Ortak Girişim

Ortak Girişim Nedir?

Joint venture olarak da adlandırılabilen bu girişim çeşidi, en az iki tüzel kişilik tarafından bir yatırım projesi altında birleşerek oluşturdukları yeni işletme yapısı anlamına gelmektedir. Şirketlerin ortak bir fikirde buluşması yönünde kurulan bir topluluk çeşididir. Kurulan yeni işletmeye ortaklar eşit şekilde destek olabileceği gibi farklı miktarlarda da destek olabilir.

Ortak Girişimin Amacı Nedir?

Ortak Girişimin en temel hedefi, oldukça çetin rekabet ortamında daha iyi rekabet edebilmek veya rekabete katılabilmek için güç birleştirmektir. Bir kişinin veya işletmenin tek şekilde gücünün yetmeyeceği bir sermaye gereksinimi, daha fazla sayıda ortakla beraber ortak girişim yapılması durumunda rahatlıkla gerçekleştirilebilir. Bu da hem yeni pazarlara dahil olabilme hem de daha iyi rekabet edebilme imkanı sağlar.

Ortak Girişim Yapısı

Her Ortak girişimin yapısı, ortak girişim henüz hayata geçirilmeden önce potansiyel ortaklar sayesinde belirlenir. Ortak girişim kapsamında kimin ne kadar paya sahip olacağından hangi işlerle ilgileneceğine kadar önceden belirlenmiş bir yapı oluşturulur. Elbette ki bu yapı gelecekte ortaklar tarafından alınacak kararlarla da değiştirilebilir. Farklı sektörlerde çalışma gösteren şirketler,birbirlerinin sektörlerine giriş yapmak adına büyük kaynaklarla yatırım yapmak yerine ortak girişim kurarak halihazırdaki düzene ortak olabilir büyütebilirler. Bu durumun bazen aynı sektörler içerisinde de olabilmesi mümkündür.

Öte yandan bazı büyük şirketler, belirli bölgelerdeki yerel işletmelerle de ortak girişim sağlayabilir. Bu her iki taraf için de karlı bir durum olarak karşımıza çıkar. Çünkü ciddi yatırımlar yapmadan önce düzenli şekilde işleyen bir sisteme dahil olunmuş olur. Yeni ortakların gelmesiyle yükseliş gösteren sermaye birikimi ile de daha farklı türde potansiyel pazarlara girilebilir.

Ortak Girişim Şirket Tipi Nedir?

Ortak girişimin şirket türü her kanunda farklı şekilde ele alınmış olabilir. Fakat ortak girişim şirket tipi; Adi Ortaklık, İş Ortaklığı veya Ortak Girişim olarak kurulur. Borçlar kanunu dahilinde bulunan ortak girişimler Adi Ortaklık kapsamında bulunur. İhale kanununda doğrudan Ortak Girişim olarak yer bulurken, vergi kanununda ise İş Ortaklığı kapsamında karşımıza çıkar.

Ortak Girişimin Özellikleri Nelerdir?

Ortak girişim modelinin yapısı bir şirketin amaçlar, yönetim süreci ve ortaklar arasındaki hukuki ilişkiler kapsamında değerlendirilebilir. Ortak girişimde iş süreçlerinin uygun ve düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesinde ortak hedef, beklenti ve bu doğrultuda izlenecek yolların belirlenmesi oldukça önemli bir noktadır. Bu duruma ek olarak, ortak girişim olarak kurulacak şirketin işleyişi için hazırlanacak sözleşmede açık ve net şekilde olması, paydaşların ne kadar değer katacağı ve yönetim süreci belirlenmesi gerekiyor.

Ortak girişime Borçlar Kanunu içerisinde adi şirkete yönelik kurallar uygulandığından dolayı gerçekleştirilecek düzenlemelerin bu hükümler doğrultusunda bulunması gerekiyor. Ortak girişimin yapısını meydana getiren bu kurallar çerçevesinde sermaye, kâr dağıtımı, yönetim ve kararlar açısından işleyiş şu şekildedir:

Sermaye: Ortak girişimde ortaklar sermaye paylarını mal, nakit veya hizmet olarak koyabiliyorlar. Temel sözleşmenin aksine bir hüküm yer almıyorsa sermayelerin birbirine eşit olması gerekiyor.

Kâr Dağıtımı: Ortak girişim modelinde ortakların şirkete ait tüm kazançları aralarında eşit şekilde bölüştürmesi gerekiyor. Yönetici olarak görev alan kişi veya kişiler her sene minimum bir kez hesap vererek paydaşların kâr paylarının dağıtımını sağlar.

Yönetim: Ortak girişimde işletme tek ortak şeklinde veya görevlendirilen ortaklar tarafından yönetilebiliyor. Bu durumla birlikte, yönetim ortaklar dışında olan üçüncü bir kişiye de bırakılabiliyor.

Kararlar: Kararlar ortak girişimde tüm ortakların oybirliği ile ele alınır. Temel sözleşmede kararların oy çokluğu ile alınabileceği yönünde bir madde bulunuyorsa, kararlar bu doğrultuda alınabilir.

Ortak Girişimin Avantajları Nelerdir?

Ortak girişim işbirliği modelinin şirketlere ve girişimcilere sağladığı hem finansal hem de operasyonel çeşitli avantajlar yer alıyor. Ortak girişimin bu avantajları şu şekilde sıralanabilir:

● Ortak girişim yerli ve yabancı ortak ile yapılabilir ve bu sayede gelişmiş teknolojiye erişim, etkin kaynak bulma, pazar genişletme gibi imkânlar elde edilebilir.
● İşbirliği sağlayan ortaklar sayesinde iş süreçlerinde ortaya çıkan maliyetlerin ve finansal risk oranının düşürülmesi sağlanabilir.
● İhtiyaçlara ve kaynaklara erişim diğer iş modellerine göre daha hızlı ve kolay olduğundan dolayı ortak girişim ile şirketler daha hızlı bir şekilde büyüyebiliyor.
● Ortam girişim işbirliği modeline sahip olan şirketler değişime ve yeni fırsatlara daha kolay ve etkili bir şekilde uyum sağlayabiliyor.
● Küçük ve orta ölçekli işletmeler ortak girişim sayesinde iş dünyasındaki oldukça güçlü ve yıkıcı rekabetten korunabiliyor.

Ortak girişim, maliyet ve riskleri azaltırken, iş süreçlerinin etkinliğini ve başarı oranını artırdığı için özellikle farklı bir sektöre dahil olan şirketler, yeni kurulacak işletmeler veya girişimciler için oldukça uygun bir işbirliği modeli olarak görülüyor.

Ortak Girişim ve Konsorsiyum Arasındaki Fark Nedir?

Ortak girişim kimi zaman konsorsiyum ile karıştırılan bir kavram olarak bilinmektedir. Konsorsiyumda her ortak kendi sorumluluğunu ifa eder ve yalnızca o bölümden sorumlu tutulur. Ortak girişimde ise müteselsil sorumluluk söz konusu olmaktadır. Yani kendinize ait kısımdan sorumlu olup gerisiyle ilgilenmemeniz mümkün değildir; işin ya da projenin bütünü sizi de ilgilendirir. Ortak Girişim Sözleşmesi’nin maddelerinin açıklayıcı olması bu açıdan önemlidir.

Ortak Girişim Sözleşmeleri Nasıl Hazırlanmalıdır?

● Ortak Girişim, Türk Ticaret Kanunu’nda ayrı bir şirket tipi olarak gösterilmez. Borçlar Kanunu’nda ‘Adi Ortaklık‘, Kamu İhale Kanunu’nda ‘Ortak Girişim’, vergi kanunlarında ‘İş Ortaklığı‘ başlıkları altında gösterilir.
● Bundan dolayı Ortak Girişim Sözleşmesi hazırlanırken hak ve sorumluluklar metne ayrıntılı olacak şekilde eklenmelidir.
● Ortak girişimi koruyan ifadelerle birlikte taraflar arası anlaşmazlığı engelleyici maddeler de dikkate alınmalıdır.
● Ortaklık durumuna konu olan aktifler, uzmanlık alanları ve uzmanlık bilgileri detaylandırılmalıdır.
● Ortaklıklarda yapılacak iş ve projeden iki taraf da müştereken ve müteselsilen sorumlu olmaktadır.
● Ortak Girişim Sözleşmesi öncesinde bir Gizlilik Sözleşmesi ve sonrasında ise Ön Protokol imzalamak tarafları hukuken koruma altına alır.