Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nedir?

Bulut Bilişim Nedir? Bulut Bilişimin Açılımı Nedir?

Bulut bilişim işletmelere, BT altyapısı satın almak yerine kiralama imkânı sağlamaktadır. Genellikle şirketler yazılım, veri tabanı ve de donanıma yüklü bir yatırım yapmak istemeyebiliyorlar. Bu noktada bilişime dair ihtiyaç duydukları şeylere bulut teknolojisi kullanarak erişirler ve ödemeyi de yalnızca kullandıkları sıralarda yapmış olurlar. Yani kısaca bu noktada şunu söyleyebiliriz ki bulut bilişim, anlaşılacağı üzere bir ürün değil aslında bir hizmettir.

Bulut Bilişimin Temel Özellikleri Nelerdir?

Bulut bilişimi dediğimiz hizmetin 5 temel özelliği bulunmaktadır, Bunları tek tek inceleyecek olursak:

Self Servis:

Bulut bilişimin belki de en temel özelliği budur diyebiliriz. Sistem yöneticisinden veyahut dışarıdan herhangi bir kimseden yardım almadan verilen bu hizmete abone olamazsanız ve de yapılandıramazsanız eğer bunun bir bulut sistemi olmadığını söyleyebiliriz. Yani bu bulut bilişim kaynaklarına, size bu hizmeti sağlayan sağlayıcıyla etkileşime geçmeden erişebilirsiniz. Kısacası internet sitesi tabanlı bir self servis portalı üzerinden, herhangi bir insan etkileşimi olmadan bulut bilişimin kaynaklarına ulaşabilirsiniz.

Genel Ağ Erişimi:

Bir diğer önemli özelliği de bu bulut bilişim kaynaklarının eş zamanlı olarak birden fazla yerde olabilme özelliğidir. Yalnızca bir cihaz ve de internet bağlantısı sayesinde herhangi bir yerden buluta erişebilirsiniz.

Çok Kiracılı Mimari ve Kaynak Havuzu:

Bu kaynaklar, aynı anda birden fazla kullanıcıyı sistem üzerinden erişebilsin diye özel ve çok kiracılı bir mimariye sahip olacak şekilde dizayn edilmiştir. Bu dizayn edilmiş olan çok kiracılı yapı, bütün müşterilere ait kişisel verilerin ve bilgilerin gizliliğini ve de güvenliğini korumaktadır. Buradaki kaynak havuzu ise, birden fazla müşteriye tıpatıp aynı fiziksel kaynaklar üzerinden hizmet verildiğini belirtmek için kullanılır.

Hızlı Esneklik ve Ölçeklenebilirlik:

Tercih edilmelerinin bir diğer sebebi olan özellik ise, tıpkı üretim organizasyonlarının ihtiyaç duyacağı şekilde, bulutta bulunan büyün kaynakları hızlıca sağlayabilme becerisidir diyebiliriz. Aynı zamanda bilgi işlem, depolama ve ağ iletişimi gibi varlıklar da ihtiyaç halinde sisteme eklenebilir veyahut kaldırılabilirler. Bu durum da elbette ki müşterilerine ölçeklenebilirlik sağlamaktadır. Bu özelliği sayesinde bulutta barındırılan işler kolaylıkla optimize edilebilir.

Ölçülen Hizmet:

Bahsettiğimiz bu bulut sistemleri ölçme ve de raporlama hizmeti de sunmaktadırlar. Vermiş oldukları hizmetlerin ölçülebilmesi hem sağlayıcı açısından hem de müşteri açısından bu hizmetlerin hangi amaçlarla kullanıldığının görülebilmesine ve de devamında da raporlanabilmesini sağlamaktadır.

Bulut Bilişimin 3 Türü

Bulut bilişimin 3 türü bulunmaktadır. Bu türler özel, genel ve hibrittir. Bunları detaylıca inceleyecek olursak:

Özel Bulut (Private Cloud):

Özel bulut, şirketlerin kendilerine bir temel bulut altyapısı oluşturma ve de bu oluşturulan altyapıyı sürdürme konusunda yardımcı olmaktadır. Kolaylığı, çok yönlü oluşu ve de şirketlerin çevik hareket edebilmelerini sağlayan bir bulut türüdür.

Genel Bulut (Public cloud):

Genel bulut dediğimiz şey aslında internet bağlantısı üstünden bulut hizmetlerini sunmaya yarayan üçüncü taraf bir hizmet sağlayıcısını ifade etmektedir. Bu hizmetler talep edilirse eğer saatlik veya dakikalık olarak da ayarlanabilmektedir. Elbette ki uzun vadeli taahhütleri de vardır.

Hibrit Bulut (Hybrid Cloud):

Bu bağlamdaki bulut hizmeti genellikle bulutun sağlamış olduğu bütün hizmetleri şirket içindeki özel bulut çözümleriyle birleştirir diyebiliriz. Bu bulut sisteminin amacı sunulabilecek en iyi hizmeti, otomatik ve ölçeklenebilir olarak sağlayabilmek ve bunları yaparken de önemli görev bilgilerini kontrol edebilmektir.

Bulut Bilişimin Hizmet Türleri

Bulut bilişimin 3 adet modeli bulunmaktadır. Bu modellerin her biri, bulut bilişimin farklı bir bölümünü belirtmektedir. Bu bölümler:

Hizmet Olarak Altyapı (IaaS):

Bulut sistemlerinin temel parçalarını içeren bölümdür. Genellikle bu bölüm, ağ özelliklerine, bilgisayarlara ve de veri depolama alanlarına erişim hizmeti sunmaktadır. Hizmet olarak altyapı yani laaS, yüksek derece esneklik ve de yönetim denetimi sağlamaktadır.

Hizmet Olarak Platform (PaaS):

Hizmet olarak platform, çoğu zaman donanım ve işletim sistemlerinin yönetilme ihtiyacını ortadan kaldırır ve de yönetim alanlarına odaklanılmasına imkân sağlar. Bunu yaparak aslında kapasite planlaması, yazılım bakımı veya uygulamanın çalıştırılması gibi birçok farklı görev konusunda endişe duymamanıza, bu sayede de verimli bir biçimde çalışabilmenizi sağlar.

Hizmet Olarak Yazılım (SaaS):

Hizmet olarak yazılım yani SaaS, çalışan ve yönetilmekte olan bitmiş bir ürün sunmaktadır. Bu bağlamda hizmetin yazılımı veya altyapının yönetimiyle alakalı bir konuda endişe duymanıza gerek kalmamaktadır. Bu noktada düşüneceğiniz tek şey bu yazılımı nasıl kullanacağınız olacaktır.

Bulut Bilişimin Pozitif Yanları

Bulut bilişiminin işletmelere sağlayacağı pozitif yanlarından bahsedecek olursak:

Verimlilik artırma ve maliyet azaltma:

İşletmeleri ekipman almak ve alınan ekipmanın bakımını yapmak gibi oldukça maliyetli bir yükümlülük altına girmelerini engellemiş olur. Kısacası maliyette düşüş yaşatırken erişim rahatlığı sayesinde verimliliği arttırır.

Veri güvenliği:

İşletmelerin belki de en büyük endişesi olan güvenlik sorununu ortadan kaldırır. Bunun sebebi ise bulut sistemlerinin depolama, yazılım, şifreleme, erişim kontrolü gibi gibi birçok katmandan oluşan doğrulama modülleri bulunmaktadır.

Ölçeklenebilirlik:

Bulut bilişimde var olan ölçeklenebilirlik özelliği, küçük, büyük ve orta ölçekli işletmelerin dinamik olan pazarın hareketleri doğrultusunda değişen ihtiyaçlarına olabilecek en yüksek hızla tepki vermelerine yardımcı olmaktadır.

Mobilite:

Bulut sistemleri üzerinden sağlanan hizmetler, internet bağlantısı olan her yerde, bağlantı üzerinden teslim edildiği için, ihtiyaç duyulduğu anda yer fark etmeksizin ücretsiz olarak kullanılabilmektedir.

Olağanüstü durum kurtarma:

Bulut sistemi üzerine işlenen veriler 7/24 erişilmeye aktif olurlar ve de otomatik olarak da düzenli bir biçimde yedeklenirler.

Kontrol:

Çalışmakta olan ekip liderleri, sadece birkaç tuşa basarak erişim haklarının detayını ayarlayabilir ve de bu sayede de var olan hiçbir bilginin istenmeyen taraflarca ele geçirilmesini engelleyebilir.

Rekabet avantajı:

Bulut sistemlerini kullanmak bir ilk yatırım gerektiriyor olsa da uzun vadede işleri olumlu etkiler.

Bulut Bilişimin Negatif Yanları

Bulut bilişiminin negatif özelliklerinden bahsedecek olursak:
• Bulut teknolojisi üzerinden veri saklanması, kullanıcıların kişisel verilerini riske atar. Güvenlik açıkları oldukça fazladır ve belli başlı kullanım sınırlamaları bulunmaktadır.
• Ülkedeki ekonomik durum göz önünde bulundurulduğunda dijital alana geçiş artıracaktır. Bu durum da uluslararası, politik ve de ekonomik sorunlar doğurabilir.
• Depoladığınız verilere erişmek için mutlaka bir internet bağlantısına ihtiyaç duyuyor olmanız en önemli dezavantajıdır diyebiliriz. Çünkü bu şu anlama gelir, eğer internetiniz yok veya kesik ise verilerinize erişiminiz yok demektir. Ayrıyeten eğer internetiniz var ancak yavaş ise o zaman da yapacağınız alışverişin hızı düşecektir.
• Bulut bilişimin sağladığı hizmetlerin gelişmesi sonucu yazılım bağlamında bakım ve tamir giderleri azalmış olacak ve buna bağlı olarak da bilgi teknolojisi yani BT uzmanlarının iş sahaları daralmış olacaktır.

Bulut Bilişim Örnekleri Nedir?

Birbirinden farklı bağlamlarda birçok örnek verecek olursak:
• İşbirliğine dayalı platformlar: Microsoft Teams, Slack
• Depolamaya dayalı platformlar: Gmail, Dropbox
• Pazarlamaya yönelik platformlar: Adobe Marketing Cloud
• Eğitim platformları: Ratatype, Sliderocket
• Sağlık alanındaki platformlarda: IBM Cloud, Dell’s Secure Healthcare Cloud
Bu örnekler alanlarında çokça başarılı olmuş bulut bilişim örnekleridir diyebiliriz.