Stratejik Düşünme

08.11.2022 

Stratejik Düşünme

Stratejik Düşünme Nedir?

Birçok kişi veya kurum ya da kuruluş tarafından el üstünde tutulan kavramlarından biri olan stratejik düşünme etki alanı geniş bir kavramdır.

Peki, etki alanı bu denli geniş bir kavram olan stratejik düşünme nedir?
Stratejik düşünme temelde kişilerin hedef olarak belirledikleri şeylere ulaşmak adına kafalarında tasarlayarak oluşturdukları ilerleme yöntemleridir. Bu yöntemler kişi ve kurum ya da kuruluşların başarıya ulaşmalarında yardımcı rolü üstlenmektedirler. Stratejik düşünme yapısına sahip olan insanlar çeşitli analizleri kendi beyinlerinde sentez ederek ortaya yeni bir zihin haritası sunarlar. Bu harita hedeflenen şeye ulaşma amacıyla oluşturulmuş, izlenilmesi gereken rotaları içeren önemli bir unsurdur.

Birçok alan için büyük bir önem arz eden stratejik düşünme yukarıdaki açıklamada da belirtildiği üzere belli başlı analizlerden yardım almaktadır. Bu analizlerden birkaçı aşağıdaki gibidirler:
• SWOT Analizi
• Veri Analizi
• Sektör Analizi
• Risk Analizi

Bu analizlerden edinilen verileri de düşünce zincirine katan stratejik düşünme, rekabetin her geçen gün arttığı günümüz dünyasında başarıya giden yolları göstermekte ve bunu akıllıca yapmaktadır.

Stratejik Düşünme Unsurları Nelerdir?

Stratejik düşünme içerisinde birçok kavramı barındırmaktadır. Örneğin, stratejik düşünme için veri elde etme kavramları aşağıdaki gibidir:
• Literatür Tarama
• Uzman Görüşü Alma
• Kavramsal Çerçeve Hazırlanması
• İlk Madde Havuzunun Oluşumu
Bu açıklamadan yola çıkarak stratejik düşünmenin de belirli kavramlara veya unsurlara sahip olduğu yargısına varmak yanlış olmayacaktır.

Stratejik düşünme 5 temel unsurdan oluşmaktadır. Bunlar aşağıda açıklanmışlardır:
• Yetenek: Sorunları temel bazlı anlama, rekabetin farkında olarak karşı hamleleri hesaba katma ve bir adım önde olmaya çalışarak hamle tahmininde bulunulmasıyla ön plana çıkan unsurdur.
• Davranış: Bu unsur ise daha odaklı davranarak, rakiplerinin yanılmasını sağlama, yapılacak eylemlerin yaratacağı etkileri hesaplama, beklenmedik bir hamle yapma gibi davranışsal özelliklere dikkat etmektedir.
• Tutum: Gelecekteki karar düzenini bozmama, gereğinden fazlasını ortaya koymama ve temkini elden bırakmama gibi tavırları içerisinde barındıran unsurdur.
• Eğilim: Problemlerinin nedenine odaklanma, olayları kendi yararına çevirme gibi hamlelere dikkat çeken bir unsurdur.
• Niyet: Kendi hamleni gizleme, karşı tarafa kendini ‘uygun’ bir biçimde tanıtma, çok göze batmadan işleri halletme gibi özellikleri öne çıkaran unsurdur.
Bahsi geçen unsurlar stratejik düşünmenin ilerleyişi ve akışı hakkında birçok bilgiyi gözler önüne sermektelerdir.

Stratejik Düşünme Neden Önemlidir?

Stratejik düşünme, kurum ya da kuruluşlara ve insanlara sağladığı faydalar nedeniyle hayatlarımızda oldukça önemli bir yere sahiptir. Peki, bahsi geçen bu faydalar nelerdir?
• Sistematik bir zihin haritasına benzemesiyle olası endişelere yer vermez.
• Yaşanılan kötü bir durumu dahi avantaja çevirir.
• Plan oluşturmanın yanı sıra birçok yedek plan da oluşturarak hata payını azaltır.
• Hedeflere ulaşmada pratik bir süreç sunar.
• Yeni bakış açılarıyla etkileşime girilmesini mümkün kılar.
• Yetenek, davranış, tutum, eğilim ve tavır gibi yararlı unsurlarla tanışılmasını sağlar.
• Bir iş yerindeki çalışanların teşvik edilmesini sağlar.
• İş yerinin ekonomik ve ticari olarak sistematik bir şekilde gelişmesi adına planlar oluşturur.
Yukarıda sıralanmış stratejik düşünme faydaları, stratejik düşünmenin dünyada neden önemli bir yere sahip olduğunu gözler önüne sermektedir. Stratejik düşünmeyi hayatına endeksleyebilmiş kişi ya da kurumların yukarıda sıralanmış örneklerden de anlaşılacağı üzere başarıya ulaşabilme ihtimalleri oldukça yüksektir.

Stratejik Düşünme Becerisi Nasıl Kazanılır?

Stratejik düşünme içerisinde birçok unsuru barındırmasıyla öne çıkmaktadır. Bu unsurlardan en öne çıkanlarından biri daha önce açıklanan temel 5 unsurken diğeri ise stratejik düşünme becerileridir. Bu becerilerin nasıl kazanılacağı sorusuna gelmeden önce bu becerilerin neler olduğunu göstermek yerinde olacaktır. Bu beceriler aşağıda sıralanmışlardır:
• Kararlı olmak
• Sonuç odaklı olmak
• Hızlı uyum sağlayabilmek
• İyi bir gözlemci olmak
• Zaman içinde hesaplamalar yapmak
• Fırsatları kaçırmamak
• Hipotezleri iyi analiz edebilmek
Yukarıda sıralanmış becerileri kazanabilmek için daima yeni fikirlere, görüşlere ve gelişime açık olunması gerekmektedir. Gelişime açık olunmasının yanı sıra daima kapsamlı düşünülmeli ve sentezler yapılmalıdır. Oluşturulan sentezlerden yola çıkarak tasarlanmış senaryolar iyiyi, kötüyü ve çirkini içerisinde bulundurmalıdır. Böylece tüm ihtimallere karşı hazırlıklı olunmaktadır. Tüm bunları yaparken aynı zamanda, zamanın sınırlarından da çıkmamak gerekmektedir. Bu da geçmişi, geleceği ve şimdiyi birleştirebilmek demektir.

Yukarıda sıralanmış beceriler ve onları elde etme yöntemleri göz önüne alındığında kişinin ne kadar yeniliğe açık olursa o kadar kolay bir şekilde stratejik düşünmeye sahip olacağı gözler önüne serilmektedir.

Stratejik Düşünme Nasıl Geliştirilir?

Stratejik düşünmenin geliştirilmesi için başlıca yapılması gereken şey, kişinin kendisine ilerlemek adına zaman tanımasıdır. Bunun bir süreç olduğunu ve kalıcı bir gelişime imza attığını unutmaması gereken kişi kendisine engel olabilecek endişeleri ortadan kaldırmalıdır. Ardından kendi içerisine dönük eleştirilere başlaması gereken kişi; bakış açısını, düşünemediği noktaları ve içinde bulunduğu durumu üzerine düşünerek kendi fikirlerinden sıyrılmaya başlamaktadır. Kendi düşüncelerinden sıyrılmayı başaran kişi bu sefer başkalarının fikirlerine, önerilerine değer vermeye ve onları dinlemeye başlamalıdır. Böylece kişi bir konu hakkında birçok zihne erişim sağlayabildiğinin farkına vararak sorular sormaya başlamaktadır. Son olarak elde ettiği sonuçların analizini artı ve eksi açısından değerlendiren kişi stratejik düşünme açısından kendisini geliştirmeye başlamıştır.

Bu veriler göz önüne alındığında, stratejik düşünmenin geliştirilmesinin bir süreç olduğu ve stratejik düşünmenin insanlara adeta başka zihinleri ziyaret etme fırsatı vererek onları bir adım ileriye taşıdığı gözlemlenmektedir.