Uzaktan Çalışma ( Remote )

02.08.2022 

Uzaktan Çalışma ( Remote )

Uzaktan Çalışma Nedir?

Son zamanlarda yaşanılan kötü olaylardan sonra uzaktan çalışma ya da evden çalışma denilen bir çalışma şekli ortaya çıktı. Herhangi bir ofis alanına bağlı kalmadan istenildiği yerden çalışabilmeye uzaktan çalışma denmektedir. Uzaktan çalışma, teknolojik cihazlar kullanılarak ofis ortamında yapması gereken tüm işleri evinden ya da istediği alandan yapabilmesine dayanan bir iş şeklidir. Uzaktan çalışmada da yazılı birtakım kurallar vardır. İşveren ya da yönetici tarafından belirlenen bu kurallara çalışanların uyması gerekir. Teknolojinin gelişmesi ve artık teknoloji sayesinde birçok işin kolayca yerine getirilebilmesinden dolayı uzaktan çalışma sistemi daha aktif olmaya başladı. İnsanlar toplantılarını skype, facetime ya da Google üzerinden görüntü bağlantılar kurarak yapmaya başladılar. Bu sayede hem ofis için harcanan bütçe de düşüş gözüktü hem de insanlara zamandan tasarruf sağlandı. Uzaktan çalışma sistemi ile işlerini yapan insanlar iş yeri dışında çalışma hakkı haricinde diğer bütün haklara sahiptirler ve sorumlulukları da hep işverenin üzerindedir.

Uzaktan Çalışma Yönetmeliği Nedir?

Özellikle 2019 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınından sonra uzaktan çalışma yöntemi yaygınlaştı. Hem maliyetlerin azalması hem de gelişen teknolojinin sağladığı avantajlar ile globalleşmeye başlanmasından kaynaklanan uzaktan çalışma yöntemi 2016 yılından itibaren çalışma modelleri arasında yer almaktadır. Fakat son zamanlarda yaşanan olumsuzluklardan sonra uzaktan çalışma yöntemi ile ilgili yönetmelik 2021 yılında resmi olarak açıklandı. Açıklanan bu yönetmelikte uzaktan çalışma sisteminin nasıl olduğu ve hem işverenin hem de işçinin dikkat etmesi gereken hususlar ele alındı. Bu doğrultuda Uzaktan çalışma yönetmeliğinin maddeleri şunlardır:
1. Çalışma mekanının düzenlenmesi.
2. Çalışmak için gerekli olan teknolojik araçların temini ve kullanılması.
3. Üretim maliyetlerinin karşılanması.
4. Çalışanların çalışma sürelerinin belirlenmesi.
5. Çalışanlar ve yöneticiler arasındaki iletişimin sağlanması.
6. İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemlerin alınması.
7. Uzaktan çalışma için uygun olmayan alanların belirlenmesi.
8. Uzaktan çalışma yönteminde verilerin korunması.
9. Uzaktan çalışma sistemine geçiş.

Uzaktan çalışma yönteminde çalışan evinden ya da istediği alandan işlerini yürütebilir. Ancak işveren kurumun daha önceden belirterek çalışılmasını onaylamadığı alanlarda iş yürütmesi mümkün değildir. Bunun için uzaktan çalışma sistemine geçildiği zaman detaylar yazılı olarak bir sözleşme yapılır. Bu sözleşmede uzaktan çalışma sisteminin içeriği, iş tanımı, iş süresi, yeri ve ücretlendirmeleri gibi her bir detaya yer verilir. Uzaktan çalışma yönteminde çalışanın ihtiyaç duyduğu tüm teknolojik araçlar ve donanımlar işveren tarafından karşılanır. Sözleşmede aksi bir madde olmadığı takdirde bütün masraflar kuruma aittir. Çalışma sürelerinde olabilecek değişiklikler ve ücret değişiklikleri de bu yönetmelikler doğrultusunda hazırlanan sözleşmelerde yer almalıdır. Hem işverenin hem de işçinin onayına göre bu sözleşme sağlanmalıdır. Sözleşmenin içeriğinde uzaktan çalışma yönetmeliğinin her bir maddesine yer verilmelidir.

Uzaktan Çalışma Nasıl Yapılır?

Uzaktan çalışma yöntemi hem mevcut çalışanlar hem de yeni başlayacak olan çalışanlar ile kurum arasında imzalanan bir sözleşme ile başlar. Uzaktan çalışma şekline geçmek isteyen bir çalışan bu talebini yazılı bir dilekçe ile ilgili bölüme iletir. Kurum tarafından sunulan bu dilekçe incelenerek en geç 30 gün içerisinde çalışana cevap vermek zorundadır. Kurum tarafından uzaktan çalışma talebi onaylanırsa yazılı bir sözleşme hazırlanır. Bu sözleşmenin içeriğinde uzaktan çalışma yönetmeliğinin tüm maddeleri yer almalıdır. İş tanımı açık ve net bir şekilde yapılmalı ve iş süresi, yeri, ücreti, saatlendirmesi gibi tüm konular bu sözleşmede açıkça belirtilerek taraflar tarafından kabul edilmelidir. Uzaktan çalışma sistemine geçen çalışanların diğer çalışanlardan hiçbir farkı yoktur. Ofiste çalışanlara sağlanan ek haklar uzaktan çalışma sistemine geçen çalışanlara da sağlanmalıdır. Hiçbir çalışan hakkında ayrımcılık söz konusu olamaz. Öğle yemeği, yıllık izin ya da resmî tatil izinlerinde ofis çalışanının hakkı ne ise uzaktan çalışan kişilerin de hakları onlardır.

Ofis çalışanları yazılı talepler doğrultusunda uzaktan çalışma sistemine geçebilecekleri gibi uzaktan çalışma sistemi ile işe devam eden kişilerde yeniden ofis çalışmasına dönebilirler. Bu durumda da kuruma yazılı bir dilekçe sunarak bu husustaki taleplerini iletmeleri gerekir. Kurumlar her iki talebi de kabul etme ve reddetme haklarına sahiptirler. Bu konuda hiçbir yasal zorunlulukları yoktur. Tamamen işverenin insiyatifinde olan bir konudur. Uzaktan çalışma yönetmeliğinde belirtilen bir durum kapsamında yeniden ofis çalışmasına dönme taleplerini onaylanır. Eğer ilgili kurumun ofis çalışanlarında bir ihtiyaç eksiği varsa yeni bir eleman almak yerine önceliği ofis çalışmasına dönmek isteyen çalışanına vermelidir.

Uzaktan Çalışma Yasal Mı?

2016 yılında adımları atılan fakat Resmî Gazete’de 2021 yılında yayınlanan uzaktan çalışma yönetmeliğine göre uzaktan çalışma sistemi yasaldır. Hem işveren hem de çalışan tarafından tüm yasal düzenlemeler be sözleşme maddeleri kabul edildiğinde uzaktan çalışmak yasaldır. Bu çalışma sisteminde taraflar üzerine düşen görev ve sorumlulukları eksiksiz yerine getirmelilerdir. Yapılan sözleşmeye bağlı kalmamak, iş tanımını eksik yapmak gibi hem kurumun hem de çalışanın hataları doğrultusunda ortaya çıkan çatışmalardan her iki taraf da sorumludur.

Uzaktan Çalışma Gün Sayısı Nedir?

Uzaktan çalışma sisteminde çalışanlar bütün iş günlerini uzaktan halledebilecekleri gibi sadece haftanın belirli günlerinde uzaktan çalışma ve belirli günlerde ofise gelerek çalışma hayatını devam ettirebilirler. Çalışma süreleri ile ilgili madde yapılan yazılı sözleşmede ayrıntılı bir şekilde belirtilmelidir. Tamamen uzaktan mı yoksa karma bir sistemle mi çalışılacağı önceden karşılaştırılmalıdır. Karma sistemde eğer çalışanın ayda 4 gün tatili varsa ve haftanın 5 iş günü ofise gelerek çalışıyor sadece geri kalan günlerde uzaktan çalışma sistemi uygulanıyorsa bu çalışan için çalışma gün sayısı 21 olarak hesaplanacaktır. Fakat prim ödeme de gün sayısı 30 gün olarak hesaplanacaktır. Ancak tamamen uzaktan çalışma sistemi ile çalışan bir kişi sadece hafta tatil günleri ve çalışmadığı günler dışında gün sayısı hesaplanacaktır. Bu günler olmadığından çalışma gün sayısı ve prim gün sayısı 30 olarak hesaplanacaktır.

Uzaktan Çalışmada İş Güvenliği ve Sağlığı Nasıl Sağlanır?

Uzaktan çalışma yönetmeliğinde iş güvenliği ve sağlığına dair de gerekli tedbir ve önlemler alınmıştır. Bu konuda kurum çalışanını bilgilendirmek ve ona bilmesi gerekenler hakkında eğitim vermekle yükümlüdür. Ofis dışında çalışsalar bile sağlık gözetimlerini tamamlamak ve işleri için gerekli olan ekipmanların güvenliliğini kontrol etmekle yükümlüdürler.

Uzaktan Çalışma Yönteminde İş Sağlığı Güvenliğinin Gerekleri Nelerdir?

1. Çalışanla teslim edilen teknolojik araç ve donanımlarının güvenliği, kullanımı hakkında eğitimler vermeliler. Bu araçların korunmasına yönelik bilgilendirme de yazılı bir şekilde yapılmalıdır.
2. Çalışanların evlerinde ya da çalıştığı diğer alanlardaki riskleri hakkında bilgilendirilme yapılmalıdır.
3. Kurumun sağladığı tüm ekipmanlar çalışanlara zimmet edilmelidir.
4. Uzaktan çalışma yönteminde iş tanımı ve süresine uyulmalıdır.
5. Uzaktan çalışma sisteminde doğabilecek her türlü risklere karşı önlemlere yer verilecek bir raporun hazırlanmasını sağlamalıdır.

Uzaktan Çalışmada Kişilerin Performansı Nasıl Ölçülür?

Uzaktan çalışma sisteminde ofis çalışmalarına oranla kişilerin performansını ölçümlemek güç olabilir. Fakat uzaktan çalışma disiplini sıkı bir şekilde tutularak kişilerin performansında ölçümler yapılabilir. Bu doğrultuda yapılan yazılı sözleşmede iş tanımı ile ilgili madde de çalışandan ne tür beklentileri olduklarına da yer verilmelidir. Ofis yaşantısında olduğu gibi sık sık görüşmeler yaparak düzenli olarak ne durumda oldukları kontrol edilmelidir. Elbette bu durumu yaparken çalışanlara karşı şeffaf ve anlayışlı olunmalıdır. Onların güvenlerini sarsmadan motivasyon sağlanmalıdır. İş durumu hakkındaki tüm ilerlemelerden haberdar olun. Çalışma ekibinin verimliliğini düşüren ya da sekteye uğratan yönetici davranışlarına dikkat edin. Tutarsız ve gerçeği yansıtmayan hedeflerden kaçının. Çabalarından ve başarılarından dolayı çalışanları takdir ve tebrik edin. Bu iş motivasyonunu güçlendirecek ve kurumu daha çok benimsemelerini sağlayacaktır. Aynı zamanda iş performanslarında da artış sağlayacaktır. Tüm bunları yaparken çalışanların sosyal ihtiyaçları da göz ardı edilmemelidir. Eğlenmek, dinlenmek ve iş dışı aktivitelerde bulunmak için onlara yeterli zamanı sağlayın. Her daim çalışanlarınıza karşı anlayışlı olun.

Uzaktan Çalışmada Zamanı Nasıl Yönetmeliyiz?

Uzaktan çalışma yönteminin en önemli unsurlarından biri de iş disiplinidir. Günlük, haftalık ya da aylık iş planları oluşturun. Oluşturduğunuz bu planlara sadık kalarak verimliliğinizi artırın. İşleriniz için zaman dilimleri belirleyin. İşin kapsamına göre yeterli miktarda zaman belirlemek ve bu zaman içerisinde işi tamamlamak için çalışma gösterin. İş aralarında yeterli molalar vermeye de dikkat edin. Molalar insanı rahatlatan ve sonraki çalışma zamanlarının daha verimli geçmesini sağlayan bir etkendir.

Hangi İşlerde Uzaktan Çalışma Yapılmaz?

Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamaz.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir.

Uzaktan Çalışma İş Sözleşmesi Nedir?

Her geçen gün artan Covid-19 tehlikesi ile birlikte “home office” olarak geçen uzaktan çalışmaya dayalı programının uygulanması oldukça artış gösterdi. Bazı iş alanlarının uzaktan çalışmaya elverişli olması sebebiyle; bu süreçten önce geçmiş olan veya bu süreçte geçip ilerleyen süreçte devam ettirmek isteyen çok sayıda sektör vardır. Peki bu süreçte daha da hızlanan uzaktan çalışma kavramı nedir, bize getirdiği haklar ve yükümlülükler nelerdir?

4857 sayılı İş Kanunu 14.madde 4.fıkra gereği uzaktan çalışma “işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.” şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre uzaktan çalışma belli günleri kapsayabilecegi gibi devamlı bir şekilde uygulanması da mümkündür.

2016 yılında gelen esnek çalışma ile birlikte uzaktan çalışma sistemi ortaya çıkmıştır. Her ne kadar bu süreçte çoğu işimizi uzaktan hallediyor olsak da uzaktan çalışma programı yeni bir oluşum olarak kabul edilebilir. Bu sürece geçişle birlikte hepimizin zihninde bazı soru işaretleri oluşabilir. Çünkü yeni bir uygulama olması, ve var olan iş düzeninden farklılık göstermesi haklarımız konusunda bizi bazı çekincelere itebilir.

Uzaktan Çalışma Ödeneği Ne Kadar?

İşçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, 4447 sayılı Kanunun 50’nci maddesine göre çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması, gerekmektedir. Yani kısa çalışmanın başlayacağı tarihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olarak çalışıyor olması ve son üç yıl içerisinde 600 gün işsizlik ödeneği primi ödemiş olması gerekmektedir.

Uzaktan Çalışmanın İşverene Avantajı Nedir?

Zaman tasarrufu
Özellikle büyük şehirler söz konusu olduğunda, şüphesiz her çalışanın en büyük yakındığı konu trafik oluyor. Artan nüfusla paralel olarak ilerleyen otomobil satışları, nispeten eski nüfus göz önüne alınarak tasarlanan ulaşım planlarıyla uyuşmuyor. Neticesinde saatler süren sıkıntılı zaman kayıpları ortaya çıkıyor. Ayrıca bu durum sadece zaman kaybına değil, ofise gelip giderken trafiğe yakalanan çalışanın motivasyonuna da negatif etki sağlıyor.
Oysaki evinden yürütebileceği bir işe sahip olan çalışanların, ofis ulaşımı için harcayacakları vakti, daha özenli çalışarak veya kendi motivasyonlarını arttırmaya çalışarak harcayabilirler. Böylece hem çalışan, hem de işveren avantaj elde etmiş olacaktır.

Maddi Kazanç
Ulaşım sıkıntısına sebep olan temel faktör yani yükselen nüfus, işyeri kiraları üzerinde de aynı etkiyi oluşturuyor. Talebin artmasıyla kira bedelleri de aynı doğrultuda yükseliş gösteriyor. İşverenlerin daha verimli ve geniş çalışan kitlesini barındırabilecek büyük ofisleri kiralamaları da şirket giderlerini arttırıyor. Oysaki evden çalışan bireyler bu noktada da iyi birer alternatif. Ofis içerisinde, yalnızca uzaktan işlerini devam ettiremeyecek çalışanların bulunması, çok büyük çalışma alanları gerektirmeyeceği için işverenlere maddi açıdan büyük katkı sağlayacaktır.

Daha verimli iş akışı!
Her ne kadar tüm çalışanlar için en iyi çalışma ofisleri kurulmaya çalışılsa da, ne yazık ki bazı çalışanlar için ofis ortamı çekilmez olabiliyor. Oturduğu masadan iş arkadaşlarının sıkıntılarına kadar birçok kişisel sebep, çalışanların verimini düşürebiliyor. Yine bu noktada evden işlerini yürüten bir çalışan, istediği rahatlığı kendi ortamında sağlayabileceği için, daha konsantre bir halde görevine odaklanabilecektir. Böylelikle üzerinde çalıştığı projelerin hata payını minimuma indirgeyerek, işverenin hatalara harcayacağı zamanı da en aza çekecektir.

Çalışan izinlerinin minimalize edilmesi
Kimi zaman keyfi, kimi zaman ise mecburi olarak çalışanlar ofis dışına çıkabiliyor. Bu ofis dışında geçirilen süreler, iş akışına negatif etki oluşturabiliyor. Yine benzer şekilde evden işlerini yürüten bir çalışan, kendi zaman dilimini oluşturarak günün uygun saatlerinde tamamlaması gereken işleri tamamlarken, aynı zamanda kişisel ihtiyaçlarıyla da ilgilenebiliyor. Böylece işveren meydana gelebilecek bir iş aksaklığının önüne geçmiş olabiliyor.

Geniş kitlelere ve bölgelere erişim imkanı
Söz konusu evden çalışmak olduğu zaman, dünyanın herhangi bir noktasından çalışan bulma imkanı oluşmuş oluyor. Çalışanınız dünyanın neresinde olursa olsun, ofiste bulunma gereksinimi olmayacağı için, mekan fark etmeksizin işverene katkı sağlayacak yetkin kimselere ulaşmak mümkün oluyor. Böylelikle hem istediğiniz çalışana, dünyanın her yerinden ulaşabilir hale gelirken, hem de çalışanların bulunduğu şehirlere veya ülkelere gerek duyulduğunda erişim sağlayabilecek bir çalışanınız bulunuyor. Merkez ofis ve çalışan arasındaki iletişim de Karel UCAP ve konferans çözümleri gibi ürünlerle sorunsuz ve kesintisiz bir şekilde sağlanabildiği için aradaki mesafelerin bir önemi kalmıyor. Görülebileceği üzere evden çalışan edinmek, aslında profesyonel hayatın dışında kalan değil, daha da verim kazandıracak çalışan bulma imkanı sağlayan bir çözüm. Evden çalışmayı destekleyen teknolojilerin bu kadar geliştiği ve çoğu sektörün bu çalışma şekline uygun hale geldiği bugünlerde, işlerinin belirli bir bölümler için evden çalışan bulabilmesi mümkün ve avantajlı hale geliyor. Ya da en azından mevcut çalışanların belirli dönemlerde evden çalışması sağlanarak motivasyonlarına pozitif katkı sağlanabiliyor.

Uzaktan Çalışan İşçilere İş Kanunu Uygulanır Mı?

İş ilişkisi, en baştan itibaren uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabileceği gibi hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi karşılıklı anlaşılarak uzaktan çalışma sözleşmesine de dönüştürülebilecek. İş sözleşmesinde uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi de yer alacak.

Uzaktan Çalışma Sözleşmesi Zorunlu Mu?

Uzaktan çalışma sözleşmesi yasalar çerçevesinde korunmaktadır. Yasanın açık hükmü ve Yönetmeliğin 5.maddesi gereğince sözleşme yazılı olmak zorundadır.