Huzur Hakkı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

 

Huzur Hakkı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Huzur Hakkı Nedir?

Şirket içerisinde üst düzey yetkililerin aldığı büyük kararların sonuçları da büyük olmaktadır. Dolayısıyla böyle durumlarda yetkililerin alınan karşı bir korunağa sahip olmaları ve negatif durumların etkisini olabildiğince azaltmak istemeleri oldukça doğaldır. Huzur hakkı dediğimiz kavram işte tam da burada karşımıza çıkmaktadır. Huzur hakkı, genelde şirketin üst düzey yetkilileri dediğimiz; müdürlerin, yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve yetkililerin şirket bünyesinde alınan kararlara bağlı olarak ortaya çıkabilecek olumsuz durumlardan korunabilmek amacıyla aldığı maddi ödemedir. Huzur hakkı bu kişilerin sorumluluk ve yüklerini hafifletmek ve olumsuz durumları bir nebze önleyebilmek için yetkililere ödenen bir ek maaştır denilebilir.

Huzur hakkı şirketler tarafından ödenmektedir. Dolayısıyla bu ödeme de şirketin giderleri kapsamında yer alması sebebiyle Gelir Vergisi Kanunu’na tabii olan bir ödemedir.

Huzur Hakkı Ödemesi Kimlere Yapılır?

Şirket kararlarına bağlı olarak etkilenen üst düzey yetkililer huzur hakkı ödemesinden faydalanmaktadır. Bu kişiler şirket bünyesinde çalışan müdür veya müdürler olabilir. Örneğin kararlardan departmanların yöneticileri ve müdürleri hepsi tek tek etkileniyorsa bu kişilere huzur hakkı ödemesi yapılmaktadır. Bunun dışında genel anlamda huzur hakkı ödemesi yönetim kurulu üyelerine yapılan bir ek ödemedir. Huzur hakkı ödemesi ayrıca şirket türüne bağlı olarak da değişebilmektedir. Detaylandırmak gerekirse; anonim şirketlerde huzur hakkı ödemesi yönetim kurulu üyelerine yapılırken, limited şirketlerde müdür olarak adlandırılan şirket sahibi ve müdür sıfatı almayan şirket ortaklarına yapılmaktadır.

Huzur hakkı yönetim kurulunda gerçekleştirilen toplantılara ilişkin olarak bu toplantılar başına ödenebilmektedir. Fakat ayrıca gün, ay veya yıl şeklinde ödenen huzur hakkı tutarları da bulunmaktadır.

Huzur Hakkı Nasıl Hesaplanır?

Huzur hakkı hesaplamalarında esas alınan nokta şirket ile birlikte huzur hakkı tanınan kişilerin bir sözleşme veya karar defteri üzerinde alınan karara ilişkin imzalarının bulunmasıdır. Bu ödeme tutarı belirlenirken gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri de göz önünde bulundurulduğundan dolayı kesintilerin güncel rakamlara göre dikkatlice düzenlenmesi gerekmektedir. Bu sebeple yapılacak ilk şey alınan brüt ücret üzerinden gelir vergisi oranının hesaplanmasıdır.

Örneğin huzur hakkı ödemesi alacak kişinin ne kadarlık tutar alacağını hesaplayalım. Kişinin huzur hakkı brüt ücretini 10 bin TL olarak belirlediğimiz takdirde %15’lik gelir vergisi kesintisiyle birlikte huzur hakkı ödemesi 10.000 - 1.500 = 8.500 şeklinde hesaplanır. Bu stopaj yani gelir vergisi rakamları alınan ücrete göre değişiklik göstermektedir.

Gelir vergisi oranları huzur hakkı tutarı hesaplanırken doğru şekilde hesaplanmaya eklenmelidir. Bunun dışında ödemenin tabi olduğu bir diğer vergi türü olan damga vergisinde ise oran binde 7,59 olarak sabit şekilde karşımıza çıkmaktadır. Tüm vergi hesaplamaları dahil olarak bir kişinin bir aydaki huzur hakkı ödemesine şekildeki gibi bir örnek verebiliriz:
• Huzur Hakkı Brüt Tutarı = 36.345 TL
• Gelir Vergisi = (%15 oranıyla) 6.069 TL
• Damga Vergisi = (%20 oranıyla) 276 TL
• Huzur Hakkı (Net Tutar) = 30.000 TL olarak hesaplanır.

Huzur Hakkı Hesaplanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Huzur hakkı hesaplamalarında dikkat edilmesi gereken bazı konular bulunmaktadır. Huzur hakkı ödemesini aynı yıl içerisinde tekrar verdiğiniz durumlarda ödemenin hesaplanmasını yaparken kaldığınız vergi diliminden hesaplamaya devam etmelisiniz. Yani yukarıda gösterdiğimiz hesaplamadan ilerleyecek olursak ikinci huzur hakkı ödemesinde %15 oranından değil %20 oranından devam edilmelidir.

Bir diğer en önemli konu ise huzur hakkının yalnızca sözleşme ve kararlarda esas olan kişilere verilmesidir. Yani şirketlerin huzur hakkı ödemesi yapabilmesi için gerekli maddelerin şirketin esas sözleşmesinde belirtilmesi veya karar defterinde ifade edilmesi gerekmektedir. Huzur hakkı maddi bir durum olduğundan dolayı yanlış anlaşılma veya itiraz durumlarını engellemek amacıyla sözleşme ve karar defteri uygulaması gerekli görülmektedir.

Bunların yanı sıra şirketlerin ödemesini yaptığı huzur hakkı tutarlarının şirket yapısına uygun ve gerçekçi tutarlar olması gerekmektedir. Eğer şirketin mali durumuna uygun olmayan huzur hakkı ödemeleri yapılırsa şirket Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre cezalandırılabilir. Bu sebeple işlemlerin yasal ve düzenli şekilde ilerletilmesi önemli bir husustur.

Huzur Hakkı Ücret Olarak Değerlendirilir Mi?

Huzur hakkı, şirketin gider olarak değerlendirdiği ve ilgili kişilere ek olarak yapılan bir ödeme olmasından dolayı kanunlara göre ücret olarak değerlendirilmektedir. Hizmet karşılığında elde edilen bir tutar olması sebebiyle ücrettir. Bunun yanı sıra vergilendirme sistemlerine tabi tutulması ve bu kesintiler ile birlikte hesaplanması durumlarında şirketin huzur hakkı tutarını gider olarak göstermesi, şirketin vergi hesaplamalarında avantajlara sahip olmasına da olanak sağlamaktadır. Yıllık olarak belirlenen gider tutarlarına eklenen huzur hakkı ödemesi vergi tutarlarının düşmesine sebep olabilmektedir.

Kamuda Huzur Hakkı Nasıldır?

Kamu görevlileri de hissedar oldukları şirketlerde yönetim kurulunda yer alabilmeleri ve bu görevin sonucu olarak huzur hakkı alma hakkına sahip olabilmektedir. Kamu görevlileri kanunda 657 sayılı Kanun kapsamında yer almalarından dolayı özel sektör kadar özgürce iş yapma hakkına sahip değildir. Bu kişiler kanunda yer alan kısıtlama ve yasaklara tabi tutulmaktadır. Bu 657 sayılı Kanun’a göre devlet memurları kendi işinin yanında ikinci bir iş olarak ticaret müesseselerinde görev yapamamaktadır. Fakat bu yasağa açılan bir parantezde yer alan bilgide bu memurların görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç tutulmuştur. Dolayısıyla bu kişiler görevli oldukları kurumda temsil edici görev yapıyorsa huzur ücreti alabilmektedir.

Huzur Hakkı Vergilendirmesi

Huzur hakkı vergilendirmesinde bu ücretin beyan edildiği iki adet vergi türü bulunmaktadır. Bu vergiler gelir vergisi (stopaj) ve damga vergisidir. Normal gelir hesaplanması gibi artan oranlı şekilde hesaplanan huzur hakkında brütleştirilen tutara göre gelir vergisi ve damga vergisi kesinti miktarı belirlenmektedir. O yılın vergi oranları doğrultusunda hesaplanan huzur hakkı vergilendirme sisteminde dikkat edilen ücret sınırlarına dikkat edilmelidir.

Bu kapsamda huzur hakkı hesaplanabilmesi için gerekli olan vergi tutar ve oranları şekildeki gibidir;
• 24.000 TL’ye kadar olan ücretlerde = %15
• 53.000 TL’nin 24.000 TL’si için 3.600 TL olarak sabit, fazlası olan durumlarda = %20
• 190.000 TL’nin 53.000 TL’si için 9.400 TL olarak sabit, fazlası için = %27
• 650.000 TL'nin 190.000 TL'si için 46.390 TL olarak sabit, fazlası için = %35
• 650.000 TL'den fazlasının 650.000 TL'si için 207.390 TL olarak sabit, fazlası için = %40

Damga vergisi hesaplamalarında oranlar o yıl üzeri belirlenen tutarlara göre yapılmaktadır.

Huzur Hakkı Muhasebe Kaydı

Huzur hakkı Türk Ticaret Kanunu'nda yer alan 394. maddesine göre belirlenmiştir. Bu madde kapsamında muhasebe kaydının yapılması zorunludur. Huzur hakkı ödemesi bir gelir teşkil eder. Bu nedenle ücret ödemesi olarak 700'lü kodla girdi olarak belirtilmesi gerekir. Stopaj tutarında alınan gelir vergisi, muhasebe kaydında kişinin aldığı brüt huzur hakkı ve damga vergisi gibi tutarlar belirtilir. Net huzur hakkının kayıt altına alınması için brüt gelirden bu iki vergi çıkarılmalıdır.

Huzur Hakkı Karar Örneği

Aşağıda bir huzur hakkı örneğine yer verilmektedir. Bu kapsamda bir şirketimizin olduğu varsayılarak şirket müdürüne genel kurul tarafından net 10.000 TL huzur hakkı ödeneceğine karar verilmiştir. Bu kapsamda;
Net Huzur Hakkı: 10.000,00 TL
Gelir Vergisi Oranı: %15 (Artan Oranlıdır)
Damga Vergisi Oranı: Binde 7.59
Brüt Tutar: 11.587,29 TL( 10.000+1.500 + 87,29 )
Gelir Vergisi: 10.000*0,15 = 1.500,00 TL
Damga Vergisi: 11.500*0,00759 = 87,29 TL
Huzur hakkı ödemeleri ücret sınıfına girmektedir, bu nedenle asgari geçim indirimine tabi olmaktadır.
Muhasebe Kaydı
————————————————–/—————————————— 770 GENEL YÖN. GİD. 11.587,29
360 ÖDENECEK VER. FON. 1.587,29
-GELİR VERGİSİ 1.500
-DAMGA VERGİSİ 87,29
335 PERSONELE BORÇLAR 10.000
Huzur hakkı kaydı