Liderlik

Liderlik Nedir?

Liderlik, ekip liderinin, ortak hedeflere ulaşmak için gereken tüm motivasyonla, kısıtlama olmaksızın görevleri yerine getirebilmeleri için insanları etkileme yeteneği olarak tanımlanır. Başka bir deyişle liderlik, bir bireyin belirli hedeflere ulaşmak için diğer kişileri veya kuruluşları organize etme ve yönetme yeteneği olarak açıklanabilir. Liderlik, ortak bir hırs veya amaca hizmet etmek için, bir kişinin bir grup insan üzerinde etki uygulama kapasitesini tanımlar. Liderlikte sıklıkla bahsedilen özellikler alçakgönüllülük, açık fikirlilik veya empatidir.

Liderlik Nasıl Olmalıdır?

Ekip üyelerini olumlu yönde etkilemek ve görevlerin yerine getirilmesinde onları ortak bir vizyona yönlendirmek isteyen ekibin başındaki kişi, sonuç odaklı, kaliteli iş yapmak için çaba sarf etmelidir. Bir liderin nasıl olması gerektiği aşağıda belirtilmiştir.
• Bir lider kendi liderlik tarzını tanımalı ve onu akıllıca uygulamalıdır.
• Etkili bir lider, karşılıklı güven ve saygıya dayalı ilişkiler geliştirmek için ekip arkadaşlarıyla açık ve doğrudan iletişim kurmalıdır.
• Lider, ekibinin üyelerini olumlu yönde etkileyebilmelidir, birliklerini motive etmek için fikirlerini nasıl sunacağını bilmelidir
• İyi bir lider, aynı zamanda ekibi başarıya yönlendiren ve gerektiğinde nasıl destek ve cesaret vereceğini bilen biri olmalıdır.
• Bir liderin bir gelecek vizyonuna sahip olması ve meydana gelebilecek değişiklikleri doğru bir şekilde yönetebilmesi için olayları öngörebilmesi gerekir.
• Liderliği uygulayan kişi aynı zamanda olumsuzlukları ve çatışmaları etkili bir şekilde yönetebilmelidir.
• Mantıklı kararlar alabilmeli, bunları yeterince iletebilmeli ve ekip üyeleri tarafından nasıl kabul ettirileceğini bilmelidir.

Liderliğin En Temel Amacı Nedir?

Liderliğin en temel amacı; ekip üyelerini hedeflerine ulaşmalarında desteklemek ve teşvik etmek, yeni beceriler geliştirmelerine yardımcı olmak, aynı zamanda onların başarılı olmasını sağlamaktır. Liderlik, çalışanlarınızı motive etmek için her hafta savaşmak ve hedeflerinize ulaşmak için herkese yüksek düzeyde destek ve katılım sağlar. Ayrıca liderlik, teknik beceri, bilgi ve ilişkisel niteliklerin ötesinde; şirket içinde büyümenin sağlanabileceği etki gücüdür.

Liderlik Türleri Nelerdir?

Liderlik tarzı, liderin etkileşimde bulunduğu ve iş yaptığı kişilere göre değişir. Sonuç olarak liderlik türleri de koşullara bağlı olarak görecelidir. En yaygın ola liderlik türleri aşağıda açıklanmıştır.

1. Otoriter (Otokratik) Liderlik
Bir liderin beklentileri dayatmasına ve sonuçları tanımlamasını sağlayan bir liderlik türüdür. Bütün güç ve yetki otoriter liderlerde toplanmıştır. Geleneksel toplumlarda otoriter liderlere sık sık rastlanabileceği söylenebilir. Dolayısıyla bu liderler, örf ve adetlerin etkisiyle kabul görürler.

2. Katılımcı (Demokratik) Liderlik
Katılımcı lider, gücü ve yetkiyi etrafındakilerle paylaşan, başkalarından da görüş almayı önemseyen liderlere denir. Dolayısıyla ekip üyelerini de karar verme sürecine dâhil ederler.

3. Temsilci Liderlik
Temsilci lider, işi ekip üyelerine devretmeye odaklanır. Burada lider, ekip üyelerinin işi kendi kendilerine yapabileceğine inanır, çalışanlarına veya ekibine güvenir.

4. Karizmatik Liderlik
Karizmatik liderlik, ekibini motive etmek için kendine özgü özellikleri olan liderlerdir. Bu liderler düşünceleri ve çeşitli davranışlarıyla toplumda duygusal etkiler bırakmayı başarırlar.

5. Doğal Liderlik
Doğal lider, bir otorite tarafından seçilmediği halde grup içerisinde kabul görülen lider türüdür. Doğal liderlerin resmi bir otoritesi yoktur, ancak insanlar üzerinde çok daha fazla etkiye sahip olabilirler.

6. Bürokratik Liderlik
Bürokratik liderlik, hiyerarşik bir yapının parçası olan ve görev tanımı bir yönetmelik çerçevesinde önceden belirlenmiş liderlik türüne denir.

7. Dönüşümcü Liderlik
Dönüşümcü lider, gelecek için dizayn edilen bir vizyon ve misyon doğrultusunda yenilikçi ve yaratıcı faaliyetlerde bulunabilen lidere denir. Değişim ve dönüşüm yaratmaları sayesinde kurumsal alanda fayda sağlarlar.

8. Vizyoner Liderlik
Vizyoner lider, ileri görüşlüdür ve topluluk için koyduğu hedefleri gerçekleştirmek amacıyla ekibini harekete geçirebilme yetkisi olan liderlere denir.

9. Etik Liderlik
Etik lider, yasalara uygunluğun yanında aynı zamanda mesleki etik kurallara da uygun hareket etmeyi amaçlayan lider türüne denir. Doğru bilgiye ve karaktere önem verirler. Etik liderler, demokrasinin doğru işlemesinde en uygun liderlik tarzıdır.

10. Dağıtımcı Liderlik
Dağıtımcı lider, gruptaki her bir bireye sorumluluğu paylaştıran liderlere denir. Bu liderler ekipteki herkesin lider olması gerektiğini düşünür, dolayısıyla demokratik liderle bu noktada benzer özellikleri olduğunu söyleyebiliriz.

Liderlik Özellikleri Nelerdir?

• Sorumluluk almayı bilir.
• Doğal davranmayı bilir, özgüvenlidir ve başkalarını taklit etmez.
• Fikrini doğrudan yansıtır, herhangi bir olumsuzluk durumunda çözüm önerisi sunabilir.
• Çevresine karşı ilgilidir ve benmerkezci değildir.
• Lider, sınıf farkı fark etmeksizin her fikre sahip insanla iyi bir iletişim kurma becerisi ve samimiyetine sahiptir.
• Kendisiyle birlikte başkalarını da geliştirmek için çaba sarf eder.
• Stratejik düşünebilir ve yenilikçi olmaya teşvik eder.
• Bireylerin kişisel problemlerine önem verir ve empati kurabilir.
• Oldukça özgüvenlidir ve bu sayede liderlik ettiği grubu da olumlu anlamda etkileyebilir.
• Yaratıcı çözümler üretebilir.

2023 Yılının Liderlik Trendleri Nelerdir?

Geçen yıl dijital dönüşüm, markaların gündeminde güçlü bir yer tutuyordu. 2023 yılında bu dönüşümü gerçekleştirecek olan marka yöneticilerinin yeni hedefler belirlediklerini görmek mümkündür.
Yeni trendleri düşünecek olursak, vizyon hikaye anlatıcıları (visionary storytellers), vizyon sahibi liderlerin misyonlarını ve hedeflerini iletmenin daha iyi bir yolunu bulduklarını ve anlatılarını insanların bu vizyonu gerçekleştirmenin bir parçası olmak istemelerini sağlayacak şekilde kullanabileceklerini düşünüyorlar.
Bu trendler arasında ‘’gelecek için mükemmel taktikçiler’’ konusunu görmek mümkündür. Liderler, çalışanların olmak, arkadaş görmek, fikirleri keşfetmek, fark yaratmak, öğrenmek ve anlam bulmak istedikleri hibrit bir işyerini yeniden yaratmaları gerektiğini anlıyorlar ve bunun üzerine yoğunlaşıyorlar.
Yüksek kültürel zekâ kavramı da yeni trendler arasındadır. Üst düzey yöneticiler ve ortaklar, vizyon, amaç ve şirket kültürü için bir model görevi görüyor ve uyumlu ve olgun kültürlere sahip şirketler ile kendi kültürlerini geliştiremeyen şirketler arasında oldukça büyük bir kar farkı bulunuyor.
Yenilikçiler ve geliştiriciler bu yıl yine önemli bir konumda olacak. Teknoloji her zaman gelişiyor ve işlerini dönüştürmek isteyen CEO'lara yeni fırsatlar sunuyor. En iyi liderler, çalışanlarının iyi kararlar almasını sağlayanlardır. Dolayısıyla liderlerin yetki vermesi, moral oluşturması ve ekiplerine kendilerini emanet edilmiş hissettirmesi gerekirken yenilikçi de olmaları gerekir.

Liderlik ve Yöneticilik Arasındaki Fark Nedir?

Liderlik ve yöneticilik sıklıkla karıştırılan iki kavramdır. Bir lider mutlaka bir yönetici değildir ve bunun tersi de geçerlidir. İkisi arasında bir paralellik kurmak kolay değildir, çünkü sonuçta liderlik bir var olma biçimidir, yönetim ise şirketteki bir işlevle bağlantılıdır. İki kavram birleştiğinde takım üzerindeki etki maksimum olur. Bu, çalışanları motive ederken ve dâhil ederken aktiviteyi verimli bir şekilde organize etmeyi mümkün kılar. Liderlik kitaplardan öğrenilemez, ancak geniş yönergelerini izleyerek uygulama yoluyla geliştirmek mümkündür.

Lider, ekibinin üyeleri veya çevresi tarafından tanınır ve erişilebilir olurken, yönetici şirketin hiyerarşisi tarafından belirlenir ve ekibine kabul ettirilir. Lider, belirli hedeflere doğru yönlendirmek için bir grup üzerinde olumlu bir etki uygular. Yönetici, ekibine düzenli olarak geri bildirim verirken aynı zamanda net açıklamalar yapabilmeli ve hedefler koyabilmelidir. Liderler, farklı özellikleriyle diğer çalışma arkadaşlarını etkileyen, hedef odaklı bireylerdir. Yöneticiler ise başkaları tarafından bu konuma getirilen, kendilerine konulan amaçlar doğrultusunda emek sarf ederek işleri planlayıp uygularlar ve kontrol ederler.

Yöneticilerin amacı net olarak hedeflere ulaşmaktır, liderler ise hedefe ulaşma yoluyla ilgilenir. Liderler değişim ve dönüşüm bölümünde etkin rol oynar. Yöneticiler şirketin iç yapı ve dinamikleriyle ilgilenirken liderler dış çevredeki yapı ve dinamiklerle ilgilenir. Yöneticilik, eğitim, muhasebe, ölçüm, istatistik, prosedürlere dayalı bilimsel bir bölümdür. Liderlik ise insanları kendi isteklerine göre hareket ettirebilen, geleceğe bakarak insanlara ulaşmaya değer gördükleri hedefler verir.

İyi yöneticilerin iyi liderler olması gerekmez ve bazı liderlerin yönetici pozisyonu yoktur. Her şeye rağmen, bir ekibin veya şirketin parlaması için her iki role de ihtiyacı olacaktır. Bir yönetici, ekip üyelerini günlük işlerinde desteklemeli ve onları mükemmelleştirmeli, bir lider ise ekip üyelerini şirketin vizyonuna dahil etmek için onlara bir genel bakış sağlamalıdır. Bu nedenle liderler ve yöneticiler, çalışma ortamında ekip etkinliğini ve işbirliğini güçlendirmede çok önemlidir.

Lider Olmak Neden Önemlidir?

Kurumda hiyerarşi basamakları içerisinde olan, sağlık hizmetiyle ilgili karar verme yetkisini en fazla elinde bulunduran pozisyona tepe yönetimi denir. Yöneticilerden, servislerde etkin, verimli ve oldukça kaliteli hasta bakımının sunulmasının sağlanması ve bunu ölçerek ispat etmesi beklenir. Yönetici kaliteli sağlık hizmeti sunumunu sağlamak adına çalışanları etkilemelidir. Etkileme olmadan kaliteli hizmet sunumu da olması imkansızdır.

Liderlik özellikleri bulunmayan bir yönetici, yapılması gereken işleri, kurumun hedefleri doğrultusunda planlayabilir, alt kademede bulunan personeli planlanan işlerle ilgili yönlendirebilir, amaçlara ulaşıldığında astlarını adil bir şekilde ödüllendirebilir fakat bu yönetici; yönetici kişiler arası ilişkilere önem vermediğinden dolayı çalışanların birbirleriyle uyumlu bir şekilde çalışmalarını sağlayacak, olumlu bir çalışma ortamı sağlayamaz, çalışanların motivasyon ve performansını yükseltemez. Ekip içinde kişilik çatışmaları ve iletişim problemler yaşanır ve işler düzenli olarak kötüye gider. Yöneticiler çalışanların motivasyonunu sağlamak ve adil çalışma ortamı oluşturmak adına iletişim, katılımcı yönetim, çatışma yönetimi konularında kendilerini geliştirmelidir.