Yatırım Getirisi

Yatırım Getirisi (ROI) Nedir?

Yatırım getirisi (ROI) olarak da bilinen yatırım getirisi, işletmenize yapılan bir yatırımın etkili olup olmadığını belirlemek için kullanılan performansa dayalı bir ölçüdür. Bir yatırımın ilk maliyetine kıyasla ilk kar veya zararlarını dikkate alır. ROI'yi göz önünde bulundurmak, zamanınızı, paranızı veya kaynaklarınızı yatırmanın bir sonucu olarak elde edebileceğiniz faydayı veya kârı belirlemenize yardımcı olacaktır.

Yatırım getirisi, en kısa haliyle yatırılan sermayenin karlılığını belirlemek için kullanılan finansal bir göstergedir. Başka bir deyişle, bu araç, bir projeye yatırılan her bir TL'nin yarattığı kazanç veya kaybı ölçmeyi mümkün kılar.

Yatırım Getirisi Hesaplanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Yatırım getirisi (ROI), bir yatırımın karlılığının kabaca bir ölçüsüdür.

Yatırım getirisinin birçok uygulaması vardır; hisse senedi yatırımının karlılığını ölçmek, bir işletme satın alıp almamaya karar verirken veya bir gayrimenkul işleminin sonuçlarını değerlendirmek için kullanılabilir. ROI'nin hesaplanması ve anlaşılması nispeten kolaydır ve basitliği, standartlaştırılmış ve evrensel bir karlılık ölçüsü olduğu anlamına gelir.

ROI hesaplaması yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri maliyetin doğru bir hesaplama ile formüle dâhil edilmesidir. Yatırım için harcanan miktar, ulaşımda harcanan giderler, yatırım ortaklarına tahsis edilen paylar gibi tüm detayların maliyete dâhil edilmesi bu hesabın doğru sonuç vermesi açısından çok önemlidir. Bu nedenle yatırım getirisine ilişkin gerçek veriler elde etmek için buna dikkat etmek gerekir.

Yatırımın geri dönüşünün hesaplanmasında bir diğer önemli unsur da hesaplamanın kayıplar üzerinden yapılmasıdır. Gerçekçi maliyet ve kar rakamlarının kullanılması bu hesaplamanın nihai sonucu için oldukça önemli faktörlerden biridir.

Yatırım Getirisi Nasıl Hesaplanır?

Yatırım getirisi hesaplarken kullanılan bir formül bulunmaktadır. Bu formül, büyük şirketler için kullanılabileceği gibi küçük girişimciler ve yatırımcılar için de oldukça avantajlı bir yöntemdir. Yatırım getirisi hesaplaması sayesinde yapılan yatırımların kâr ve zarar oranlarını yüzdelik olarak hesaplamak mümkündür.
Yatırım getirisi = (yatırım kazancı – yatırım maliyeti) / yatırım maliyeti) x 100
Yukarıdaki formülde, net kazanç veya net kayıp, yatırımın ilk tutarının kârdan çıkarılmasıyla elde edilir. Diğer bir deyişle, bu değişken, yatırımınız sonucunda elde ettiğiniz kar veya zararı temsil eder. Yukarıda önerilen hesaplama formülünün sonucu, bir projenin geri dönüş oranını veren bir yüzdedir.

Yatırım Geri Dönüş Oranı Nedir?

Yatırım geri dönüş oranı, bir yatırım için (toplam getiri) / (toplam yatırım) oranı olarak ifade edilir. Yani yapılan yatırımın, belli bir süre içinde şirkete getirdiği karın, bu yatırıma oranıdır. Örneğin, 100.000 TL'lik bir yatırımdan söz edersek ve bu yatırım 5.000 TL civarında bir kar getirdiyse, geri dönüş oranı, % bazında, 5% olur.

Yatırım Getirisi Nasıl Kullanılıyor?

Yatırım getirisini hesaplamak bir tür finansal barometre görevi görebilir. Bu, böyle bir yatırımın kişilerin veya şirketlerin işletmeleri için faydalı olup olmayacağını bildirecektir. Yukarıda yatırım getirisinin tanımlamasını belirtmiştik. Başka bir deyişle, yatırım getirisi, yapılan farklı yatırımları karşılaştırmak için önemli bir göstergedir. Yatırım yapılan meblağları ve kazanılan veya kaybedilen parayı dikkate alarak bir yatırımın getirisini ölçer.

Zaman parametresi formülde bariz bir şekilde yer almasa da kazanılan veya kaybedilen meblağlar yıllık bir dönem üzerinden ele alınır. Daha sonra yıllık getiriden bahsedilir. Ayrıca, yatırımın geri dönüşü, birkaç proje arasında seçim yapmak ve yatırılan ilk meblağlara kıyasla hangisinin en fazla parayı getireceğini belirlemek için de önemli bir göstergedir.

ROI (Yatırım Getirisi) Avantajları Nelerdir?

Yatırım getirisinin amacı, bir yatırımın verimli ve karlı olup olmadığını bilmektir. Bir yatırımın karlı olabilmesi için az ya da çok kısa vadede bir kazanç kaynağı olması gerektiği doğrudur.

Yatırım getirisini veya yatırım getirisini hesaplamanın temel avantajı basit olmasıdır. Aslında, kullanımı, yatırımın karlılığına ilişkin başlangıçta genel bir bakışı hızlı bir şekilde elde etmeyi mümkün kılar. Bu basitlik aynı zamanda hesaplamanın sonucuna göre yaklaşık değerler üretir.

Geçmişten günümüze şirketler, iş dünyasının birçok alanında çoğunlukla risklerle karşı karşıya gelir. Bu nedenle kazanç sağlamak için cesaretli adımlar atarak çeşitli kayıpları göze almak gerekir. Ancak daha kontrollü bir yatırım gerçekleştirmek için uygulayabileceğiniz farklı alternatifler de mevcuttur. Bu alternatiflerden en etkili olanlardan biri olan yatırım getirisi karşımıza çıkmaktadır. ROI, yatırım öncesinde veya sürecinde işletmelere ve girişimcilere birçok avantaj sağlar. Bu avantajlar aşağıda belirtilmiştir.

• Yapılan hesaplama sonucunda elde edilecek kârı önceden belirlenebilir ve buna uygun aksiyon alınabilir.
• Yatırım dönüşü hesabı sayesinde yatırımın verimliliği daha işe başlamadan hesap edilebilir.
• Kârı hesaplanabildiği gibi zarar etme ihtimaline karşı da etkili önlemler alınabilir.
• Bu hesaplama sayesinde uzun vadeli yatırımlar için belirsizlik ve riskler ortadan kaldırılabilir.
• Başlangıç olarak yapılan yatırımın ardından kâr ve zarar oranlarını hesaplayarak sonraki yatırımların muhtemel sonuçları hakkında genel bir fikir sahibi olunabilir.
• Girişimciler için oldukça işlevsel olan bu hesaplama sayesinde şirket ve kişisel olarak güvence altına girilebilir.
• Deneyimli girişimcilerin işini kolaylaştırırken yeni girişimciler için de pozitif bir etki yaparak emin adımlar atılmasına cesaret verebilir.
• Yatırım getirisini hesaplamak, işe yatırım yapmak için farklı senaryoları değerlendirmeye olanak sağlayabilir.

ROI (Yatırım Getirisi) Dezavantajları Nelerdir?

Pozitif bir ROI değeri bir kazanç anlamına gelir. Öte yandan, negatif bir değer, o zaman maliyetler gelirlerden daha fazla olacağından kayıpla sonuçlanacaktır. Yatırımınızdan “iyi bir getiri” görecelidir. Yatırımın geri dönüşü, sonraki iş kararlarınızı daha iyi tahmin etmenizi sağlayan bir göstergedir. Sizin için %10, %30 veya %50'lik bir yatırım getirisinin, ilerlemeyi beklediğiniz şeye karşılık gelmesi mümkündür.

ROI'nin dezavantajlarından biri, bir yatırımın ne kadar süredir elde tutulduğunu dikkate almamasıdır; bu nedenle elde tutma süresini içeren bir karlılık ölçüsü, potansiyel yatırımları karşılaştırmak isteyen bir yatırımcı için daha yararlı olabilir.

Finansal durumlarda yatırımcıların her hamlesine dikkat etmesi gerektiği gibi yatırım fonlarındaki riskleri önceden değerlendirmeleri gerekmektedir. Yatırım fonu riskleri, yatırımcılara daha iyi bilgi sağlamak için 1 ile 7 arasında derecelendirilir. Risk değeri olarak adlandırılan bu numaralandırma, fonun değişimine bağlı olarak 1'den (en düşük risk) 7'ye (en yüksek risk) kadar değerlendirilir.

Yatırım yapılacak her fon için gerekli olan yatırımcı bilgi formunu inceleyerek risk değerini öğrenmek oldukça önemlidir. Bu sayede yatırım sürecinde olumsuzluklarla karşılaşma riski en aza indirilmiş olur.

Yatırım getirisinin dezavantajlarını oluşturan en büyük problem risklerdir. Başlıca yatırım risklerini piyasa riski, korelasyon riski, karşı taraf riski, operasyonel riskler, likidite riski, kaldıraç riski, yoğunlaşma riski ve yapılandırılmış yatırım araçlarına ilişkin riskler olarak belirtmek mümkündür.

Piyasa riski, yatırımcılar için en temel risk faktörüdür. Piyasaların temel unsuru olan faiz oranı, döviz kurundaki hareketlerden dolayı ortaya çıkan riskleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Fon portföyünde faize dayalı veya döviz cinsinden varlıkların bulunması, oran ve fiyatlara bağlı olarak fon performansını etkileyen en önemli unsurdur. Dolayısıyla portföyündeki varlıklar döviz cinsine endeksliyse, döviz kurları düşme ihtimalinde bu fon diğer faktörlerden bağımsız olarak değer kaybetme riskindedir. Piyasa riskleri arasında borsa riski de bulunmaktadır. Ortaklık hisse senetlerinin fon portföyüne eklenmesi durumunda hisse senedi fiyat hareketleri fonunuzun performansını etkileyebilir.