Provizyon

07.11.2022 

Provizyon

Provizyon Nedir?

Provizyon köken olarak Fransızca “provision” kelimesinden Türkçeye geçirilmiştir. Resmi kaynaklara bakıldığında anlamı bir çekin veya bir banka hesabının para olarak karşılığı şeklinde tanımlanmaktadır. Provizyonu ön onay süresi olarak da akıllara kodlamak yanlış olmayacaktır. Çünkü provizyon bankaların kredi kartı aracılığı ile yapılan harcamaları belirli bir onay süresine tabi tutmasıdır. Bu ön onay süresinde banka, işlemin ve işlemin içerdiği bilgilerin doğruluğunu elde eder.

Peki, provizyon neden vardır?
Bu sorunun cevabını en iyi şekilde bir senaryo üzerinden açıklamak mümkündür. Varsayalım ki bir kişi kartında kendisinin yapmadığı bir harcama hareketi görüyor ve bu durumun derhal önüne geçmek istiyor. Kartının bu işlemi provizyona almasıyla kartından bir eksilme yaşamayan bu kişi provizyondaki işlemi iptal ederek kendini yeniden güvence altına alabilir. Bu senaryodan farklı olarak alınan ürün ya da hizmet kişilere ulaşmadığı zamanlarda da provizyon yardımcı olmaktadır.

Tüm bu veriler göz önüne alındığında provizyonların kişilere bir nevi güvenli bir zaman tanıdığını söylemek yanlış olmayacaktır.

Provizyon İptali Ne İfade Eder?

Provizyon iptali belirli şartların sağlanması sonucu işlemi yapılabilen bir süreçtir. Bu şartlar yukarıda da bahsedildiği üzere sebep şartlarıdır. Bunlar: İşlemin başka bir kişi ya da kişiler tarafından sizin haberiniz dahilinde olmayarak yapılması ya da sehven (hatayla) yapılmasıdır. Eğer bu şartlar karşılanmıyorsa ne yazık ki provizyon iptali gerçekleştirilemez. Bu nedenle provizyon iptali, işlemde genel bir hata olduğunu ifade etmektedir.

Peki, provizyonda bulunan bir işlemin iptali nasıl yapılır?
Günümüzün gelişen teknolojisi sayesinde telefon bankacılığı ve mobil bankacılık uygulamaları bu hususta kullanılabilmektedir. Bu hususta bankalar da kişilere oldukça yardımcı olur konumda bulunmaktadırlar. Bankaların işlemi şüpheli bulması durumunda işlemi iptal etmeleri veya müşteriyi haberdar etmeleri de bunu kanıtlar niteliktedir. Bu nedenle provizyon iptali üzerine düşünüldüğünde akıllarda canlanan ifade temel olarak bir hatanın önüne geçilmesinin sağlanmasıdır.

Provizyon ile Ödenen Ne Demektir?

Provizyon ile ödeme işlemi, ödemenin yaklaşık 1 günlük bir süreç içerisinde banka tarafından bir ön onay sürecinden geçmesi demektir. Bu süreç sonucu bankanın onay vermesi durumunda para akışı sağlanmaktadır.

Kullanıcıların provizyon ile ödemeyi tercih etmelerinin nedeni ise kendilerini ve paralarını bir nevi güvenceye almaktır. Hizmeti veya ürünü satın almasına rağmen eline geçmemesi durumlarını da hesaba katarak insanlar provizyon ile ödemeye daha sıcak bakmaya başlamışlardır.

Provizyondaki İşlemler Nasıl Takip Edilir?

Bankacılık alanında da kendisini ve etkisini gösteren teknoloji sayesinde kişiler eğer toplam tutardan haberdar olmak istiyorlarsa borç ve limit farklarını kontrol etmektedirler. Fakat daha basit ve pratik bir süreç yaşamayı tercih etmeleri durumunda mobil veya internet bankacılığına da başvurulabilinmektedir.

Mobil ve internet bankacılığı içerisindeki kısımlarda “Provizyondaki İşlemler” başlığını da barındırmaktadır. Bu başlık altında müşteriler bekleyen işlemlerini rahatlıkla bulabilmektedirler.

Bekleyen Provizyon Nedir?

Bekleyen provizyon kavramıyla tanışan birçok kişi olsa da sayı olarak diğerlerinden fazla olanlar kredi kartı kullanıcılarıdır. Kredi kartı kullanılarak yapılmış alışverişlerde işlem hareketlere bekleyen provizyon olarak geçmektedir. Bunun nedeni ise bankanın işlemin güvenilirliği, kullanıcının limit bilgisi ve birçok diğer unsuru kontrol etmesidir. Bu sürecin sorunsuz şekilde geçmesinin ardından işlem provizyonda beklemek yerine harcama olarak yansımaktadır.

Bekleyen provizyon üzerine düşünüldüğünde insanların akıllarına gelen bir diğer merak edilen konu ise işlemin ne kadar süre bekleyen provizyonda kaldığıdır. Yapılan bir işlem provizyon aşamasında genel olarak 1 gün olacak şekilde kalmaktadır. Fakat bu süre bankadan bankaya değişebilmektedir. Bir bankanın süresi 1 gün iken diğer bankanın süresi 2 gün olabilmektedir.

Bekleyen Provizyon İptal Edilir mi?

Bekleyen provizyon sürecinde bulunan işlemlerin iptal edilip edilememesi konusu birçok kişi tarafından tartışmaya açık olarak görülmektedir. Fakat bu konu belirli kurallar çerçevesinde açığa kavuşturulmuştur.

Alışveriş esnasında yapılan işlem bekleme süresi 1 ile 2 gün arasında olacak şekilde bekleyen provizyon kısmına düştüyse ve banka halen bir kararda bulunmadıysa kişi veya kişiler yaptıkları işlemi mobil bankacılık ya da internet bankacılığı aracılığıyla iptal edebilmektedirler. Fakat eğer işlem yapılmış ve banka işlemin güvenilirliğini ve limit testini yapmış, ardından da olumlu bir kararla işlemi onaylamışsa yapılan işlemler iptal edilememektedir.

Bu nedenle kişilerin provizyon süreçlerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Böylece olası bir mağduriyet serisinden korunmak mümkün olmaktadır.

Ön Provizyon Nedir?

Belirli sektörlerde (araç kiralama, seyahat vs.) kullanılmakta olan ön provizyon, bir teminat görevini üstlenmektedir. Ön provizyonun amacı kart bilgilerinin doğru olduğunun anlaşılması ve limit unsurları hakkındaki bilgilerin onaylanmasıdır. Ardından satın alınmaya teşebbüs edilen ürünün tutarı kart limiti sınırlarında bloke edilmektedir. Böylece süreç içerisinde, kiralanan bir aracı ödeyecek kartın gerçekten o şahsa ait olduğu ve ödemeyi tamamlayacak limite sahip olduğu anlaşılmaktadır.

Örneğin kiralanmış aracın kullanımı sona erdiğinde ise bankaya blokenin kaldırılması için talimat gitmektedir. Bu talimat araç kiralama söz konusu olduğunda 21 günlük bir süreçte gerçekleşmektedir. Böylece hem banka hem de alıcı herhangi bir mağduriyete uğramadan işlemi tamamlamış olmaktadırlar.

Harcamalarda Provizyon Neden Gözükmez?

Finans kuruluşlarının mobil uygulama veya internet sitesi gibi tüm sistemlerinde yapılan harcamalar provizyon veya bekleyen provizyon olarak görülebilmektedir. Harcama yapılan tutar ödemeyi yapan ve alan kuruluş sistemdeki farklılıktan dolayı hesaptan eksilmeyebilir. Bu durum daha çok yurt dışı harcamalarında görülmektedir. İki farklı ülkenin ödeme sistemlerinin de farklı olmasından kaynaklanır. Provizyonda görünmesi için gün sonu işlemlerinin beklenmesi gerektiği durumlar olmaktadır.

Ödeme Sistemlerinde Provizyon Kullanımının Amacı Nedir?

Ödeme sistemlerinde provizyon kullanımı olmasının sebebi alacaklı işletme tarafından kart sahibinin kartının geçerli olup olmadığı, kayıp veya çalıntı olma gibi durumlarının önüne geçilmesi amacını taşımaktadır. Yapılan harcamanın beklenen/onay bekleyen kısmında yer alması provizyon anlamına gelmektedir. Kişilerin bilgisi dışında gerçekleşen bir işlem olması durumunda banka veya ilgili kurum ile iletişime geçilmesi için hesap/kart sahibine süre tanınmaktadır. İstenilen ürün veya hizmetinin alınamamasının sonucunda kişinin işlem iptali yapabilmesi hakkına sahip olmasını sağlar.