Kobi Nedir? Kobi Danışmanlığı
Kobi
Kobi günümüzde karşımıza sıklıkla çıkan bir terimdir. Kobi genel olarak küçük ve orta büyüklükteki işletmelere denilmektedir. Bu adı taşımaları için çalışan sayısının 250 kişiden az olması ve işletmenin net kazancının 250.000.000 TL’den az olması gerekmektedir. Bu şartları sağlayan ve gerekli belgelere sahip olan işletmeler kobi sıfatını alabilmektedir.Kobi Nasıl Olunur?
Kobi olmak için belirli şartlar ve belgeler gerekmektedir. Bunlar;● İlk olarak çalışan sayısına bakılarak uygunluğu kontrol edilmelidir. Yıllık en fazla 250 kişinin istihdam edilmesi gerekmektedir. Daha fazla çalışan olması kobi olma şartları için uygun değildir.
● Yıllık net hasılat kontrol edilmelidir. 250.000.000 TL’den az olmalıdır. Bu limitin üstünde olan işletmeler kobi sıfatını almak için uygun değildir.
● İşletmenin bağımsızlık ölçülerine uygun bir şekilde hareket etmesi gerekmektedir. Bu da sermaye hissesi ile alakalı bir durumdur. Halihazırda işletmenizin sermaye hissesi %25’den fazla ise kobi olamazsınız.
● Kobi olmak için işletmenizin yenilikçi, teknolojik gelişmeleri yakından takip eden bir misyona sahip olması gerekmektedir.
● Kobi olmak için yalnızca kazancınız ve çalışan sayınız değil üretimin kaliteli ve verimli olması gerekmektedir. Az yatırım ile mümkün olan en yüksek üretimi gerçekleştirmek, ürün çeşitliliği ve kalitesinden ödün vermemek bir kobinin olmazsa olmazlarıdır.
Kobi olmak için birtakım belgeler hazırlamanız ve gerekli yerlere başvuru yapmanız gerekmektedir. Sizler için bir işletmenin kobi olma sürecini ele aldık. İlk olarak kobi olmak için elbette bir iş yeri açma belgenizin olması gerekmektedir. Bu sebeple iş yeri vaziyet planı ve işyeri mimari proje dilekçelerini doldurmalısınız. Bu belgelerin ardından bölge müdürlüğüne beyannamede bulunmanız gerekmektedir. Bu belgeler ile iş yeri açma ve kurmak için izin istemiş olursunuz. Bu izinlerin yanısıra gerekli çevre izinlerini de almanız gerekmektedir. Tüm belgelerinizi teslim ettikten sonra müfettişler başvurunuz doğrultusunda incelemeler yapacaktır. En geç 30 iş günü içerisinde olumlu veya olumsuz bir şekilde sonuç size iletilecektir. Yanınızda bulundurmanız gereken belgeler şunlardır;
● Tesisat projeleri
● İşletmenizin tapusu
● İş yeri vaziyet planı
● İş yeriniz kira ise hazırlanmış olan kira kontratı
● İmza sirküleri
● Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Vergi levhası
● İşyeri sahibinin veyahut yerine vekil olan kişinin kimlik fotokopisi kobi olmak için yapacağınız işlemlerde sizden istenecek belgelerdir. Bu belgeleri başvurmadan önce tamamlamalısınız.
Kobi Destekleri Nelerdir?
Günümüzde KOBİ’leri desteklemek için pek çok faaliyet yürütülmektedir. Bunun altında yatan sebep ise ticaretin ülke içindeki refahın artması ve işletmelerin ticaret yapabilmeleri için gerekli ihtiyaçlarının sağlanmasıdır. Bir ülkede küçük ve orta ölçekli işletmelerin önü açılırsa ileriye dönük olarak çok daha kazançlı bir pazar oluşmuş olacaktır. Özellikle pandeminin ülkemizde ve tüm dünyada dengeleri alt üst etmesi KOBİ’leri de oldukça sarsmıştır. İnsanların evlerinde kapalı kalması birçok işyerinin kapanmasına neden olmuştur. Bu dönemlerde de KOBİ’lere gerekli destekler yapılarak ayakta kalması hedeflenirken yeni KOBİ olan işletmelere de büyük fırsatlar tanınmıştır. Halihazırda KOBİ’lere sunulan destekler şunlardır;● Nefes Kredisi:
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen bir uygulamadır. Bu uygulama ile KOBİ’lere mali destek sağlanmaktadır. Bu destek paketi ikiye ayrılmaktadır.
1. Paket kapsamında işletmenin yıllık cirosu 1.000.000 TL ve altında olan KOBİ’lere verilmektedir. 2020 yılı ile 2019 yılı arasında net cirosunun %25’ini kaybetmiş olma şartı aranmaktadır. Bu şartı karşılayan Ticaret, Ticaret ve Sanayi, Sanayi, Deniz veya Ticaret Borsası’na kayıtlı KOBİ’ler 50 bin TL’ye kadar azami destek verilmektedir.
2. Pakette ise işletmenin yıllık cirosunun 1.000.000 TL ile 10.000.000 TL arasında olması gerekmektedir. Bu sınırı aşanlar destekten faydalanamaz. Aranan şartlar ise ilk paket şartlarının aynısıdır. Bu destek kapsamında KOBİ’lere 200 bin TL azamı bir destek verilmektedir.
Nefes Destek Kredisi’ni alan KOBİ’ler aldıkları tarihten itibaren 6 ay ödeme yapmazlar. Ödemeler 6. ayın sonunda başlamaktadır. 12 ay eşit taksit seçeneği sunulan KOBİ’ler bu desteği birçok bankadan alabilmektedir. Nefes Destek Kredisi alabileceğiniz bankalar şunlardır;
● Türkiye Halk Bankası
● Türkiye İş Bankası
● Akbank
● Denizbank
● T.C Ziraat Bankası
● Ziraat Katılım Bankası
● Vakıf Katılım Bankası
● Garanti Bankası
● Türkiye Vakıflar Bankası
● Yapı Kredi Bankası
KOBİ’lere destek sağlayan bir diğer kurum ise KOSGEB’dir. KOSGEB’indestek paketleri ise şunlardır;
● Girişimci Destekleri:
Ekonomik kalkınma ve ülke içinde istihdamı arttırmak amaçlı verilen bir destektir. Yeni işletme açacak girişimciler desteklenmesi ve girişimciliğin ülke içerisinde değer kazanması hedeflenir.
● AR-GE, Teknolojik Üretim ve Yerleştirme Desteği:
Adından da anlaşılabileceği gibi araştırma-geliştirme için verilen bir tür destektir. B u destek ile inovasyon projeleri, fikir ve buluşların ortaya konulması hedeflenmektedir.
● İşletme Geliştirme, Büyüme ve Uluslararasılaşma Desteği:
Bu destek ile KOBİ’lerin uluslararası pazarda yer almasını amaçlamak üzere verilen destektir.
● KOBİ Finansman Desteği:
Finansman sorunlarının çözüme ulaştırılması için KOBİ’lere verilen destektir. Bu destek kapsamında istihdamın artırılması, ürünlerin artırılması ve işletmenin uluslararası pazarda yer alabilmesi hedeflenir.
Kobi Ne İş Yapar?
Hemen hemen hepimiz KOBİ varlığını biliyoruz fakat gerçekte ne iş yaptığına hâkim değiliz. Peki KOBİ’ler ne yapar?● KOBİ’ler günümüzde daha az bir yatırım maliyeti harcanarak maksimum seviyede bir ürün ve üretime sahip olunmasını sağlar.
● KOBİ’ler yapıları itibariyle pek çok olumsuzluktan diğer işletmelere göre daha az etkilenirler.
● KOBİ’ler teknolojiyi ve yenilikleri yakından takip edip çağa her zaman ayak uydurmak zorundalardır. Bu da KOBİ’lerin değişikliklere ve trendlere çok daha kolay uyum sağlamalarına yardımcı olur.
Kobi İşletme Türleri Nelerdir?
KOBİ türleri kendi içinde ayrılmaktadır. Mali bilgiler ve istihdam doğrultusunda işletme türleri şu şekildedir;● Mikro Ölçekli KOBİ: Yıllık cirosu 3.000.000 TL’yi aşmayan en fazla 10 kişi istihdam eden KOBİ türüdür.
● Küçük Ölçekli KOBİ: Yıllık cirosu 25.000.000 TL’yi aşmayan 50 kişiden daha az istihdam sağlayan KOBİ türüdür.
● Orta Ölçekli KOBİ: Yıllık cirosu 25.000.000 TL ve üzerinde olan işletmesinde 50-249 kişiye istihdam veren KOBİ türüdür.
Sermaye veya oy hakkına bağlı işletme türleri şöyle listelenir;
1) Bağlı İşletmeler: İşletme sermayesinin ve haklarının büyük bir kısmına denetim kurulu kurulunun veya yürütme kurulu üyelerinin atanması, görevden ihraç edilmesi gibi durumların başka bir işletmeye ait olması halidir.
2) Bağımsız İşletmeler: İşletmenin, bir başka işletmenin sermayesinin bir kısmına sahip olması durumudur. Bu sahiplik en fazla %25 olmaktadır.
3) Ortak İşletmeler: Bir işletmenin bir başka işletmenin oy haklarına ve sermayesine sahip olması durumudur. Bu hak %25 ile %50 arasındadır. Buna ek olarak işletmenin kendi oy hakları ve sermayesinin%25 ile %50 arasında bir kısmı başka bir işletmeye aittir veya kendi işletmesinde söz hakkı yoktur.
Kobilerin Avantajları Nelerdir?
● İşletme yatırımlarında kendi sermayeleri vardır.● Ülke istihdamına büyük oranda katkıda bulunur. Bölgesel kalkınmada etkisi gözle görülür biçimdedir.
● Bulundukları şartlara diğer işletmelere göre çok daha kolay adapte olurlar.
● Çalışan memnuniyeti daha yüksektir.
Kobilerin Dezavantajları Nelerdir?
● Sermaye piyasalarından yararlanmaları mümkün değildir.● AR-GE departmanları yetersizdir.
● Uzman yetersizliği vardır.
● Yönetim becerileri gelişmemiştir.
● Finansal destek daha zor karşılanır.
Kobi Danışmanlığı Nedir?
Kobi danışmanlığı yeni açılacak bir KOBİ’nin ve halihazırda bulunan KOBİ’nin büyümesini ve gelişmesini sağlamak için verilen bir danışmanlıktır. Mali işlerden idari işlere kadar birçok alanda danışmanlık hizmeti verilmekte kurumsallaşma ve markalaşma yolunda yol gösterilmektedir.Kobi Danışmanlığı Ne İşe Yarar?
KOBİ danışmanlığı genel olarak KOBİ’lerin dış bir göz tarafından incelenmesi ve kontrol edilerek sorunlarına çözüm aranmasıdır. KOBİ danışmanları işletmenin verimli bir şekilde faaliyet göstermesini sağlamaktadır..
Kobi Danışmanlığı Sertifikası Nasıl Alınır?
Kobi danışmanlığı sertifikası günümüzde İŞKUR tarafından verilmektedir. Eğitimi başarıyla geçtiğiniz takdirde 5 yıl geçerliliği olan sertifikanızı alabilirsiniz.Kimler Kobi Danışmanlığı Yapabilir?
KOBİ danışmanlığı yapabilmeniz için şu şartları sağlamanız gerekmektedir;● En az ilkokul eğitimine sahip olup KOBİ Danışmanlığı Eğitimi’nden başarı ile geçip sertifika sahibi olmak.
● Kanun ve yükümlülüklere hâkim olmak.
● Piyasa bilgisine sahip olmak.
Akredite Kobi Danışmanlığı Nedir?
Akredite KOBİ Danışmanı, kalite normları, ilgili mevzuat ve hizmet prosedürleri çerçevesinde KOBİ’lere sunulan danışmanlık hizmetlerinin hazırlık sürecini yürütmektedir. KOBİ’lerin mevcut durumunu analiz ederek sorun olan alanları tespit eder, çözüm önerileri geliştirir, değişim ve/veya iyileştirme alanları için uygulama süreçlerini geliştirir, yürütür, yönlendirme ve tavsiyede bulunur. Bununla birlikte sunduğu hizmetin sürdürülebilirliğini sağlar ve müşteri ilişkilerini yürütür. Çalışmalarını çevre koruma önlemleri çerçevesinde sürdürürken iş sağlığı ve güvenliği ve mesleki gelişimine ilişkin faaliyetlerde bulunan nitelikli kişi olarak tanımlanabilir.Akredite Kobi Danışmanı olmak için sınava girmek gerekir. Sınava girmek için herhangi bir ön şart bulunmamaktadır. Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından TÜRKAK ve MYK’dan akredite edilmiş ilk kuruluş olan Sakarya Üniversitesi kontrolünde sınavlar yapılmaktadır. Sözlü ve yazılı olarak iki etaptan ve 12 ayrı sınavdan oluşan bir sınavı kapsamaktadır. Sınavı geçen adaylardan başarılı olanlar akredite olabilmekle beraber ve ‘KOBİ Danışmanı –Seviye 6 ’ belgelerini de almaktadırlar.
Kobi Kredisi Kimlere Verilir?
KOBİ Değer Kredisi’nden faydalanmak için küçük ve orta büyüklükte işletme olma şartını önceden sağlamanız gerekir. Yapılan düzenleme ile mikro, küçük ve orta büyüklükteki girişimler tekrar tanımlanmıştır ve işletmeler dahil bulundukları tanım kapsamındaki limitlere tabi bulunurlar. Söz konusu işletme tanımları şu şekildedir:● Mikro işletmeler, yıllık olarak 10 kişiden az çalışanı olan ve net satış rakamı 3 milyon TL’yi aşmayan girişimler olarak tanımlanır. Mikro işletmelerin 1 milyon TL olan üst sınırı zamanla 3 milyon TL’ye çıkarılmıştır.
● Küçük işletmeler, yıllık 50 kişiden az çalışanı bulunan ve net satış hasılatı 25 milyon TL’yi geçmeyen girişimler olarak tanımlanır. Küçük işletmelerin satış rakamı üst sınırı 8 milyon TL’den 25 milyon TL’ye yükseltilmiştir.
● Orta büyüklükte bulunan işletmeler, yıllık 250 kişiden az çalışanı olan ve satış hasılatı 125 milyon TL’nin altında kalan işletmeler olarak nitelendirilir. Orta büyüklükteki işletmelerin senelik satış hasılatı zamanla 40 milyon TL’den 125 milyon TL’ye çıkarılmıştır.
Şirketin, bir başka işletmenin oy hakkı ya da sermayesinde; baskın etki göstermeksizin %25’den fazla sahipliğinin olması, bu şirketlerin ortak işletme sayılmasını sağlar. Kamu kurumlarının ya da kuruluşlarının işletme hisselerinin %25’inden fazlasına sahip olmaması, şirketin KOBİ olarak görülmesi için bir şart olarak sunulur.
Kobi Neye Göre Sınıflandırılır?
KOBİ'ler boyutlarına göre sınıflara ayrılır. Bu sınıflandırmaya göre Kobiler 3 farklı gruba ayrılır. Kobiler ile alakalı yapılan bu sınıflandırma ise mikro, küçük ve orta büyüklükteki şirketler şeklinde olmaktadır. Bu sınıflandırılma türüne göre;Orta Büyüklükte bulunan KOBİLER; 50 ila 250 kişi arasında çalışan mevcudiyeti olan ve yıllık olarak satış rakamları 25 milyon TL ile 125 milyon TL arasında bulunan şirketler orta ölçekli işletmeler olarak nitelendirilmektedir.
Küçük Büyüklükte bulunan KOBİLER; 10 ile 50 kişi arasında çalışan mevcudiyeti olan ve yıllık olarak satış hasılası 3 milyon TL ile 25 milyon TL arasında bulunan şirketler küçük işletmeler olarak nitelendirilmektedir.
Mikro Büyüklükte bulunan KOBİLER; 1 ile 10 kişi arasında çalışan mevcudiyeti olan ve bununla birlikte yıllık - 3 milyon TL'ye kadar gelir elde edebilen işletmeler mikro işletmeler olarak nitelendirilmektedir.
Devlet kurumları yahut devlet kurumlarının %25 kadarına sahip durumdaki işletmeler herhangi bir biçimde KOBİ olarak nitelendirilemez.
Türkiye'de Kaç Tane Kobi Var?
TÜİK’in 2021 yılında yayınladığı KOBİ istatistikleri verilerine göre Türkiye’de 3 milyon 427 bin 891 işletme yer alıyor. 3 milyon 419 bin 773 olan KOBİ sayısı, yapılan düzenleme ile 3 milyon 421 bin 817’ye yükselecek. Yani, 2 bin 44 işletme KOBİ sınıfına dahil olarak devletin KOBİ’lere yönelik verdiği destek ve teşviklerden faydalanabilecek.KOBİ Değer Kredisi Başvuru Koşulları Nelerdir?
KOBİ Değer Kredisi, KOBİ statüsü bulunan tüm işletmelere sunulmuş olsa da başvuru için bazı şartlar bulunur. Belirtilen şartları karşılamayan işletmeler bu destek türünden yararlanamazlar. Bundan dolayı başvuru öncesi bu şartlar hakkında bilgi sahibi olmanız ve bu doğrultuda hareket etmeniz daha faydalı olacaktır. Söz konusu olan şartların genel çerçevesi şu şekilde özetlenmiştir:● KOBİ Değer Kredisi’nden yararlanacak olan işletmelerin Türkiye Cumhuriyeti kanunları kapsamında buluan ve ülke içinde faaliyet gösteren gerçek ya da tüzel kişi şirketi olması istenir.
● Krediden yararlanacak olan işletmenin ya da ortaklarının, %25 ve üstü hisse sahipliği ile ortak oldukları şirketlerin, başvuru sürecinde iflas, iflas erteleme, konkordato ve fesih kararı olmamalıdır. Bankalar bu konu hakkında beyanları doğrulayacak yeterli bilgi düzeyine ulaşamadıkları takdirde işletmelerden yazılı beyan isteme hakkına sahiptir.
● Krediden yararlanacak olan işletmenin vergi dairesine ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na son ödeme tarihi geçmiş olan borcunun olmaması ve kredi kullanım tarihinden en fazla 90 gün önce alınmış bir evrak ile bunun ispat edilmesi beklenir.
● Krediden yararlanacak olan kişi ya da kurumun, vergi dairesine ya da SGK’ye vadesi geçmiş güncel borcu olduğu durumda; borcun tekrar yapılandırılması, yapılandırmanın bozulmamış olması, aksi takdirde kullanılacak kredinin en fazla %20’si kadar olması ve bu borcun, kullanılan kredi ile ödenmesi istenir.
● Krediden faydalanacak olan işletmenin kredi alacağı bankaya başvuru yaptığı zaman ilgili düzenlemelere ve risk merkezi verilerine göre donuk alacak niteliğinde kategorilendirilmemiş olması istenir. Bunların yanında Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik çerçevesinde “Tasfiye Olunacak Alacaklar ile Zarar Niteliğindeki Alacaklar” hesabına göre izlenen alacak özelliklerini taşımıyor olması istenir.
● Kredi Garanti Fonu’ndan kefalet alacak işletmelerin, geçmiş dönemlerden kalma komisyon borcunun bulunmaması gerekir.
Kobi Beyannamesi Nedir?
KOBİ Beyannamesi, bir işletmenin ya da bir kuruluşun, resmi devlet dairelerine KOBİ koşullarına uygun olduğunu yazılı şekilde bildirmesidir. KOBİ beyannamesi sayesinde işletmeler, KOSGEB veri tabanına kayıt sağlar. KOSGEB desteğinden faydalanmak isteyen işletmelerin, her yıl en az bir kez KOSGEB'e beyanname teslim etmesi gerekir.KOBİ Beyannamesi Ne İşe Yarar?
KOBİ beyannamesi KOSGEB tarafından girişimcilerin vergi borçlarını, adreslerini, ailevi durumlarını ya da banka hesaplarına ilişkin olan bilgileri hesaplayabilmek ve takip etmek adına istenir. KOBİ beyannamesi kapsamında olan bilgilerin yanlış ya da eksik beyan edilmesinden dolayı doğacak tüm hukuki ve mali sorumluluk KOBİ işletmesine ait bulunur.KOBİ Beyannamesi Nasıl Doldurulur?
KOBİ beyannamesinin en önemli unsurlarından biri hatasız ve tam olacak şekilde Hatadan ve eksiklikten dolayı ortaya çıkacak sorumluluk işletme sahiplerine aittir. KOBİ beyannamesi doldurma daha önceki yıllara göre zamanla çok daha kolay hale getirildi. Bir süredir bilgilerin e-Devlet üzerinden doldurulması oldukça mümkün. KOBİ beyannamesini doldurabilmek ya da mevcut bilgileri güncel hale getirebilmek için KOSGEB veri tabanına kayıt olma koşulu aranıyor. Aksi takdirde işlemleri tamamlamak mümkün bulunmuyor.Kobi Danışmanlığı Firmaları Ne Yapar?
KOBİ Danışmanlığı, çalıştığı işletmelerdeki sorunları belirleyen ve bu sorunlara çözüm üreten, firmaların idari, mali, ticari ve finansal konularda gelişimini teşvik eden ve ihracat, kurumsallaşma, şubeleşme ve markalaşma gibi önemli konularda motive eden bir danışmanlık türüdür.Genellikle KOBİ danışmanlığı yapan kişiler, çalıştıkları firmaların karşılaştığı ya da karşılaşabileceği sorunları denetlemek ve bu sorunlara çözüm yolları sunmak ile yükümlüdür. Genellikle dikkat çekmeyen ve gözden kaçabilecek hataları kobi danışmanları objektif bir şekilde tespit etmektedir.
İşletmelerin hedefleri doğrultusunda uygun planlar hazırlayarak ve bu planları uygulayarak işletmeleri en kısa yoldan hedeflerine ulaştırmak ile yükümlüdürler. KOBİ danışmanları aynı zamanda işletmede bulunan çalışanların yeteneklerini keşfederek yaptıkları işten maksimum verim alınmasını sağlamakta ve bu farkındalığı işletme yöneticisine sunmaktadır.
KOBİ danışmanı olmak için herhangi bir mezuniyet şartı bulunmamaktadır. Ancak; işletme, ekonomi ve iktisat gibi bölümlerden mezun olan kişiler kobi danışmanlık firmalarında çalışmaya daha yatkın kişilerdir. KOBİ danışmanlık eğitimi bir sertifika programı ile verilmektedir. Bu programı başarılı bir şekilde bitiren adaylar kobi danışmanlığı yapabilmektedir.
Kobi Danışmanlığı Almak Neden Önemlidir?
KOBİ danışmanlığı almak; hem işletmelerin bünyelerinde bulunan mevcut ya da gelecekteki sorunları görebilmesi açısından hem de belirledikleri hedeflere doğrudan ulaşabilmeleri açısından oldukça önemlidir. Tüm işletmeler, açıldıkları tarihten itibaren büyümeyi ve gelişmeyi hedeflemektedir. Bu hedefleri doğrultusunda bir danışmanlık firmasından yararlanmak şirketlerinin faydasına olacaktır. Aynı zamanda, KOBİ danışmanları yaptıkları işin sürdürülebilirliğini de sağlamaktadır. Bu nedenle işletmelerin KOBİ danışmanlık firması ile çalışması kendilerinin yararına olacaktır.Kobi Danışmanlığı Sertifikası Ne İşe Yarar?
KOBİ danışmanlığı sertifika eğitimi, kobi yöneticilerine ve çalışanlarına işletmelerinin yönetim ve işletme süreçlerinin nasıl yönetileceği ve geliştirileceği konusunda bilgi ve beceriler kazandırmak amacı ile verilmektedir. KOBİ danışmanlığı eğitimi çerçevesinde, adaylar; iş planları oluşturma, pazarlama stratejileri, finansal yönetim, satın alma ve stok yönetimi, üretim yönetimi, insan kaynakları yönetimi gibi konular hakkında bilgi sahibi olabilecektir. Bu eğitim sayesinde Kobiler verimliliklerini arttırabilecek ve hedeflerine ulaşmakta kolaylık elde edeceklerdir.KOBİ Danışmanlığı Sertifika Programı doğrultusunda adaylara verilecek eğitim içeriği şu derslerden oluşmaktadır:
● Genel İşletme Dersleri,
● Pazarlama Dersleri,
● İşletme Uygulama Dersleri,
● Pazarlama Dersleri,
● Üretim Dersleri,
● Finans Performansı Dersleri,
● Finans Teorik Dersleri.
Genellikle KOBİ danışmanlığı sertifika programına; girişimciler, KOBİ danışmanlığı yapmak isteyen şahıslar, şirketlerin eğitim birimindeki çalışanlar ve danışmanlık alanında uzmanlaşmak isteyen adaylar katılmaktadır. KOBİ danışmanlık sertifika Programı’nın 2023 yılı itibari ile ortalama fiyatı 880₺’dir. KOBİ danışmanlığı yapmayı hedefleyen adaylar, bazı üniversitelerin sertifika programına katılarak ya da İŞKUR’un açmış olduğu kurslara katılarak KOBİ danışmanlığı sertifikası almaya hak kazanabilmektedirler. Eğitim sonrasında adaylar, elde edecekleri belge ile kişisel ve mesleki gelişimlerine katkıda bulunabilmektedirler. Hazırlanan bu eğitim sayesinde adayların kariyerlerini daha başarılı bir noktaya taşımaları oldukça mümkündür.
