AIDA Modeli Nedir?

AIDA Metodu Ve Açılımı Nedir?

İlk reklam modeli olarak bilinen AIDA Metodu, Elmo Lewis tarafından 1800’lü yıllarda geliştirilmiştir. Açılımı; Attention (dikkat çekmek), interest (ilgi), desire (arzu-talep) ve Action (harekete geçme) şeklindedir. AIDA’nın dört aşaması vardır ve bu aşamalar reklamı izlerken bir seyircinin geçirdiği dört aşamayı simgeler. Kısacası; AIDA Metodu, tüketicilerin satın alma davranışını harekete geçiren ve olumlu yönde etkileyen bir sistemdir. Sadece satış departmanında değil, pazarlama ve iletişim departmanlarında da oldukça dikkat çeken bir strateji olarak bilinmektedir.

Birçok eleştirmen, AIDA modelini çok basit olduğunu düşünerek eleştirmektedir. Örnek olarak, AIDA modeli olası farklı satış noktalarını dikkate almamaktadır. Pazarlama, çevrimiçi bir mağazayı ziyaret eden müşteriler için, bayiden yeni bir araba satın almak isteyen müşteriler için olduğundan çok daha farklı olabilmektedir.

AIDA Açılımı Ve Aşamaları Nelerdir?

Yukarıda AIDA Metodu’nun açılımından söz etmiştik, şimdi de bu açılımların ne anlama geldiğine ve hangi aşamaları ifade ettiğine bakalım:
İlk aşama: Attention (Dikkat)
Çoğu zaman, dikkat kısmı birçok pazarlamacı tarafından göz ardı edilebilmektedir. Ürün veya hizmetin tüketicilerin dikkatini çektiği varsayılır ki durum böyle olabilir veya olmayabilir. Her halükarda, herkesin zaten ürününüzden haberdar olduğu varsayımı, çoğu zaman doğru olmamaktadır. Tüketicilerin dikkatini çekmenin en iyi yaklaşımlarından biri, "yaratıcı bozulma" olarak adlandırılan kavramdır. Son derece yaratıcı bir mesajla mevcut davranış kalıplarını kırmak kolay bir hale gelebilir. Bu aşama birkaç şekilde yapılabilmektedir:
● Beklenmedik durumlara veya yerlere reklam yerleştirmek. Buna genellikle “gerilla pazarlama” denmektedir.
● Provokatif görsellerle reklamlarda şok etkisi yaratmak.
● Yoğun bir şekilde hedeflenmiş bir mesaj. Buna “kişiselleştirme” de denilmektedir.
Temel olarak amaç, tüketicileri bir ürün veya hizmetin var olduğundan haberdar etmektir.

İkinci Adım: İnterest (İlgi uyandırmak)
İlgi yaratmak genellikle reklamcılık ve pazarlamada bilinen en zor kısımdır. Örneğin, ürün veya hizmet doğası gereği ilgi çekici değilse, bunu başarmak çok güç olabilir. Reklam bilgilerinin ilginç alt başlıklar ve resimlerle donatılmış olduğundan ve cümlelerin okunaklı, kolay ve anlaşılır olduğundan emin olmanız gerekmektedir. Ürününüz veya hizmetinizle ilgili olarak hedef pazarlarınız için en ilgili olana ve tüketicilere iletmek istediğiniz yalnızca en önemli mesajın iletilmesine odaklanmalısınız.

Üçüncü Adım: Desire (Arz-Talep)
AIDA modelinin ikinci ve üçüncü adımları genellikle birlikte ilerlemektedir. Bir ürün veya hizmete ilgi duymayı umduğunuz için, müşterilerin bu ürün veya hizmete neden "ihtiyaç duyduklarını" açık ve anlaşılır bir şekilde anlatabilmeniz önem taşımaktadır.
Bilgilendirici reklamlardaki içeriğin nasıl sunulduğunu düşünün, bu içerikler genellikle ürün hakkında ilginç bilgiler sunmayı ve ürünü satın almanın faydalarını sağlamayı amaçlamaktadırlar. Bu stratejiler, tüketicilerin ürünü daha çok talep etmesini sağlayan faydalardır. Tanıtım reklamcıları, ürünün birçok durumda kullanılabildiğini göstererek bunu son derece iyi yapabilmekte ve ürünlerini pazarlayabilmektedirler. İzleyicilere ürün veya hizmetin değerini ve neden yaşamlarında buna ihtiyaç duyduklarını iletmek, ürünün pazarlanması açısından mühim bir konudur.

Dördüncü Adım: Action (Harekete Geçme)
AIDA modelinin son adımı, tüketicilerin harekete geçmesini sağlamaktır. Reklam, tüketiciden anında yanıt almak için tasarlanmış bir ifade olan harekete geçirici mesaj ile sona ermelidir. Örneğin Netflix, tüketiciyi ücretsiz denemeye ikna etmek için ikna edici metinler kullanır. Netflix, ürünlerinin ne kadar kullanışlı olduğunu iletir ve değerini vurgular, ardından tüketicileri ücretsiz deneme için kayıt olma motivasyonu sağlar.
Başarılı bir reklam, tüketicileri “hemen şimdi” harekete geçmeye motive eden bir aciliyet duygusu uyandırmalıdır. Bu hedefe ulaşmak için yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biri sınırlı süreli teklifler yapmaktır. Ücretsiz teslimat, ücretsiz üyelik vb. teklifler bunlardan yalnızca birkaçıdır.

AIDA Metodunun Formülü Nedir?

Yukarıda AIDA modelinin aşamalarından bahsedilmiştir. Bu aşamaların uygulanması AIDA Modeli’nin formülünü oluşturmaktadır. Yukarıda verilen aşamaların doğru bir şekilde uygulanması, formülü başarıya ulaştıracaktır.

AIDA modelini göz önünde bulundurarak kampanyalar oluşturarak ya da web sitenizi yapılandırarak potansiyel müşterilerinizin satın alma kararına giden yollar üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabilirsiniz. Teorik olarak, modelin her aşamasında formüllere uygun ilerledikçe, markanızı öğrenen tüketiciler, ürününüz veya hizmetiniz hakkında belirli hisler veya duygular geliştireceklerdir. Netice itibariyle, bu da onları nihai olarak harekete geçmeye itebilecektir.
● Dikkat çekmek: İçeriğiniz tüketicilerin dikkatini çekebilir ve onları derinden etkileyebilirse, hedef kitleniz şirketinizin ya da web sitenizin gerçekte ne yaptığını merak etmeye başlayacaktır. Bu aşamada tüketici “Bu nedir?” sorusunu soracak hale gelebilecektir. Bu seviyeye gelebilmek için öncelikle içeriğinizi tüketicilerin önüne sık sık çıkarmalısınız. Bununla birlikte artan marka bilinirliği ve etkili mesajlaşma kendiliğinden gelecektir.

AIDA Modeli Örnekleri

AIDA Modeli, tüketiciler tarafından çoğu zaman fark edilmese bile hayatımızın birçok alanında karşımıza çıkabilmektedir ve birçok marka, AIDA metodunu kullanmaktadır. AIDA Modelini birkaç örnek üzerinden daha anlaşılır bir hale getirmek mümkündür.
AIDA pazarlaması, Nike, Coca-Cola ve Apple gibi şirketler tarafından ünlü bir şekilde kullanılmaktadır. Bu firmalar, tüketici tabanlarını tanımlama ve doğrudan hedef kitlelerini hedefleme sanatını mükemmelleştirmektedirler. Bu firmaların ürünlerine yönelik istek uyandıran her türlü mecrada (yazılı, görsel, sosyal vb.) güçlü, dikkat çekici ticari reklamları bulunmaktadır. Ayrıca, bunlar sayesinde AIDA stratejilerinin küresel ölçekte işe yaradığı kanıtlanmıştır. Küçük işletmeler dahi AIDA kullanan devler üzerinde yapılan çalışmalardan değerli dersler çıkarabilmektedirler. Örnek vermek gerekirse, bir tüketicinin ihtiyaç anlamında kola içmeye ihtiyacı yoktur. Fakat; Coca Cola tüketicileri Coca Cola'ya ihtiyacı olduklarına ve onu istediklerine ikna ederek milyarlarca dolar kazanmaktadır. Bu durumdan yola çıkarak şu söylenebilir ki: Bir markanın ne kadar başarılı olduğu değil, ürünlerini ne kadar iyi pazarladığı markanın pazarda başarılı bir duruma gelmesini sağlayan asıl sebeptir.