C2C

C2C Nedir?

Teknolojinin ilerlemesiyle ticari alanlarda da gelişmeler yaşanmıştır. Ticaretin teknolojiden destek alarak gelişmesi yeni pazar yerlerinin, özellikle de online (çevrimiçi) alanlarda oluşan e-pazar yerlerinin ortaya çıkmasına katkı sağlamıştır. C2C iş modeli de e-ticaret kavramını ve e-pazar yerlerini kullanarak iki tüketicinin birbiri arasında alım-satım işlemi yapmasına verilen isimdir.

Bu iş modelinin temelinde satıcı da alıcı da tüketicidir ve satıcı, aracı olan bir platformu kullanarak istediği ürünü istediği şekilde fiyatlandırır ve alıcı bu ürünü platform üzerinden direkt olarak satın alır. Ayrıca alıcı ürünü satın aldığında satıcının ürünü faturalandırma zorunluluğu olmaz. Çünkü satıcı da bir tüketicidir ve şirket sahibi veya e-ticaret alanında vergi verecek kadar yüksek bir yıllık gelire sahip olmayabilir. Aracı platform ise sunduğu hizmetten dolayı satış başına komisyon alabilir ancak alım-satım işlemine karışmaz, ticaret her zaman iki tüketici arasında gerçekleşir.

C2C Açılımı Nedir?

Etimolojik olarak C2C, İngilizcede “Customer To Customer” veya “Consumer to Consumer” yapılarının kısaltılmış halidir ve Türkçeye ise “tüketiciden tüketiciye” şeklinde çevrilmiş bir ekonomik terimdir. Bu terimden bir ticaretin tüketiciden tüketiciye doğru oluştuğu anlaşılabilir.

C2C Ne İçin Kullanılmaktadır?

C2C iş modeli özellikle son 3-4 yılda hem dünyada hem de ülkemizde popülerlik kazanmıştır. Özellikle 2. el alım-satım açısından oldukça avantajlı olan bu iş modelinin bir diğer yararı ise şirket açmadan veya vergi mükellefi olmadan satış yapabilmektir. Bu durum tüketiciye de para kazanma fırsatı sunduğundan C2C iş modeli toplumda oldukça yaygınlaşmaya başlamıştır.

Örneğin, pandemi döneminde insanların evden çıkamaması ve evde yeni hobiler edinmesi ile birlikte ek gelir sağlamak ya da yardım kuruluşlarına destek olmak amacıyla yaptıkları ürünleri veya 2. el ürünlerini satmaları bu iş modelinin ve e-ticaretin gelişmesinde büyük rol oynamıştır.

Bunlar dışında 2. el araç, konut ve teknolojik alet alım-satımı uzun yıllardır hem ülkemizde hem de dünyada yapılan bir ticarettir. Tüketicilerin ek gelir, maddi durum veya kişisel sebepleri gözeterek araçlarını, konutlarını veya teknolojik aletlerini satması da bu iş modelinin kullanım alanlarından biridir.

C2C iş modelinin gelişmesi ile yeni e-pazar yerleri yani online platformlar açılmıştır. Bu platformların hem sitelerinin hem de mobil uygulamalarının olması erişilebilirliği arttırdığı için alım-satım işlemlerini çok daha kolay ve ulaşılabilir bir hale getirmektedir.

C2C İş Modelinin En Önemli Konuları Nelerdir?

● C2C iş modelinde hizmet sunan pazar yeri platformları birçok tedarikçinin ürünlerini satması için imkan sağlar. Bu da küçük işletmelerin veya bireysel satıcıların dükkan açmak, eleman çalıştırmak, lojistik gibi birçok masraftan kurtulmasını sağlar.
● Aynı zamanda bu iş modelinde e-ticaret yapan tedarikçiler platformdan satış yapmak kolay olduğu için çoğalarak ürün çeşitliliğini arttırırlar. Bu sayede, alıcı birçok ürün arasından kendisi için en uygun olanı seçebilir.
● Online platformlarda yapılan alım-satım işlemi çok hızlı ve kolay olduğu için C2C iş modeli kullanan e-ticaret siteleri ve tedarikçiler kısa sürede popülerleşip müşteri portföylerini genişletebilirler. Bu da daha fazla gelir elde etmelerine olanak sağlar.
● C2C iş modeli sayesinde platformlar kargo firmaları ile anlaşmalar yapıp çok daha uyguna veya bedavaya gönderim sağlayabilirler. Bu da hem alıcı hem de satıcı için avantajlı bir duruma dönüşür. Ayrıca bazı platformlar elden teslim modelini kullanarak alım-satım işlemini hem daha ucuz hem de daha güvenli hale getirebilirler.
● C2C iş modeli ile ticaret yapan tedarikçiler açısından risk neredeyse 0’dır. Şirket açmak, dükkan tutmak, lojistik, depolama, tedarik gibi etkenlere para ödemedikleri sadece var olan e-ticaret platformlarını kullandıkları için satış yapamama gibi durumlarda maddi olarak en az zararı alırlar.

C2C Örnekleri Nelerdir?

Teknolojinin gelişmesinin hız kazanması, pandemi veya kolay erişebilirlik gibi sebeplerden dolayı C2C iş modeli dolayısıyla e-ticaret platformları oldukça yaygınlaşmış durumdadır. Platformlar birbirine benzese de kimisi emlak, kimisi tekstil, kimisi ev eşyası, kimisi teknolojik ürünler, kimisi 2. el eşya kimisi ise birçoğunu kapsamaktadır. Ülkemizde popüler ve başarılı olan e-ticaret platformları aşağıda verilmiştir:
● Sahibinden.com: Gayrimenkul, vasıta, alışveriş ürünleri ve hizmetleri ve hatta hayvan sahiplenme gibi seçenekleri olan bu site Türkiye’de bilinen en popüler C2C iş modellerinden biridir. İlan sistemiyle çalışan sitede üyelik açmak ve ilk kez ilan oluşturmak ücretsizdir. Sonrasında aynı kategorideki ilanlar için ekstra ücret alınmaktadır.
● Dolap.com/Gardrops.com: ‘Dolap’ ve ‘Gardrops’ ilk başta 2. el kıyafetlerin atılmak yerine ek gelir olması adına satılmasını amaçlayan platformlardı. Pandemi ile birlikte küçük işletmeler de bu platformları kullanmaya başladı. İki platformda da üyelik oluşturmak ve ilan açmak ücretsizdir ancak satış başına komisyon, işlem ücreti veya kargo ücreti alınabilmektedir.
● Shopier.com: Bu platform daha çok küçük işletmeler tarafından tercih edilmektedir. İşletmeler ‘Shopier’ üzerinden kendi sanal dükkanlarını açabilirler. Bu platformda da üyelik açmak ve dükkan oluşturmak ücretsizdir ancak kargo, işlem ücreti gibi ödemeler alınabilmektedir.
● Letgo.com: Teknolojik ürünler, ev eşyaları, kıyafet gibi birçok ürünün satıldığı bir 2. el platformudur. ‘Letgo’da alıcı aradığı ve kendisine konum olarak yakın olan ürünleri görebilmektedir. ‘Letgo’ kargo firmalarıyla çalışmak yerine elden teslim modelini benimsemiştir. Böylelikle satıcı ve alıcı ortak bir noktada buluşarak alım-satım işlemini gerçekleştirirler. Bu platformda da üyelik oluşturmak ve ilan açmak ücretsizdir ancak komisyon veya işlem ücretleri gibi ödemeler alınabilir.
● n11.com/hepsiburada.com/trendyol.com: Bu ve bunun gibi platformlar aslında tam olarak C2C modeline uygun değillerdir ancak bu amaçla da kullanan tedarikçiler vardır. Bu sitelerde büyük şirketlerin haricinde küçük işletmeler ve bireysel satıcılar da bulunmaktadır. Böylelikle bu büyük pazar yerlerinde ürün çeşitliliğini arttırırlar ve piyasadaki rekabete dahil olurlar. Bu platformlarda üyelik ve dükkan açmak ücretsizdir ancak komisyon, işlem ve kargo ücreti gibi ödemeler alınabilir.

Yukarıda verilenler ülkemizde duyduğumuz ve çokça kullandığımız C2C modeli ile iş yapan platformlardır. Dünyada ise sayısız platform bulunmaktadır. Bunlardan en popülerleri aşağıda verilmiştir:
● E-bay.com: Bu platformda da her çeşit ürün satılabilmektedir. Ancak bu platformda ilanlar açık artırma usulü ile sisteme yüklenir yani alıcı fiyatı bir bakıma kendisi belirler. ‘E-bay’de de üyelik oluşturmak ücretsizdir ancak komisyon, işlem ve kargo ücretleri alınabilir.
● alibaba.com/amazon.com: Bu platformlar da ülkemizdeki gibi hem büyük şirketleri hem küçük işletmeleri hem de bireysel satıcıları bünyesinde toplarlar. Her türden ürünün satıldığı bu platformlar hem kendi ülkelerinde hem de dünya genelinde ticaret yaparlar. Bu platformlarda da üyelik ücretsizdir ancak komisyon, işlem ve kargo ücretleri alınabilir.

C2C İş Modellerinin 3 Modeli Nedir?

Günümüzde C2C iş modeli birçok alanda kullanılmaktadır. Özellikle her alanın dijitalleşmesi ile birlikte C2C iş modeli de kendi içinde birçok alana ayrılmıştır. Bunlardan 3 tanesi aşağıda verilmiştir:
● Lokasyon Bazlı C2C: Lokasyon bazlı çalışan e-ticaret iş modelleri ile satıcılar belirli lokasyonlarda bulunan alıcılara özel ürünler sergiler veya hizmet sunarlar. Bu modelde satıcılar sadece belirledikleri bölgelere satış yaparlar. Bu modelde çalışanlar genellikle bireysel çalışanlara veya küçük çaptaki işletmelere hizmet verirler.
● Sektörel C2C: Bu model dikey iş modeli ile benzerlik göstermektedir ve tek bir sektörde oluşturulan ürünlerin pazarlanmasını ve böylece pazarın daralmasını kapsar. Bu sayede başarılı olan bir C2C modeli örneğidir.
● Bölgesel C2C: Lokasyon bazlı C2C’den farklı olarak bu model hedeflenmiş bir bölgede ticariyi başarıyı yakalamaya odaklanır. Bölgesel olmasının bir faydası da o bölgede bulunan devlet kurumları ve satıcılardan destek alabilmesidir. Bu iş modeliyle bölgedeki ekonomik kalkınmaya, satıcıların pazara açılmasına, bölge içerisindeki ticaretin gelişmesine, alım-satım işleminin kolay bir hale gelmesine olanak sağlanır.

C2C İş Modelinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Bu makalede de birçok kez tekrarlandığı gibi C2C iş modeli teknoloji ve bazı etkenler ile birlikte birçok alana yayılmış ve popülerleşmiştir. Birçok pazar yeri, tedarikçi ve çeşitli alıcı portföyleri olan bir modelde başarıya ulaşmak için atılması gereken bazı adımlar vardır. Bu alanda dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda verilmiştir:
● Doğru pazar yeri kullanılmalı: Her alanda C2C iş modeli ile çalışan pazar yeri mevcuttur ve satıcıların kendileri için en uygun pazar yerini bulmaları gerekmektedir. Böylelikle onlar için gerekli olan müşteri kitlesine ve dolayısıyla da ticari başarıya daha kolay ulaşırlar.
● Doğru tedarikçi bulunmalı: Pazar yeri kadar doğru tedarikçi bulmak da önemlidir. Müşteri portföyüne göre olan tedarikçiler ile anlaşmak hem satışları arttıracağı hem de müşteri memnuniyetini sağlayacağı için ticari başarıya ulaşmada çok önemlidir.
● Doğru komisyon oranlarının belirlenmesi: Örnekleri de verilen birçok pazar yeri üyelik ücreti almasa da satılan ürün başına komisyon almaktadır. Eğer komisyon oranı iyi ayarlanmazsa satıcılar, özellikle de bireysel çalışanlar veya küçük çaptaki işletmeler, farklı platform arayışlarına girebilirler. Bu noktada aracı olan platform zarar uğrayabilir. Bu sebeple doğru komisyon oranı ayarlamak hem satıcılar hem de aracı platformlar için önemlidir.
● Avantajlı kargo anlaşmaları yapılmalı: Birçok pazar yeri satılan ürünü alıcıya ulaştırmak için kargo şirketlerini kullanmaktadır. Bazı kargo şirketleri ürün başına çok fazla ücret alabilmektedir. Bu sebepten, aracı platformlar veya satıcılar en uygun kargo şirketleri ile anlaşıp kargo ücretini en düşük seviyede tutmaya ve hatta yapabiliyorlarsa ücretsiz olmasını sağlamaya çalışmaktadırlar. Bu iki durum sağlandığı noktada hem alıcı hem de satıcı için avantajlı bir durum oluşur ve ürün çok cüzi bir miktara alıcının evine kadar ulaşmış olur.