Kosova’ya İhracat Yapmak

1 Eylül 2019 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye – Kosova arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın getirdiği avantajların yoğunlukta olduğu bilgilerden oluşan bu yazımı, DEIK raporundan faydalanarak hazırladım. Sunduğu bilgilerden dolayı başta DEIK olmak üzere, T.C. Priştine Ticaret Müşavirliği’ne de teşekkürlerimi iletmek isterim.

Bu yazıda okuyabileceğiniz başlıklar; Kosova ekonomisinin genel görünümü, Kosova’nın dış ticareti, Türkiye ile ticari ilişkileri ve iki ülke arasındaki serbest ticaret anlaşmasının ikili ticarete katkıları hakkındadır.

Kosova Güncel Veriler

Kosova’nın 2014’ten bu yana ekonomisinde gösterdiği istikrarlı büyümenin oranları, gelişmiş ve gelişmekte olan diğer Avrupa ülkeleri arasında oldukça yüksek seviyelerdedir. Buna karşın dış ticaret açığı, işçi dövizine olan bağımlılık ve doğrudan yabancı yatırımdaki yetersizlikler ülke ekonomisindeki açıkları göstermektedir.

İşsizlik ve Cari Açık

İşsizlik oranlarına baktığımızda 2019 yılında genç işsizlik oranı neredeyse yarı yarıya gibi bir durumdayken, kadınların da iş gücüne katılımı 2018’de yaklaşık %16’larda seyrederek oldukça düşük olduğu görülmüştür. Ülkedeki cari açık arttığında bunu metal üretimlerinin düşmesine bağlamaktadırlar.

Dış Ticaret

Kosova’nın dış ticaret hacmi bilhassa 2013- 2018 arasında çok ciddi boyutlara ulaşmış olup ihracatı 2 milyar USD yi geçerken ithalat değeri ise neredeyse 4,5 milyar USD ‘ye ulaşmıştır.  Ülkemiz ile olan ikili ticarete baktığımızda, Türkiye’nin Kosova’ya en çok ihraç ettiği ilk 10 ürünü şöyle sıralayabiliriz:

1. Makinalar ( son 5 yılda %99,9 artış gösterdik)
2. Plastikler ( son 5 yılda &74,3 artış gösterdik)
3. Elektrikli Cihazlar (son 5 yılda %19,8 artış gösterdik)
4. Örme Giyim Eşyaları
5. Demir-çelikten Eşyalar
6. Örülmemiş Giyim Eşyaları
7. Mobilyalar
8. Un ve Pastacılık Ürünleri
9. Alüminyumdan Eşya
10. Otomotiv

Türkiye, Kosova olan ticaret ilişkisinde net ihracatçı konumdadır: Ticaret hacmi 2015 yılından bu yana % 37,2 lik artış göstererek 2019 yılında 356 milyon USD ‘ye ulaşmıştır.

Türkiye-Kosova Serbest Ticaret Antlaşması’nın İkili Ticarete Katkıları

• İhracatçılarımızın Kosova’ya ihracatta karşılaştıkları %10 seviyesindeki gümrük vergisi yükü 9 yıllık süre zarfında önemli ölçüde ortadan kalkacaktır.
• Böylelikle, Türk ihracatçıları bölgedeki diğer pek çok ülke ile eşit koşullarda rekabet edebilme hakkına erişmiştir.
• Türkiye, 2019 yılında Kosova’ya yapmış olduğu 347,8 milyon USD ihracat ile Almanya’dan sonra 2. sırada yer almaktadır: Türkiye, Kosova’nın ithalatında yaklaşık %13’lük bir paya sahiptir.
• Kosova ile imzalanan STA neticesinde Türkiye’nin Çin’e karşı rekabetçiliğinin artmasıyla birlikte, Kosova’nın Çin’den ithal ettiği tekstil, tüketici elektroniği, demir-çelik, mobilya ve plastik sektörlerinde ihracat potansiyelinin yükseldiği görülmektedir.
• Otomotiv ve makine ihracatlarında Türkiye’nin önceki dönemdeki dezavantajlı konumunun sona ermesi ve bu sektörlerde Kosova pazarında ağırlığını artırması beklenmektedir.