Asgari Geçim İndirimi
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Nedir?
Asgari geçim indirimi, kişinin medeni durumuna ve çocuk sayısına göre değişen, 16 yaşını dolduran tüm çalışanların asgari geçimini sağlayacak kısmının toplam gelirden düşülmesiyle elde edilen bir kavramdır. 2007 yılına kadar çalışanlar yıllık alışverişlerinin fatura ve makbuzlarını toplayarak ve iş yerlerine teslim eder, bu sayede vergi iadesi alırlardı. 2007 yılından sonra bu uygulama kaldırılmıştır ve yerine AGİ uygulaması getirilmiştir. 2008 yılında uygulanmaya başlanan Asgari Geçim İndiriminde, çalışan işçinin maaşının bir kısmı işvereni tarafından kesilir ve devlete ödenmesi gereken tutar üzerinden yapılacak indirim kastedilir. Yani işveren burada aracılık yaparak işçisine ödediği asgari geçim indirimini devlete ödeyeceği vergiden düşer. Diğer bir deyişle Asgari Geçim İndirimi, kişinin vergiden muaf tutulması olarak özetlenebilir. Bu indirim, işçilerin yasal bir hakkıdır.Asgari Geçim İndirimi, devlet adına işveren tarafından işçiye ödenen ve işverenin gelir vergisinden mahsup edilen bir miktar paradır. Bu sistemden çalışanların ücret seviyesi fark etmeksizin ücret geliri elde eden tüm çalışanlar aynı ölçüde yararlanma hakkına sahiptir.
Asgari Geçim İndiriminden Kimler Yararlanabilir?
16 yaşından büyük olup sigortalı olarak çalışan kişiler, alınan ücretlerinin vergilendirilmesi durumunda bu indirimden faydalanabilirler.Çalışanlar, medeni durumlarının, çocuk sayılarının ve evli oldukları kişinin gelir durumunun değişmesi halinde Aile Durumu Bildirimine beyanında bulunup aynı zamanda işverenlerine de durumu bildirmeleri gerekmektedir. Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanır.
AGİ için başvuran çalışanla birlikte oturan ve çalışan tarafından bakılan 18 yaşından küçük ve 18 yaşından büyük olup öğrenim gören çocuklar için bu indirim alınabilir. Diğer yandan, 18 yaşından büyük ve hem okumayan hem çalışmayan çocuklar için bu indirimden faydalanılamaz. Ek olarak, ücretleri diğer ücretler kapsamı içerisinde vergiye tabii tutulan çalışanlar asgari geçim indiriminden faydalanamazlar.
Herhangi bir çalışanın birden fazla işte çalışması durumunda, en yüksek ücret aldığı işveren tarafından asgari geçim indirimi ödenir. Asgari Geçim İndirimini ödemeyen işverenler İş Kanunu ve Vergi Usul Kanununa karşı geldiğinden dolayı suç işlemiş sayılır. Böyle bir durumda Maliye Bakanlığı işverene vergi cezası verir.
Yıl içinde işyeri ve işvereni değişen çalışan, yeni işyerinde çalışmaya başladığı aydan itibaren asgari geçim indiriminden faydalanmaya başlayabilir.
İşçinin bu indirimi alabilmesi için içinde bulunduğu şartları işverenine ispat etmesi gerekmektedir. Asgari geçim indiriminden yararlanmak için “Aile Durumu Bildirim Formu” doldurulmalıdır. Bunun için gerekli belge e-Devlet üzerinden veya Nüfus Müdürlüğü’nden temin edilebilir. Aile Durumu Bildirim Formu, bir diğer adıyla Asgari Geçim İndirimi Formu; çalışanların indirimi için gerekli bilgilerini içeren belgedir. Bu form genellikle insan kaynakları bölümü tarafından kabul edilir.
Bu formu işverenin saklaması gerekir. Formda belirtilen bilgilerde herhangi bir değişiklik yaşanması durumunda (evlenmek, boşanmak veya çocuk sahibi olmak gibi) çalışanın 1 ay içinde işverene bu bilgiyi vermesi gerekir. Formda yer alan tüm bilgiler çalışanın sorumluluğunda olmaktadır, değişiklikler üzerindeki bilgi sürecini de çalışan aktarmalıdır.
Aşağıda Asgari Geçim İndirimi formunda doldurulması gereken bilgiler verilmiştir.
• İşçinin adı
• TC kimlik numarası
• Mesleği
• Medeni hali
• Eşinin adı ve soyadı
• Eşinin çalışma durumu
• Çocuk bilgisi
• Çocuk sayısı
Burada eşin çalışma durumu ve eşin çalışıp çalışmadığı dikkat edilmesi gerekilen durumlardan biridir. Asgari geçim indirimine başvuran çalışanın eşi çalışmıyorsa, herhangi bir kira geliri varsa bile çalışanın eşi AGİ hesaplamasına dâhil değildir.
Asgari geçim indiriminden yararlanamayacak kişiler aşağıda belirtilmiştir.
• Ücretleri diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet çalışanı,
• Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbaplarının yanında çalışanlar,
• Gayrimenkul sermaye geliri sahibi kişilerin yanında çalışanlar,
• Özel hizmetlerde çalışan şoförler,
• Özel inşaat sahiplerinin belirli ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri,
• Gerçek ücretlerinin tespitine imkân olmayan çalışanlar
• Ücret geliri elde etmeyen kişiler
• İkametgâhı Türkiye’de olmayan ve 1 yıl içerisinde 6 aydan az sürede Türkiye’de ikamet eden kişiler
Asgari Geçim İndirimi Ne Kadardır?
2022 yılının başında yapılan açıklamada en düşük AGİ tutarının 403,4 TL olduğu açıklanmıştı. Çalışanların medeni durumu ve sahip oldukları çocuk sayısına göre değişen AGİ miktarları aşağıda belirtilmiştir.• Bekâr 403,4
• Evli eşi çalışmayan ve çocuksuz 483,2
• Evli eşi çalışmayan ve 1 çocuklu 544,9
• Evli eşi çalışmayan ve 2 çocuklu 605,1
• Evli eşi çalışmayan ve 3 çocuklu 686
• Evli eşi çalışmayan ve 4 çocuklu 686
• Evli eşi çalışmayan ve 5 çocuklu 686
• Evli eşi çalışan ve çocuksuz 403,4
• Evli eşi çalışan ve 1 çocuklu 463,6
• Evli eşi çalışan ve 2 çocuklu 523,8
• Evli eşi çalışan ve 3 çocuklu 605,1
• Evli eşi çalışan ve 4 çocuklu 645,8
• Evli eşi çalışan ve 5 çocuklu 686,4
Ancak asgari ücret zam döneminde, Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulaması iptal edildi. 01.01.2022 tarihinden itibaren 7349 sayılı Kanunun 3. maddesi gereği asgari ücret ve asgari ücretin üzerinde maaş alan çalışanlara AGİ ödenmemesine karar verildi. Dolayısıyla 2023 yılı için de AGİ tutarı tamamen kaldırıldığından dolayı asgari ücret alan (10.008,00 TL) veya daha yüksek maaş alan çalışanlar da dâhil olmak üzere bu tutar ödenmeyecek.
Asgari Geçim İndirimi Almak İçin Ne Yapmalıyım?
Asgari geçim indirimi, Türkiye'de aylık olarak verilen bir sosyal yardım programıdır ve belirli kriterlere uyan kişilere verilir. Eğer asgari geçim indirimi almak istiyorsanız, aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:• Başvuru şartlarını kontrol edin: Asgari geçim indirimi almak için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bunlar arasında, Türkiye vatandaşı olmanız, belirli bir yaş sınırına sahip olmanız ve belirli bir gelir seviyesinin altında yaşamanız gibi şartlar bulunabilir.
• Başvuru formunu doldurun: Başvuru formunu internet üzerinden veya belediyelerde bulunan sosyal yardım birimlerinden alabilirsiniz. Formu doldurduktan sonra belgelerinizi ve gerekli evraklarınızı ekleyin.
• Başvurunuzu sunun: Doldurduğunuz başvuru formunu ve eklediğiniz belgeleri belediye sosyal yardım birimine teslim edin veya internet üzerinden gönderin.
• Başvurunuzun değerlendirilmesi: Başvurunuz belediye tarafından incelendiğinde, asgari geçim indirimi almaya hak kazandığınız veya hak kazanamadığınız belirlenecektir.
Bu adımları izleyerek asgari geçim indirimi başvurusu yapabilirsiniz. Başvurunuzun değerlendirilmesi süreci birkaç hafta sürebilir ve belediye sizden daha fazla bilgi ve belge isteyebilir.
2023 Asgari Geçim İndirimi Nasıl Hesaplanır?
Yukarıda da sözünü ettiğimiz Asgari Geçim İndirimi, asgari ücret üzerinden hesaplanır. Dolayısıyla asgari geçim indirimini hesaplamak için yılın ilk 6 ayı için geçerli asgari ücretin ne kadar olacağı belli olmalıdır. Daha sonra yıllık toplam hesaplanır ve bu tutar asgari geçim indirimi oranı ile çarpılır. Ortaya çıkan tutar da en düşük gelir vergisi oranıyla (yüzde 15 ile) çarpılır. Son olarak ortaya çıkan değer 12’ye bölünür. Bu sayede aylık asgari geçim indirimi ücreti de ortaya çıkar.Daha ayrıntılı bir şekilde anlatmak gerekirse, yılın başlangıcında geçerli olan asgari ücretin yıllık olarak çalışana ödenen paranın kesinti ve vergi yapılmadan olan haline,
• İşçinin kendisi için %50
• Çalışmayan ve geliri olmayan eş için %10
• Birinci ve ikinci çocuk için çocuk başına %7,5
• Üçüncü çocuk için %10
• Dördüncü ve daha fazla çocuk için %5’er
indirim uygulanır. Boşanan çiftler için nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınır. Uygulanan indirim vergiye tabi olan tutarı oluşturur. %15 ile çarpılan gelir 12’ye bölünerek her ay ödenen indirim bulunur. Ancak bu oranların toplamı %85’i geçemez. Asgari geçim indirimi tutarında, çalışanın aylık hesaplanan vergisinden fazlası dikkate alınmaz. Ek olarak, yıl içerisinde asgari ücret tutarındaki değişikliklerden asgari geçim indirimi etkilenmez.
Asgari Geçim İndirimi Kim Tarafından Ödenmektedir?
Asgari geçim indirimi, işveren tarafından çalışanına devlet adına ödenir. Daha sonra bu ödeme işverenin gelir vergisinden düşülür.İşverenin çalışanın maaşından kesilecek gelir vergisi hesaplandıktan sonra asgari geçim indirimi miktarını bu tutardan düşmesi gerekir. Daha sonra kalan tutardan da çalışan adına olan vergiyi devlete ödemesi gerekir. Devletten düştüğü tutarı da işçiye ödemelidir.
