İhracatçı Birlikleri Nedir? Ne İş Yapar?

 

İhracatçı Birlikleri Nedir? Ne İş Yapar?

İhracatçı Birliği Nedir?

İhracatçı birlikleri; ihracat faaliyeti ile ilgilenen ve bu faaliyette bulunmak isteyen kurumların belirli bir yapı altında iş birliği amacı ile toplanılması sonucu oluşturulmuş birliklerdir. Birçok çeşide sahip olan ihracatçı birlikleri; hizmet gruplar, ürünler ve bölgesel unsurlar nedeni ile farklı isimlerle entegre edilmektedirler. İhracatçı birliklerin tanımının yanı sıra anlaşılmasını sağlayan bir diğer etkili faktör ise birliğin amaçlarıdır. Söz konusu amaçlar aşağıda belirtilmişlerdir.
• Yapılan ve oluşan ihracatların organizesini yürütmek.
• Birlik altında toplanan ihracatçıların dayanışma oluşturmalarını sağlamak.
• Yapılması planlanan ihracatları miktar ve tutar açısından artırmak.
• Mesleki faaliyet ve oluşan ilişkileri düzenlemek.
• İhracatçıların yaşamakta oldukları çeşitli sorunların (ekonomik ve bürokratik sorunlar) çözülmesine yardımcı olmak ve tabiri caizse köprü görevi üstlenmek.
Yukarıda sıralanmış amaçlardan hareketle, ihracatçı birliğinin, ihracat konusunda kapsamlı bir yaklaşım izlediği çıkarımı yapılabilmektedir.

İhracatçı Birlikleri Ne İş Yapar?

İhracatçı Birliklerin yaptıkları iş ve görevleri:
● İhracat yapan kişi ve kurumları örgütleyerek iş birliğine teşvik edip, iş birliğini geliştirmek amacıyla ihracatı artıran ekonomik faaliyetlere katkı sunmak,
● Dış ticarette önemli bir rol oynayarak dış ticaretin ülkenin yararını gözetecek gelişimde seyretmesini sağlamak,
● Dış pazar alanının araştırılması, dış ticaretin ilgilendiği konular üzerinde çalışmaların yapılması ve takibi,
● Dış ticaret için gereken çalışmaların yapılmasına katkı sunabilecek kamuya ait kurum ve kuruluşların, sivil toplum kuruluşlarının ve özel sektördeki bazı kuruluşların üyelerinin desteğiyle ülke menfaatinin korunmasını ve gelişmesini destekleyen çalışmalara yönelmek,
● İhracat yapan kişi veya kurumlar arasında meslek ahlakının sağlanması ve iş birliklerinin teşviki,
● Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne (TİM) ait görüşlerin ve Müsteşarlık onayının alınması üzerine, baz alınan sektörün gerektirdiği eğitim ve öğretimin kurum ve firmalarda sunulmasına hizmet vermek, öncülük ederek katkı sunmak,
● Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne (TİM) ait görüşlerin ve Müsteşarlık onayının alınması üzerine, amacın ve görevlerin gerçekleştirilebilmesi adına vakıf kurulması, kurulu vakıflara iştirak edilmesi, gereken bütçeye göre mal ve hizmet sunulması, alınması, kiralanması ve satışını tesis ederek, gerekli durumlarda iştigal sahasıyla ilgili ortak hizmeti sunan firma, dernek ve işletmelerin kurulmasına, kurulmuş olanlarına iştirak edilmesine, gerektiği durumlarda laboratuvar, testler, muayeneler ve belgelendirme işlemlerinde üyelerin desteklenerek; fuarlar, sergiler ve diğer faaliyetlerin düzenlenmesi, düzenlenen etkinliklere iştirak etmesi,
● Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verdiği dış ticareti etkileyecek görevleri de yerine getirmesi şeklinde sıralanabilir.

İhracatçı Birliklerine Nasıl Üye Olunur?

İhracat faaliyetleriyle yakından ilgilenen ve ihracatçıların iş birliği yapmasına olanak sağlayan ihracatçı birliği hakkında merak konusu olan birçok unsur bulunmaktadır. Söz konusu unsurlardan öne çıkanlardan biri de söz konusu ihracatçı birliklerine nasıl üye olunduğudur. İhracatçı birliklerine üye olma sürecinde birtakım gerekli belgelerin tedariğinin sağlanması gerekmektedir. Söz konusu belgeler aşağıda listelenmişlerdir.
• Başvuruda bulunanların tek bir vergi numarasına sahip olduklarını kanıtlayan ve tesvik eden belge
• Noter tarafından tasdiki yapılmış imza sirküleri
• Başvuruda bulunan kurumlar tüzel firmalar ise Ticaret Sicil Gazetesi
• Tüzel kişilik statüsünde olmayan ve hukuki tasarruf açısından yetki sahibi olarak tanınan ortaklıklar için durumlarını açıklayıcı ortaklık sözleşmesi
• Ödeme dekontu teslimi
Yukarıda sıralanan belgelerin tedarik edilmesi sonucunda, kurumların ihracatçı birliklerine katılımı başarı ile sağlanmakta ve söz konusu birlikten faydalanma süreci başlamış olmaktadır.

Hangi İhracatçı Birliğine Üye Olmalıyım?

5901 numaralı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’da belirtilen Üyelik’in Madde 4’ünde üye olmanın adımları şu şekilde belirtilmiştir:
● İhracatçılar ilgili olduğu birliğe üye olmalıdırlar.
● Kanunda yer alan ödemelerin üyeler tarafından ödenmesi gerekmektedir.
● Birliklerden herhangi birine üye olunması halinde ihracatçı, diğer birliklerin kapsamına giren maddelerin üyelik şartına bakılmaksızın ilişiğini kesmelidir.

Belirtilen kurallara riayet ederek ihracatçının hizmet vereceği alanla ilgili İhracatçı Birliği’ne üye olması gerekir. Kanunda belirtildiği üzere, ihracat yapan kişi ve kurumların, ihraç ettikleri malın hangi sektöre ait olduğuna ve hangi sektörde faaliyet gösterdiğine, ticaret sicilinde kayıtlı olduğu merkezin yer aldığı adreslerde yer alan birliklerden birine giderek üyelik oluşturmalıdır.

İhracatçılar Birlikleri Nereye Bağlıdır?

Günümüzün değişen ticari koşullarında artan önemiyle öne çıkan ihracat kavramı, kurum ve kuruluşların odak noktası haline gelmiştir. Bu nedenle söz konusu ihtiyacın sonucu olarak çeşitli çözümler düşünülmüş ve ihracatçı birliği oluşumunda karar kılınmıştır. Bahsi geçen oluşum hakkında zamanla sorulan sorular azalsa da belli başlı merak noktaları varlıklarını korumuşlardır. Bu merak noktalarından biri de ihracatçı birliklerinin bir yere bağlı olup olmadıklar ve bağlılarsa neye bağlı olduklarıdır.

İhracatçı birlikleri uzun bir süre boyunca Ticaret Bakanlığı bünyesinde işlemekteyken yayımlanan yeni bir kararname sonucunda Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na bağlı bir biçimde işlemeye başlamıştır. Söz konusu yenilikten hareketle ihracatçı birliklerinin daima belirli yasal kapsamlar altında işledikleri ve iş birlikleri oluşturdukları görülmektedir.

İhracatçılar Birliğine Kimler Üye Olabilir?

İhracatçı birlikleri sağladığı imkanlar sonucunda sık sık üyelik talepleriyle karşılaşmaktadır. Bu nedenle ihracatçı birlikleri belirli bir çerçeveye sahiptirler. Söz konusu çerçeveye değinmeden önce birliğe halihazırda üye olanların karşılaması gereken birtakım koşullar nelerdir bilinmesi gerekmektedir. Söz konusu koşullar aşağıda belirtilmiş ve açıklanmışlardır.
• Birlik kararların uyum sağlamak
• Kanunlarda belirtilmiş görevlerin yerine getirilmesini sağlamak
• Kayıt esnasında ve her yıl aidat ödemesi yapmak
• Sistemde bulunan iletişim bilgilerinin güncelliğinin korunması
• İhracatçı birliğinin yetkili organlarınca istenen bilgi ve belgelerin istenilen zamanda ve biçimde tesliminin yapılması
• Söz konusu birliğin amaçları doğrultusundan ayrılmamak ve bu amaçlara aykırı hareketlerde bulunmamak

Sıralanan yükümlülüklerin analizi sonucunda, ihracatçı birliği üyeliğinin belirli şartlarla beraber geldiği görülmektedir. Peki, ihracatçı birliğine üye olabilen ve bu yükümlülükleri yerine getirmesi gerekenler kimlerdir?

İhracat ile uğraşmakta olan ya da uğraşmayı planlayan gerçek veya tüzel tüm kişilerin ilgili ihracatçı birliğine üye olmaları zorunludur. Bu zorunluluğun nedeniyse gümrük idarelerinin onayının alınması için birliğin onayının gerekli olmasıdır. Bu nedenle, ihracat ile ilgili planları bulunan kişilerin tamamının birliklere üye olmaları gerekmektedir.

İhracatçı Birliğine Üye Olmanın Avantajı

Birçok göreve sahip olmalarıyla bilinen ihracatçı birliklerinin sahip oldukları birçok avantaj bulunmaktadır. Söz konusu avantajlara aşağıda yer verilmiştir.
• Dış ticaretin ülkenin çıkarları doğrultusunda gelişmesini sağlamak
• Üye ihracatçılar arasında birlik ve dayanışma sağlamanın yanı sıra meslek etiği oluşturmak
• İhracat oranlarında artışa neden olarak ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak
• Dış ticaret kapsamında çalışmalar yürütmek ve geliştirmek
• Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin görüşü ve Müsteşarlığın onayı dahilinde sektörel alanda eğitim ve öğretim kurumlarına desteklerde bulunmak
• Karşılıklı ticari ilişkilerin gelişimini sağlamak

Çeşitli unsurları sağlamasıyla öne çıkan ihracatçı birliğine üye olan kurumların, birçok alanca tanındıkları ve birçok değer kazandıkları yukarıda belirtilen maddeler sonucu açık ve net bir biçimde gözlemlenebilmektedir.

İhracatçılar Birliği Üyelik Sorgulama Nasıl Yapılır?

Zamanla önemi gittikçe gözle görülür derecede artmakta olan ihracat hususu ile yakından ilgilenen ihracatçılar birliği, ihracat ile uğraşmak isteyen kurumlardan oluşan bir yapıdır. Söz konusu yapı, çeşitli faktörler nedeniyle farklı biçimlerde kurumların karşısına çıkabilmektedir. Bahsi geçen farklı biçimler sonucu ihracatçılara özel üyelik sorgulama olanağı sağlanmıştır. Söz konusu olanağa erişim ise internet aracılığıyla Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin resmî sitesinden sağlanmaktadır.

Peki, üyelik sorgulaması nasıl yapılmaktadır?
Öncelikli olarak, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin resmî sitesinde görülen ihracat kategorisine tıklanılması sonucu beliren alt kategorilerde üyelik sorgulama yazısına tıklanılması gerekmektedir. Ardından belirtilen alana vergi numarası ya da T.C. kimlik numarası girişi yapılarak üyelik sorgulama eylemi başarıyla yapılabilmektedir.

İhracatçı Birliği Üyelik Belgesi Nasıl Alınır?

İhracatçı Birlikleri’nden üyelik belgesi alınabilmesi için üyelik oluşturulmalıdır. İhracatçıların İhracatçı Birlikleri’ne üyelik oluşturma adımları şu şekildedir:
● İhracatçı kişi veya kurumun üyelik için gereken başvuru formunu doldurmalıdır.
● İhracatçı başvuru formunu doldururken üye olmak istediği birliği işaretlemelidir.
● İhracatçı, üyeliğini vekaletname ile yapmak istediği takdirde, vekaletname ile vekilinin imza sirküleri taranmalı ve ilgili alana yüklenmelidir.
● Giriş yapıldığı takdirde gerekli aidat her birlik için aynı ücretlendirmeye sahip olacağı için, ihracatçının aidatı ödemesi gerekmektedir.

İhracatçının herhangi bir İhracatçı Birliği’ne üyelik oluşturması halinde üye belgesi oluşturması mümkündür. İhracatçı, üyelik belgesini almak için şu adımları takip edebilir:
● Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin sayfasına giderek online giriş yapılır.
● Ekrana giriş yapıldıktan sonra ihracatçı üye olduğu birliği seçer.
● Karşılaşılan ekrandan İhracatçı Birlikleri’nden hangisinde üye olduğunu gösteren belge ekranı ile karşılaşılır.
● Ekrana yansıyan belgeyi indirerek çıktı alabilirler.

Türkiye İhracatçılar Meclisinin Görev ve Sorumlulukları

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), ülkenin dış ticaretine yön vermek amacıyla Mustafa Kemal Atatürk’ ün talimatı üzerine kurulmuş olan Canlı Hayvan İhracatçıları Birliği Türk Anonim Şirketi’ ne dayanmakta olan ihracatçılar birliklerinin çatı kuruluşu olarak tanımlanmaktadır. 27 sektör ve 61 ihracatçı birliğine sahip olan ihracatın yetkili kuruluşu olarak görülmekte olan Türkiye İhracatçılar Meclisinin çatı kuruluş olarak yerine getirmesi gerekmekte olan birçok görevi bulunmaktadır. Söz konusu görevler aşağıda açığa kavuşturulmaktadırlar.
• Türkiye’nin ticari konumu açısından büyük önem arz eden ihracatçıları yurt içi ve yurt dışı fark etmeksizin temsil etmek.
• Temsili yapılan birliklerin koordinesini ve dayanışmasını sağlamak.
• Dış ticaretle ilgili kamu kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla koordine bir halde çalışmalar yürütmek veya söz konusu çalışmalara katkıda bulunmak.
• Türkiye’nin ihracat hususundaki hedef ve politikalarını belirlemek ve bu yönde çalışmalar yürütmek.

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Kimdir?

Türkiye İhracatçılar Meclisi başkanı Mustafa GÜLTEPE olarak bilinmektedir. Mustafa GÜLTEPE, 1968 Trabzon/Tonya doğumludur. 1990’da Dokuz Eylül Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olan Mustafa GÜLTEPE, İstanbul Üniversitesi’nde MBA yüksek lisansını tamamlamıştır. İş hayatına atılan Mustafa GÜLTEPE, 13 Haziran 2022 tarihinde Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin Başkanı olarak seçilmiş ve görevini halen icra etmeye devam etmektedir.

Türkiye’de Yer Alan İhracatçı Birlikleri Listesi

Türkiye’de bulunan ihracatçılar birlikleri, çeşitli faktörler sonucu (bölgesel vs.) farklı isimler altında anılmaktadırlar. Sanılanın aksine söz konusu birlikler farklı isme sahip olmalarına rağmen aynı yapıya ve yönetime bağlı olmakta ve ihracat işlemlerini yürütmektedirler. Bahsi geçen, aynı yapıya sahip, Türkiye’de yer alan ihracatçı birlikleri aşağıda listelenmişlerdir.
• Akdeniz İhracatçı Birlikleri
• Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği
• Denizli İhracatçılar Birliği
• Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği
• Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği
• Ege İhracatçı Birlikleri
• Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
• Hizmet İhracatçıları Birliği
• İstanbul İhracatçı Birlikleri
• İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri
• İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri
• Karadeniz İhracatçı Birlikleri
• Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri
• Uludağ İhracatçı Birlikleri
Yukarıda maddelenen ihracatçı birlikleri, Türkiye’nin ihracatına ayrı ayrı büyük katkılar sağlamakta ve dış ticaret başarısını artırmaktadırlar.

İhracatçı Birlikleri Özel Mi?

İhracatçı Birlikleri, özel kuruluşlar olarak etkinlik göstermektedirler. Amaçları ihracatçıları ticari faaliyetlerinin gelişimine katkı sunmak ve destek olmaktır. Bununla birlikte İhracatçı Birlikleri’nin ihracatçılara sunduğu birçok alternatif bulunmaktadır. İhracatçı Birlikleri’nin genel görev ve sorumlulukları gerekli kanun ve yönetmelikte işlenmiştir.