Robotik Nedir?

Robotik Kavramı Nedir?

Robotik kavramı, robotlarla ilgilenen ve her türlü robot sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi, işletimi ve kullanımıyla ilgilenen, çok disiplinli bir alanı ifade eder. Burada bahsettiğimiz çok disiplinler aslında bilgisayar mühendisliği, elektronik, mekanik, otomasyon ve yapay zeka gibi disiplinlerdir. Bu bağlamda robotlara da değinecek olursak robotlar için kısaca insanlara yardımcı olabilen, programlanabilir cihazlardır diyebiliriz. Bu cihazlar tehlikeli ortamlarda insanlar yerine çalışabilir ve karmaşık görevleri rahatlıkla yerine getirebilirler. Robotik alanında çalışanlar bu cihazların tasarımını ve işleyişini anlamak, kontrol etmek ve geliştirmek için çalışırlar.

Söylemekte fayda vardır ki robotik alanı, endüstriyel otomasyon, sağlık hizmetleri, tarım, uzay keşfi, eğitim, güvenlik ve daha birçok sektörde büyük potansiyele sahiptir. Gelecekte robotların kullanıldığı alanların artması ve insanların yaşamını kolaylaştıracak çeşitli görevleri daha çok üstlenmesi beklenmektedir.

Robotik Cihazlar Nelerdir?

Robotik cihazlar, robotların donanım bileşenlerini ve sistemlerini içeren teknolojik araçlardır. Bu cihazlar, hareket etme yeteneğine sahip, algılama ve işlem yapabilen, kararlar alabilen veya görevleri otomatikleştirebilen yapılardır. Bu cihazların yapısından bahsedecek olursak:
• Gövde: Robotun ana yapısı, gövdesi veya iskeletidir diyebiliriz. Bu parça, robotun hareket yeteneğini ve fiziksel dayanıklılığını sağlar. Gövde genellikle metal, plastik veya karbon fiber gibi malzemelerden yapılır.
• Aktüatörler: Robotun hareketini sağlayan bileşenlerdir. Motorlar, silindirler veya elektromanyetik bobinler gibi aktüatörler, robotun eklem hareketini gerçekleştirir veya gövdeyi hareket ettirir.
• Sensörler: Robotun çevresini algılamak için kullanılan bileşenlerdir. Kızılötesi sensörler, ultrasonik sensörler, lazer tarayıcılar, kamera ve dokunma sensörleri gibi çeşitli sensörler, robotun çevresini görme, işitme, dokunma veya ölçme yeteneklerini sağlar.
• Kontrol Sistemi: Robotun işleyişini kontrol eden beyin olarak düşünülebilir. Bu, robotun hareketlerini, algılamalarını ve görevleri yöneten yazılım ve donanım bileşenlerini içerir. Mikrodenetleyiciler, kontrol kartları ve bilgisayar tabanlı kontrol sistemleri gibi unsurlar kontrol sistemine dahildir.
• Güç Kaynağı: Robotun enerji ihtiyacını karşılamak için kullanılan kaynaktır. Bu, pil, akü veya kablolu elektrik gibi farklı şekillerde olabilir. Güç kaynağı, robotun sürekli veya şarj edilebilir enerji sağlamasını sağlar.
• İletişim Araçları: Robotun insanlarla veya diğer robotlarla iletişim kurabilmesi için kullanılan bileşenlerdir. Bu, kablosuz iletişim cihazları, ağ protokolleri veya sesli komut algılama sistemleri gibi unsurları içerebilir.

Robotik Uygulamaları Nelerdir?

Robotik cihazlar bahsettiğimiz gibi, birçok farklı sektörde, farklı amaçlar için kullanılmaktadır. Bu cihazlar birbirlerinden farklı özelliklere, boyutlara ve şekle sahiptirler. Sektörler üstünden örneklendirerek anlatacak olursak:
• Endüstriyel Robotlar: Fabrika ortamında, üretim hatlarında kullanılan robotlar büyük, güçlü ve ancak bir o kadar da hassastırlar. Malzemeleri taşımak, montaj yapmak, kaynak yapmak, paketleme yapmak gibi görevleri gerçekleştirebilirler.
• Hizmet Robotları: İnsanlara yardımcı olmak amacıyla tasarlanmıştırlar. Örnek olarak temizlik robotları, garson robotlar, resepsiyonist robotlar ve sağlık hizmeti robotları kullanılır diyebiliriz.
• Tıbbi Robotlar: Cerrahi işlemlerde kullanılan robotik sistemlerdir. Bu robotlar, cerrahın hassas manipülasyonlar yapabilmesine ve minimal invaziv ameliyatları gerçekleştirmesine yardımcı olurlar.
• Otomasyon Robotları: Birçok endüstriyel süreci otomatikleştirmek için kullanılan robotlar. Üretim hatlarında malzemeleri taşıyabilir, iş parçalarını işleyebilir ve kontrol edilebilirler.
• Sosyal Robotlar: İnsanlarla etkileşim kurabilen ve sosyal becerilere sahip olan robotlar. Örneğin, konuşabilen robotlar, duygusal ifadeleri taklit edebilen robotlar veya çocuklarla etkileşime geçebilen eğitici robotlar.
• Araştırma Robotları: Bilimsel araştırmalar için kullanılan özel amaçlı robotlar. Denizaltı robotları, insansız hava araçları yani drone’lar ve uzay keşif robotları bu kategoriye örnek olarak verilebilir.
• Tarım Robotları: Tarım sektöründe kullanılan özel amaçlı robotlar. Bitki biçme, ot alma, tarla sürme gibi görevleri yerine getirebilirler.

Robotik Avantajları Nelerdir?

Robotik alanı belki de en çok gelecek vaat eden ve diğer sektörlere kıyasla çok fazla avantaj sunan bir teknoloji alanıdır. Robotik teknolojinin avantajlarından bahsedecek olursak:
• İş Gücü Verimliliği: Robotlar, tekrarlayan, tehlikeli veya zorlu görevleri insanlardan daha hızlı, daha verimli ve daha hassas bir şekilde gerçekleştirebilirler. Bu elbette ki iş süreçlerinin hızlanmasını ve verimliliğin artmasını sağlar.
• İnsan Emek Güvenliği: Tehlikeli ortamlarda veya riskli görevlerde robotların kullanılması, insan emek güvenliğini arttırmaktadır. Robotlar, zehirli maddelerle çalışma, yüksek sıcaklık veya radyasyon gibi tehlikeleri içeren işleri insanların yerine getirebilir.
• Yüksek Hassasiyet ve Kalite: Robotlar, programlandıkları şekilde aynı hassasiyetle görevlerini gerçekleştirirler. Bu, üretim hatlarında ürün kalitesinin artmasını sağlar. Robotların tekrar eden görevleri hatasız bir şekilde gerçekleştirmesi, tutarlılığı ve kaliteyi sağlar.
• Sürekli Çalışma: Robotlar, insanlara göre daha uzun süreli ve kesintisiz çalışabilirler. Yorulma, mola veya uyku ihtiyacı gibi faktörler robotları etkilemez. Bu, üretim süreçlerinde sürekli ve kesintisiz bir üretimi mümkün kılar.
• Maliyet Etkinliği: Robotların başlangıç yatırımı ve işletme maliyetleri başlangıçta yüksek olabilir, ancak uzun vadede robotların kullanımı genellikle maliyet etkin olabilir. Robotlar, daha verimli üretim, azalan hata oranları, enerji tasarrufu ve daha az işgücü maliyeti gibi faktörlerle maliyetleri düşürebilir.
• Yaratıcı İşlere Odaklanma: Tekrarlayan ve monoton işler robotlar tarafından üstlenildiğinde, insanlar daha yaratıcı ve karmaşık görevlere odaklanabilirler. Bu, insanların daha değerli ve entelektüel yeteneklerini gerektiren işlere yönelmesini sağlar.
• Artırılmış Üretim Kapasitesi: Robotlar, hızlı ve verimli çalışma yetenekleriyle üretim kapasitesini artırabilirler. Daha hızlı üretim hızı, daha kısa üretim süresi ve daha fazla üretim miktarı elde etmeyi mümkün kılar.
• Hassas Veri Analizi: Robotlar, sensörler ve veri toplama yetenekleri sayesinde önemli verileri sürekli olarak toplayabilirler. Bu veriler, üretim süreçlerinin izlenmesi, analiz edilmesi ve iyileştirilmesi için kullanılabilir.

Robotik Dezavantajları Nelerdir?

Elbette her ne kadar hızla da gelişse ve birçok avantajı olsa bile, robotik alanının dezavantajları da mevcuttur. Bunlardan bahsedecek olursak:
• Yüksek Başlangıç Maliyeti: Robotlar, genellikle yüksek maliyetli teknolojik cihazlardır. Başlangıç yatırımı, eğitim, programlama, bakım ve güncelleme gibi maliyetler düşünüldüğünde, robotların edinilmesi maliyetlidir.
• İnsanların İşsiz Kalması: Robotların kullanılması, bazı işlerin otomatikleştirilmesine ve insan ihtiyacının azalmasına yol açabilir. Bu durum, bazı sektörlerde insanların işsiz kalmasına veya işlerini kaybetmelerine neden olabilir. Elbette bu en çok insanların üzerine konuştuğu konulardan birisidir.
• İnsanlaşma Tehlikesi: Robotların bazı alanlarda insanlarla etkileşimde bulunması, insanlaşma tehlikesini ortaya çıkarabilir. İnsan benzeri robotların, insanların yerine geçmesi veya etik veya mahremiyet sorunlarına yol açması gibi sorunlara neden olabilir.
• Teknik Arızalar ve Güvenlik Riskleri: Robotlar teknik arızalara ve hatalara açık olabilirler. Bu bağlamda bir robotun yanlışlıkla hatalı işlem yapması veya tehlikeli bir duruma yol açması mümkündür. Ayrıca, robotların siber saldırılara maruz kalma ve kontrol dışı hareket etme riski de vardır. Bütün bunlar güvelik riski oluşturduğundan çok büyük bir dezavantajdır.
• Sınırlı Esneklik: Robotlar genellikle belirli görevler için tasarlanır ve programlanır. Değişen ihtiyaçlara veya görevlere uyum sağlamak için robotları yeniden programlamak veya yeniden yapılandırmak zaman alabilir ve maliyetli olabilir.
• Eğitim ve Uyum Zorlukları: Robotların kullanılması, iş gücünün robotlarla çalışma ve robotların programlanması konusunda eğitim almasını gerektirebilir. İnsanların yeni teknolojilere adapte olması ve robotlarla iş birliği yapma becerilerini geliştirmesi zaman alabilir.
• Etik ve Yasal Sorunlar: Robotların kullanımıyla ilgili etik ve yasal sorunlar ortaya çıkabilir. Örneğin, robotların veri gizliliği, mahremiyet, iş ahlakı ve insana zarar verme gibi konularda etik standartlara uyması gerekebilir.