Ayna, Ayna: Dijital İkiz Teknolojisi & Katma Değerli Uygulama Alanları

Dijital İkiz Teknolojisi Nedir?

Dijital ikiz teknolojisi gerek yakın, gerekse uzak gelecekte insan hayatında emsali görülmemiş bir rol oynayacağının sinyallerini veriyor. Teknolojik ilerlemenin ufuklarında addedilmeye henüz başlanmış olsalar da, dijital ikizler aslında bir hayli zamandır işimizin ve gücümüzün önemli bir parçası. Nitekim tekerlek yeniden icat edilmedi; bir nevi zaten bilişim teknolojilerinin doğuşundan beri dijital ikizlerle çalışıyorduk. Şimdiye dek bir bilgisayarda yansıttığımız ve kaydettiğimiz, gerçek dünyadan bir sistem veya sürece atfedilen her türden organize veri yapısı, esasında dijital ikizlere karşılık geliyordu. Nihayetinde bu veri yapıları da somut gerçekliğin dijital yansımalarıydı. Lakin, teknoloji katlanarak ivme kazanan bir hızla sosyoekonomik dengeleri değiştirmeye devam ediyor. Modern dijital ikiz teknolojisinin eriştiği kabiliyetler ise, sosyal hizmetlerin, sanayinin ve ticaretin tüm alanlarında egemen olmaya, oyunun kurallarını yeniden yazacak bilimsel ve pratik atılımları ateşlemeye hazır.

Günümüzde edinebileceğiniz prototipler kadar sofistike olmasalar da, dijital ikiz muadili kabul edilebilecek çeşitli organize veri yapıları uzun yıllardır profesyonel hayatı kolaylaştırıyordu. Örneğin mimari projeleri bina, yapı ve topoğrafya bilgilerinin organize veri formatında dijital ikizleri oluşturularak tasarlanıyordu. Harita ve şehir planlama çalışmaları, coğrafi ve kentsel bölgelerin dijital kopyaları nirengi alınarak gerçekleştiriliyordu. İmalat ve enerji tesislerine, rasathanelere, askeri üslere, kuruluşlara ve işletmelere ait kurumsal ve operasyonel bilgiler bir dijital ikiz mahiyetinde bilgisayara aktarılıyordu. Şimdi ise bu türde bir yapı veya organizasyonu, ilgili tüm parametreler kontrolünüz ve erişiminiz dahilinde olmak üzere, etkileşimli ve üç boyutlu bir hologram yardımıyla, dünyanın herhangi bir yerinden, anbean denetleyebildiğinizi ve idare edebildiğinizi düşünün.

Komplike sistem ve süreçlere ait etmen ve değişkenlerin dijital ikizleri işlenerek analiz, denetim ve düzenleme prosedürleri, ileri görüşlü kurum ve kuruluşlarda uzun yıllardır uygulanıyor. Sistem ve süreçler için gerekli tüm veriler yeknesak bir yazılımda toplanarak gerekli hesaplamalar gerçekleştiriliyor, kayıtlar takip ediliyor ve öngörüler sağlanıyor. SAP Business One gibi "Kurumsal Kaynak Planlaması" [ERP] sistemleri olarak adlandırılan bütünleşik yazılım çözümleri, işletmelerdeki muhasebe, operasyon ve insan kaynakları birimlerinin gerçek verileri aracılığıyla kurumsal bir dijital ikiz görevi görüyor. Kapsamlı kuruluşların tek siber çatı altında yönetiminde, ERP sistemleri otuz yılı aşkın süredir başarılı işletmeler tarafından kullanılıyor. 2023 senesinde dijital ikiz teknolojisi denildiğinde ise, özellikle de doğru ERP sistemi ve 'Yapay Zeka' [AI] çözümü ile kombine edildiğinde iş dünyasında çığır açacak bir inovasyondan bahsediyoruz.

Modern Dijital İkizler

En güncel anlamıyla bir dijital ikiz, fiziksel bir sistem veya sürecin veri odaklı hesaplama modelidir. Gerçek dünyadan bir sistemin veya sürecin sanal bir kopyasıdır ve rasyonel tahminler temelinde hedeflenen verimlilik oranlarına ulaşmak üzere tasarlanmıştır. Bu modelle çalışmak için uyumluluk gerekliliklerini karşılayan bir Yapay Zeka çözümüyle bütünleşik olarak kullanıldığında, sistem veya sürecinizin tüm yaşam döngüsü boyunca yüksek denetim ve kontrol duyarlılığı ile işlerinizi düzenlemenize imkan tanımaktadır. Microsoft gibi üst klasman bilişim firmaları, dijital ikiz teknolojisini edinmek isteyen müşterilerine, kendi ihtiyaçlarınıza göre uyarlanabilen elektronik donanımlarıyla birlikte, ‘Azure Digital Twins’ gibi yazılım çözümleri sunuyor.

Dijital ikiz teknolojisi sayesinde gerçek sistem ve süreçler, onlarla etkileşim halindeki etmen ve değişkenler de dikkate alınarak optimize edilebiliyor. Bunu başarabilmek için, seçilen kaynaklara odaklanan çeşitli sensörler aracılığıyla bir ana işlemciye kesintisiz veri akışı sağlanıyor. Bu akış, en temel mantıksal katmanı oluşturan fizik tabanlı bir programlama altyapısının koşullarıyla yapılandırılarak, gerçek zamanlı bir holografik temsil şekillendiriyor. Buna bilişim alanında 'dijital iş parçacığı' adı veriliyor. Dijital iş parçacığı, bir dizi kaynaktan gelen bilgileri sistem ve çevresi arasındaki etkileşime ait verilere dönüştürerek ölçüm, sınıflandırma ve ikili aktarım işlemlerini yürütüyor. Bu şekilde dijital model, orijinal sistem veya sürecin dinamiklerini daha yüksek bir isabetle yansıtıyor.

Bir dijital ikizin referans aldığı sistem veya sürecin özelliklerini gerçekçi aktarabilme oranı, ilgili verilerin işlendiği ölçek, ayrıntı ve netliğin yanı sıra; dikkate alınan parametrelere bağlı olarak çeşitlilik gösterecektir. Bununla birlikte, bir dijital ikizin başarısı, benzerlik veya özdeşlik kriterlerinden ziyade, rasyonel ve fonksiyonel fayda kriterleri baz alınarak ölçülmektedir. Dijital ikizler kimi zaman gelişmiş simülasyon türleri olarak kategorize edilseler de, simülasyonlardan daha geniş menzilli uygulama alanları ve daha yüksek katma değerli seçenekler sunarlar. Bu bağlamda, dijital ikizlerin ve simülasyonların belirgin özelliklerine değinerek aralarındaki temel farkları netleştirmek, iki teknolojinin de en doğru biçimde anlaşılması açısından yerinde olacaktır.

Dijital İkizler & Simülasyonlar

Dijital ikizler de, simülasyonlar da gerçek bir sistem veya sürecin sanal yansımalarıdır. Ancak bunun ötesinde daha çok bu iki teknolojinin arasındaki farklardan bahsedebiliyoruz:
1. Dijital ikizler, gerçek zamanlı veri kullandıkları için güncel bilgileri temsil eder. Simülasyonlar ise artık geçerli olmayan, kurgusal veya geçmiş zamanlı verilere dayalıdır.
2. Dijital ikizler yoluyla sistemler ve süreçler optimize edilebilir. Simülasyonlar ise yalnızca bir sistemin belirli koşullar altında nasıl çalıştığını anlamamıza yardımcı olabilir.
3. Dijital ikizlerin aksine, simülasyonlar mevcut koşullarla etkileşim halinde değildir. Yalnızca geçmiş eğilimleri tespit edebileceğimiz bir altyapı temin edebilirler. Dijital ikizler ise hem şimdiki hem de gelecekteki performansla ilgili hatasız kalibrasyon sağlar.
4. Simülasyonlar, geçmiş deneyimlere veya verilere dayalı olarak daha bilinçli kararlar almamıza yardımcı olabilirler. Dijital ikizler ise anında denetim, analiz, geri bildirim ve uygulama yoluyla çok daha doğrudan bir kontrol mekanizması sunmaktadır.
5. Simülasyonların aksine, dijital ikizler herhangi bir gerçek sistemi uzaktan kontrol edebilir. Herhangi bir işletme, kuruluş veya tesis, bir dijital ikiz aracılığıyla dünyanın herhangi bir yerinden idare edilebilir.
6. Dijital ikizler kapsamlı, hızlı ve öngörülü denetim sağlar. Potansiyel sorunları tespit ederek doğru yönde hızlı müdahaleye imkan tanır. Simülasyonlar ise yalnızca bu tür problemlere daha hazırlıklı olmamızı sağlayabilir.
Birçok meslek alanında, simülasyonlarla çalışmanın sunduğu kayda değer avantajlar vardır. Havacılık ve uzay sektörleri için, özellikle de yüksek hassasiyet gerektiren pilot ve astronot eğitimlerinde güvenlik risklerini hafifletmemizi sağlarlar. Fizik kurallarına dayalı programlanarak dünyaya benzer koşullar sunan simülasyonlar yardımıyla, aktüel risklerle yüzleşmek zorunda kalınmadan pratik yapılması olanaklı hale gelir. Operatör doktor adayları, yüksek riskli ameliyatlara hazırlanmak için simülasyonları kullanarak eğitim alır ve prova yaparlar. İmalat tesislerinde kararlar, bir dizi kaynak stratejisinin potansiyel sonuçlarını ortaya çıkaran matematiksel simülasyonların önerileri göz önünde bulundurularak alınır. Bununla birlikte, simülasyonlar yalnızca eğitim ve karar verme amaçları için kullanılmaktadır. Dijital ikiz teknolojisi ise, iddialı hedefler için tasarlanan tüm sistem ve süreçlerinizde mükemmel hakimiyet temin eder.

Dijital İkiz Teknolojisinin Toplumsal, Endüstriyel & Ticari Uygulamaları

Dijital ikiz teknolojisi, fiziksel sistem ve süreçlerin siber uzayla birlikte çalışmasına imkan tanır. Bu nedenle, Endüstri 4.0 için bir dayanak noktası ve geleceğin inovasyon temel taşı olarak görülmektedir. Dijital ikizler aracılığıyla her türlü alanında otomasyon, sistem ve süreçlere ait performans ve kalite göstergelerinde hedeflerimizi istikrarlı olarak yakalayabilir, hatta bu hedeflerin çok daha ötesine dahi ulaşabiliriz. Bu teknolojiyi kendi operasyonlarımıza entegre ederek en yüksek verimliliğe karşılık gelen dinamik stratejileri uzaktan ve kusursuz bir senkronizasyonla belirleyebilir, uygulayabilir ve takip edebiliriz. Çevik ve güvenilir karar yapıları gerektiren tüm sistem ve süreçler bu üstün kapasitelerle çok daha sağlam ve hata kabul etmez hale getirilebilir.

Dijital ikizler tüm dünyada yaygınlaştıkça, hayatın her alanında gerçek sistem ve süreçlerin idare ve optimizasyonunda kullanılmaya başlanacaktır. Yalnızca insanların yaşamlarını kolaylaştırmak ve toplumsal değer sağlamakla kalmayacak; aynı zamanda özellikle de organize sanayi yapıları ile iç içe olan bölgelerde verimliliği, ürün ve hizmet kalitesini artıracak, birçok alanda ekonomik etkinliğe yeni kapılar açacaktır. Yakın gelecekte ‘Dijital İkiz Bilimleri’, ‘Dijital İkiz Mühendisliği’ vb. üniversite bölümlerinin açılması dahi kuvvetle muhtemeldir. Dijital ikizler sayesinde birçok yapılandırma için en güvenli ve en verimli alternatiflere ulaşılabilmesi mümkün olacaktır. Acil durum ve ihtiyaçlarda – bilhassa temel insan haklarını koruyan öncelikli sektörler özelinde – bu teknolojinin sunduğu emniyetli pratiklerin değerlendirilmesi önem arz etmektedir.

Sağlık hizmetleri ve eğitim için yüksek duyarlılık gerektiren risk önleme çalışmalarında, dijital ikizler en elzem faydalarına kavuşacaktır. Bir okulun düzeni kalıcı olarak değiştirilmeden önce, iç ve dış çevresinin en yüksek güvenliği sunan uygulamalara göre tasarlanması için dijital ikiz teknolojisine başvurulabilir. Böylece yetkili personel de potansiyel sorunların öğrencileri etkilemesine izin verilmeden gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak için ilgili işlemin akıbetleri hakkında gerçekçi öngörüler kazanacaktır. Hastaneler için de benzer yapısal çalışmalar gerçekleştirilebileceği gibi, doktorlar da çeşitli durumlara hazırlık yapmak için dijital ikizlerden yararlanabilir. Bu sayede çok daha güvenli bir şekilde pratik deneyim kazanılabilir ve doğru tedavileri uygulama şansı pekiştirilebilir.

İmalat tesislerindeki süreçler dijital ikizler yardımıyla yönetilmekte, bu da kaynakların daha mantıklı planlanmasını ve üretkenlik seviyelerinin artırılmasını sağlamaktadır. Bu teknoloji kullanılarak, yeni tasarımları veya düzenlemeleri fiilen uygulanmadan önce test edilmek üzere, fabrika mekanizmalarının sanal modelleri oluşturulabilir. Bu şekilde, belirli bir değişikliğin üretimi nasıl etkileyeceği konusunda daha isabetli tahminlere ulaşılabilir. İnsan müdahalesi olmadan üretim ve otomasyon mekanizmaları üzerinde eksiksiz kontrol sağlamak için her türlü yapıya entegre edilmeleri mümkün olacaktır. Teçhizat performansını teftiş etmemize, olası sorunları anında tespit etmemize ve zaman kaybetmeden Yapay Zeka destekli çözümler uygulamamıza olanak tanırlar.

Ulaştırma sektöründe dijital ikizler, ulaşım ve lojistik ağları gibi sistemlerin performansını daha etkili bir şekilde yönetmekte kullanılabilir. Nakliye darboğazları öncesinden tespit edilerek engellenebilir ve konumlandırmalar optimize seçenekler uygulanarak gerçekleştirilebilir. Karmaşık ulaşım sistemlerini en yüksek verimlilikle düzenlemeye çalışan firmalar, rotalarını daha rasyonel planlamak için dijital ikizleri kullanabilirler. İstatistiksel satış verileriyle oluşturulmuş bir model aracılığıyla mevcut ve gelecek programları gerektiği gibi uyarlayarak hangi rotaları, bölgeleri ve zaman dilimlerini izleyeceklerine karar verebilirler. Dijital ikizler, trafiğin yoğun olduğu saatlerde yol kapatma planlarının yapılmasını da kolaylaştırabilir. Nitekim, bu teknoloji birçok yüksek katma değerli görevi kusursuz bir uyumlulukla yerine getirecek biçimde yapılandırılabiliyor.

Dijital ikiz teknolojisinin herhangi bir sistem veya sürecin odak parametrelerine bağlı olarak özelleştirilmesi mümkündür. Kurumsal yapıların kendi bünyelerinde ve dış ilişkilerinde profesyonel etkileşimi hızlandırır ve iş birliği yapılarını daha etkili hale getirir. İlgili bir sistem veya sürece dair paylaşılan, holografik bir temsil sağlayarak ekipler arasındaki uzaktan koordinasyon kalitesini mecazen "ışık hızına" yükseltebilir. Ticari çalışmalarda müşterilerin ürünleri uzaktan ve gerçekçi ayrıntılarla görüntülemesi için 'Dijital Ürün Yaşam Döngüsü' [DPLC] yaklaşımıyla çalışan bir sistemin kapsamlı bir görünümü ve deneyimi sağlanarak kararlar desteklenebilir. Bu sayede işletmelerin halka ulaşması ve etkileşim kurması çok daha hızlı ve verimli hale gelecek, birçok lojistik maliyeti de tarih olacaktır.

Dijital ikiz teknolojisi çok sayıda toplumsal, profesyonel, endüstriyel ve ticari kullanım alanında gereksiz zaman, para ve kalite kaybını bertaraf edecek imkanlar sunuyor. ERP sistemleri, Yapay Zeka çözümleri ve dijital ikiz teknolojilerinin doğru entegrasyonunu sağlayabilen kurum ve işletmeler, sanayi ve ticaret çalışmalarında değerli imtiyazlara sahip olacaktır. Böylece, her türden kaynak ve uygulama planlaması dijital dönüşümlü çıktılarla desteklenerek sektörünüzde ve piyasanızda bir adım öne geçmenizi sağlayacak; işlerinizi ve varlıklarınızı yönetmek çok daha doğrudan ve etkin bir süreç olacaktır.

İş dünyasında kazanabileceğiniz bu özel avantajlara rağmen, dijital ikiz teknolojisi yatırımı önemli planlamalar gerektiren, dikkat ve uzmanlıkla yönetilmediği takdirde risk ve maliyet potansiyeli yüksek bir karardır.

ODS Danışmanlık, dijital dönüşüm ve inovasyon yatırımlarınız için 'Mühendislik ve Teknoloji Danışmanlığı' hizmetleri sunmaktadır. Teknoloji adımlarınızla ilgili ücretsiz rehberlik almak için tüm iletişim kanallarımızdan temsilcilerimize ulaşabilirsiniz.