Cari Hesap Nedir, Nasıl Takip Edilir?

Cari Hesap Nedir?

Cari hesap terimi, istenilen zamanda açılabilen türk lirası ya da döviz cinsinden para yatırabileceğiniz bir hesap çeşidi olarak bilinmektedir. Cari hesap sahibi gerçek kişiler yani şahıslar olabildiği gibi, tüzel kişileri olarak da karşımıza çıkabilir. Cari hesapta bulunan para miktarı istenilen anda tamamen ya da kısmen geri çekilmesi mümkündür. Cari hesaplar, faiz ya da karlılık sağlamaz.

Ticaret dünyası için cari hesap, şirketlerin müşterileri ve tedarikçileri ile yaptığı tüm işlemlerin toplandığı hesap anlamına gelen bir kelimedir. Cari hesap, Ticaret Kanunundaki açıklanmasına göre,iki kişi ya da kurumun ürün, hizmet ya da para ve benzeri hususlardan kaynaklanan alacaklarını birbirlerinden ayrı olarak istemelerindense karşılıklı bir anlaşma ile tek bir hesap üzerinden yürüttükleri hesaba verilen isimdir.

Birbiri ile sürekli olarak iş yapan, mal ya da ürün alan, hizmet veren şirketlere büyük kolaylık sağlayan cari hesaplar, tek tek işlemlerle uğraşarak zaman kaybetmektense, tek bir hesabı takip içinde olarak, tüm işlemlerini güvenli bir hesapta toplamak isteyen şirket ya da kurumlarca sıklıkla tercih edilmektedir.

Karşılıklı olacak şekilde sürekli iş yapan kişiler, yaptıkları her ödeme için ayrı şekilde işlem ücreti ödemek yerine, tüm ödeme ve alacak işlemlerini cari hesaba aktarılır. Cari hesap takibi, ekstra işlem ücreti ödemesinin önüne geçtiği gibi, yapılan işlemleri de önemli ölçüde hızlı hale getirir.

Aralarında alacak ve verecek ilişkisi söz konusu olan iki firma, ortak bir cari hesap açar. Cari hesap sözleşmesi ile açılması sağlanan bu hesap, firmaları her alışveriş sonrası ödeme yapma zorunluluğundan önemli ölçüde kurtarır. Bu her seferinde gerçekleştirilmesi gereken işlemlerdense yalnızca cari hesap takibi sağlanır. Cari hesap takibi için borç ve alacak kaydı gerçekleştirilir. Kayıtlar incelenerek alacak ve verecekli tarafın hesabı net hale getirilir.

Cari Hesap Sözleşmesi Nedir?

Cari hesap sözleşmesi, iki kişinin aralarındaki ilişkiden dolayı ortaya çıkan alacaklarını tek tek ve ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip bunları kalem kalem alacak ve borç yöntemi şeklinde uygulayarak hesap kesilmesinden sonra çıkacak olan artan tutarı isteme usulüne dayanan sözleşmeden ibarettir. Bu durumda belirtilmesi gereken bir konu ise, bu sözleşmenin hukuki bağlayıcılık kazanması için taraflar arasında yazılı bir şekilde yapılması gerektiğidir. Aksi takdirde, bu sözleşme hukuken tarafları bağlamaz ve geçerli sayılmaz. Sözleşmenin yazılı olarak yapılması ilgili kanun maddesinde de öngörüldüğü için bir geçerlilik koşulu olarak kabul edilir.

Sözleşme, iki kişi arasındaki sürekli bir ilişki kaynaklı olarak başlayan ve herhangi bir hukuki sebep veya ilişkiden dolayı sürekli olarak alacaklı veya borçlu olma durumuna denir. Örneğin, bu durum bir tedarikçi-üretici ilişkisi olabilir.

Cari hesap sözleşmesine konu olacak işlemlere örnek verecek olursak, kredi sözleşmesinden dolayı bankalarla sözleşmesi olan bir kişiyi örnek verebiliriz. Ya da bir hammadde tedarikçisi olan ile bir işletme; toptan satış yapan bir firma ile perakende satış gerçekleştiren bir butik mağaza arasında cari hesap sözleşmesi sağlanabilir. Çünkü kurulan ticari ilişkiden dolayı sürekli bir alacaklı ve borçlu olma durumu söz konusudur.

Takas işlemlerine gerek olmadan bir tarafın alacağının diğer tarafın borcu olmasıyla güvence altına alınması sağlanabilir. Bu durum iki tarafa da pratiklik sağlar. Yazılı olarak sağlanması gereken bu sözleşmenin tarafları arasındaki her türlü alacak ve borç kalemi sözleşme konusuna dahildir.

Cari hesap sözleşmesinde iki tarafın da ad ve soyadları, varsa ticaret unvanları, sözleşmenin esaslı unsurları ve tarafların ya da yetkili temsilcilerinin imzaları bulunmalıdır. İleride herhangi bir uyuşmazlık ihtimali durumuna karşı, cari hesap kalemlerine uygulanacak faizin türü ve oranı, sözleşmenin süresi ve hesap dönemleri gibi unsurların da eklenmesi yerinde olacaktır.

Taraflar arasındaki alacakların ve borçların takas edildiği belirli hesap devreleri bulunur. Bu hesap devrelerinin zamanı geldiğinde yapılan takas sonucunda borç ve alacak arasında bir fark kalır, bu farka bakiye adı verilir.

Bakiyenin hangi tarafın lehine olduğu fark etmeksizin karşı tarafa hemen ödeme sağlanmaz, ilk alacak kalemi olarak kaydı sağlanır ardından, bu şekilde her hesap devresi sonunda işlem devam eder ve Sözleşme süresi sonlandığında hesaplanan bakiye ödenir.

Cari Hesap Takibi Nasıl Yapılır?

Cari hesap takibi hesap defterleri, Excel gibi tablolama programları ve cari hesap takibi için geliştirilmiş bazı yazılımlar sayesinde yapılabilir. Yöntemlerine göre cari hesap takibi şu şekilde yapılabilir:
Cari hesap defterleri: Günümüzün işlem hacmine göre güncel sayılmayacak cari hesap defterleri alacaklılar, satıcılar ve vergi borçları olmak üzere üç ana bölümden meydana gelir. Cari hesap defteri özen gösterildiğinde işletmenin ihtiyaçlarını karşılayabilir ancak raporlama, analiz gibi özelden genele sonuçlar oluşturmakta oldukça başarısız kalır. Büyük ölçekli oluşumlarda cari hesap defteri kullanımı hem oldukça zaman alır hem de istenilen verimi gösteremez.

Excel gibi tablolama programları: Tablolama programları verileri işler ve bu verileri analiz eder. Raporlama ihtiyaçlarına kolayca cevap verebilecek bu cari hesap takip yöntemi sayesinde nispeten küçük ölçekli işletmelerde gelişme gözlemlenir.

Cari hesap takibi yazılımları: Bu yazılımlar her ölçekten oluşumun ihtiyaçlarına yönelik olarak cari hesap takibi yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır. Günümüzde kullanılan yazılımlar analiz ve rapor işlemlerini kısa sürede kesinlik oranı yüksek bir şekilde sağlanabilir. Cari hesap takip yöntemleri arasından en verimli ve kullanışlı olanı olarak bilinmektedir.

Cari Hesap Ekstresi Nedir?

Cari hesap ekstresi, cari hesapları görüntülemek için kullanılan bir terimdir. Cari hesaptaki borç, alacak ve toplam bakiyelerin incelenip hesaplandığı sütun, cari hesap ekstresidir. Cari hesap ekstresi örneği incelenecek olursa; tarih, fiş numarası, tür, borç, alacak ve toplam belirlenen bakiye görüntülenebilir. Burada bulunan bakiyelerdeki A ve B harfini takiben borç ve alacak bilgisine detaylı şekilde ulaşılır. Cari hesap ekstresinde A borçlu, B ise alacaklı anlamına gelmektedir. Aynı zamanda ekstre incelendiğinde toplam alacak ve toplam borcu da sütunlarda detaylı bir şekilde görebilirsiniz. Bu sayede cari hesap ekstresi oluşturma oldukça kolay hale gelir. Kullanılan programa bağlı kalarak değişebilen sistem talimatları doğrultusunda hesabınızı rahatlıkla oluşturabilirsiniz.

Cari hesap hareketleri ekstre aracılığıyla görüntülenmesi sağlanır. Anlık olarak yapılmayan ödemelerin takibi cari hesap sayesinde yapıldığı için cari hesap ekstresi, ödemelerin, borç ve alacakların takibi açısından oldukça önemlidir. Cari hesap ekstresi hukuki niteliği, cari hesap sözleşmesine dayanır. Bu sözleşme, iki tarafın da hukukî olarak veya doğrudan alacak ve borçlarını, tek tek ya da ayrı istemekten vazgeçip hesap kesildikten sonraki bulunan borcu ödemelerine ilişkin olan sözleşmedir.

Cari Hesap Defteri Nedir?

Cari hesap defteri, cari hesaplara ait hareket dökümüne verilen isimdir. Bu belgeyi inceleyerek, bir işletmeye ait cari hesabın; toplam bakiyesi, tedarikçi işletmelere borç ya da alacak miktarını detaylı biçimde öğrenebilirsiniz.

Ayrıca, cari hesap dökümü üzerinden hangi tarihler arasındaki işlemleri kapsadığını dikkate alarak işlem tarihi, vade tarihi, ürün açıklaması ve banka hesap bilgilerine de ulaşmanız mümkündür.