İthalat Nedir?
İthalat, ya da diğer ismiyle dış alım, yurtdışı üretimli malların başka ülkelerden getirilerek ülkeye girişi işlemidir. İthalat yapan ülkenin malları aldığı ülke, aynı işlemi ihracat (dış satım) olarak gerçekleştirir. Yani bu işlem karşılıklı olarak gerçekleşmek zorundadır. İthalat yapabilmek için yapılması gereken ve dikkat edilmesi gereken birkaç husus bulunmaktadır.
Kimler İthalat Yapabilir?
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre vergi numarası bulunan gerçek ya da tüzel kişiler ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ithalat yapabilir. Bazı özel anlaşmalar sonucu açılan fuar ve sergilerde ithalat yapmak için vergi numarası şartı aranmamaktadır. Bu durumun yanı sıra vergi numarasına sahip olmak yeterlidir. İlk ithalat harici olmak üzere ithalat yapabilmek için ek olarak alınması gereken bir izin veya belge bulunmamaktadır.
İthalat Nasıl Yapılır?
İthalat yapmak için öncelikle satın alacağınız ürünü belirlemeniz gerekmektedir. Alıcı ve satıcı ilişkisinin güvenilir olduğuna ve satın alacağınız ürünün yasal işlemlerden geçmiş olduğuna emin olmalısınız. Satın alınacak ürün belirlendikten sonra işlemin gerçekleşebilmesi için gerekli vergi numarasını almalısınız. İlk defa ithalat yapacak kişi veya kişiler için alınması gereken bazı belgeler ve prosedürler bulunmaktadır. Öncelikle Gümrük İdaresi’ne kaydolunması zorunluluğu vardır. Bu kayıt için gerekli belgeler vekaletname, imza beyannamesi, yetkililerin kimlikleri, tüzel kişiler için; faaliyet belgesi, imza sirküleri, vergi mükellefiyet yazısı, ticaret sicil gazetesi olarak sıralanabilir.
İthalat Türleri Nelerdir?
İthalat işlemleri alınacak ürüne, yöntemlere ve ödeme şekillerine göre türlerine ayrılmaktadır. İthal edilen ürün için alınacak vergiler de farklı olacağından ithalat türlerini, yapacağınız ödeme türlerini iyice araştırmalısınız. Bazı ürünler vergiden muaf olup bazı ürünler için yüksek oranda vergiler bulunabilmektedir. İthalat türleri ve bu ithalat türlerine ilişkin bilgiler şekildeki gibidir:
Bedelsiz İthalat: Bu ithalat türünde ticari amaç güdülmez ve ülkeye getirilen ürünler için herhangi bir vergi talebinde bulunulmaz. Bedelsiz ithalata özel eşyalar, hediyeler, motorlu ve motorsuz özel araçlar, ikametgâh nakli örnek olarak verilebilir. Uzun süre yurtdışında yaşayan kişilerin kendileriyle birlikte bedelsiz olarak ülkeye getirdiği ürünler de bedelsiz ithalat grubuna girer.
Teşvikli İthalat: Teşvikli ithalat sisteminde üreticinin teşvik edilmesi için eşya üretimi ve ihracatı sürecinde tüm vergi ve KDV’den muaf tutularak yatırım teşvik sisteminin işlenmesi hedeflenir. Bu sistem kapsamında ihraç edilen ürünün ithal edilmesi durumunda ürünün ithal durumunda da hiçbir vergi talep edilmemektedir.
İzne Bağlı İthalat: İthal edilen bazı ürünler çerçevesinde Ticaret Bakanlığının getirdiği kısıtlama ve kurallara uymak gerekmektedir. Bazı ürünlerin yalnızca izne bağlı olarak getirilmesine izin verilmektedir. Bu ithalat türü kendi için geçici ve ön izne bağlı eşyaların ithalatı olarak ikiye ayrılmaktadır. Geçici ithalatta asıl işlemleri kendi yurdunda yapılacak ürünlerin yetersiz ve eksikliklerinin yurtdışında tamamlanmak üzere ihraç edilip geri getirilmesidir. Bu ithalat türünde mallar kısa süreliğine ihraç edilip işlem gördükten sonra ülkeye geri ithal edilir. Öz izne bağlı eşyaların ithalatında ise tehlikeli sayılan ilaçlar, ateşli silahlar ve kimyasal ürünler önceden izin alınarak ithal edilir.
İthalat türleri eşya giriş çıkışındaki işlemleri belirtmektedir fakat bir de işin ödeme yöntemi kısmına dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda ithalat ödeme yöntemlerinde ithal şekline göre bazı ödeme yöntemleri kullanılmalıdır. İthalat işlem türlerinin ilki olan peşin ödeme sistemi, alıcının ithal ettiği satıcının malı yükleme işlemi tamamlanmadan ve gerekli belgeler kendisine ulaşmadan malın bedelini ödediği ödeme şeklidir. Bu ödeme sisteminde alıcı peşin ödeme indiriminden faydalanabilse de malın kendisine ulaşma riskini de göze almalıdır. Bir diğer ödeme sistemi ise Mal Mukabili (Açık Hesap) Ödeme sistemidir. Bu ödeme sisteminde mallar gümrükten geçtikten sonra ödeme işlemi tamamlanır. Bu sistemde alıcı hiçbir risk almazken ihracat yapan satıcı ürünün bedeli dahilinde büyük bir risk almaktadır. Diğer ödeme yöntemine Vesaik Mukabili Ödeme adı verilir. Bu ödeme yönteminde ürünün taşıma belgeleri ve ürün bedeli ihracatçı bankadan ithalatçı bankasına gönderilir. Son olarak Akreditifli Ödeme sistemiyle malın bedelinin ödenmesine ilişkin bazı şartların yerine getirildiğini kanıtlayan belgeler bildirilir ve alıcı bankası satıcıya ödeme garantisi verir. Bu işlem uzun vadeli sistemlerde iki tarafa da güvence sağlar.
İthal Edilmesi Yasak Olan Ürünler Nelerdir?
Bazı ürünlerin ithalat ihracatı dünyada çoğu ülkede yasaklanmış durumdadır. Bu tür ürünlerin gümrükten geçişine izin verilmezken çoğunun genel olarak satışı da yasaktır. İthal edilmesi yasak olan ürünler şu şekildedir:
• Esrar ve Müstahzar Afyon: 2313 sayılı Uyuşturucu Maddeleri Murakabesi Hakkında Kanun ve 1961 sayılı Uluslar arası Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesi hükümleri kapsamında esrar ve müstahzar afyonun ithalatı yasaklanmıştır.
• İpek Böceği Tohumu: Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından belirlenecek ihtiyaç üzerine verilecek ithal İpek Böceği tohumunun ithali 859 sayılı “İpek Böceği ve Tohumu Yetiştirilmesi ve Muayene ve Satılması Hakkında Kanun” a göre (Tarım ve Köy İşleri izinleri hariç) yasaklanmıştır.
• Zirai amaçla kullanılan her türlü toprak, yaprak, sap, saman ot, tabi gübre: Zirai Karantina Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda, kültür ortamı torf ve perlit hariç olmak üzere, zirai amaçla kullanılan her türlü toprak, yaprak, sap, saman, ot ve tabi gübrenin ithalatı yasaklanmıştır.
• Oyun Alet ve Makinaları: 1072 sayılı “Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun” hükümleri kapsamında rulet, tilt, langırt ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen otomatik ve yarı otomatik el ve ayakla kullanılan oyun alet ve makinalarının ithalatı yasaklanmıştır.
• Yasalara aykırı olarak bir fabrika veya ticaret markasını veyahut ticaret unvanına sahip ürünler: 15.05.1930 tarihli ve 1619 sayılı Beynelminel Sınai Mülkiyet Mukavelelerinin 06.11.1925 La Haye Tadilatına İltihak Edilmesi Hakkında Kanuna ekli 20.03.1883 tarihli Paris İttihadı Mukavelenamesi uyarısı doğrultusunda yasalara aykırı olarak bir fabrika veya ticaret markasını veyahut ticaret unvanını taşıyan ürünlerin ithalatı yasaklanmıştır.
• Sahte menşeli eşya ve zarflar: 4458 sayılı Gümrük Kanununun 56. Maddesi uyarısı kapsamında sahte menşeli eşya ile Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle bir izlenim uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dille yazılı veya basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket damga ve benzeri eşya ile Türkiye'de düzenlenebilecek belgeleri başka ülkelerde düzenlenmiş gibi gösterebilecek nitelikte, üzerleri imzalı veya imzasız olsun, Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı firmalara ait proforma faturalar hariç boş faturaların Türkiye'ye ithaline izin verilmemektedir.
• Ozon tabakasını incelten bazı maddeler: Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından her yıl yayımlanan "Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin İthaline İlişkin Tebliğ" uyarısı doğrultusunda, Tebliğ eki (Ek A) listede yer almayan ülkelerden Ek I'de GTİP ve isimleri belirtilen maddelerin; Tebliğ eki (Ek B) yer almayan ülkelerden Ek II'de GTİP ve isimleri belirtilen maddelerin ve Tebliğ eki (Ek C) listede yer almayan ülkelerden Ek II'de GTİP ve isimleri belirtilen maddelerin ithalatı yasaktır.
• Bazı atık ve maddeler: Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından her yıl yayımlanan "Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Madde ve Atıklara İlişkin Tebliğ" eki "İthali Yasak Atık ve Maddeler" listesi kapsamında yer alan eşyanın ithalatı yasaktır.
Kullanılmış Ürünler İthal Edilebilir Mi?
Kullanılmış ürünlerin ithali yasaktır. İthal edilecek eşyaların yeni ve kullanılmamış olması gerekir. Ancak Ticaret Bakanlığı Genel Müdürlüğünden alınan izinle kullanılmış, defolu ve dayanıksız mallar ithal edilebilir.
İthalat Vergileri Nelerdir?
İthalat için gümrük vergisi, ilave gümrük vergisi, KDV (Katma Değer Vergisi), ÖTV (Özel Tüketim Vergisi), dampinge karşı vergi, ek mali yükümlülük ve kaynak kullanımı destekleme fonu, toplu konut fonu gibi vergiler alınmaktadır. Bu vergiler eşyalara ve kullanılacakları alana göre değişiklik göstermektedir.
İthalat Vergileri Nasıl Hesaplanır?
Bir eşyanın ithali sürecinde ve ihracatında gümrük vergisi alınır. Bu gümrük vergileri değişiklik göstermekte olup her vergi sınıfı aynı hesaplamayla bulunamaz. Fakat genel bir hesaplama gösterecek olursak genel gümrük vergisi hesaplamasından başlanabilir. Gümrük vergisi hesaplamak için malın detayları, bedeli, sigortası gibi özelliklerin değeri belirlenir. Bu değer CIF adı verilen kıymet göstergesidir ve gümrük vergileri CIF kıymet üzerinden hesaplanır. Yani genel bir formülle CIF kıymet, eşya bedeli ve uluslararası taşıma ücreti, sigorta bedeli toplamı üzerinden gümrük vergisi hesaplanmaktadır. Malın gümrük vergisi, KDV’si, ÖTV’si malın değerinden düşülerek elinize geçecek asıl parayı bulabilirsiniz.
Örnek vermek gerekirse 10.000 TL değerinde bir mal %10 gümrük vergisine, %15 KDV’ye ve %50 oranında ÖTV’ye tabiyse tüm bu oranlar düşüldüğünde eldeki para 3825 TL olmaktadır.
İthalat Yapmak İçin Nereye Başvurulur?
İthalat yapabilmek yetkili kurumların sizden isteyeceği birtakım belgeler olacaktır. Bu belgeler ithal lisansı, ithalat izni ve gözetim belgesi olarak sıralanabilir. Bu belgeleri almak için İthalat Genel Müdürlüğüne başvuru yapabilirsiniz. Bu başvurular elektronik ortamda yapılmakta olup ilgili kurumların e-imzası gerekmektedir.
İthalat Neden Önemlidir?
Bir ülkenin ekonomik kalkınması açısından bakıldığında ithal edilen ürünlerin satış karıyla birlikte ülkede iş yapması ticari faaliyetlerin büyümesine katkıda bulunur. Kültürel açıdan bakıldığında ise yurtdışı ürünlerinin ithalci ülkede rağbet görmesi ve farklı yapıdaki ülkelerin ürünlerin tanınması alıcıya farklı perspektifler katmaktadır. İyi kalitedeki ürünlerin alınan fiyattan fazla satılması, dünyadaki her iş kolunun büyümesi ve ülkelerin kalkınması için birincil faaliyettir. Bu doğrultuda ithalat hem ekonomik açıdan hem de kültürel açıdan insana birçok fırsat ve yarar sağlamaktadır.
İthalat Danışmanlığı Nedir?
İthalatta da ihracatta da dış ülkelerin tanınması ve dış pazarların benimsenmesi önemli bir husustur. Bu konuda birçok bilgiyi aynı anda düşünüp yönetmek zorlu bir süreç haline gelebilmektedir. Bu kısımda ithalatta profesyonel olarak danışmanlık veren şirketlerden yardım almak hem pazarınızı büyütmenize hem de yatırım fırsatlarını kolayca takip etmenize katkı sağlar. İthalat danışmanı size işletmeniz için en yararlı seçenekleri sunarken iş vizyonunuzu da göz önünde bulundurarak size en iyi fırsatları görmenizde yardımcı olur.
İthalat Danışmanlık Şirketi Sizin İçin Neler Yapar?
• İthalat danışmanlık şirketleri yurtdışı pazarları hakkında sahip olduğu bilgiyi size aktararak hangi ürünü nereden ithal etmeniz gerektiğine dair size yol gösterir.
• Rakip şirket analizleri ve alanınızdaki iş faaliyetlerini araştırarak piyasada yükselmenizde size yardımcı olur.
• Yurtdışı firmalarıyla iletişim kurma konusunda size destek sağlayarak global temas gücünüzü artırır.
• Yasal düzenlemeler ve kuralları takip ederek size yapılması gereken aşamaları gösterir, tavsiyelerde bulunur.
• Veri tabanlarını takip ederek hem finansal hem de stratejik açıdan en iyi projeleri üretmenizde size yardımcı olur.
