4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu
4691 Sayılı Kanun Nedir?
4691 sayılı kanun Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunudur. Bu kanun Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde alınabilecek teşvikleri 2028 yılının sonuna kadar uzatmıştır. Kurumlar vergisi mükelleflerine girişimci fonlarına yatırım yapma şartı getirmiştir. Bu yatırımın olması durumunda ise verginin yıllık kazancın %20’lik kısmı üzerinden alınacağı belirtilmiştir. Toplam çalışan sayısı 15’in altında olan girişimlere yönelik destek personeli sayısının artırılmasını öngören bir düzenleme getirmiştir. Doktora öğrencilerinin veya stajyerlerinin Teknopark bölgelerinde İstidam edilebilmelerine ek destek sağlamıştır.Teknopark Nedir?
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Teknopark olarak ifade edilir. Bu alanlarda ileri düzeyde teknoloji kullanan veya yeni teknolojiler üretmek isteyen şirketler yer alır. Bu şirketler belli bazı üniversiteler ile veya ileri teknoloji enstitülerinin olanaklarından yararlanır. Veya aynı şekilde bu şirketler ileri teknoloji enstitüsü veya AR-Ge merkezleri veya enstitülerinden de yararlanır. Bu sayede bu şirketler teknoloji veya yazılım üretir, geliştirir. Teknoloji alanındaki bir buluşu da ticari bir ürüne, yönteme veya hizmete dönüştürür. Bu amaçla faaliyet gösterir. Bu sayede de bölgenin kalkınmasına fayda sağlar. Teknopark alanları kısaca üniversite, Ar-Ge merkezi, ileri teknoloji enstitüsü veya bu alanların içlerinde ya da yakınlarında hem sosyal hem de ekonomik ve akademik yapıların bütünleştiği alanlardır.Teknoparkın Avantajları Nelerdir?
Teknopark’a dahil olan şirket ve firmalar teknolojik açıdan yeniliklere öncülük ederler. Bu sayede faaliyetlerini sürdürürler. Buradaki ana amaç üretim süreçlerinde firmaları desteklemektir. Bu sayede de firmaların gelişmelerine ve rekabetlerinin artmalarına fayda sağlanır. Aynı zamanda inovasyon da bu bölgelerin temel hedeflerindendir. Burada yer alan firmalar yeni teknolojilere sahip olur, aynı zamanda hem yeni fırsatlardan hem de yeni birçok teknolojiden haberdar olur. Teknoparkların ülke açısından da önemli faydaları vardır. Çünkü bu bölgeler istihdamları artırır ve bu sayede bütçeye önemli derecede katkı sağlar. Bir yandan da ülkeye birçok yeni teknolojinin gelmesini sağlar.4691 Sayılı Kanun Gereği Terkin Edilen Tutar Nedir?
4691 Sayılı Kanun’la 5746 Sayılı Kanun ile hayata geçirilen gelir vergisi istisnası değiştirilmiştir. Bu sistemde ücretlerden ayrılan gelir vergisi beyanları daha sonralarında beyanname üzerlerinde terkin ediliyordu. 4691 Sayılı Kanun ile de Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde ücret vergileri istisnaları uygulanmaya başlanmıştır. Ancak bunlarda ücretlerden kesinti ve ayrılma yapılmamaktadır. Ancak Mart 2021 tarihinden itibaren başlamak üzere bu durum değiştirilmiştir.4691 Sayılı Kanun Teşvikleri Nelerdir?
4691 Sayılı Kanun ile teknopark bölgeleri için çeşitli teşvikler hayata geçirilmiştir. Bunlardan ilki gelir ve kurumlar vergilerine karşı oluşturulmuş istisnalardır. Bu aynı zamanda kazanç istisnası olarak adlandırılır. Bunun yanında ücretlere uygulanmakta olan gelir vergilerinin de istisnaları bir teşvik olarak yaratılmıştır. Aynı zamanda Sosyal Güvenlik Kurumu işveren desteği hayata geçirilmiştir. Katma Değer Vergisi istisnası da yine önemli bir teşvik olarak bu kapsamda yer almaktadır. 4691 Sayılı Kanun ile gümrük vergilerine getirilen muafiyet de yine bir başka teşviktir. 4691 Sayılı Kanun ile getirilen teşviklerin en önemlilerinden biri ise katma değer vergisi istisnasının teçhizat ve yeni makine alımlarında da uygulanması kuralıdır.4691 Sayılı Kanun Yönetmeliği Nedir?
Bu kanun yönetmeliğine göre Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan şirketlere birçok farklı teşvik hayata geçirilmiştir. Bunun yanında burada bulunan şirketlerin vergi muafiyetleri de 2028 yılının sonuna kadar uzatılmıştır. Bu sayede ülke içerisinde Teknopark açımı hızlanacak aynı zamanda mevcut Teknopark’larda da istihdam oranı yükselecektir. Bu durumun hem ülke geneli hem de teknoloji inovasyonları için çok büyük önemi vardır. Bu kanun yönetmeliğinde teknoloji bölgelerinde yönetici olarak yer alan şirketlerin kazançları gelir vergilerinden muaftır. Bu kazançlar temel olarak bu bölgelerin hayata geçirilmesi ile alakalı işlerden kaynaklanan kazançlardır.4691 Bordro Hesaplama Nasıl Yapılır?
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde çalışan kişilerin ücretleri günlük olarak hesaplanır. İlk hesaplama sürecinde istisnalar ve vergiler bu hesaplamaya katılmaz. SGK beyanları bu şekilde hesaplanan bordrolar üzerinden yapılır. Daha sonrasında da bu net ücretler brüt net hesaplamaları yapılır. Ancak bu durumda hem gelir vergilerinden hem de damga vergilerinden kaynaklı istisnalar dikkate alınmalıdır. Bordro bu hesaplamalar yapılırken dikkate alınan ücretler üzerinden oluşturulur. Muhtasar beyanları da bu hesaplanan bordrolar üzerinden gerçekleştirilir.4691 Sayılı Kanun Gelir Vergisi Muafiyeti
Bu muafiyete göre bölge içerisinde yer alan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri hedeflenmiştir. Bunların bu bölgelerde ürettikleri teknolojiler ile kazandıkları gelirleri, çalışmaya başlamalarından itibaren 5 sene süre ile gelir ve kurumlar vergilerinden istisnadır. Bu durum, bu alanlarda çalışan şirketler ve personeller için oldukça teşvik edicidir.4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Göre Yazılım Tasarım ve Ar-Ge Kazancı İstisnası Hangi Tarihe Kadar Geçerlidir?
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Teknopark çalışanları, girişimciler ve şirketler için birçok teşvik edici yenilik gelmiştir. Bu teşvikler ile amaçlanan Türkiye’deki Teknoparkları artırmak ve bu Teknoparklarda yer alan şirketler ile personellerin sayısını yükseltmektir. 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na Göre Yazılım Tasarım ve Ar-Ge Kazancı İstisnası 31 Aralık 2023 tarihine kadar geçerlidir.4691 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Nelerdir?
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre Türkiye’deki Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nin sayısı 93’tür. 79 bölge aktif faaliyet içerisindedir. Kalan 14’ünde ise hala aktif olarak alt yapı çalışmaları yapılmaktadır. Buralarda yer alan firmaların ve şirketlerin toplam sayısı ise 7.944’tür. Toplam 81.283 personel ise bu firmalarda istihdam edilmektedir. Bu firmaların 1.694’ü akademisyenler tarafından kurulmuştur. Yabancı sermaye özelinde ise bu firmalarda toplam 326 yabancı ortaklı şirket bulunmaktadır.4691 Sayılı Kanun Kapsamı Nedir?
Bu kanun temelinde bir katma değer vergisi istisnasıdır. Bu kanun ile teknoloji geliştirme amacıyla kurulmuş bölgelerde bulunan şirketler hedef alınmıştır. Bu girişimcilerin elde ettikleri kazançların gelir ve kurumlar vergilerinden istisna olmaları amaçlanır. Bu istisnalı süreci devam ettiği sürece de girişimcilerin bu bölgeler içerisinde ürettikleri sistem yönetimleri, iş uygulamaları, askeri, sektörel, mobil ve internet uygulamaları ile yazılımları, veri yönetimleri gibi hizmetler temel olarak katma değer vergisinden istisnadır.4691 Sayılı Kanun Kapsamında Çalışan İşverenler Hangileridir?
4691 Sayılı Kanun Kapsamında çalışan işveren olarak adlandırılan bazı kurumlar mevcuttur. Bu kurumlar, AR-GE Merkez veya Enstitüleri, Girişimciler, yönetici şirketler ve üretim birimleridir. AR-GE Merkez veya Enstitüleri’nin kamu nezdinde yetişmiş insan gücü potansiyelini elinde bulundurması gerekir. Aynı zamanda bunlar yenilikçi teknolojiler ile modern yazılımlar ile donanımlara sahip makinelere de sahiptir. Üretim birimleri ise bölgede 4691 Sayılı Kanun’un hedeflerine bir biçimde faaliyette bulunur. Bunlar gerçek veya tüzel kişilerce kurulmuşlardır. Bu şirketler aynı zamanda hem teknolojiye dayalıdır hem de çevreye zarar vermeyen üretim birimlerine sahiplerdir. Yönetici şirketler ise yine kanuna uygun bir biçimde ve anonim şirketi olarak kurulur. Bunlar bir yandan da içlerinde bulundukları bölgelerin yönetim ve işletmelerinden de sorumludur. Girişimciler ise bu teknoloji bölgelerin hem hizmetlerinden hem de imkanlarından yararlanma amacındalardır. Yine bu girişimciler de tüzel ve gerçek kişiler olarak yer alırlar.4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Uygulama Yöntemleri
Türkiye'de Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB'ler) Kanunu, 4691 Sayılı Kanun, 6 Temmuz 2001 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlandı. Kanun, katılımcı şirketlere bir dizi gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti sağlamakta ve girişimciliği ve teknolojik yaratıcılığı teşvik etmektedir. Kanun aynı zamanda bölgelerde yer alan şirketler, üniversiteler ve Ar-Ge merkezleri arasında bilgi alışverişini ve iş birliğini teşvik etmektedir.4691 sayılı Kanun için başvuru süreci nispeten basittir. İlgili tarafların öncelikle vergi muafiyetlerini, faiz oranlarını, kredi koşullarını ve kredi puanı ve teminat gereklilikleri gibi diğer koşulları anlamayı içeren yasanın gerekliliklerini anlamaları gerekir. Ardından, kimlik, gelir ve diğer finansal bilgileri kanıtlamak için gerekli tüm belgeler toplanmalıdır. Başvuru daha sonra çevrimiçi olarak veya şahsen ilgili makama sunulabilir. Başvuru, Değerlendirme Kurulu tarafından 30 gün içinde değerlendirilir. Onaylanırsa, fonlar borçlunun hesabına yatırılacak ve şirket bölgede faaliyet göstermeye başlayabilir.
Sonuç olarak, Türkiye'de 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, girişimciliği ve teknolojik yaratıcılığı teşvik eden katılımcı şirketlere bir dizi gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti sağlamaktadır. Başvuru süreci nispeten basittir ve ilgili tarafların gerekli belgeleri toplamasını ve başvuruyu çevrimiçi veya şahsen göndermesini gerektirir. Başvuru onaylanırsa, fonlar borçlunun hesabına yatırılır ve şirket bölgede faaliyet göstermeye başlayabilir.
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu KDV İstisnası
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu (4691 Sayılı Kanun), Türkiye'deki katılımcı şirketlere bir dizi gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti sağlamaktadır. En önemli vergi muafiyetlerinden biri katma değer vergisi (KDV) muafiyetidir. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde bulunan şirketler, kanunda belirtilen şartları taşımaları halinde satın aldıkları mal ve hizmetler üzerinden KDV ödemekten muaftır.4691 sayılı Kanun, şirketlerin KDV muafiyetinden yararlanabilmeleri için belirli kriterleri karşılamaları gerektiğini şart koşmaktadır. Bunlar arasında en az 50.000 TL sermayeye sahip olmak, Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde kayıtlı ofisi ve en az 10 kişilik istihdamı bulunmaktadır. Ayrıca şirket, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde, teknolojik yenilikte, yazılım geliştirmede veya tasarım uygulamalarında yer almalıdır.
KDV muafiyeti, firmaların maliyetlerini düşürmelerine, rekabet güçlerini artırmalarına ve karlarını artırmalarına olanak sağladığı için önemli bir teşviktir. Ayrıca, Bölge'de yeni işletmelerin kurulmasını teşvik ederek istihdam yaratılmasına ve ekonomik büyümenin teşvik edilmesine yardımcı olur.
