Ücretli İzin

Ücretli İzin Nedir?

Ücretli izin, 4857 sayılı İş Kanunu’nu kapsamında işçiye verilen bir çeşit hakka verilen isimdir. Bu hak kapsamında, bazı durumlarda çalışan işyerinden yazılı onay almak koşulu ile ilgili ayın belirli günleri işe gitmez ve gitmediği günlerin ücretini de almaya devam eder. Ücretli izinler farklı durum ve koşullarda farklı isimler ile anılabilmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen hususlar dahilinde, aylık olarak çalıştığı yerden ücretli izin almış olan çalışan, işe gelmediği günlerde bile düzenli olarak iş yerinden maaş almaya devam etmektedir. Bu durumun yanında izinli olduğu günlerde fazla mesai yaptığı veya prim gibi çalışma sonucu verilen ödemeleri alamamaktadır.

Örnek olarak, işinizde yılda iki hafta tatil yapma hakkınız olduğunu düşünelim. Tatildeyken maaşınızı almaya devam edeceğiniz için bu dört haftalık tatil "ücretli izin" olarak geçmektedir.

Yasaya bağlı olacak şekilde çalışanlar şirkette altı aydan bir yıla kadar yıllık ücretli izin haklarını kazanabilirler.

Ücretli İzin Hakkı Kaç Gün?

İş Kanunu’nda işçiye verilecek yıllık izin süreleri düzenli şekilde belirlenmiştir. Bu düzenleme işçinin yaşı ve kıdemi göz önüne alınarak sağlanmıştır. Söz konusu maddeye göre işçilerin yıllık ücretli izin süreleri;
● Hizmet süresi 5 seneye kadar (5 yıl dahil) olan işçiler için senelik 14 günden az olamaz.
● Çalışma süresi 5 sene ile 15 yıl arası olan işçiler için senelik 20 günden az olamaz.
● Hizmet süresi 15 ve daha fazlası olanlar için ise 26 günden daha az olamaz.
Ayrıca 18 yaşından küçük işçiler ve 50 yaşından büyük işçiler için yıllık ücretli izin 20 günden az olamaz. Düzenlemede yer alan gün kelimesinin takvim günü mü yoksa iş günü mü olduğu tartışması bulunur. Fakat yıllık ücretli izin sürelerinin işgünü olduğu açıktır. Zira kanunu çerçevesinde hafta tatili izin süresinden sayılmamıştır.

Ücretli İzin Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Dayanak

Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin asıl hedefi, 4857 sayılı İş Kanununun 53 üncü maddesi uyarınca, işverenlerce işçilere verilecek yıllık ücretli izinlerin usul ve esaslarını düzenli hale getirmektir.

Kapsam
Madde 2 — 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında, işverenler tarafından işçilere kullandırılacak yıllık ücretli izinler, aynı Kanunun 1 inci maddesi kapsamına giren işyerlerinde bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yürütülür.

Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik, 4857 sayılı İş Kanununun 60 ıncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

İKİNCİ BÖLÜM
İzin Hakkının Belirlenmesi ve Kullanımı

Yıllık Ücretli İzine Hak Kazanma
Madde 4 — Yıllık izin süresinin ve izne hak kazanmak amacıyla gerekli sürenin hesabında işçinin aynı işverene ait işyerlerinde çalıştığı sürelerin tamamı birleştirilir. Şu kadar ki, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta bulunan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları tüm süreler de hesaba katılır.

İzin Kullanma Dönemleri
Madde 5 — İşveren veya işveren vekilleri, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde gösterilen, izin kurulu veya 18 inci maddeye dayanılarak bunun yerine geçenlere danışmak suretiyle işyerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre, yıllık ücretli izinlerin, her senenin belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin edebilir. Bunu çalıştığı işyerinde ilan eder.

Yıllık Ücretli İznin Uygulanması
Madde 6 — Yıllık ücretli izin işveren tarafından ayrılamaz.

Bu iznin 53 üncü maddede yer alan süreler içinde işveren tarafından sürekli ve düzenli bir şekilde verilmesi zorunluluğu bulunur.

Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu olduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri şartı ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni sağlamak zorundadır.

İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, İş Kanununun 17 nci maddesinde belirtilen süre çerçevesinde, işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez.

İzin İsteğinin Zamanı
Madde 7 — İşçi yukarıdaki maddelere göre hak ettiği yıllık ücretli iznini, kullanmak istediği günden en az bir ay önce işverene yazılı olarak bildirir. İşveren veya işveren vekilleri, bu istekleri Yönetmeliğin 15 inci maddesinde sözü geçen izin kuruluna yada 18 inci maddesinde belirtilen kişilere bildirir.

İzin İsteği ve Verilmesi
Madde 8 — İşçi yıllık izin isteminde, adını soyadını, varsa sicil numarasını, iznini hangi tarihler arasında kullanmak istediğini belirterek ve ücretsiz yol izni isteyip istemediğini belirtir.
İzin kurulu veya işveren, işçinin istediği izin kullanma tarihi ile bağlı olacak şekilde değildir. Fakat, izin sıra ve nöbetleşmesini göstermek üzere söz konusu kurumca düzenlenecek çizelgeler işçinin talebi ve iş durumu dikkate alınarak hazırlanır.

İzin Süresinin Tespiti
Madde 9 — İşçinin izin süresi, iznini hak ettiği tarihteki hizmet süresine ve 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesine uyacak şekilde düzenlenir. İşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir sene görev almış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir seneden beş sene kadar (beş sene dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş seneden fazla onbeş seneden az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş sene (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden,
az olamaz.

Toplu İzin
Madde 10 — İşveren veya işveren vekili Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki dönem içinde, işçilerin tümünü veya bir kısmını dahil eden toplu izin uygulayabilir.
Toplu İzin Uygulaması Dışında Tutulacak İşçiler
Madde 11 — Toplu izin uygulanması durumunda işveren veya işveren vekili, işyerinin korunması, işyerindeki araç, gereç, donatım veya makinelerin bakımı, düzenlenmesi, temizlenmesi veya güvenliğinin sağlanması gibi zorunlu olan durumlar için yeterli sayıda işçiyi toplu izin dışında sayabilir.

Bu durumda olanların senelik izinleri toplu izin döneminden önce veya sonra diledikleri tarihte verilir.

Mevsimlik veya Kampanya İşlerinde Yıllık Ücretli İzin
Madde 12 — İş Kanununun 53 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında, sözü geçen ve nitelikleri yönünden bir seneden az süren mevsim veya kampanya işlerinin yürütüldüğü işyerlerinde devamlı olarak çalışan işçilerin yıllık ücretli izinleri hakkında bu Yönetmelik sistemleri uygulanır.

Kısmi Süreli ve Çağrı Üzerine Çalışmalarda Yıllık Ücretli İzin
Madde 13 — Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi faydalanır ve farklı işleme tabi tutulamaz.

Geçici İş İlişkisiyle Çalışan İşçilerin Yıllık Ücretli İzinleri
Madde 14 — Geçici iş ilişkisi ile çalışan işçilerin yıllık ücretli izinleri hakkında, geçici iş sözleşmesinde aksi düzenlenmedikçe, bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İzin Kurullarının Oluşumu, Toplantı Usulü, Görev ve Yetkileri

İzin Kurulunun Oluşumu
Madde 15 — İşçi sayısı yüzden fazla bulunan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulur.
Kurula işveren temsilcisi başkanlık eder. Kurulun başkanı dışında bulunan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir.

İzin Kurulunun Toplantıları
Madde 17 — İzin kurulu kendisine yüklenen görevleri yerine getirmek üzere yıllık izin çizelgelerinin düzenlenmesi sırasında ve gerektikçe başkanın çağrısı ile iş saatleri içerisinde toplanır. Toplantılarda alınan bazı kararlar ve yapılan işler izin kurulu karar defterine yazılarak imzalanır.

İzin Kurulu Bulunması Zorunlu Olmayan İşyerleri
Madde 18 — İşçi sayısı yüzden az bulunan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işveren veya işveren vekili veya bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri bir temsilci tarafından sağlanır.

Yıllık İzin Çizelgelerinin Hazırlanması ve İlanı
Madde 19 — İzin kurulunca hazırlanıp ilan edilecek çizelgede işçinin;
a) Adı soyadı,
b) Sicil numarası,
c) İşe giriş tarihi,
d) Yıllık izne hak kazandığı tarih,
e) İşyerindeki çalışma süresi,
f) İzin günleri sayısı,
g) Yol izni günleri sayısı,
h) İznin başlama tarihi,
ı) İznin sona ereceği tarih,
belirtilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yıllık Ücretli İzinlere İlişkin İşverenin Yükümlülükleri

Yıllık İzin Kaydı
Madde 20 — İşveren; çalıştırdığı işçilerin izin durumlarını belirten örneği bu Yönetmeliğe ekli yıllık izin kayıt belgesini tutmak zorundadır.
İşveren, her işçinin yıllık izin durumunu aynı esaslara göre hazırlayacağı izin defteri veya kartoteks sistemiyle de takip edebilir.

Ücretin Ödenmesi
Madde 21 — İzin ücretinin belirlenmesinde; fazla çalışma karşılığı sağlanacak ücretler, primler, sosyal yardımlar ve işyerinin devamlı işçisi olup, normal saatler dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler hesaba katılmaz.

İşveren veya işveren vekili, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye izin dönemine ilişkin ücreti ile ödenmesi bu döneme rastlayan diğer ücret ve ücret niteliğindeki haklarını izne başlamadan önce peşin şekilde vermek veya avans olarak ödemek durumundadır.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler

Madde 22 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 23 — Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından yürütülür.

ÜCRETSİZ İZİN TALEP FORMU ÖRNEĞİ

İŞVERENİN

Adı Ünvanı : ………………………………….ŞTİ.
Adresi : ……………………………………
SGK İşyeri Sicil No : ……………………………………..

PERSONELİN

Adı Soyadı : ………………………………….
T.C. Kimlik No : …………………………………
İşe Giriş Tarihi : …………………………………
Görevi : …………………………………
Departmanı : ………………………………….
Adres
İletişim Bilgileri : …………………………………

İZNİN
Süresi (Gün) : …………………………………
Başlangıç Tarihi : …………………………………
Bitiş Tarihi : ………………………………….
İşe Başlama Tarihi : …………………………………
İzin Avansı (TL) : …………………………………..
İzin Talep Nedeni : ………………………………….

Personel Düzenleyen Onay Veren

İmza İmza İmza

Talep Tarihi : …/…/20… Onay Tarihi : …./…./20…