Kurum Kültürü

 

Kurum Kültürü

Kurum Kültürü Nedir?

Şirketler sahip oldukları spesifik özellikleri ve yapıtaşı niteliğindeki kimlikleri ve kültürleriyle birlikte kurum kültürü adını verdiğimiz kendine özgü kalıplaşmış davranışlara sahiptir. Şirketler bu kalıplaşmış davranışlarını kurum üyeleri, yönetim sistemi ve normları sayesinde elde eder. Genellikle kalıcı hale gelmiş çalışanlar ve yöneticilerin oluştuğu kurum kültüründe belirli değerler bulunur. Kuruma yeni giren kişiler tarafından da kolayca fark edilebilen kurum kültürü, soyut ya da somut olan yerleşik davranış sisteminden oluşabilmektedir.

Kurum kültürünün ne olduğuna ve nasıl şekillerde karşımıza çıktığına birçok örnek verebiliriz. Örneğin bazı şirketler kendilerine özgü ve diğer kurumlardan farklı olan kıyafet kurallarına sahip olabilmektedir. Ya da kurumun iş saatleri içerisinde olsa da belirli saatlerde çalışanlarını toplayıp farklı bir etkinlik yaptığı görülebilir. Bu örnekler standart ve klişe örnekler olup kurum kültürünün tam ne olarak ne olduğunu yansıtan şeyler olarak pek sayılamaz. Kurum kültürü ne kadar bu tür somut şeylerden oluşsa da aslında elle tutulur olan en büyük şey kurumun kendi içerisinde odaklandığı manevi değerler ve soyut kavramlardır. Şirketin kollektif değerleri, inançları, normları ve prensipleri şirketin kurum kültürüne katkı sağlayan belli başlı şeylerdendir. Şirkette kurum kültürü çerçevesinde yaşanan her şey bu kavramlara ilişkin gerçekleşmekte olup şirketin hedef ve misyonuna katkıda bulunur.

Her kurumun kendine ait bir amacı ve vizyonu bulunur. Fakat bazı şirketler kendilerini bu gelecek planlarına odaklarken daha farklı davranışlarla ilerlerler. Bu yüzden aslında kurum kültürünün ne kadar ayrı ve farklı davranışlardan oluştuğunu gözlemlemekteyiz. Şirketin vizyonu dediğimiz o ana ait ve gelecek odaklı planları o kültürü neyin beslediğinin de bir göstergesidir.

Kurum kültürünün kazanılması ve o şirkete yerleşebilmesi için genelde bu kazanımın yöneticilerde başlayıp çalışanlara aktarılması gerekmektedir. Ayrıca kurum kültürü sahip olduğu farklı davranış şekillerine göre çeşitlerine ayrılan bir faktör olarak da karşımıza çıkmaktadır. Şirketin kendine özgü kültürüne göre bu farklı kurum kültürleri genelde yöneticilerin değerleri etrafında şekillenmektedir. Bunun yanı sıra kurum kültürünün başka birçok özelliği de bulabilmektedir. Bu özellikler kurum kültürünü tanımlayan şeylerdir.

Kurum Kültürünün Özellikleri Nelerdir?

• Kurum kültüründe şirket içinde çalışanlar, yöneticiler ve bünyesinde bulunan herkes belirli kalıplara uygun olarak ilerler ve iş yaşantısını devam ettirir. Bu sebeple kurum kültürü kalıplaşmış davranışlardan oluşur.
• Kurum kültüründe belirli kurallardan oluşan somut değerler olabildiği gibi yalnızca zihniyet ve vizyon çerçevesinde şekillenen soyut değerler de bulunur.
• Kurum bünyesinde çalışan herkes bu kültüre saygı duyarak kalıplaşmış davranışlara olabildiğince ayak uydurur ve kendi davranışlarını da buna göre şekillendirir. Çalışanlar kurum kültürünün kalıcılığını devam ettirmesi, yaşaması ve her zaman gelişip iyileşmesi için çaba gösterir.
• Kurum kültürü çalışanların kendi başlarına ortaya çıkardıkları bir liste ya da yeni yaratılmış bir değerler bütünü değildir. Kurum kültürü çalışanların sonradan kazandığı bir değerdir ve bu değerler bütünü yöneticilerin çalışanlara aktarımı sayesinde büyüyüp gelişir. Yani kurum kültürü o kurumun üst düzey yöneticileri ve sahibi tarafından koyulan kurallar ve değerler ile birlikte ortaya konulan ve daha sonra çalışanlar aracılığıyla büyüyen bir durum olarak karşımıza çıkar.
• Kurum kültürünün devam edebilmesi için şirkete alınan çalışanların bu kültüre ayak uydurabileceğine emin olmak gerekmektedir. Bu kapsamda yalnızca iş niteliklerine uygun kişiyi değil bu kültür davranışlarına uygun olarak davranacak adayların da işe seçilmesi büyük önem taşımaktadır.
• Kurum kültürü oluşturulurken en önemli yetki üst yönetimdedir ve bu sebeple bu kişilerin kültüre önem ve emek vermesi oldukça önemlidir. Ancak yöneticilerin istikrarla kültürü devam ettirmeleri sonucunda istenilen kurum kültürü yapısına ulaşılabilir.
• Farklılıkların ve ortak değerlerin kurum kültürü kapsamında değer bulması da çalışanların kültüre ayak uydurabilmeleri açısından büyük bir rol oynamaktadır. Bundan kasıt farklı kültürden gelen kişileri bu kültürden tamamen sıyırıp kendi kurum kültürüne dönüştürmek yapılmaması gereken şeylerden ilkidir, kişiyi kendi kültür ve benimsediği değerlerden kurtulmak zorunda bırakılmamalıdır. Farklılık ve ortak değerlerle birlikte büyüyen kurum kültürünün gelişebilmesi ve yenilikçi olabilmesi için böyle durumlar aslında olumlu etkiler yaratmaktadır.
• Kurum kültürü şirket bünyesindeki herkes için iş yerinin bir anlam kazanmasına sebep olmaktadır. Çalışanlar belli bir kültür ve vizyon çerçevesinde işlerinin şekillendiğini bilerek işlerinden istedikleri tatmini alma şansı da yakalarlar.
• Kurum kültürü sayesinde yöneticilerin denetim yapma işi de oldukça kolaylaşır ve bu mekanizmanın daha etkili bir şekilde kurulması sağlanır. Kurum kültürü sayesinde oluşturulan soyut ve somut değerler aracılığıyla bir denetim mekanizması oluşturulmaktadır.
• Kurum kültürü dediğimiz şey bir kâğıda yapılması gerekenlerin yazıldığı bir sorumluluk listesi değildir. Şirketin yöneticileri tarafından benimsenen değerlerin çalışanlar tarafından da özümsemesi için aktarımı yapılan bir değerler bütünüdür. Dolayısıyla bu kural ve vizyonların ezberlenerek bir görev olarak görülmesi doğru olan şey değildir. Sağlam ve etkili bir kurum kültürünün oluşabilmesi için çalışanlar ve yöneticilerin kurum kültürü çerçevesindeki vizyonu anlamaları ve bu değerlere saygı duymaları gerekmektedir.

Kurum Kültürünün Çeşitleri Nelerdir?

Bahsettiğimiz üzere kurum kültürünün davranışsal özelliklere göre birkaç tane çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitlendirmeler belirli özelliklerin sınıflandırılması sonucu ortaya çıkmıştır. Kurum kültürü kapsamında sınıflandırılan davranış çeşitlerini şekildeki gibi sıralayabiliriz:
• Değişime gösterilen direnç: Bazı kurum kültürleri tamamen kalıplaşmış ve değişime karşı bir şekilde ilerler. Bu kurum kültürlerinde yenilikçi değer ve davranışlara yer yoktur.
• Kurum kültürünün sürekliliği: Bu kurum kültürü çeşidinde şirket tarafından oluşturulan kültürün geçmişteki, günümüzdeki ve gelecekteki olası değerleri baz alınarak yenilikçi bir bakış açısı benimsenir.
• Değişim: Kültürün değişime açıklığı ve yenilikçiliğe olan hoşgörüsüyle dikkat çeken bir kurum kültürü türüdür. Bu tür kurum kültürüne sahip olan şirketler risk alır ve yenilikçi fikirleri her zaman olumlu karşılarlar.
• Muhafazakâr kültür: Bu kurum kültüründe değerler şirket için büyük önem taşır ve her zaman bu belirli değerlerin kalıcılığı korunmaya çalışılır. Yeniliğe pek açık olmayan bu kurum türünde benimsenen değerler şirket için çok büyük önem taşır.

Kurum Kültürü Nasıl Oluşturulur?

Kurum kültürünün oluşmasında etkili kişiler yöneticiler, şirket hakkında söz sahibi olan yetkililer ve şirket sahibidir. Şirketin vizyonu ve misyonları hakkında geniş bilgi sahibi olan bu kişiler aynı zamanda şirketin nasıl ilerlemesi gerektiğine dair fikirleri de ortaya sunarak bir değerler bütünü oluşturur. Benimsenen soyut ve somut değerler sonucunda yöneticilerin kurduğu bu kurum kültürü daha sonra şirket bünyesindeki çalışanlara aktarılarak bir iletişim ağı şeklini alır. Bu kültür şirkete her yeni biri girdiğinde de kalıcılığı devam ettirilmeye çalışılır.

Kurum Kültürünü Geliştirmek İçin Neler Yapılabilir?

Kurum kültürünün geliştirilebilmesi için bu kültüre şirket bünyesindeki herkesin saygı duyup buna göre davranması gerekmektedir. Eğer kurum kültürüne saygı duyulmaz ve oluşturulan değerlere önem gösterilmezse kurum kültürü giderek kendi kendini yok eder. Bu kapsamda sorumluluğun büyük bir kısmı bu kültürün kurulup yaşatılmasında rol oynayan yöneticilerin üstüne düşmektedir. Yöneticiler ve şirket yetkilileri bu kültüre ayak uydurulmasını sağlamalı ve bunun denetimini devam olarak gerçekleştirmelidir. Bunun haricinde benimsenen kurum kültürü türüne uygun olarak benimsenen davranışların geleceği belirlenmeli ve buna göre hareket edilmelidir.