aksayan üretim olarak gösterilmektedir. Sonuç olarak tüm dünyaya yayılan virüs uluslararası ticareti durdurma noktasına getirmiş ve Çin kaynaklı bu virüse dair sorgulamalar başlamıştır.

    Salgın sürecinde yaşanan gelişmelerden en önemlisi tedarik zincirinde dünyanın lideri olan Çin’in fuarlarının, konferanslarının ertelenmesi, fabrikaların kapanması ve tedarik edilecek ürünlerin üretiminde ve nakliyesinde aylarca aksamalar gözükmesi olmuştur. Amerikan Perakende Pazar Liderleri (APPLD) Derneği’nin uzun vadeli (3 yıl) etkileri üzerine tahminine göre hammadde ve ara ürün kıtlığı, limanların geçici kapanması, Çin’deki fabrikaların durması ve pek çok tedarikçinin iflas etmesi sonucunda üreticilerin kendilerine yeni üretim tedarik kaynakları bulmaya yönelecekleri ön görülmektedir. (2)

    Çin’in merkezinde bulunan Hubei eyaletinin başkenti olan Vuhan, sanayi şehri olarak bilinmekte, nakliye, ulaşım kaynakları ve endüstriyel anlamda ülkenin temel endüstrilerinde büyük rol üstlenmektedir. Özellikle birçok kaynaklarda ‘ülkenin ana caddesi’’ ve bazı kaynaklarda Çin’in Chicago’su olarak bilinmektedir. Ülkeye dair ticari verilere baktığımızda 11 milyon nüfuslu bu şehirde sadece 2019’da ticaret hacmi 35 milyar doları aşmıştır. Ayrıca Renault SA, PSA Group Peugeot, IBM, HSBC, Siemens, Walmart, Ericsson, Microsoft vb. otomobil ve teknoloji alanında devleşen küresel şirketlerin Wuhan’da fabrikaları bulunmaktadır. Özellikle otomobil, optik vb. teknolojik yatırımlarını 350’den fazla bilimsel ve teknolojik araştırma enstitüsü ile destekleyen Vuhan’da dünyadaki 500 büyük şirketin 300’den fazlası ticari faaliyetlerini yürütmektedir. (3)




    Çin’in tedarik zincirinden salgın sebebiyle elini çekmesi sonucunda tüm dünyada ticaret durmuştur. Dünyadaki tüm ülkelerde tedarik zinciri başta olmak üzere temel medikal malzemelerin dahi üretilmemesi yürütülen politikaların yeniden alınması gerekliliğini ortaya koymuştur. Yeni politikalar arasında bir yandan kendi içlerinde üretim bir yandan da alternatif yakın konumda bulunan ülkelerin tedarik zincirine entegre edilmesi tartışılmaktadır.

    Öte yandan birçok hükümet açıkça Çin’e tepki göstermektedir. Çin hükümetin salgını gizlenmesinden ve diğer ülkelere yayılmasından sorumlu tutulmaktadır. Güvensizlik ortamı ve ABD gibi ülkelerin yaklaşımları bu durumu kanıtlar niteliktedir. Buna örnek vermek gerekirse, ABD Başkanı Donald Trump “koronavirüsün yayılımı sürecinde diğer ülkelerle bilgi paylaşmaması ve işbirliği yapmaması nedeniyle” Çin’e biraz bozuk olduğunu söylemiştir.(4) Bunun yanısıra Amerika’nın sesi haberine göre Trump’ın “Bu sayıları Çin açıklıyor. Çin’deki sayıları bilmiyoruz,” şeklinde açıklamaları mevcuttur.(5) Almanya’nın en büyük gazetelerinden olan The Bild gazetesi genel yayın yönetmeni Çin’i önlem almamakla, salgına rağmen pazarı kapatmamakla tüm dünyayı tehlikeye atmakla suçlamış ve “koronavirüs pandemisinin etkisi nedeniyle Pekin’in Berlin’e 149 milyar euro ödemesi gerektiği” iddialarında bulunmuştur.(6) Ayrıca Washington Post’ta yer alan habere gönderme yaparak güvenlik standartlarına uyulmadan araştırmalar yapılması, salgın hakkında bilgilendirilmemesi ve dünyayı tehlikeye attınız söylemleri mevcuttur.(7)

    Aşağıdaki grafik incelendiğinde bu söylemlerin pek de haksız olmadığı düşünülebilir. Grafikte Ocak 22 tarihinden 4 Mart tarihine kadar Çin’deki vakalar ile Dünya’nın geri kalanındaki vakalar kıyaslanmıştır. Grafiğe bakıldığında, Çin’deki vaka sayısı salgının ilk ortaya çıktığı ülke olmasına rağmen diğer ülkelere kıyasla daha az yayıldığı ve bu salgının diğer ülkeleri daha çok etkilediği görülmektedir.

    Grafik 1: COVID 19 Vaka Sayılarının 22 Ocak-4 Nisan Arasında Çin ve Dünya Genelindeki Kıyaslaması

    Yapılan araştırmalarda en iyimser tabloda bile ticaretin en az bir sene önemli kayıplar yaşayacağı, gelişmiş ülkelerin resesyona gireceği, gelişmekte olan ülkelerin ise süreci iyi yönettikleri takdirde krizi fırsata çevireceği açıklanmıştır. ABD’li yatırım bankası JP Morgan’ın raporunda “Salgını önlemek için alınan önlemler arttığından ve gelişmiş ülke piyasaları gerilediğinden 2020’nin ilk yarısında Çin dışındaki gelişmekte olan ülkelerde resesyon bekliyoruz.” açıklamasına yer verilmiştir. (8) Kredi sigorta şirketi Euler Hermes’in Koronavirüs’ün dünya ekonomisi üzerindeki etkilerini değerlendirdiği rapora göre Çin’de kapanan tesisler nedeniyle haftalık 26 milyar dolarlık bir ticaret şoku beklenmektedir. (9) Ayrıca Ekonomi Politikaları Uzmanı Aziz Hatipağaoğlu, “Çin, ABD, Almanya, İngiltere, Hindistan, Güney Kore ve Japonya gibi gelişmiş ekonomiler başta olmak üzere küresel ekonomiye entegre olan birçok ülke dramatik bir resesyona doğru gidiyor. Özellikle Hindistan gibi ülkelerde salgının patlama yaşaması dünya ekonomisi için ağır sonuçlar doğuracak. Önümüzdeki birkaç ayda, dış finansman ihtiyacı yüksek olan ülkelerin türbülansa girdiğini ve bu ülkelerin finansal açıdan zayıfladığını göreceğiz. Bu noktada şimdiden bu ülkelerin, yakın gelecekte finansman ihtiyacını nasıl karşılayacaklarına yönelik yol haritası belirlemeleri gerekli.” yorumunu yapmıştır. (10)

    Çin’in Ocak-Şubat-Mart ayları arasındaki ihracat verilerini gösteren bu grafiğe baktığımızda Çin açısından durumun vahametini görebilmekteyiz. ‘tradingeconomics.com’ kaynaklı verileri incelediğimizde 2020 yılı Ocak ve Şubat ayında ihracat hacmindeki artışlar bu durumu kanıtlar niteliktedir. Her ne kadar 2020 Mart ayında salgının da atlatılması sebebiyle tekrar artışlar gözükse de 2019 yılı Aralık ayındaki ihracat hacminden ne kadar uzak olduğu ortadadır. Bu durumun dünyanın en önemli ekonomilerinden biri olan Çin’de büyük şoklar yaşattığı ve dünyadaki diğer ülkelere de yansıdığı öngörülmektedir.

    Grafik 2: Çin ihracat değerleri 2019-2020

    Önde gelen denetim, vergi ve danışmanlık hizmetleri sağlayıcısı KPMG Türkiye’nin ekonomilerdeki üçer aylık dönemleri incelediği Bakış’ın son sayısında birçok ekonomi devi ülkelerin resesyona gireceği “Buna rağmen gerek demografik özellikleri gerek kapasiteleri itibarıyla gelişmekte olan ülkelerin toparlanma sürecini daha hızlı atlatması bekleniyor. Bu ülkeler için orta vadedeki görünüm gelişmiş ekonomilerden daha olumlu görünüyor.” Açıklamasıyla belirtilmiştir. (11) Bunun yanı sıra Türkiye için ise açılan başlıklar krizin fırsata dönüştürülebileceği sinyali vermektedir. Bu başlıklar ;

    • Salgının ardından başlayacak hasar tespiti ve toparlanma sürecinde bol likidite ve düşük faiz ortamı gelişmekte olan ekonomiler için güzel bir sıçrama noktası olabilir. Yatırım ve risk iştahlarının yeniden canlanacağı dönemde var olan geniş finansal koşullar ülkemiz için önemli bir fırsat.
    • Katma değerli üretime ağırlık veren bir ekonomik modelin inşası yönünde atılacak adımlar büyük önem taşıyor.
    • Yılın geri kalanında görünümün ve ana makroekonomik verilerin nasıl gerçekleşeceği neredeyse tamamen salgının kontrol altına alınma süreci ile alakalı. Süreç ne kadar erken biterse hasar tespiti o kadar çabuk yapılacak ve toparlanma süreci o kadar hızlı başlayacak. (11)

    Birçok gelişmiş AB ülkesi tıbbi malzeme konusunda bile başarısız olduklarını kabul etmiştir. Ancak üretimde aksamalar, fabrikaların kapanması sebebiyle küresel ekonomiye hala bağımlı olmak zorundadırlar. Buna örnek olarak İngiltere başta olmak üzere en az 88 ülke bizden yardım talebinde bulunmuştur. (12) İngiliz gazetesi Daily Mail Haberi manşetine göre; “yardım gelmezse herşey durur” ifadelerinin yanı sıra haberin içeriğinde bu durum “Türkiye’den gelecek 400 bin koruyucu önlüğü 24 saat gecikmesi bütün sağlık hizmetlerini durdurabilir” şeklinde özetlenmiştir. (13)

    Sabah gazetesi haberinde Cumhurbaşkanımızın belirttiğine göre en az 70 ülkeye maske, koruyucu önlükler başta olmak üzere yardım yapılmıştır. (14) İngiltere dahil birçok ülke teşekkürlerini iletmişler, WHO ile bakanımızın yaptığı konferans sonucunda(Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge ile Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca video konferans yöntemi ile görüşmesi sonucunda 2 yıllık işbirliği sözleşmesi imzalanmıştır. (12)

    Büyütülen AB ve ABD masallarının yalan olduğu ülkelerin birbirine yardım etmeyip aynı zamanda birbirlerine gönderilen maskelere el konmasıyla ortaya çıkmıştır. İşbirliği ve deneyimlerin paylaşılmasını gerektiren bu süreçte yalnızca ülkemiz, Fransa, Almanya ve İngiltere ile görüşmeler yaparak örnek davranış sergilemiştir. (15) Sonuç olarak ülkemizin dış politikadaki etkinliği artmıştır.




    Son olarak belirttiğimiz üzere küresel ekonomi ve ticari ilişkilerde üretimin durması sebebiyle bağımlılık devam ederken, bu süreçte tek bir ülkeden ziyade alternatif ülkelerin tedarik zinciri oluşturulmasında önem arz ettiği ve dünyada bu anlamda köklü değişiklikler olacağı ortadadır. Bu süreçte Çin’den yayılan salgın sebebiyle dünyada ticaretin durması sonucunda diğer ülkelerin de başka ülkelere ve kendi içlerine yönelmesi, Çin’in salgın sonrasında toparlanmasına rağmen salgına dair gizliliğini sürdürmesi, dünyayı tehlike attığına dair söylemleri gösteriyor ki Çin bu dönemde ekonomide önemli bir pay kaybedebilir. Bunun yanı sıra Türkiye’nin dış politikada etkinliğinin son dönemlerde artırılan yardımlar sebebiyle geliştirilmesi ve nakliye, lojistik vb. sebeplerden ötürü özellikle AB ülkelerinin jeopolitik konumu yakın olan ve katma değeri yüksek üretim gerçekleştiren ülkemize yöneleceği ortadadır. TÜSİAD Berlin Direktörü Alper Üçok ise özetle Avrupa’nın uzaktan ticaretten imtina ederek yakın konumda bulunan Türkiye’ye yöneleceğine ve ülkemizin sanayi ürünlerini ikame edebilecek güce sahip olduğunu belirtmiştir. (16) Dolayısıyla bu süreci ne kadar kısa sürede atlatabilirsek Türkiye adına tedarik zinciri konusunda o kadar gelişme göstereceğimiz, Çin gibi tedarik zincirinin başı olan ve dünya ekonomisinde ikinci sırada yer alan bir ülkeye ikame oluşturarak Çin’den pay alabilme potansiyelimiz söz konusudur. Kaldı ki dünya ekonomisi içinde Çin’in yüzde 12 orana sahip olması ve tedarik zinciri açısından küresel ölçekte üretilen her sanayi ürünün ortalama 1/5’inin Çin’den gelmesi de Çin’e alternatif pazarlara ihtiyaç duyulduğunu kanıtlamaktadır. (17)

    Hatta bu durumu ekonomik olarak kanıtlamak gerekirse ülkemizin ihracat hacminin ilerleyen dönemlerde daha da artacağı ve salgının ülkemiz ihracatını olumlu etkileyeceği Akdeniz İhracatçı Birlikleri Başkanı (AKİB) Hayri Uğur’un şu sözlerinden de anlaşılabilir. Uğur bu durumla ilgili, “Çin siparişleri son dönemde bize yönelmeye başladı. Şu anda bölgemizdeki hazır giyim ihracatçıları, ilk dört ay için yüzde 25’lik kapasite artışı planlıyor” görüşünü belirtmiştir. (18)

    Bu tabloya bakarak iktisat biliminde de bilindiği üzere; dünyanın olası krizlere yönelik tedarik zincirinde aksamalar, kopukluklar yaşanmaması adına portföyünü çeşitlendirerek riski azaltması gerektiğinin üzerinde durulduğu söylenebilmektedir. Tam da bu sebepten Uluslararası danışmanlık ve denetim şirketi EY’nin (Ernst &Young), COVID-19 (Koronavirüs) salgını sürecinde şirketlerin kriz yönetimini etkin bir şekilde gerçekleştirmelerine ve iş sürekliliğini sağlamalarına destek olmak amacıyla hazırladığı çalışmayı incelemek yerinde olacaktır.

    “Tedarik zincirindeki aksamaların belirlenmesi ve giderilmesi” maddesine göre tedarik zincirinde aksamalar yaşanması ve üretim taahhütlerinin yerine getirilememesi ihtimaller dahilinde diye belirterek bu duruma çözüm olarak; “alternatif tedarik zinciri seçeneklerinin de değerlendirilmesi sürecin üstesinden gelinmesine yardımcı olacaktır. Örneğin; tedarik zinciri modelinin yeniden yapılandırılması, dijital ekosistemlere ve pazarlara yönelinmesi, yeni ve farklı işbirlikleri kurulması tedarik zincirlerinde aksamaya karşı alınabilecek aksiyonlar arasında yer alıyor.” Şeklinde açıklamalarda bulunulmuştur. (19)




    Dünya’da birçok ülkede Japonya Toyota firmasının düzgün üretim akışı sağlamak amacıyla geliştirdiği yaklaşımından yola çıkılarak “Just In Time” anlayışı mevcuttur. (20) Bu yaklaşım anında, tam zamanında üretim olarak bilinmektedir. Stok anlayışının yerine tam zamanında üretime yoğunlaşılması ise olası kriz durumlarının gerçeğe dönüştüğü bu senaryolarda ülkelere ekonomik başarısızlıklar getirmiştir. Birçok ülke stok bulundurmaması ancak salgın sebebiyle tam kapasite ile çalıştırılamayıp, Çin’den gelecek üretime bağlı olması sebebiyle sıkıntılar yaşamıştır. Özellikle birçok ülkenin tıbbi önlükler, maskeler anlamında ülkemizden yardım talebinde bulunması bu durumu açıkça kanıtlamaktadır. Özetle, bu süreçte tam zamanında üretimi benimseyen ve mümkün olduğunca az stok bulunduran ülkeler stok bulundurmanın önemini anlamıştır.

    Bir diğer gelişme ise; gıda, medikal, kimya sanayii ve e-ticaret sektöründe artışlar gözlemlenmiştir. Online hizmet sektörü Armut.com a göre 16 Mart tarihinde 2014-2019 yılları arasında yapılan toplam dezenfektan hizmetini bile aşan ve son bir haftanın 116 katı dezenfektan hizmet talebinde bulunulmuştur. (21) Tüketim alışkanları değişerek tedarik zincirinin dönüşüm yaşaması gözlemlenmiştir.

    En çok etkilenen, öncelikli sektörler arasında yer alan kimya sektöründe ülkemiz adına olumlu gelişmeler olacağı öngörülmektedir. Bunun yanı sıra kimyacıların tam kapasite çalışarak açığı kapatması durumu söz konusu olmaktadır. Salgın sonrasında artan maske ve temizlik malzeme ihtiyacı sebebiyle Türk kimya sektörüne talep olarak yansıması yüzde 30-40 arası hızlanarak sadece ocak ayındaki ihracat artışı yüzde 20 olmuştur. (22) Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (TKSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Erceber, “Kimya sanayindeki üretimde yüzde 75 ithal hammadde kullanılıyor. Ham maddenin yüzde 55’i ise Çin’den geliyor. Ancak koronavirüs sonrası bu ithalatın başka ülkelere kayacağını görmekteyiz. Öte yandan Çin’de ortaya çıkan koronavirüs salgını, sektörümüzün ihracatı açısından olumlu. Özellikle AB ülkelerinden daha fazla sipariş gelecek ve ihracat rakamlarımız artacaktır.” demiştir. (23)

    Medikal sektörüne baktığımızda ise ilaçların hammadde tedariğinin sağlanması konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Özellikle ilaç sektöründe Çin temel hammadde sağlayıcılarından biridir. Ancak Çin’de üretim ve lojistiğin durması ve bir diğer tedarikçi ülkelerden biri olan Hindistan’da ise iç talebin karşılanması için ihracata kısıtlamalar getirilmesi durumu söz konusudur. (24)




    Ancak KPMG Türkiye Gümrük ve Dış Ticaret Hizmetleri Direktörü Hakan Uçak, sağlık ürünlerinin stratejik ürün kategorisinde yer alacağından bahsederek bunun sonucu olarak ‘Sağlık ürünlerinin ticaretinde uygulanan gümrük vergilerinin düşürüleceğini ve bu ürünlerin ticaretindeki engellerin azaltılmasına yönelik tedbirlerin hayata geçirileceğini düşünüyoruz’ dedi. (25)

    Bunun yanı sıra dünyada dijital çağ dönüşümüne doğru yolculuğun bizi beklediğini Uçak’ın “Covid-19’dan sonra dünyada ticaret kolaylaşacak, dijital süreçler hızlanacak, bürokrasi azalacak” sözlerinden anlayabiliriz. (24) Özellikle fuarların kapatılması, konferansların ertelenmesi sonucunda dijital çağın ticari hayatımızın her alanını kapsamasına olan ihtiyaç artacaktır. Bu sebeple koronavirüsün dünyada pek çok sektörü sekteye uğratmasına rağmen e-ticaret sektörünü hareketlendirmesine şaşırmamak gerekmektedir. Yurtdışından gelen paket sayılarında azalmalar olsa bile yerli e-ticaret platformlarının cirosal anlamda sektörüne bağlı olarak yüzde 15 ila 30 arasında büyüme gösterdiği gözlemlenmiştir. (24) İstatiksel anlamda yorumlamak için şu verilere bakmak yerinde olacaktır. Elektronik Ticaret İşletmeleri Yönetim Kurulu Başkanı Emre Ekmekçi, “Kişisel bakım, kozmetik, hızlı tüketim malzemeleri ve medikal kategorilerinin satış adedi hacmi Türkiye’de internette günlük 500 bin adet ürün iken, virüs haberi sonrası bu rakam günlük 2 milyona kadar yaklaştı” demiştir. (26)

    Bir diğer öncelikli sektör olan gıda sektöründe ise mevcut durumda zaten Türkiye’nin Çin’den daha üstün olduğundan ve salgın sürecinde özellikle uzun süre dayanan çikolata, bisküvi vb. ürünlerin talebinde artışa paralel olarak ihracat artışlarının görüleceğinden bahsetmiştir.

    Benzer şekilde İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, “Özellikle Avrupalılar daha fazla alıma yönlendiler. Koronavirüs salgınının ihracata yüzde 10 ilave bir artış getireceğini düşünüyoruz” demiştir. Çin’den alınacak bir payın bile ülkemiz açısında önemine değinen Öksüz, “Çünkü biz şu an dünya pazarlarından yüzde 3.5 pay alıyoruz. Çin’in tedarikte yüzde 10 düşmesi demek bizim yüzde 10 artmamız demektir” şeklinde belirtmiştir. (27)

    Mobilya sektöründe ise son zamanlarda gerçekleşecek iki önemli fuarını da kapatmak zorunda kalan Çin’den sonra özellikle Avrupa ülkelerinden ülkemize yönelik taleplerin artmasıyla Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği (MOBSAD) Başkanı Nuri Gürcan, “2020 ihracat hedefimiz 4.5 milyar dolardı biz onun 5 milyar dolar olacağını düşünüyoruz” öngörüsünde bulunmuştur. (27)

    DEİK Asya Pasifik İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Murat Kolbaşı özellikle üretimin Çin’de 60 ila 120 gün aksamasıyla tedarikte boşluk oluşacağından ve Türkiye’nin ara mamül tedariğini çözmesi sonucunda bu boşluğun kapatılabileceğinden bahsetmiştir. (27)

    Sonuç olarak dünyada tedarik zincirinin sağlanmasında önemli rol oynayan Çin’in salgın sürecinde üretim ve lojistik süreçlerinin durması ve sonrasında dünyada yarattığı güvensizlik ortamı sonucunda yukarıda bahsettiğimiz raporlarda da belirtildiği üzere dünyada üretim önemli ölçüde sekteye uğramıştır. Buna önlem olarak ülkeler tam zamanında üretim anlayışının yerine stoklamanın önemini anlamış, kendi içlerine dönerek üretime ağırlık vermeleri gereği üzerinde durmuştur. Bunun bizim ülkemiz açısından en önemli sonucu ise ülkelerin bu süreçte alternatif pazarlara yönelme zorunluluğunun doğmasıdır. Özellikle yıllardır dış politikadaki etkinliğini gerçekleştirdiği yardımlar aracılığıyla artıran ülkemiz, dünya genelinde sempatileri üzerinde toplamıştır. Bunun yanı sıra KOBİ’lerin öncelikli olan kimya, medikal, gıda sektöründe dijital süreçleri de bünyesine katarak hem ülkemizdeki şirketlerin ellerinde kalan stokların pazarlanması ve satışının yapılması hem de ihracat hacminin artırılması beklenmektedir. Ülkemizde salgın sürecinde öncelikli sektörler alanında teşviklerle salgının etkilerini azaltmak amacıyla birçok program ile işletmelere destekler verilmektedir. Bu desteklerle üretimin artırılması, istihdamın korunması ve gelişmiş ülkeler başta olmak üzere talep edilen ürünlerin tedariğinde Çin’e alternatif olunması hedeflenmektedir. oSalgının etkilerinin azaltılmasına, öncelikli sektörlerdeki ihtiyacın karşılanmasına, e-ticaret faaliyetlerinin geliştirilmesine, üretim, ihracat ve istihdam hacminin artırılmasına katkıda bulunacak yatırımlara öncelik tanıyan ülkemiz dünyada salgın sürecinin yönetilmesinde sağlık alanında olduğu gibi ekonomik açıdan da başarılı olabilirse yeni pazar arayan birçok gelişmiş ülke için Çin’in yerine alternatif olabilecektir.

    Av. Pınar SEÇKİN-ODS Danışmanlık Uluslararası İş Geliştirme Uzmanı/ KVKK Uzmanı

    Kaynakça

    1) https://tr.euronews.com/2020/04/09/dunyada-covid-19-salg-n-n-ilk-100-gununde-yasananlar-
    ilk-nerede-ortaya-c-kt-nas-l-yay-ld
    2) https://ia.com.tr/covid-19-tedarik-zincirlerini-nasil-etkileyecek/
    3) http://amerikabulteni.com/2020/01/29/wuhan-kentinin-cin-ekonomisi-acisindan-onemi-ne/
    4) https://www.hurriyet.com.tr/dunya/trump-cine-bozugum-41476136
    5) https://www.amerikaninsesi.com/a/trump-cindeki-corona-sayilarini-bilmiyoruz/5347506.html
    6) https://tr.sputniknews.com/asya/202004221041890074-almanyanin-bild-gazetesi-ile-cin-
    yonetimi-arasinda-korona-savasi-cikti/
    7) https://www.jpost.com/international/germanys-largest-paper-to-chinas-president-youre-
    endangering-the-world-625074
    8) http://www.diken.com.tr/jp-morgan-turkiye-dahil-gelisen-ulkeler-corona-nedeniyle-resesyona-
    girebilir/
    9) https://www.eulerhermes.com/tr_TR/ekonomik-arastirmalar/ekonomik-gorunum-
    raporlari/koronavirus-salgini-haftada-26-milyar-dolarlik-ticari-etki.html
    10) http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/2959197-korkunc-maliyet-3-trilyon-dolari-
    bulabilir/?detay=1
    11) https://home.kpmg/tr/tr/home/medya/press-releases/2020/04/viruste-ilk-dalga-cini-vurdu.html
    12) https://www.sabah.com.tr/dunya/2020/04/02/bakan-koca-acikladi-88-ulke-turkiyeden-destek-
    istedi-30una-yardim-gonderdik
    13) https://www.hurriyet.com.tr/galeri-ingiltereden-turkiye-manseti-acil-tibbi-yardim-gelmezse-
    41498790/3
    14) https://www.sabah.com.tr/yazarlar/perspektif/veyselkurt/2020/04/18/turkiye-neden-diger-
    ulkelere-yardim-ediyor
    15) https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/son-dakika-4lu-zirve-sona-erdi-5684760/
    16) https://www.dw.com/tr/covid-19un-s%C4%B1nad%C4%B1%C4%9F%C4%B1-
    t%C3%BCrkiye-ekonomisi-i%C3%A7in-kritik-e%C5%9Fik/a-53154827
    17) https://kanalfinans.com/haberler/viruslerin-piyasa-etkisi
    18) https://www.dw.com/tr/ekonomide-koronavir%C3%BCs-etkisi-hem-tehdit-hem-
    f%C4%B1rsat/a-52624949
    19) https://hrdergi.com/covid-19-salgini-surecinde-kriz-yonetimi-nasil-olmali
    20) https://www.bilgiustam.com/tam-zamaninda-uretim-sistemi-just-in-time-production/
    21) https://digitalage.com.tr/coronavirus-gundeminde-turkiyede-en-cok-talebin-geldigi-sektorler/
    22) http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/2944540-tum-dunya-icin-kotu-turkiye-icin-iyi-
    haber-aciklamalar-pes-pese-geliyor
    23) https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/kimya-sektoru-ithalat-icin-cine-alternatif-ariyor-
    6150325
    24) https://www.ekonomist.com.tr/arastirmalar/tedarik-zincirinde-tedirgin-bekleyis.html
    25) https://home.kpmg/tr/tr/home/medya/press-releases/2020/04/koronadan-sonra-ticaret-
    kolaylasacak.html
    26) https://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/ekonomide-korona-
    alarmi.html?doing_wp_cron=1587943401.0293459892272949218750
    27) https://www.dunya.com/ekonomi/cinden-kopan-siparis-turkiyeye-yoneliyor-haberi-462820

    YAZAR

    Pınar Seçkin

    Korona Sonrası Tedarik Zincirinde Çin’e Alternatif Pazar: Türkiye

    04.05.2020  

    Korona sürecinde tedarik zincirinde yaşanan kopmalar, dünya düzeninde önemli bir aktör olan Çin’de aksayan üretim süreçleri ve ülkelerin Çin’e karşı tutumları sonucunda Çin hala eski konumunu koruyabilir mi? Birçok ülkeye yardım elini uzatan Türkiye alternatif Pazar olabilir mi? Bu makalede salgının bir sonucu olarak değişen tüketim alışkanlıklarının sonucunda gözlemlenen sektörel değişiklikler istatistikler ve uzman yorumları üzerinden anlatılarak yukarıdaki sorulara cevap aranacaktır.

    Bilindiği üzere ilk olarak Aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs salgını dünya üzerinde binlerce kişinin ölümüne yol açmıştır. Dünya nüfusunun sağlığını önemli derecede tehdit eden bu salgın; kolay bulaşıcı olması, belirli bir tedavi yönteminin bulunmaması sebebiyle hala da etkilerini sürdürmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 11 Şubat’ta koronavirüs kaynaklı hastalığa COVID-19 adını vermiş, 11 Mart’ta ise pandemi olarak ilan edilmiştir. (1)

    Bu hastalığın Çin’in Vuhan kentindeki pazardan alınan yarasa sebebiyle bulaştığı söylense de laboratuvarlarda yarasalar üzerinde gerçekleşen araştırmalar sonucunda yanlışlıkla veya bilerek salındığı, önlemlerin alınmadığı vb. spekülasyonlar da mevcuttur.

    Salgına dair en büyük etkiler ise dünya ekonomisinde kendini göstermektedir. Bunun temel sebepleri arasında Çin’in tedarik zincirinde dünyada ilk sıralarda yer alması sonucunda aksayan üretim olarak gösterilmektedir. Sonuç olarak tüm dünyaya yayılan virüs uluslararası ticareti durdurma noktasına getirmiş ve Çin kaynaklı bu virüse dair sorgulamalar başlamıştır.

    Salgın sürecinde yaşanan gelişmelerden en önemlisi tedarik zincirinde dünyanın lideri olan Çin’in fuarlarının, konferanslarının ertelenmesi, fabrikaların kapanması ve tedarik edilecek ürünlerin üretiminde ve nakliyesinde aylarca aksamalar gözükmesi olmuştur. Amerikan Perakende Pazar Liderleri (APPLD) Derneği’nin uzun vadeli (3 yıl) etkileri üzerine tahminine göre hammadde ve ara ürün kıtlığı, limanların geçici kapanması, Çin’deki fabrikaların durması ve pek çok tedarikçinin iflas etmesi sonucunda üreticilerin kendilerine yeni üretim tedarik kaynakları bulmaya yönelecekleri ön görülmektedir. (2)

    Çin’in merkezinde bulunan Hubei eyaletinin başkenti olan Vuhan, sanayi şehri olarak bilinmekte, nakliye, ulaşım kaynakları ve endüstriyel anlamda ülkenin temel endüstrilerinde büyük rol üstlenmektedir. Özellikle birçok kaynaklarda ‘ülkenin ana caddesi’’ ve bazı kaynaklarda Çin’in Chicago’su olarak bilinmektedir. Ülkeye dair ticari verilere baktığımızda 11 milyon nüfuslu bu şehirde sadece 2019’da ticaret hacmi 35 milyar doları aşmıştır. Ayrıca Renault SA, PSA Group Peugeot, IBM, HSBC, Siemens, Walmart, Ericsson, Microsoft vb. otomobil ve teknoloji alanında devleşen küresel şirketlerin Wuhan’da fabrikaları bulunmaktadır. Özellikle otomobil, optik vb. teknolojik yatırımlarını 350’den fazla bilimsel ve teknolojik araştırma enstitüsü ile destekleyen Vuhan’da dünyadaki 500 büyük şirketin 300’den fazlası ticari faaliyetlerini yürütmektedir. (3)




    Çin’in tedarik zincirinden salgın sebebiyle elini çekmesi sonucunda tüm dünyada ticaret durmuştur. Dünyadaki tüm ülkelerde tedarik zinciri başta olmak üzere temel medikal malzemelerin dahi üretilmemesi yürütülen politikaların yeniden alınması gerekliliğini ortaya koymuştur. Yeni politikalar arasında bir yandan kendi içlerinde üretim bir yandan da alternatif yakın konumda bulunan ülkelerin tedarik zincirine entegre edilmesi tartışılmaktadır.

    Öte yandan birçok hükümet açıkça Çin’e tepki göstermektedir. Çin hükümetin salgını gizlenmesinden ve diğer ülkelere yayılmasından sorumlu tutulmaktadır. Güvensizlik ortamı ve ABD gibi ülkelerin yaklaşımları bu durumu kanıtlar niteliktedir. Buna örnek vermek gerekirse, ABD Başkanı Donald Trump “koronavirüsün yayılımı sürecinde diğer ülkelerle bilgi paylaşmaması ve işbirliği yapmaması nedeniyle” Çin’e biraz bozuk olduğunu söylemiştir.(4) Bunun yanısıra Amerika’nın sesi haberine göre Trump’ın “Bu sayıları Çin açıklıyor. Çin’deki sayıları bilmiyoruz,” şeklinde açıklamaları mevcuttur.(5) Almanya’nın en büyük gazetelerinden olan The Bild gazetesi genel yayın yönetmeni Çin’i önlem almamakla, salgına rağmen pazarı kapatmamakla tüm dünyayı tehlikeye atmakla suçlamış ve “koronavirüs pandemisinin etkisi nedeniyle Pekin’in Berlin’e 149 milyar euro ödemesi gerektiği” iddialarında bulunmuştur.(6) Ayrıca Washington Post’ta yer alan habere gönderme yaparak güvenlik standartlarına uyulmadan araştırmalar yapılması, salgın hakkında bilgilendirilmemesi ve dünyayı tehlikeye attınız söylemleri mevcuttur.(7)

    Aşağıdaki grafik incelendiğinde bu söylemlerin pek de haksız olmadığı düşünülebilir. Grafikte Ocak 22 tarihinden 4 Mart tarihine kadar Çin’deki vakalar ile Dünya’nın geri kalanındaki vakalar kıyaslanmıştır. Grafiğe bakıldığında, Çin’deki vaka sayısı salgının ilk ortaya çıktığı ülke olmasına rağmen diğer ülkelere kıyasla daha az yayıldığı ve bu salgının diğer ülkeleri daha çok etkilediği görülmektedir.

    Grafik 1: COVID 19 Vaka Sayılarının 22 Ocak-4 Nisan Arasında Çin ve Dünya Genelindeki Kıyaslaması

    Yapılan araştırmalarda en iyimser tabloda bile ticaretin en az bir sene önemli kayıplar yaşayacağı, gelişmiş ülkelerin resesyona gireceği, gelişmekte olan ülkelerin ise süreci iyi yönettikleri takdirde krizi fırsata çevireceği açıklanmıştır. ABD’li yatırım bankası JP Morgan’ın raporunda “Salgını önlemek için alınan önlemler arttığından ve gelişmiş ülke piyasaları gerilediğinden 2020’nin ilk yarısında Çin dışındaki gelişmekte olan ülkelerde resesyon bekliyoruz.” açıklamasına yer verilmiştir. (8) Kredi sigorta şirketi Euler Hermes’in Koronavirüs’ün dünya ekonomisi üzerindeki etkilerini değerlendirdiği rapora göre Çin’de kapanan tesisler nedeniyle haftalık 26 milyar dolarlık bir ticaret şoku beklenmektedir. (9) Ayrıca Ekonomi Politikaları Uzmanı Aziz Hatipağaoğlu, “Çin, ABD, Almanya, İngiltere, Hindistan, Güney Kore ve Japonya gibi gelişmiş ekonomiler başta olmak üzere küresel ekonomiye entegre olan birçok ülke dramatik bir resesyona doğru gidiyor. Özellikle Hindistan gibi ülkelerde salgının patlama yaşaması dünya ekonomisi için ağır sonuçlar doğuracak. Önümüzdeki birkaç ayda, dış finansman ihtiyacı yüksek olan ülkelerin türbülansa girdiğini ve bu ülkelerin finansal açıdan zayıfladığını göreceğiz. Bu noktada şimdiden bu ülkelerin, yakın gelecekte finansman ihtiyacını nasıl karşılayacaklarına yönelik yol haritası belirlemeleri gerekli.” yorumunu yapmıştır. (10)

    Çin’in Ocak-Şubat-Mart ayları arasındaki ihracat verilerini gösteren bu grafiğe baktığımızda Çin açısından durumun vahametini görebilmekteyiz. ‘tradingeconomics.com’ kaynaklı verileri incelediğimizde 2020 yılı Ocak ve Şubat ayında ihracat hacmindeki artışlar bu durumu kanıtlar niteliktedir. Her ne kadar 2020 Mart ayında salgının da atlatılması sebebiyle tekrar artışlar gözükse de 2019 yılı Aralık ayındaki ihracat hacminden ne kadar uzak olduğu ortadadır. Bu durumun dünyanın en önemli ekonomilerinden biri olan Çin’de büyük şoklar yaşattığı ve dünyadaki diğer ülkelere de yansıdığı öngörülmektedir.

    Grafik 2: Çin ihracat değerleri 2019-2020

    Önde gelen denetim, vergi ve danışmanlık hizmetleri sağlayıcısı KPMG Türkiye’nin ekonomilerdeki üçer aylık dönemleri incelediği Bakış’ın son sayısında birçok ekonomi devi ülkelerin resesyona gireceği “Buna rağmen gerek demografik özellikleri gerek kapasiteleri itibarıyla gelişmekte olan ülkelerin toparlanma sürecini daha hızlı atlatması bekleniyor. Bu ülkeler için orta vadedeki görünüm gelişmiş ekonomilerden daha olumlu görünüyor.” Açıklamasıyla belirtilmiştir. (11) Bunun yanı sıra Türkiye için ise açılan başlıklar krizin fırsata dönüştürülebileceği sinyali vermektedir. Bu başlıklar ;

    • Salgının ardından başlayacak hasar tespiti ve toparlanma sürecinde bol likidite ve düşük faiz ortamı gelişmekte olan ekonomiler için güzel bir sıçrama noktası olabilir. Yatırım ve risk iştahlarının yeniden canlanacağı dönemde var olan geniş finansal koşullar ülkemiz için önemli bir fırsat.
    • Katma değerli üretime ağırlık veren bir ekonomik modelin inşası yönünde atılacak adımlar büyük önem taşıyor.
    • Yılın geri kalanında görünümün ve ana makroekonomik verilerin nasıl gerçekleşeceği neredeyse tamamen salgının kontrol altına alınma süreci ile alakalı. Süreç ne kadar erken biterse hasar tespiti o kadar çabuk yapılacak ve toparlanma süreci o kadar hızlı başlayacak. (11)

    Birçok gelişmiş AB ülkesi tıbbi malzeme konusunda bile başarısız olduklarını kabul etmiştir. Ancak üretimde aksamalar, fabrikaların kapanması sebebiyle küresel ekonomiye hala bağımlı olmak zorundadırlar. Buna örnek olarak İngiltere başta olmak üzere en az 88 ülke bizden yardım talebinde bulunmuştur. (12) İngiliz gazetesi Daily Mail Haberi manşetine göre; “yardım gelmezse herşey durur” ifadelerinin yanı sıra haberin içeriğinde bu durum “Türkiye’den gelecek 400 bin koruyucu önlüğü 24 saat gecikmesi bütün sağlık hizmetlerini durdurabilir” şeklinde özetlenmiştir. (13)

    Sabah gazetesi haberinde Cumhurbaşkanımızın belirttiğine göre en az 70 ülkeye maske, koruyucu önlükler başta olmak üzere yardım yapılmıştır. (14) İngiltere dahil birçok ülke teşekkürlerini iletmişler, WHO ile bakanımızın yaptığı konferans sonucunda(Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge ile Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca video konferans yöntemi ile görüşmesi sonucunda 2 yıllık işbirliği sözleşmesi imzalanmıştır. (12)

    Büyütülen AB ve ABD masallarının yalan olduğu ülkelerin birbirine yardım etmeyip aynı zamanda birbirlerine gönderilen maskelere el konmasıyla ortaya çıkmıştır. İşbirliği ve deneyimlerin paylaşılmasını gerektiren bu süreçte yalnızca ülkemiz, Fransa, Almanya ve İngiltere ile görüşmeler yaparak örnek davranış sergilemiştir. (15) Sonuç olarak ülkemizin dış politikadaki etkinliği artmıştır.




    Son olarak belirttiğimiz üzere küresel ekonomi ve ticari ilişkilerde üretimin durması sebebiyle bağımlılık devam ederken, bu süreçte tek bir ülkeden ziyade alternatif ülkelerin tedarik zinciri oluşturulmasında önem arz ettiği ve dünyada bu anlamda köklü değişiklikler olacağı ortadadır. Bu süreçte Çin’den yayılan salgın sebebiyle dünyada ticaretin durması sonucunda diğer ülkelerin de başka ülkelere ve kendi içlerine yönelmesi, Çin’in salgın sonrasında toparlanmasına rağmen salgına dair gizliliğini sürdürmesi, dünyayı tehlike attığına dair söylemleri gösteriyor ki Çin bu dönemde ekonomide önemli bir pay kaybedebilir. Bunun yanı sıra Türkiye’nin dış politikada etkinliğinin son dönemlerde artırılan yardımlar sebebiyle geliştirilmesi ve nakliye, lojistik vb. sebeplerden ötürü özellikle AB ülkelerinin jeopolitik konumu yakın olan ve katma değeri yüksek üretim gerçekleştiren ülkemize yöneleceği ortadadır. TÜSİAD Berlin Direktörü Alper Üçok ise özetle Avrupa’nın uzaktan ticaretten imtina ederek yakın konumda bulunan Türkiye’ye yöneleceğine ve ülkemizin sanayi ürünlerini ikame edebilecek güce sahip olduğunu belirtmiştir. (16) Dolayısıyla bu süreci ne kadar kısa sürede atlatabilirsek Türkiye adına tedarik zinciri konusunda o kadar gelişme göstereceğimiz, Çin gibi tedarik zincirinin başı olan ve dünya ekonomisinde ikinci sırada yer alan bir ülkeye ikame oluşturarak Çin’den pay alabilme potansiyelimiz söz konusudur. Kaldı ki dünya ekonomisi içinde Çin’in yüzde 12 orana sahip olması ve tedarik zinciri açısından küresel ölçekte üretilen her sanayi ürünün ortalama 1/5’inin Çin’den gelmesi de Çin’e alternatif pazarlara ihtiyaç duyulduğunu kanıtlamaktadır. (17)

    Hatta bu durumu ekonomik olarak kanıtlamak gerekirse ülkemizin ihracat hacminin ilerleyen dönemlerde daha da artacağı ve salgının ülkemiz ihracatını olumlu etkileyeceği Akdeniz İhracatçı Birlikleri Başkanı (AKİB) Hayri Uğur’un şu sözlerinden de anlaşılabilir. Uğur bu durumla ilgili, “Çin siparişleri son dönemde bize yönelmeye başladı. Şu anda bölgemizdeki hazır giyim ihracatçıları, ilk dört ay için yüzde 25’lik kapasite artışı planlıyor” görüşünü belirtmiştir. (18)

    Bu tabloya bakarak iktisat biliminde de bilindiği üzere; dünyanın olası krizlere yönelik tedarik zincirinde aksamalar, kopukluklar yaşanmaması adına portföyünü çeşitlendirerek riski azaltması gerektiğinin üzerinde durulduğu söylenebilmektedir. Tam da bu sebepten Uluslararası danışmanlık ve denetim şirketi EY’nin (Ernst &Young), COVID-19 (Koronavirüs) salgını sürecinde şirketlerin kriz yönetimini etkin bir şekilde gerçekleştirmelerine ve iş sürekliliğini sağlamalarına destek olmak amacıyla hazırladığı çalışmayı incelemek yerinde olacaktır.

    “Tedarik zincirindeki aksamaların belirlenmesi ve giderilmesi” maddesine göre tedarik zincirinde aksamalar yaşanması ve üretim taahhütlerinin yerine getirilememesi ihtimaller dahilinde diye belirterek bu duruma çözüm olarak; “alternatif tedarik zinciri seçeneklerinin de değerlendirilmesi sürecin üstesinden gelinmesine yardımcı olacaktır. Örneğin; tedarik zinciri modelinin yeniden yapılandırılması, dijital ekosistemlere ve pazarlara yönelinmesi, yeni ve farklı işbirlikleri kurulması tedarik zincirlerinde aksamaya karşı alınabilecek aksiyonlar arasında yer alıyor.” Şeklinde açıklamalarda bulunulmuştur. (19)




    Dünya’da birçok ülkede Japonya Toyota firmasının düzgün üretim akışı sağlamak amacıyla geliştirdiği yaklaşımından yola çıkılarak “Just In Time” anlayışı mevcuttur. (20) Bu yaklaşım anında, tam zamanında üretim olarak bilinmektedir. Stok anlayışının yerine tam zamanında üretime yoğunlaşılması ise olası kriz durumlarının gerçeğe dönüştüğü bu senaryolarda ülkelere ekonomik başarısızlıklar getirmiştir. Birçok ülke stok bulundurmaması ancak salgın sebebiyle tam kapasite ile çalıştırılamayıp, Çin’den gelecek üretime bağlı olması sebebiyle sıkıntılar yaşamıştır. Özellikle birçok ülkenin tıbbi önlükler, maskeler anlamında ülkemizden yardım talebinde bulunması bu durumu açıkça kanıtlamaktadır. Özetle, bu süreçte tam zamanında üretimi benimseyen ve mümkün olduğunca az stok bulunduran ülkeler stok bulundurmanın önemini anlamıştır.

    Bir diğer gelişme ise; gıda, medikal, kimya sanayii ve e-ticaret sektöründe artışlar gözlemlenmiştir. Online hizmet sektörü Armut.com a göre 16 Mart tarihinde 2014-2019 yılları arasında yapılan toplam dezenfektan hizmetini bile aşan ve son bir haftanın 116 katı dezenfektan hizmet talebinde bulunulmuştur. (21) Tüketim alışkanları değişerek tedarik zincirinin dönüşüm yaşaması gözlemlenmiştir.

    En çok etkilenen, öncelikli sektörler arasında yer alan kimya sektöründe ülkemiz adına olumlu gelişmeler olacağı öngörülmektedir. Bunun yanı sıra kimyacıların tam kapasite çalışarak açığı kapatması durumu söz konusu olmaktadır. Salgın sonrasında artan maske ve temizlik malzeme ihtiyacı sebebiyle Türk kimya sektörüne talep olarak yansıması yüzde 30-40 arası hızlanarak sadece ocak ayındaki ihracat artışı yüzde 20 olmuştur. (22) Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (TKSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Erceber, “Kimya sanayindeki üretimde yüzde 75 ithal hammadde kullanılıyor. Ham maddenin yüzde 55’i ise Çin’den geliyor. Ancak koronavirüs sonrası bu ithalatın başka ülkelere kayacağını görmekteyiz. Öte yandan Çin’de ortaya çıkan koronavirüs salgını, sektörümüzün ihracatı açısından olumlu. Özellikle AB ülkelerinden daha fazla sipariş gelecek ve ihracat rakamlarımız artacaktır.” demiştir. (23)

    Medikal sektörüne baktığımızda ise ilaçların hammadde tedariğinin sağlanması konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Özellikle ilaç sektöründe Çin temel hammadde sağlayıcılarından biridir. Ancak Çin’de üretim ve lojistiğin durması ve bir diğer tedarikçi ülkelerden biri olan Hindistan’da ise iç talebin karşılanması için ihracata kısıtlamalar getirilmesi durumu söz konusudur. (24)




    Ancak KPMG Türkiye Gümrük ve Dış Ticaret Hizmetleri Direktörü Hakan Uçak, sağlık ürünlerinin stratejik ürün kategorisinde yer alacağından bahsederek bunun sonucu olarak ‘Sağlık ürünlerinin ticaretinde uygulanan gümrük vergilerinin düşürüleceğini ve bu ürünlerin ticaretindeki engellerin azaltılmasına yönelik tedbirlerin hayata geçirileceğini düşünüyoruz’ dedi. (25)

    Bunun yanı sıra dünyada dijital çağ dönüşümüne doğru yolculuğun bizi beklediğini Uçak’ın “Covid-19’dan sonra dünyada ticaret kolaylaşacak, dijital süreçler hızlanacak, bürokrasi azalacak” sözlerinden anlayabiliriz. (24) Özellikle fuarların kapatılması, konferansların ertelenmesi sonucunda dijital çağın ticari hayatımızın her alanını kapsamasına olan ihtiyaç artacaktır. Bu sebeple koronavirüsün dünyada pek çok sektörü sekteye uğratmasına rağmen e-ticaret sektörünü hareketlendirmesine şaşırmamak gerekmektedir. Yurtdışından gelen paket sayılarında azalmalar olsa bile yerli e-ticaret platformlarının cirosal anlamda sektörüne bağlı olarak yüzde 15 ila 30 arasında büyüme gösterdiği gözlemlenmiştir. (24) İstatiksel anlamda yorumlamak için şu verilere bakmak yerinde olacaktır. Elektronik Ticaret İşletmeleri Yönetim Kurulu Başkanı Emre Ekmekçi, “Kişisel bakım, kozmetik, hızlı tüketim malzemeleri ve medikal kategorilerinin satış adedi hacmi Türkiye’de internette günlük 500 bin adet ürün iken, virüs haberi sonrası bu rakam günlük 2 milyona kadar yaklaştı” demiştir. (26)

    Bir diğer öncelikli sektör olan gıda sektöründe ise mevcut durumda zaten Türkiye’nin Çin’den daha üstün olduğundan ve salgın sürecinde özellikle uzun süre dayanan çikolata, bisküvi vb. ürünlerin talebinde artışa paralel olarak ihracat artışlarının görüleceğinden bahsetmiştir.

    Benzer şekilde İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, “Özellikle Avrupalılar daha fazla alıma yönlendiler. Koronavirüs salgınının ihracata yüzde 10 ilave bir artış getireceğini düşünüyoruz” demiştir. Çin’den alınacak bir payın bile ülkemiz açısında önemine değinen Öksüz, “Çünkü biz şu an dünya pazarlarından yüzde 3.5 pay alıyoruz. Çin’in tedarikte yüzde 10 düşmesi demek bizim yüzde 10 artmamız demektir” şeklinde belirtmiştir. (27)

    Mobilya sektöründe ise son zamanlarda gerçekleşecek iki önemli fuarını da kapatmak zorunda kalan Çin’den sonra özellikle Avrupa ülkelerinden ülkemize yönelik taleplerin artmasıyla Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği (MOBSAD) Başkanı Nuri Gürcan, “2020 ihracat hedefimiz 4.5 milyar dolardı biz onun 5 milyar dolar olacağını düşünüyoruz” öngörüsünde bulunmuştur. (27)

    DEİK Asya Pasifik İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Murat Kolbaşı özellikle üretimin Çin’de 60 ila 120 gün aksamasıyla tedarikte boşluk oluşacağından ve Türkiye’nin ara mamül tedariğini çözmesi sonucunda bu boşluğun kapatılabileceğinden bahsetmiştir. (27)

    Sonuç olarak dünyada tedarik zincirinin sağlanmasında önemli rol oynayan Çin’in salgın sürecinde üretim ve lojistik süreçlerinin durması ve sonrasında dünyada yarattığı güvensizlik ortamı sonucunda yukarıda bahsettiğimiz raporlarda da belirtildiği üzere dünyada üretim önemli ölçüde sekteye uğramıştır. Buna önlem olarak ülkeler tam zamanında üretim anlayışının yerine stoklamanın önemini anlamış, kendi içlerine dönerek üretime ağırlık vermeleri gereği üzerinde durmuştur. Bunun bizim ülkemiz açısından en önemli sonucu ise ülkelerin bu süreçte alternatif pazarlara yönelme zorunluluğunun doğmasıdır. Özellikle yıllardır dış politikadaki etkinliğini gerçekleştirdiği yardımlar aracılığıyla artıran ülkemiz, dünya genelinde sempatileri üzerinde toplamıştır. Bunun yanı sıra KOBİ’lerin öncelikli olan kimya, medikal, gıda sektöründe dijital süreçleri de bünyesine katarak hem ülkemizdeki şirketlerin ellerinde kalan stokların pazarlanması ve satışının yapılması hem de ihracat hacminin artırılması beklenmektedir. Ülkemizde salgın sürecinde öncelikli sektörler alanında teşviklerle salgının etkilerini azaltmak amacıyla birçok program ile işletmelere destekler verilmektedir. Bu desteklerle üretimin artırılması, istihdamın korunması ve gelişmiş ülkeler başta olmak üzere talep edilen ürünlerin tedariğinde Çin’e alternatif olunması hedeflenmektedir. oSalgının etkilerinin azaltılmasına, öncelikli sektörlerdeki ihtiyacın karşılanmasına, e-ticaret faaliyetlerinin geliştirilmesine, üretim, ihracat ve istihdam hacminin artırılmasına katkıda bulunacak yatırımlara öncelik tanıyan ülkemiz dünyada salgın sürecinin yönetilmesinde sağlık alanında olduğu gibi ekonomik açıdan da başarılı olabilirse yeni pazar arayan birçok gelişmiş ülke için Çin’in yerine alternatif olabilecektir.

    Av. Pınar SEÇKİN-ODS Danışmanlık Uluslararası İş Geliştirme Uzmanı/ KVKK Uzmanı

    Kaynakça

    1) https://tr.euronews.com/2020/04/09/dunyada-covid-19-salg-n-n-ilk-100-gununde-yasananlar-
    ilk-nerede-ortaya-c-kt-nas-l-yay-ld
    2) https://ia.com.tr/covid-19-tedarik-zincirlerini-nasil-etkileyecek/
    3) http://amerikabulteni.com/2020/01/29/wuhan-kentinin-cin-ekonomisi-acisindan-onemi-ne/
    4) https://www.hurriyet.com.tr/dunya/trump-cine-bozugum-41476136
    5) https://www.amerikaninsesi.com/a/trump-cindeki-corona-sayilarini-bilmiyoruz/5347506.html
    6) https://tr.sputniknews.com/asya/202004221041890074-almanyanin-bild-gazetesi-ile-cin-
    yonetimi-arasinda-korona-savasi-cikti/
    7) https://www.jpost.com/international/germanys-largest-paper-to-chinas-president-youre-
    endangering-the-world-625074
    8) http://www.diken.com.tr/jp-morgan-turkiye-dahil-gelisen-ulkeler-corona-nedeniyle-resesyona-
    girebilir/
    9) https://www.eulerhermes.com/tr_TR/ekonomik-arastirmalar/ekonomik-gorunum-
    raporlari/koronavirus-salgini-haftada-26-milyar-dolarlik-ticari-etki.html
    10) http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/2959197-korkunc-maliyet-3-trilyon-dolari-
    bulabilir/?detay=1
    11) https://home.kpmg/tr/tr/home/medya/press-releases/2020/04/viruste-ilk-dalga-cini-vurdu.html
    12) https://www.sabah.com.tr/dunya/2020/04/02/bakan-koca-acikladi-88-ulke-turkiyeden-destek-
    istedi-30una-yardim-gonderdik
    13) https://www.hurriyet.com.tr/galeri-ingiltereden-turkiye-manseti-acil-tibbi-yardim-gelmezse-
    41498790/3
    14) https://www.sabah.com.tr/yazarlar/perspektif/veyselkurt/2020/04/18/turkiye-neden-diger-
    ulkelere-yardim-ediyor
    15) https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/son-dakika-4lu-zirve-sona-erdi-5684760/
    16) https://www.dw.com/tr/covid-19un-s%C4%B1nad%C4%B1%C4%9F%C4%B1-
    t%C3%BCrkiye-ekonomisi-i%C3%A7in-kritik-e%C5%9Fik/a-53154827
    17) https://kanalfinans.com/haberler/viruslerin-piyasa-etkisi
    18) https://www.dw.com/tr/ekonomide-koronavir%C3%BCs-etkisi-hem-tehdit-hem-
    f%C4%B1rsat/a-52624949
    19) https://hrdergi.com/covid-19-salgini-surecinde-kriz-yonetimi-nasil-olmali
    20) https://www.bilgiustam.com/tam-zamaninda-uretim-sistemi-just-in-time-production/
    21) https://digitalage.com.tr/coronavirus-gundeminde-turkiyede-en-cok-talebin-geldigi-sektorler/
    22) http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/2944540-tum-dunya-icin-kotu-turkiye-icin-iyi-
    haber-aciklamalar-pes-pese-geliyor
    23) https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/kimya-sektoru-ithalat-icin-cine-alternatif-ariyor-
    6150325
    24) https://www.ekonomist.com.tr/arastirmalar/tedarik-zincirinde-tedirgin-bekleyis.html
    25) https://home.kpmg/tr/tr/home/medya/press-releases/2020/04/koronadan-sonra-ticaret-
    kolaylasacak.html
    26) https://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/ekonomide-korona-
    alarmi.html?doing_wp_cron=1587943401.0293459892272949218750
    27) https://www.dunya.com/ekonomi/cinden-kopan-siparis-turkiyeye-yoneliyor-haberi-462820

    Sürdürülebilirlik İçin Tek Kelimelik Dev Formül: Kurumsallık

    Günümüz iş dünyasının en önemli gündem maddelerinden biri “kurumsallık”dır. Her sektörde ve kurumda, gelecek için her geçen gün zorlaşan rekabet koşullarıyla mücadele edebilmenin yolunun kurumsallaşmaktan geçtiğine inananlarımızın sayısı giderek artmaktadır.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | İşe Alım ve Yetenek Yönetimi Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: İşe Alım ve Yenetek Yönetimi / Recruitment&Talent Management

    DAHA FAZLA

    Pandemide İvme Kazanan Sektör: Otomotiv

    Sürekli değişim içinde olan iş dünyasında yüksek entegrasyon düzeyi ile kilit bir öneme sahip olan otomotiv sanayi, demir-çelik, petro-kimya, cam, plastik, tekstil ve elektronik gibi sanayilerin başlıca alıcısı olması nedeni ile bu sanayilerdeki teknolojik gelişmelerin de lokomotifi olmaktadır.

    DAHA FAZLA

    Yeni Yılın İlk Fırsatı: İngiltere İle Serbest Ticaret Anlaşması

    31 Ocak 2020 tarihi itibarıyla Avrupa Birliği'nden ayrılan İngiltere'nin, Gümrük Birliği'nden de ayrılacak olması nedeniyle gümrük vergisi olmaksızın ticarete devam edilmesi, Türkiye'deki iş dünyası açısından büyük önem taşımaktadır.

    DAHA FAZLA

    2021’in “Yeni Normal” Çalışma Trendleri

    Yeni bir yılın gelişi her zaman yeniliklerin ve başlangıçların sembolü olarak kabul edilir. Ancak tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgınının ciddi bir dönüşümü beraberinde getirmesi sebebiyle, 2021’in her anlamda 2020 yılının yarattığı etkilerin gölgesinde şekilleneceğini öngörmek zor değil.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Proje Yönetim Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Proje Yönetim Danışmanlığı / Project Management

    DAHA FAZLA

    Tecrübeli Olmak Ya Da Olmamak, İşte Bütün Mesele Bu Mu?

    Sevgili Okurlarımız, İş hayatı için farkındalık yolunda “TECRÜBE” kavramına farklı bir pencereden bakmaya ve cesaretli bir yaklaşıma hazır mısınız? Tecrübe kavramı çoğu zaman hem şirket içi istihdam duyuruları hem de iş ilanlarında önceliklendirilen ve önemsenen bir konu.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Teknoloji ve Mühendislik Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Teknoloji ve Mühendislik Danışmanlığı / Engineering & Technology

    DAHA FAZLA

    Covid-19’un İlk Mezunları ve Kariyer Planları

    Yaşamakta olduğumuz salgın sürecinin, ölçeği şu an için öngörülemeyen küresel bir ekonomik daralmayı da beraberinde getireceği, kabullenmek zorunda olduğumuz bir gerçek. Asya Kalkınma Bankasının 6 Mart`ta yayınladığı COVID-19 ve Ekonomik etkileri isimli raporunda paylaştığı üç farklı senaryodan ortalama olanına göre bile küresel ölçekte beklenen gayrisafi milli hâsıla kaybının 150 milyar doların üzerinde olacağı tahmin ediliyor.

    DAHA FAZLA

    Pandeminden Önce, Pandemiden Sonra: Türkiye-Avustralya İlişkileri

    Öncelikle DEİK’e ve bu webinarda konuşmacı olan Nail Olpak, Marc Innes Brown, Korhan Karakoç, Jeffie Kaine, Mustafa Mertcan, Hüseyin Mustafa ve Simon Marr’a teşekkür etmek isterim. Webinarda, Avustralya ve Türkiye ikili ticaretimizdeki potansiyel sektörler, iş yapma deneyimleri, ticaret ve yatırım alanlarında iş birliği fırsatları ve ülkenin makroekonomik görünümü değerlendirilmiştir.

    DAHA FAZLA

    Orta Asya’daki Potansiyel İş Ortağımız: Tacikistan

    Bu yazı 14 Eylül 2020 tarihinde gerçekleştirilen Türkiye-Tacikistan Interconnected Business Toplantısı’nda vurgulanan önemli noktaları aktarmak amacı ile toplantı notlarından faydalanılarak yazılmıştır. Toplantı, DEİK Türkiye-Tacikistan İş Konseyi Başkanı Cihangir Fikri Saatçioğlu moderatörlüğünde, iki ülkenin yetkilileri ve 200 iş insanın katılımı ile online gerçekleşmiştir.

    DAHA FAZLA

    Hiç Bu Açıdan Baktınız Mı? “Bölümlerin Görünmeyen Dili”

    Sizleri, iş hayatında çok önemli olduğunu düşündüğümüz ve bugüne kadar hiç duymadığınız farklı bir bakış açısıyla tanıştırmak istiyoruz. Öncelikle belirtmek gerekirse, iş süreçlerinin yoğunluğu, kendi önceliklerimiz, dış ve çevresel faktörler ile sistemsizliklerle mücadele ederken, pek çok fırsatla birlikte etkisi itibarıyla daha büyük önem arz eden iç tehditleri bazen gözden kaçırabiliyoruz.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | İşe Alım ve Yetenek Yönetimi Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: İşe Alım ve Yenetek Yönetimi / Recruitment&Talent Management

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Kurumsal Gelişim Danışmanlığı

    Burada geçmiş #tbt olarak yazılır, “tecrübe” diye okunur. ODS Consulting Group’un detaylı özgeçmişi, bundan sonra her Perşembe “İşimizle Güçlenenler” adıyla karşınızda.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Mühendislik ve Teknoloji Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Mühendislik ve Teknoloji Danışmanlığı / Engineering & Technology

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Uluslararası İş Geliştirme ve İhracat Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Uluslararası İş Geliştirme ve İhracat / Global Business Development

    DAHA FAZLA

    Ukrayna’da Ekonomi ve Savunma Sanayii | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; yakın tarihi doğrultusunda devraldığı yetersiz ekonomik mirası takiben günümüze dek inşa edilenlere dair çeşitli perspektiflerden bilgilere yer verilmiştir.

    DAHA FAZLA

    Portekiz’de Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; coğrafi konumu başta olmak üzere ekonomiyi etkileyen faktör ve durumlar ayrıntılı incelenmiştir.

    DAHA FAZLA

    Pakistan’da Ekonomi ve Savunma Sanayii | Sektör Raporları

    2016’da ulaştığı yaklaşık 193 milyonluk nüfusuyla dünyanın en kalabalık 9. ülkesi Pakistan’ın ekonomisi; iş gücü, üretim kapasitesi/sektörel dağılımı, doğal kaynakları, ithalat&ihracat, aldığı teşvik ve destekler gibi pek çok faktör ekseninde detaylı bir şekilde incelenebilir.

    DAHA FAZLA

    İtalya’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; ithalat&ihracat statüsü, büyüme tahminleri ve daralmayı etkileyen güncel faktörler, dış ilişkileri, faiz oranları ve alım gücü gibi pek çok etkenin incelendiği ekonomik durumuna ilişkin kapsamlı bir analiz içermektedir.

    DAHA FAZLA

    Polonya’da İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik iş makineleri sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek Polonya’nın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlar açısından genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    İspanya’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; hükümet değişimi, dış ticaret açığı, yüksek enflasyon, emlak ve petroldeki artış gibi pek çok etkenin iç içer olduğu ekonomik durumuna ilişkin kapsamlı bir analiz içermektedir.

    DAHA FAZLA

    Kazakistan İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik inşaat ve madencilik sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek Kazakistan’ın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlar açısından genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    Mesleklerin Geleceği & Geleceğin Meslekleri: Post-Pandemi

    Bütün Dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını, ekonomiden kültürel alanlara, sosyal hayattan eğitime uzanan değişim ve dönüşüm sürecini de beraberinde getirdi. Milyonlarca insanın evden çalışma formatına geçişi ile çalışma hayatının da yaşanan bu büyük değişimden etkilenmesi kaçınılmaz oldu.

    DAHA FAZLA

    İtalya İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik iş makineleri sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek İtalya’nın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlar açısında genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    Hollanda İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik inşaat ve madencilik sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek Hollanda’nın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlaraçısında genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    Fransa’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Fransa’nın genel ülke görünümü ve ekonomisine dair başlıca bilgileri sunarak giriş yaptığımız bu raporda, alternatif enerjiye dair detaylı bir içerik bulmanız mümkün.

    DAHA FAZLA

    Fransa İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik iş makineleri sektöründeki firmaların ihracat potansiyeli açısından Fransa’nın incelemesinin yapıldığı bu raporda, yine öncelikle ülke görünümüne dair bilgiler verilerek genel bir giriş yapılmaktadır.

    DAHA FAZLA

    Cezayir İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    22 üyesi bulunan Arap ülkeleri arasında 4.büyük ekonomi olan Cezayir’in ayrıca yakın tarih, coğrafi, beşeri, politik olmak üzere pek çok perspektiften bakılarak bilgilerin yer aldığı rapor, ülkenin yakın geleceğine dair birtakım öngörülere de yer vermektedir.

    DAHA FAZLA

    Azerbaycan’da Ekonomi ve Savunma Sanayii | Sektör Raporları

    İlk etapta Azerbaycan’ın genel ekonomik durumu ve ülke görünüşünün yakın tarih, coğrafi, beşeri, politik olmak üzere pek çok perspektiften bakılarak bilgilerin verildiği rapor, ülkenin yakın geleceğine dair birtakım öngörülere de yer vermektedir.

    DAHA FAZLA

    İhracatı Yaptınız, Peki Ya Ödeme?

    Günümüz ekonomisinde birçok firma kendisini uluslararası platformda konumlandırmak istemektedir. Atadan kalma ticari yöntemleri terk ederek modern çağın gereksinimlerine ayak uydurmaya çalışmaktadırlar. Gerek iç pazar taleplerini karşılayarak gerekse dış pazarlardaki taleplere karşılık vermek suretiyle müşteri skalasını daha da genişletmek istemektedirler.

    DAHA FAZLA

    Avusturya İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    Avusturya’nın genel ekonomik durumu ve ülke görünüşünün açıklandığı raporda, Türkiye için önem arz eden inşaat ve madencilik sektörüne dair detaylı bir incelemeye ulaşabilirsiniz.

    DAHA FAZLA

    Almanya İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Avro bölgesinin en büyük ekonomisi ve en yüksek hacimli imalat merkezi olan Almanya, altyapısı ile de öne çıkmaktadır. Elbette Amerika - Çin arasındaki ticaret ihtilafları ve 2020’de tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisinden de etkilenmemesi imkansızdı.

    DAHA FAZLA

    Türkiye & Filipinler Arasındaki İş İlişkileri ve İhracat Fırsatları

    Bu yazımı, 18 Ağustos 2020’de DEIK’in online gerçekleştirdiği “Türkiye ile Güneydoğu Asya Arasında İş Birliğinin Canlandırılması ve Türkiye ile Filipinler Arasında İş Birliği Fırsatları” webinarın toplantı raporundan faydalanarak yazdım. Öncelikle değerli bilgiler paylaşan T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Yılmaz Batur’a, T.C. Manila Büyükelçisi Artemiz Sümer’e, Filipinler Ticaret ve Sanayi Bakan Yardımcısı Cefferino S. Rodolfo’ya ve Filipinler Ankara Büyükelçisi RAul Hernandez’e teşekkür ediyorum.

    DAHA FAZLA

    Yapay Zeka ile İhracat Mümkün mü?

    Yapay zeka ve dijitalleşme, iş dünyamızı değiştirmeye devam ediyor. Ticaret Bakanlığının hazırlamış olduğu “Kolay İhracat Platformu” ile, ihracat yapmak isteyen her bir kullanıcı için dijital ihracat danışmanlığı, ulaşılabilir hale geldi. Gelin, “Kolay İhracat Platformu”nu birlikte inceleyelim.

    DAHA FAZLA

    Tür Belgesi Nedir? İhtiyacım Var Mı?

    Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen ihalelerde, ihaleye teklif veren bir firmanın ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren belgesini sunması istenebilmektedir. Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi (TÜR) de 28918 sayılı Resmi Gazete de yapılan değişiklikle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen iş deneyimini gösteren belge olarak tanımlanmıştır.

    DAHA FAZLA

    Küresel Isınma, İhracatta Havayı Değiştirir Mi?

    6 Temmuz 2020 tarihli “Climate Change in ‘’ASIA-PACIFIC Region: Sectoral Risks and Changes’’ raporundan yola çıkarak hazırladığım bu yazıda başta DEIK olmak üzere, T.C. Dakka Büyükelçisi Sayın Mustafa Osman Turan’a, BM Gıda Ve Tarım Örgütü Genel Müdür Yardımcısı Sayın Dr. Roberto Ridolfi’ye, Boğaziçi Üniversitesi Asya Çalışmaları Merkezi Öğretim Üyesi ve Atlı Global Kurucu Direktörü Dr. Altay Atlı’ya ve Dünya Enerji Konseyi Gelecek Enerji Liderleri Üyesi Sayın Sıla Bozok’a paylaştıkları bilgiler için teşekkür ederiz.

    DAHA FAZLA

    Kosova’ya İhracat Yapmak

    1 Eylül 2019 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye - Kosova arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın getirdiği avantajların yoğunlukta olduğu bilgilerden oluşan bu yazımı, DEIK raporundan faydalanarak hazırladım. Sunduğu bilgilerden dolayı başta DEIK olmak üzere, T.C. Priştine Ticaret Müşavirliği’ne de teşekkürlerimi iletmek isterim.

    DAHA FAZLA

    Sanal Ticaret Fuarı Nedir?

    Sanal ticaret fuarı, katılımcıların ve ziyaretçilerin fiziksel bir ortam yerine çevrimiçi bir ortamda etkileşim kurmasını sağlayan bir tür sanal etkinliktir. Sanal ticaret fuarları, geleneksel ticaret fuarlarının çevrimiçi eşdeğeri olarak kabul edilir, ancak geleneksel ticaret fuarlarından farklı olarak sanal ticaret fuarları coğrafi konumlarıyla sınırlı değillerdir.

    DAHA FAZLA

    Psikolojik Sağlamlık

    Geçtiğimiz hafta Ferah Kaya tarafından verilen Psikolojik Sağlamlık isimli webinara katıldım. Ferah Kaya’ya vakti ve güzel sunumu için teşekkür ederim. Gerek iş yaşamında gerek kişisel yaşantımızda kullanılabilecek yararlı bilgiler edindiğimi düşünüyorum. Bu bilgileri sizlerle de paylaşmak isterim.

    DAHA FAZLA

    İngiltere’de Yatırım Yapmak ve Ticaret Fırsatları

    3 Eylül 2020’de Ankara Sanayi Odası ve İngiltere Büyükelçiliği işbirliğinde gerçekleşen "İngiltere ile Ticari İşbirliği Fırsatları" webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşmak isteriz.

    DAHA FAZLA

    Balkan Dünyasına İhracat Yapmak: Karadağ’a Yatırım, Teşvikler ve Finansman

    19 Haziran 2020 tarihinde DEİK Türkiye – Karadağ İş Konseyi’nin düzenlediği “Karadağ’da İş ve Yatırım: Hukuksal Süreçler, Teşvikler & Finansman” adlı webinara katılarak birbirinden kıymetli bilgiler edinme şansını yakaladık.

    DAHA FAZLA

    Yeni Normalde Türkiye ve Avrupa Birliği

    22 Haziran 2020 tarihinde, DEİK/ Türkiye-Avrupa İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Zeynep Bodur Okyay moderatörlüğünde gerçekleşen ‘’DEİK EU TALKS: GELECEĞE DÖNÜŞ: YENİ NORMALDE TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ‘’ webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşmak isteriz.

    DAHA FAZLA

    Makedonya’ya İhracat Yapmak : İş ve Yatırım Fırsatları

    26 Haziran 2020 tarihinde DEİK Türkiye – Kuzey Makedonya İş Konseyi’nin düzenlediği “DEİK Balkan Talks: Kuzey Makedonya’da İş ve Yatırım Fırsatları” adlı webinara katılarak birbirinden kıymetli bilgiler edinme şansını yakaladık.

    DAHA FAZLA

    Türkiye’de EBRD ile Proje Yapmak

    17 Haziran 2020’de DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir’in moderatörlüğünde, DEİK Başkanı Nail Olpak ve EBRD Başkanı Sir Suma Chakrabarti’nin konuşmacı olarak yer aldığı “DEİKEUTALKS: EBRD ve Türkiye: İleriye Doğru” webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşmak isteriz.

    DAHA FAZLA

    Baltıklar: Uluslararası Ticaretimizin Keşfedilmeyi Bekleyen Rotası

    7 Ağustos 2020’de OSTİM OSB Dış Ticaret Koordinatörlüğü tarafından düzenlenen ‘’Dış Ticaret Buluşmaları: COVID-19 Öncesi ve Sonrası Dış Ticaret’’ webinarları kapsamında Baltık Ülkelerini konu alan webinarda aldığımız notları sizlerle paylaşmak istiyoruz.

    DAHA FAZLA

    Brezilya Pazarına Giriş, Uluslararası Ticaret ve İhracat

    Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Ev Sahipliğinde 13 Ağustos 2020 Perşembe günü saat 16:00’da T.C. Sao Paulo Başkonsolosluğu Ticaret Ataşesi Cansu DİNÇER ZEYBEK ile “ İhracatçılarımız Soruyor, Ticaret Müşavirlerimiz Anlatıyor “ temalı webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşıyoruz.

    DAHA FAZLA

    5G Teknolojisi ve Nesnelerin İnterneti (IoT)

    5G teknolojisi, son zamanlarda en çok duyduğumuz konulardan bir tanesi. Peki, nedir 5G teknolojisi, hayatımızı nasıl etkiliyor ve bize neler katacak?

    DAHA FAZLA

    Potansiyel Pazarlarda Hedef Müşteri Tespiti – Uzakdoğu Pazarı Örnek Çalışması: Webinar Notları

    14.05.2020 tarihinde CRIF Türkiye tarafından düzenlenen “Potansiyel Pazarlarda Hedef Müşteri Tespiti - Uzakdoğu Pazarı” adlı seminer sonucunda faydalanabileceğimiz bilgiler edinerek sizlerle paylaşıyoruz.

    DAHA FAZLA

    İhracat ve Uluslararası Ticaret Açısından İspanya Pazarı

    DEIK- Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu tarafından düzenlenen webinarda aldığım notlar doğrultusunda oluşturulan bu yazıda Türkiye - İspanya arasındaki ilişkiye dair değerlendirmeler, güncel ve çarpıcı bilgiler bulunmaktadır.

    DAHA FAZLA

    İtalya’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı Raporu

    Bu raporda İtalya’nın genel ekonomik durumu ve ülke görünüşü detaylarıyla açıklanmış, daha sonra ise İtalya’nın alternatif enerji kullanımı ile ilgili bilgiler paylaşılmıştır.

    DAHA FAZLA

    Senegal & Uluslararası Ticaret: Webinar Notları

    22.07.2020 tarihinde Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen ''Dakar Ticaret Müşaviri Sn. Özgür İlhan Yalnız ile Senegal Pazarını Konuşacağız'' isimli webinara katılarak Senegal ekonomisine dair kıymetli bilgiler edindim.

    DAHA FAZLA

    Fransa & Uluslararası Ticaret: Seminer Notları #2020

    21.07.2020 tarihinde Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen "Fransa: Paris, Lyon ve Marsilya Temsilcilerimiz İş Dünyamızla Buluşuyor" isimli webinara katılarak Fransa ekonomisine dair kıymetli bilgiler edindim.

    DAHA FAZLA

    Afrika Genelinde İthalat

    Afrika kıtası geçmişte dünya ticaret merkezlerinden biriydi. Ancak sömürgedöneminde kıtanın adeta yağmalanması bu kıtayı zor şartlara itmiştir.Günümüzde Afrika adı akla,“yoksulluk, hastalık ve savaş”kavramlarınıgetirmektedir. Bu kavram kıtanın sömürge durumu ile ortaya çıkmış veinsanların zihinlerine yerleştirilmiştir.

    DAHA FAZLA

    Suudi Arabistan İle Uluslararası Ticaret

    9.07.2020 tarihinde T.C. Cidde Ticaret Müşaviri tarafından düzenlenen ''İhracatçımız Soruyor, Ticaret Müşavirlerimiz Anlatıyor" isimli webinara katılarak Suudi Arabistan Ataşesi Oğuz Korkmaz'dan Suudi Arabistan pazarı ve ihracatımıza dair değerli bilgiler edindim.

    DAHA FAZLA

    Korona Sonrası Tedarik Zincirinde Çin’e Alternatif Pazar: Türkiye

    Korona sürecinde tedarik zincirinde yaşanan kopmalar, dünya düzeninde önemli bir aktör olan Çin’de aksayan üretim süreçleri ve ülkelerin Çin’e karşı tutumları sonucunda Çin hala eski konumunu koruyabilir mi?

    DAHA FAZLA

    Korona’nın Ekonomik Yansıması:İşveren ve Çalışan Boyutunda Kim Nasıl Etkilenecek?

    Yaklaşık dört aydır virüs hayatımızda. Çin’de başladı ve evet şu anda Avrupa merkez üssü olmak üzere bütün dünyaya yayılmış durumda. Hepimiz Türkiye’ye gelene kadar ve hatta şu günlerde vaka sayısı binlere yaklaşana kadar bekledik. Ne işletmeler risk analizi yaptı, ne senaryolar tartışıldı ne de çalışan bireyler bir plan yapabildi.

    DAHA FAZLA

    Covid-19 Salgını İle Mücadele Etmek İçin Yapılan İlham Verici Projeler

    Covıd-19 salgını tüm dünyada etkisini sürdürürken hastalık ile mücadele etme konusunda global düzeyde büyük bir çaba ortaya konmaktadır.

    DAHA FAZLA

    Slack: Uzaktan Çalışırken Şişen Whatsapp Gruplarının Çaresi

    Sahada gözlemlediğim kadarıyla, iş dünyasında da WhatsApp hayatımızdan çıkaramadığımız uygulamalar arasında yer alıyor.

    DAHA FAZLA

    Korona Krizinde İşletmelere Nakit Akış Yönetimine İlişkin Öneriler

    Dünyayı etkisine alan salgın ülkemizde de henüz iki hafta gibi kısa bir süre geçmesine rağmen ciddi yaralar açmayı başardı...

    DAHA FAZLA

    Simulasyon Teknolojisi Havacılık Endüstrisine İnanılmaz Bir Hız Kazandıracak

    “Burada, olduğumuz yerde durabilmek istiyorsak koşabildiğimiz kadar hızlı koşmamız lazım. Ama bir yere ulaşabilmek istiyorsak koşabildiğimizden iki kat hızlı koşmamız lazım”. Alice Harikalar Diyarında

    DAHA FAZLA

    Hazır Yiyecek Endüstrisinde Altına Hücum Başlamak Üzere

    Her geçen gün zamanımız daha da değerleniyor çünkü günümüzde bir şeylere zaman ayırabilmek başlı başına bir problem.

    DAHA FAZLA

    Firmanız İçin Savaşçı Ruhlu Çalışanlar Bulmak

    İyi bir şirketin etkin çalışanları vardır. Büyük bir şirketin savaşçı ruhlu etkin çalışanları vardır. Bu “savaşçı” ruhlu çalışanlar amaçlarına ulaşmak ve şirketlerini ileri taşımak için büyük çaba gösterir.

    DAHA FAZLA

    Artırılmış Gerçeklik Her Şeyi Değiştirecek!

    Artırılmış gerçeklik teknolojisi havalı bir oyuncakmış gibi görünüyor. İlk bakışta bu teknolojinin sadece oyun endüstrisi, eğlence sektörü, eğlence amaçlı mobil uygulamalar gibi alanlarda kullanılacağı düşünülebilir.

    DAHA FAZLA

    Kimya Endüstrisi Giderek Büyüyor-Breaking Bad

    Artık gelecekte yaşıyoruz: Etrafımız dijital teknoloji, yapay zeka, nesnelerin interneti, yapay gerçeklik gibi kelimelerle çevrili. Günümüzde önemi olan şeyler sadece bunlar, değil mi?

    DAHA FAZLA

    Beklediğinden Fazla Kazanmanın Yolu-Endüstri 4.0

    Endüstri 4.0, dördüncü sanayi devrimi olarak adlandırılıyor. Birinci devrim üretimin buharlı makinalar yoluyla makinalaşmasıydı. İkincisi, üretimde elektriğin kullanılmaya başlaması ve bunun sebep olduğu seri üretimdeki artış.

    DAHA FAZLA

    Sürdürülebilirlik İçin Tek Kelimelik Dev Formül: Kurumsallık

    Günümüz iş dünyasının en önemli gündem maddelerinden biri “kurumsallık”dır. Her sektörde ve kurumda, gelecek için her geçen gün zorlaşan rekabet koşullarıyla mücadele edebilmenin yolunun kurumsallaşmaktan geçtiğine inananlarımızın sayısı giderek artmaktadır.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | İşe Alım ve Yetenek Yönetimi Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: İşe Alım ve Yenetek Yönetimi / Recruitment&Talent Management

    DAHA FAZLA

    Pandemide İvme Kazanan Sektör: Otomotiv

    Sürekli değişim içinde olan iş dünyasında yüksek entegrasyon düzeyi ile kilit bir öneme sahip olan otomotiv sanayi, demir-çelik, petro-kimya, cam, plastik, tekstil ve elektronik gibi sanayilerin başlıca alıcısı olması nedeni ile bu sanayilerdeki teknolojik gelişmelerin de lokomotifi olmaktadır.

    DAHA FAZLA

    Yeni Yılın İlk Fırsatı: İngiltere İle Serbest Ticaret Anlaşması

    31 Ocak 2020 tarihi itibarıyla Avrupa Birliği'nden ayrılan İngiltere'nin, Gümrük Birliği'nden de ayrılacak olması nedeniyle gümrük vergisi olmaksızın ticarete devam edilmesi, Türkiye'deki iş dünyası açısından büyük önem taşımaktadır.

    DAHA FAZLA

    2021’in “Yeni Normal” Çalışma Trendleri

    Yeni bir yılın gelişi her zaman yeniliklerin ve başlangıçların sembolü olarak kabul edilir. Ancak tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgınının ciddi bir dönüşümü beraberinde getirmesi sebebiyle, 2021’in her anlamda 2020 yılının yarattığı etkilerin gölgesinde şekilleneceğini öngörmek zor değil.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Proje Yönetim Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Proje Yönetim Danışmanlığı / Project Management

    DAHA FAZLA

    Tecrübeli Olmak Ya Da Olmamak, İşte Bütün Mesele Bu Mu?

    Sevgili Okurlarımız, İş hayatı için farkındalık yolunda “TECRÜBE” kavramına farklı bir pencereden bakmaya ve cesaretli bir yaklaşıma hazır mısınız? Tecrübe kavramı çoğu zaman hem şirket içi istihdam duyuruları hem de iş ilanlarında önceliklendirilen ve önemsenen bir konu.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Teknoloji ve Mühendislik Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Teknoloji ve Mühendislik Danışmanlığı / Engineering & Technology

    DAHA FAZLA

    Covid-19’un İlk Mezunları ve Kariyer Planları

    Yaşamakta olduğumuz salgın sürecinin, ölçeği şu an için öngörülemeyen küresel bir ekonomik daralmayı da beraberinde getireceği, kabullenmek zorunda olduğumuz bir gerçek. Asya Kalkınma Bankasının 6 Mart`ta yayınladığı COVID-19 ve Ekonomik etkileri isimli raporunda paylaştığı üç farklı senaryodan ortalama olanına göre bile küresel ölçekte beklenen gayrisafi milli hâsıla kaybının 150 milyar doların üzerinde olacağı tahmin ediliyor.

    DAHA FAZLA

    Pandeminden Önce, Pandemiden Sonra: Türkiye-Avustralya İlişkileri

    Öncelikle DEİK’e ve bu webinarda konuşmacı olan Nail Olpak, Marc Innes Brown, Korhan Karakoç, Jeffie Kaine, Mustafa Mertcan, Hüseyin Mustafa ve Simon Marr’a teşekkür etmek isterim. Webinarda, Avustralya ve Türkiye ikili ticaretimizdeki potansiyel sektörler, iş yapma deneyimleri, ticaret ve yatırım alanlarında iş birliği fırsatları ve ülkenin makroekonomik görünümü değerlendirilmiştir.

    DAHA FAZLA

    Orta Asya’daki Potansiyel İş Ortağımız: Tacikistan

    Bu yazı 14 Eylül 2020 tarihinde gerçekleştirilen Türkiye-Tacikistan Interconnected Business Toplantısı’nda vurgulanan önemli noktaları aktarmak amacı ile toplantı notlarından faydalanılarak yazılmıştır. Toplantı, DEİK Türkiye-Tacikistan İş Konseyi Başkanı Cihangir Fikri Saatçioğlu moderatörlüğünde, iki ülkenin yetkilileri ve 200 iş insanın katılımı ile online gerçekleşmiştir.

    DAHA FAZLA

    Hiç Bu Açıdan Baktınız Mı? “Bölümlerin Görünmeyen Dili”

    Sizleri, iş hayatında çok önemli olduğunu düşündüğümüz ve bugüne kadar hiç duymadığınız farklı bir bakış açısıyla tanıştırmak istiyoruz. Öncelikle belirtmek gerekirse, iş süreçlerinin yoğunluğu, kendi önceliklerimiz, dış ve çevresel faktörler ile sistemsizliklerle mücadele ederken, pek çok fırsatla birlikte etkisi itibarıyla daha büyük önem arz eden iç tehditleri bazen gözden kaçırabiliyoruz.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | İşe Alım ve Yetenek Yönetimi Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: İşe Alım ve Yenetek Yönetimi / Recruitment&Talent Management

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Kurumsal Gelişim Danışmanlığı

    Burada geçmiş #tbt olarak yazılır, “tecrübe” diye okunur. ODS Consulting Group’un detaylı özgeçmişi, bundan sonra her Perşembe “İşimizle Güçlenenler” adıyla karşınızda.

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Mühendislik ve Teknoloji Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Mühendislik ve Teknoloji Danışmanlığı / Engineering & Technology

    DAHA FAZLA

    İşimizle Güçlenenler | Uluslararası İş Geliştirme ve İhracat Danışmanlığı

    “İşimizle Güçlenenler”de Bu Hafta: Uluslararası İş Geliştirme ve İhracat / Global Business Development

    DAHA FAZLA

    Ukrayna’da Ekonomi ve Savunma Sanayii | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; yakın tarihi doğrultusunda devraldığı yetersiz ekonomik mirası takiben günümüze dek inşa edilenlere dair çeşitli perspektiflerden bilgilere yer verilmiştir.

    DAHA FAZLA

    Portekiz’de Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; coğrafi konumu başta olmak üzere ekonomiyi etkileyen faktör ve durumlar ayrıntılı incelenmiştir.

    DAHA FAZLA

    Pakistan’da Ekonomi ve Savunma Sanayii | Sektör Raporları

    2016’da ulaştığı yaklaşık 193 milyonluk nüfusuyla dünyanın en kalabalık 9. ülkesi Pakistan’ın ekonomisi; iş gücü, üretim kapasitesi/sektörel dağılımı, doğal kaynakları, ithalat&ihracat, aldığı teşvik ve destekler gibi pek çok faktör ekseninde detaylı bir şekilde incelenebilir.

    DAHA FAZLA

    İtalya’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; ithalat&ihracat statüsü, büyüme tahminleri ve daralmayı etkileyen güncel faktörler, dış ilişkileri, faiz oranları ve alım gücü gibi pek çok etkenin incelendiği ekonomik durumuna ilişkin kapsamlı bir analiz içermektedir.

    DAHA FAZLA

    Polonya’da İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik iş makineleri sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek Polonya’nın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlar açısından genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    İspanya’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Öncelikle ülkenin genel görünümüne dair bilgilerle giriş yapılan raporda; hükümet değişimi, dış ticaret açığı, yüksek enflasyon, emlak ve petroldeki artış gibi pek çok etkenin iç içer olduğu ekonomik durumuna ilişkin kapsamlı bir analiz içermektedir.

    DAHA FAZLA

    Kazakistan İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik inşaat ve madencilik sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek Kazakistan’ın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlar açısından genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    Mesleklerin Geleceği & Geleceğin Meslekleri: Post-Pandemi

    Bütün Dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını, ekonomiden kültürel alanlara, sosyal hayattan eğitime uzanan değişim ve dönüşüm sürecini de beraberinde getirdi. Milyonlarca insanın evden çalışma formatına geçişi ile çalışma hayatının da yaşanan bu büyük değişimden etkilenmesi kaçınılmaz oldu.

    DAHA FAZLA

    İtalya İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik iş makineleri sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek İtalya’nın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlar açısında genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    Hollanda İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik inşaat ve madencilik sektöründeki firmalar için ihracat potansiyeli yüksek Hollanda’nın incelemesinin yapıldığı raporda, öncelikle ülkenin çeşitli unsurlaraçısında genel görünümü ve ekonomik durumundan bahsedilecektir.

    DAHA FAZLA

    Fransa’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı | Sektör Raporları

    Fransa’nın genel ülke görünümü ve ekonomisine dair başlıca bilgileri sunarak giriş yaptığımız bu raporda, alternatif enerjiye dair detaylı bir içerik bulmanız mümkün.

    DAHA FAZLA

    Fransa İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Türkiye’de yerleşik iş makineleri sektöründeki firmaların ihracat potansiyeli açısından Fransa’nın incelemesinin yapıldığı bu raporda, yine öncelikle ülke görünümüne dair bilgiler verilerek genel bir giriş yapılmaktadır.

    DAHA FAZLA

    Cezayir İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    22 üyesi bulunan Arap ülkeleri arasında 4.büyük ekonomi olan Cezayir’in ayrıca yakın tarih, coğrafi, beşeri, politik olmak üzere pek çok perspektiften bakılarak bilgilerin yer aldığı rapor, ülkenin yakın geleceğine dair birtakım öngörülere de yer vermektedir.

    DAHA FAZLA

    Azerbaycan’da Ekonomi ve Savunma Sanayii | Sektör Raporları

    İlk etapta Azerbaycan’ın genel ekonomik durumu ve ülke görünüşünün yakın tarih, coğrafi, beşeri, politik olmak üzere pek çok perspektiften bakılarak bilgilerin verildiği rapor, ülkenin yakın geleceğine dair birtakım öngörülere de yer vermektedir.

    DAHA FAZLA

    İhracatı Yaptınız, Peki Ya Ödeme?

    Günümüz ekonomisinde birçok firma kendisini uluslararası platformda konumlandırmak istemektedir. Atadan kalma ticari yöntemleri terk ederek modern çağın gereksinimlerine ayak uydurmaya çalışmaktadırlar. Gerek iç pazar taleplerini karşılayarak gerekse dış pazarlardaki taleplere karşılık vermek suretiyle müşteri skalasını daha da genişletmek istemektedirler.

    DAHA FAZLA

    Avusturya İnşaat Sektörü | Sektör Raporları

    Avusturya’nın genel ekonomik durumu ve ülke görünüşünün açıklandığı raporda, Türkiye için önem arz eden inşaat ve madencilik sektörüne dair detaylı bir incelemeye ulaşabilirsiniz.

    DAHA FAZLA

    Almanya İş Makineleri Sektörü | Sektör Raporları

    Avro bölgesinin en büyük ekonomisi ve en yüksek hacimli imalat merkezi olan Almanya, altyapısı ile de öne çıkmaktadır. Elbette Amerika - Çin arasındaki ticaret ihtilafları ve 2020’de tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisinden de etkilenmemesi imkansızdı.

    DAHA FAZLA

    Türkiye & Filipinler Arasındaki İş İlişkileri ve İhracat Fırsatları

    Bu yazımı, 18 Ağustos 2020’de DEIK’in online gerçekleştirdiği “Türkiye ile Güneydoğu Asya Arasında İş Birliğinin Canlandırılması ve Türkiye ile Filipinler Arasında İş Birliği Fırsatları” webinarın toplantı raporundan faydalanarak yazdım. Öncelikle değerli bilgiler paylaşan T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Yılmaz Batur’a, T.C. Manila Büyükelçisi Artemiz Sümer’e, Filipinler Ticaret ve Sanayi Bakan Yardımcısı Cefferino S. Rodolfo’ya ve Filipinler Ankara Büyükelçisi RAul Hernandez’e teşekkür ediyorum.

    DAHA FAZLA

    Yapay Zeka ile İhracat Mümkün mü?

    Yapay zeka ve dijitalleşme, iş dünyamızı değiştirmeye devam ediyor. Ticaret Bakanlığının hazırlamış olduğu “Kolay İhracat Platformu” ile, ihracat yapmak isteyen her bir kullanıcı için dijital ihracat danışmanlığı, ulaşılabilir hale geldi. Gelin, “Kolay İhracat Platformu”nu birlikte inceleyelim.

    DAHA FAZLA

    Tür Belgesi Nedir? İhtiyacım Var Mı?

    Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen ihalelerde, ihaleye teklif veren bir firmanın ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren belgesini sunması istenebilmektedir. Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi (TÜR) de 28918 sayılı Resmi Gazete de yapılan değişiklikle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen iş deneyimini gösteren belge olarak tanımlanmıştır.

    DAHA FAZLA

    Küresel Isınma, İhracatta Havayı Değiştirir Mi?

    6 Temmuz 2020 tarihli “Climate Change in ‘’ASIA-PACIFIC Region: Sectoral Risks and Changes’’ raporundan yola çıkarak hazırladığım bu yazıda başta DEIK olmak üzere, T.C. Dakka Büyükelçisi Sayın Mustafa Osman Turan’a, BM Gıda Ve Tarım Örgütü Genel Müdür Yardımcısı Sayın Dr. Roberto Ridolfi’ye, Boğaziçi Üniversitesi Asya Çalışmaları Merkezi Öğretim Üyesi ve Atlı Global Kurucu Direktörü Dr. Altay Atlı’ya ve Dünya Enerji Konseyi Gelecek Enerji Liderleri Üyesi Sayın Sıla Bozok’a paylaştıkları bilgiler için teşekkür ederiz.

    DAHA FAZLA

    Kosova’ya İhracat Yapmak

    1 Eylül 2019 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye - Kosova arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın getirdiği avantajların yoğunlukta olduğu bilgilerden oluşan bu yazımı, DEIK raporundan faydalanarak hazırladım. Sunduğu bilgilerden dolayı başta DEIK olmak üzere, T.C. Priştine Ticaret Müşavirliği’ne de teşekkürlerimi iletmek isterim.

    DAHA FAZLA

    Sanal Ticaret Fuarı Nedir?

    Sanal ticaret fuarı, katılımcıların ve ziyaretçilerin fiziksel bir ortam yerine çevrimiçi bir ortamda etkileşim kurmasını sağlayan bir tür sanal etkinliktir. Sanal ticaret fuarları, geleneksel ticaret fuarlarının çevrimiçi eşdeğeri olarak kabul edilir, ancak geleneksel ticaret fuarlarından farklı olarak sanal ticaret fuarları coğrafi konumlarıyla sınırlı değillerdir.

    DAHA FAZLA

    Psikolojik Sağlamlık

    Geçtiğimiz hafta Ferah Kaya tarafından verilen Psikolojik Sağlamlık isimli webinara katıldım. Ferah Kaya’ya vakti ve güzel sunumu için teşekkür ederim. Gerek iş yaşamında gerek kişisel yaşantımızda kullanılabilecek yararlı bilgiler edindiğimi düşünüyorum. Bu bilgileri sizlerle de paylaşmak isterim.

    DAHA FAZLA

    İngiltere’de Yatırım Yapmak ve Ticaret Fırsatları

    3 Eylül 2020’de Ankara Sanayi Odası ve İngiltere Büyükelçiliği işbirliğinde gerçekleşen "İngiltere ile Ticari İşbirliği Fırsatları" webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşmak isteriz.

    DAHA FAZLA

    Balkan Dünyasına İhracat Yapmak: Karadağ’a Yatırım, Teşvikler ve Finansman

    19 Haziran 2020 tarihinde DEİK Türkiye – Karadağ İş Konseyi’nin düzenlediği “Karadağ’da İş ve Yatırım: Hukuksal Süreçler, Teşvikler & Finansman” adlı webinara katılarak birbirinden kıymetli bilgiler edinme şansını yakaladık.

    DAHA FAZLA

    Yeni Normalde Türkiye ve Avrupa Birliği

    22 Haziran 2020 tarihinde, DEİK/ Türkiye-Avrupa İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Zeynep Bodur Okyay moderatörlüğünde gerçekleşen ‘’DEİK EU TALKS: GELECEĞE DÖNÜŞ: YENİ NORMALDE TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ‘’ webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşmak isteriz.

    DAHA FAZLA

    Makedonya’ya İhracat Yapmak : İş ve Yatırım Fırsatları

    26 Haziran 2020 tarihinde DEİK Türkiye – Kuzey Makedonya İş Konseyi’nin düzenlediği “DEİK Balkan Talks: Kuzey Makedonya’da İş ve Yatırım Fırsatları” adlı webinara katılarak birbirinden kıymetli bilgiler edinme şansını yakaladık.

    DAHA FAZLA

    Türkiye’de EBRD ile Proje Yapmak

    17 Haziran 2020’de DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir’in moderatörlüğünde, DEİK Başkanı Nail Olpak ve EBRD Başkanı Sir Suma Chakrabarti’nin konuşmacı olarak yer aldığı “DEİKEUTALKS: EBRD ve Türkiye: İleriye Doğru” webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşmak isteriz.

    DAHA FAZLA

    Baltıklar: Uluslararası Ticaretimizin Keşfedilmeyi Bekleyen Rotası

    7 Ağustos 2020’de OSTİM OSB Dış Ticaret Koordinatörlüğü tarafından düzenlenen ‘’Dış Ticaret Buluşmaları: COVID-19 Öncesi ve Sonrası Dış Ticaret’’ webinarları kapsamında Baltık Ülkelerini konu alan webinarda aldığımız notları sizlerle paylaşmak istiyoruz.

    DAHA FAZLA

    Brezilya Pazarına Giriş, Uluslararası Ticaret ve İhracat

    Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Ev Sahipliğinde 13 Ağustos 2020 Perşembe günü saat 16:00’da T.C. Sao Paulo Başkonsolosluğu Ticaret Ataşesi Cansu DİNÇER ZEYBEK ile “ İhracatçılarımız Soruyor, Ticaret Müşavirlerimiz Anlatıyor “ temalı webinarında aldığımız notları sizlerle paylaşıyoruz.

    DAHA FAZLA

    5G Teknolojisi ve Nesnelerin İnterneti (IoT)

    5G teknolojisi, son zamanlarda en çok duyduğumuz konulardan bir tanesi. Peki, nedir 5G teknolojisi, hayatımızı nasıl etkiliyor ve bize neler katacak?

    DAHA FAZLA

    Potansiyel Pazarlarda Hedef Müşteri Tespiti – Uzakdoğu Pazarı Örnek Çalışması: Webinar Notları

    14.05.2020 tarihinde CRIF Türkiye tarafından düzenlenen “Potansiyel Pazarlarda Hedef Müşteri Tespiti - Uzakdoğu Pazarı” adlı seminer sonucunda faydalanabileceğimiz bilgiler edinerek sizlerle paylaşıyoruz.

    DAHA FAZLA

    İhracat ve Uluslararası Ticaret Açısından İspanya Pazarı

    DEIK- Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu tarafından düzenlenen webinarda aldığım notlar doğrultusunda oluşturulan bu yazıda Türkiye - İspanya arasındaki ilişkiye dair değerlendirmeler, güncel ve çarpıcı bilgiler bulunmaktadır.

    DAHA FAZLA

    İtalya’da Ekonomi ve Alternatif Enerji Kullanımı Raporu

    Bu raporda İtalya’nın genel ekonomik durumu ve ülke görünüşü detaylarıyla açıklanmış, daha sonra ise İtalya’nın alternatif enerji kullanımı ile ilgili bilgiler paylaşılmıştır.

    DAHA FAZLA

    Senegal & Uluslararası Ticaret: Webinar Notları

    22.07.2020 tarihinde Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen ''Dakar Ticaret Müşaviri Sn. Özgür İlhan Yalnız ile Senegal Pazarını Konuşacağız'' isimli webinara katılarak Senegal ekonomisine dair kıymetli bilgiler edindim.

    DAHA FAZLA

    Fransa & Uluslararası Ticaret: Seminer Notları #2020

    21.07.2020 tarihinde Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen "Fransa: Paris, Lyon ve Marsilya Temsilcilerimiz İş Dünyamızla Buluşuyor" isimli webinara katılarak Fransa ekonomisine dair kıymetli bilgiler edindim.

    DAHA FAZLA

    Afrika Genelinde İthalat

    Afrika kıtası geçmişte dünya ticaret merkezlerinden biriydi. Ancak sömürgedöneminde kıtanın adeta yağmalanması bu kıtayı zor şartlara itmiştir.Günümüzde Afrika adı akla,“yoksulluk, hastalık ve savaş”kavramlarınıgetirmektedir. Bu kavram kıtanın sömürge durumu ile ortaya çıkmış veinsanların zihinlerine yerleştirilmiştir.

    DAHA FAZLA

    Suudi Arabistan İle Uluslararası Ticaret

    9.07.2020 tarihinde T.C. Cidde Ticaret Müşaviri tarafından düzenlenen ''İhracatçımız Soruyor, Ticaret Müşavirlerimiz Anlatıyor" isimli webinara katılarak Suudi Arabistan Ataşesi Oğuz Korkmaz'dan Suudi Arabistan pazarı ve ihracatımıza dair değerli bilgiler edindim.

    DAHA FAZLA

    Korona Sonrası Tedarik Zincirinde Çin’e Alternatif Pazar: Türkiye

    Korona sürecinde tedarik zincirinde yaşanan kopmalar, dünya düzeninde önemli bir aktör olan Çin’de aksayan üretim süreçleri ve ülkelerin Çin’e karşı tutumları sonucunda Çin hala eski konumunu koruyabilir mi?

    DAHA FAZLA

    Korona’nın Ekonomik Yansıması:İşveren ve Çalışan Boyutunda Kim Nasıl Etkilenecek?

    Yaklaşık dört aydır virüs hayatımızda. Çin’de başladı ve evet şu anda Avrupa merkez üssü olmak üzere bütün dünyaya yayılmış durumda. Hepimiz Türkiye’ye gelene kadar ve hatta şu günlerde vaka sayısı binlere yaklaşana kadar bekledik. Ne işletmeler risk analizi yaptı, ne senaryolar tartışıldı ne de çalışan bireyler bir plan yapabildi.

    DAHA FAZLA

    Covid-19 Salgını İle Mücadele Etmek İçin Yapılan İlham Verici Projeler

    Covıd-19 salgını tüm dünyada etkisini sürdürürken hastalık ile mücadele etme konusunda global düzeyde büyük bir çaba ortaya konmaktadır.

    DAHA FAZLA

    Slack: Uzaktan Çalışırken Şişen Whatsapp Gruplarının Çaresi

    Sahada gözlemlediğim kadarıyla, iş dünyasında da WhatsApp hayatımızdan çıkaramadığımız uygulamalar arasında yer alıyor.

    DAHA FAZLA

    Korona Krizinde İşletmelere Nakit Akış Yönetimine İlişkin Öneriler

    Dünyayı etkisine alan salgın ülkemizde de henüz iki hafta gibi kısa bir süre geçmesine rağmen ciddi yaralar açmayı başardı...

    DAHA FAZLA

    Simulasyon Teknolojisi Havacılık Endüstrisine İnanılmaz Bir Hız Kazandıracak

    “Burada, olduğumuz yerde durabilmek istiyorsak koşabildiğimiz kadar hızlı koşmamız lazım. Ama bir yere ulaşabilmek istiyorsak koşabildiğimizden iki kat hızlı koşmamız lazım”. Alice Harikalar Diyarında

    DAHA FAZLA

    Hazır Yiyecek Endüstrisinde Altına Hücum Başlamak Üzere

    Her geçen gün zamanımız daha da değerleniyor çünkü günümüzde bir şeylere zaman ayırabilmek başlı başına bir problem.

    DAHA FAZLA

    Firmanız İçin Savaşçı Ruhlu Çalışanlar Bulmak

    İyi bir şirketin etkin çalışanları vardır. Büyük bir şirketin savaşçı ruhlu etkin çalışanları vardır. Bu “savaşçı” ruhlu çalışanlar amaçlarına ulaşmak ve şirketlerini ileri taşımak için büyük çaba gösterir.

    DAHA FAZLA

    Artırılmış Gerçeklik Her Şeyi Değiştirecek!

    Artırılmış gerçeklik teknolojisi havalı bir oyuncakmış gibi görünüyor. İlk bakışta bu teknolojinin sadece oyun endüstrisi, eğlence sektörü, eğlence amaçlı mobil uygulamalar gibi alanlarda kullanılacağı düşünülebilir.

    DAHA FAZLA

    Kimya Endüstrisi Giderek Büyüyor-Breaking Bad

    Artık gelecekte yaşıyoruz: Etrafımız dijital teknoloji, yapay zeka, nesnelerin interneti, yapay gerçeklik gibi kelimelerle çevrili. Günümüzde önemi olan şeyler sadece bunlar, değil mi?

    DAHA FAZLA

    Beklediğinden Fazla Kazanmanın Yolu-Endüstri 4.0

    Endüstri 4.0, dördüncü sanayi devrimi olarak adlandırılıyor. Birinci devrim üretimin buharlı makinalar yoluyla makinalaşmasıydı. İkincisi, üretimde elektriğin kullanılmaya başlaması ve bunun sebep olduğu seri üretimdeki artış.

    DAHA FAZLA




    Bizi Takip Edin       |    ©2021 ODS Consulting Group
    ©2021 ODS Danışmanlık

    Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğiniz varsayılır. Çerez Politikamızı İnceleyinÇerezleri Kabul Et