Endüstriyel Tasarım Tescili Nedir?

Tasarım Tescili ve Tasarım Hakkı Nedir?

Tasarım konusunda benzersiz fikirlerin ve önemli tasarımların korunarak şahsa bağlanması fikrin orijinalliğini kanıtlamak açısından büyük önem taşımaktadır. Özellikle sektörde öne çıkmak ve ekonomik açıdan yükselmek amacıyla alınan tasarım tescilinde tasarımcının da imajının korunması gerekmektedir. Bu kapsamda markalar müşterilerine tasarımlarının orijinalliğini kanıtlayarak faaliyetlerde bulunabilmek için tasarım tesciline başvururlar. Endüstriyel tasarımların taklit edilip çalınması şirketlere zarar verdiğinden dolayı bu konu endüstriyel tasarım yapan firmaların önceliklerinden biridir.

Tasarım hakkına göre kurumlar ilgili fikir ve tasarımları için tescile başvurarak koruma sağlar. Bunun sonucunda tasarım tesciline sahip olarak tasarıma sahip olan kişi ve kurumlar olası tasarım hırsızlığı, izinsiz kullanım, tasarımdan haksız kar edilmesi, ithal edilmesi ve herhangi bir ticaret amaçla kullanılması durumunda tüm hukuki işlemleri uygulama hakkına sahiptir.

Tasarım Tescil Başvurusu Nasıl Yapılır?

Tasarım tescil başvurusu elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir. Bunun için tasarım tescil başvurusu yapacak kişi e-devlet veya Türk Patent ve Marka Kurumu internet sitesinden online olarak başvuru yapmalıdır. Başvurunun yapılabilmesi için bazı belge ve hazırlıkların yapılması gerekmektedir.

Tasarım tescil başvuru belgeleri; başvuru formu, görsel anlatımlı belge, gerekli miktardaki ücret, isteğe bağlı olarak tarifname ve rüçhan talebi olması durumunda rüçhan belgesi ve Türkçe tercümesi olarak sıralanmaktadır.

Başvurunun yapılabilmesi için gerekli olan bu belgelere ek olarak başvuru aşamasında şahsa veya şirkete yardım edecek bazı bilgilerin de bilinmesi gerekmektedir. Buna göre ilk aşama tasarım bilgisidir. Bu kapsamda yayım erteleme tarihi, tasarım adedi, ürün adı, locarno kodu, görsel anlatım, tarifnameler belirtilmelidir. İkinci aşamada tasarımcıya ait bilgiler belirtilmelidir. Bunlar gizlilik ve beyan (tasarım hakkı) olarak iki tanedir. Diğer aşamalar sırasıyla rüçhan bilgileri (rüçhan hakkı talebinin kesinlikle bu başvuru aşamasında yapılması gerekmektedir), vekil bilgiler ve ödeme bilgileri (tüm aşamalara ilişkin ücretler) yer almaktadır.

Endüstriyel Tasarım Tescilinin Faydaları Nelerdir?

Tasarım tescilinin en belirli ve en önemli amacı fikirleri korumaktır. Orijinalliğin saygınlık ve öne çıkmada birincil faktörlerden biri olduğu endüstriyel tasarım alanında gerekli tescillere sahip olmak hem hukuki hem de ekonomik güç sağlamaktadır. Endüstriyel tasarım tescilinin şirketinize veya şahsınıza olan avantajları ve genel anlamda faydaları şekildeki gibidir:

● Endüstriyel tasarım tescili almak diğer şirketlere göre o alanda öne geçmenizi sağlar. Hem sektöre orijinallik katmış hem de şirket olarak özgünlüğünüzü kanıtlamış olursunuz. Rekabet gücünü artıran endüstriyel tasarım tescili ile beraber ürününüz adına izinsiz yapılan tüm kâr amaçlı faaliyetlerde ve taklit durumlarında tüm hukuki yaptırım işlemlerine hak kazanmış olacaksınız.
● Şirketinizin özgün tasarımı ve fikirleri sayesinde ürettiği kaliteli ve orijinal ürünlerle birlikte müşterilerinizin dikkatini çekerek belli bir güven sağlayacak, rakiplerinizin ürünlerine göre daha iyi bir imaj elde etme şansı yakalayacaksınız. Tasarım tescilinizin sayesinde tamamen size ait olan tasarım ile ürününüzü özgürce istediğiniz yönde şekillendirebilirsiniz.
● Tasarım tescili tamamen size aittir ve izinsiz olarak kullanmak isteyen herkes bunun cezalarını çekmek durumundadır. Fakat sizin izniniz dahilinde isteyen firmalar tasarımınızı belirleyeceğiniz bir ücret karşılığında kullanabilirler. Dolayısıyla endüstriyel tasarım tescili hem şirketiniz için ek bir gelir kaynağı hem de değerli bir yatırım aracına dönüşmüş olur.

Tasarım Tescil Belgesi Nedir?

Bahsettiğimiz tasarım tescili için gerekli belgeleri tamamlayarak başvuru yapmanız sonucunda kabul aldığınız takdirde tasarım tescil belgesi almaya hak kazanmış olursunuz. Tasarımınızın tamamen size ait olduğunu ve yetkili kurumlarca tasarımın tüm haklarına sahip olduğunu kanıtlayabilmeniz için bu belgeyi beyan edebilmeniz gerekmektedir. Tasarım tescil belgesi alabilmek için Türk Patent Enstitüsüne gerekli başvuru belgelerinin iletilerek başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuru sonucu eğer tescil isteğiniz reddedilirse 6 ila 12 içerisinde itiraz etme hakkına sahip olunur. Tasarım tescil başvurusunun reddedildiği durumlarda eğer şahıs ya da kurum itiraz ederse bu itirazın sonuçlanması 9 ay ya da daha uzun bir süre olabilmektedir.

Tasarım Tescil Örnekleri

Endüstriyel Tasarım kapsamında birçok sektörde binlerce ürün tasarım olarak tescillenebilmektedir. Özellikle elektronik eşyalar, ev eşyaları, mimari projeler, tekstil ürünleri, mobilyalar, grafikler ve sembollerin tescillendiği görülmektedir. Dünyada en bilinen tasarım tescillerine örnek olarak Coca-Cola ambalajlarını örnek gösterebiliriz. 1886’da kurulan Coca-Cola şirketi, kurulduğu günden beri değişmeyen özel logosu ve ilginç şişeleriyle tanınmaktadır. 120 yılı aşkın bir zamandır diğer tüm içeceklerden farklı bir formül kullanan marka, lezzet formülünü ticari bir sır olarak korumaktadır. Şirketin logosu, özel şişeleri, içecek formülü ve adı altındaki tüm markalar tescilli bir ticari marka olarak önümüze çıkmaktadır.

Tasarım Tescil Ücretleri Ne Kadardır?

İlgili tasarımlara göre ücretler değişiklik göstermekte olup ürünün boyutuna ve alanına göre tescil ücreti artabilmektedir. Türk Patent resmi sayfasından alınan bilgilere göre 2022 yılı tasarım tescil başvuru ücreti 270 TL olarak belirlenmiştir. Bunun yanı sıra sayfada verilen bilgilere göre tasarım işlemleri kapsamında ilave her tasarım için tasarım tescil başvuru ücreti 120 TL, yayım ücreti (her 8x8 cm. alan için) 60 TL, lisans kayıt ve yenileme için 1290 TL ve rüçhan hakkı kayıt ücreti için 420 TL ödenmesi gerekmektedir. Bu bilgiler de dahil olmak üzere tüm işlem ücretleri şekildeki gibidir:

● Tasarım Tescil Başvuru Ücreti = 270 TL (Hesap Kodu: 4.01.01)
● İlave Her Tasarım İçin Tasarım Tescil Başvuru Ücreti = 120 TL (Hesap Kodu: 4.01.02)
● Yayım Ücreti (Her 8x8 cm. Alan İçin) = 60 TL (Hesap Kodu: 4.01.03)
● Yayım Erteleme Talebi Ücreti (Her Bir Tasarım İçin) = 60 TL (Hesap Kodu: 4.01.04)
● Yenileme Başvuru Ücreti (Tek Tasarım İçin) = 820 TL (Hesap Kodu: 4.01.05)
● Yenileme Başvuru Ücreti (İlave Her Bir Tasarım İçin) = 110 TL (Hesap Kodu: 4.01.06)
● 6 Ay Süre Uzatımı ile Yenileme Başvuru Ücreti (Tek Tasarım İçin) = 1570 TL (Hesap Kodu: 4.01.07)
● 6 Ay Süre Uzatımı ile Yenileme Başvuru Ücreti (İlave Her Bir Tasarım İçin) = 200 TL (Hesap Kodu: 4.01.08)
● Devir İşlemi Kayıt Ücreti = 905 TL (Hesap Kodu: 4.01.09)
● Lisans Kayıt ve Lisans Yenileme Ücreti = 1290 TL (Hesap Kodu: 4.01.10)
● Miras Yoluyla İntikal İşlemi Kayıt Ücreti = 905 TL (Hesap Kodu: 4.01.11)
● Rehin İşlemleri Kayıt ve Yayım Ücreti = 905 TL (Hesap Kodu: 4.01.12)
● Birleşme, Bölünme veya Ayni Sermaye Koyma Borcu Gibi Yapısal Değişikliklere İlişkin İşlem Ücreti = 930 TL (Hesap Kodu: 4.01.14)
● Rüçhan Hakkı Kayıt Ücreti = 420 TL (Hesap Kodu: 4.01.15)
● Tescil Belgesi Sureti veya Sicil Sureti Düzenleme Ücreti = 360 TL (Hesap Kodu: 4.01.16)
● Rüçhan Hakkı Belgesi Düzenleme Ücreti = 400 TL (Hesap Kodu: 4.01.17)

İlgili bilgiler Türk Patent Kurumu resmî web sitesinden alınmış olup 2022 yılı güncel bilgileri ifade eder.