İşten Çıkış Mülakatı

İşten Çıkış Mülakatı Nedir?

İşten çıkış mülakatı, çalışan ve işveren arasında gerçekleşen; çalışma süresinin ve sonucunun bir değerlendirmesi olarak meydana gelen görüşmeye denir. Bir diğer deyişle işten çıkış mülakatı, şirketteki İnsan Kaynakları bölümünün ya da şirket içinde bu bölümde yetkin olan kişilerin işten ayrılma sürecindeki çalışanla yaptığı mülakat türüdür. Bu görüşme sayesinde geri bildirim sağlanır ve veriler elde edilir. Bu veriler şirketlerin gelişimine ve şirket içindeki herhangi bir konu hakkındaki eksiklerin giderilmesine yardımcı olur.

İşten Çıkış Nedir?

İşten çıkış, çalışanın bir parçası olduğu şirketi, kurumu veya kuruluşu terk etmesi, oradan ayrılması anlamına gelir. Bunun birçok kişisel sebebi olabileceği gibi, şirketle alakalı olumsuz durumlar sonucunda da yaşanabilir.

Mülakat Nedir?

Mülakat, iş başvurusu yapan adaylar ve iş alımı yapacak olan şirketlerin yetkilileri arasında belirli bir amaç doğrultusunda yapılan tanışma görüşmesidir. Karşılıklı olarak bilgi aktarımının mümkün olduğu bir diyalog biçimidir. İşe alım yapacak olan taraf, çeşitli yöntemlerle karşı tarafın söz konusu pozisyon için yeterli olup olmadığını belirlemeye çalışır. Bu görüşmeye ve şirketlere göre karşı taraftan istenen beklentiler, yetkiler ve nitelikler çeşitlilik gösterir. İş görüşmesi sırasında işveren, başvuranın niteliklerini, görünüşünü ve iş alanındaki yeteneklere genel uygunluğunu ölçme fırsatına sahiptir. Buna paralel olarak, başvuru sahibi de pozisyon hakkında daha ayrıntılı bir bilgi sahibi olmaya, işverenin artı ve eksi yönlerini değerlendirmeye ve ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmayacağını öğrenmeye çalışır.

Mülakatın amacı; adayın motivasyonunu ve şirkete entegre olma yeteneğini değerlendirmek, adayın kişisel niteliklerini ve var olan potansiyelini keşfetmektir. Yani şirkette var olan profesyonel ve ilişkisel bağlama kıyasla adayın özelliklerini ortaya koymaktır. Mülakat boyunca adaylara açık uçlu sorular sorulur ve adayları yakından tanımak ve yetkinliklerini ortaya çıkarmak amaçlanır. Mülakatta, adayın eğitim durumu, tecrübeleri ve yetenekleri, amaçları ve beklentileri gibi birçok konu konuşulur. Bu konuşmaların sonucunda da adayın yanıtları şirketteki iş almayla ilgilenen yetkili tarafından değerlendirilmeye alınır.

Bir şirketin büyüklüğüne ve iş gücüne bağlı olarak, bir başvuru sahibi yalnızca bir iş görüşmesine girerek işe alınabilir. Bu yöntem adayların genellikle doğrudan işveren tarafından mülakata dâhil olduğu küçük şirketlerde yaygındır. Başka bir durumda, insan kaynakları departmanının herhangi bir temsilcisi önce bir adayla görüşme gerçekleştirebilir, ardından diğer personeller ile bir dizi görüşmeden geçer. Daha büyük şirketler, işe alım kararını vermek için işbirliği yapan birden fazla üyenin yer aldığı görüşme panellerine de sahip olabilir. Bu panellere genelde kamu ortamında rastlamak mümkündür. Her bir aday genellikle iki ya da beş arasında değişen sayıda görüşmeci ile mülakat gerçekleştirir. Bu görüşmeciler departman yöneticisi ve insan kaynakları yöneticisi veya diğer departmanlarda çalışan insanlardan oluşabilir.

Mülakatta adaylara yöneltilebilecek söz konusu sorular aşağıda örneklendirilmiştir.
• En güçlü yanınız ve en büyük zayıflığınız nedir?
• Kendinizi nasıl tanımlarsınız?
• Çalışma tarzınızı ve iş ahlakınızı nasıl tanımlarsınız?
• Stres ve baskı ile nasıl başa çıkarsınız?
• Takım çalışması konusunda kendinize güvenir misiniz?
• Bu işin kariyer hedeflerinize ne gibi bir katkısı olacağını düşünüyorsunuz?
• Yeni bir şirkette çalışmaya nasıl alışırsınız?
• Çalışma hızınızı nasıl tanımlarsınız?
• Sizi iş için en iyi aday yapan nedir?
• Maaş beklentiniz nedir?
• Önceki işinizle ilgili neyi beğendiniz veya beğenmediniz?
• İşten beklentileriniz nelerdi ve ne ölçüde karşılandılar?
• İş yerinde ne gibi sorunlarla karşılaştınız?
• Ekibinizi motive etmek için hangi stratejileri kullanırsınız?
• Ne tür bir çalışma ortamını tercih edersiniz?
• Hızlı tempolu bir ekip ortamında çalışmayı sever misiniz?
• Bize sormak istediğiniz herhangi bir soru var mı?

Mülakatlar, en yaygın biçimiyle bu tarz sorularla işveren ve çalışan arasında veya daha büyük gruplarla gerçekleştirilir.

İşten Çıkış Mülakatı Neden Yapılır?

Çalışanlardan biri işten ayrılmak istediğini belirttiğinde, bu durumun sebeplerini konuşmak amacıyla işverenle birlikte bir mülakata ihtiyaç duyulur. Çıkış mülakatları sayesinde çalışanların iş yerinden ayrılmalarına neden olan sebepleri ve varsa rahatsızlıkları tespit edilir, sorunlar konuşularak çözüm aranır. Bu bölümde çalışan kendisine belirli başlı soruların sorulmasını isteyebilir ve bunların doğrultusunda şirkete karşı olan rahatsızlıklarını daha iyi ifade edebilir.

İşten Çıkarma Mülakatı Nasıl Yapılır?

İşten çıkarma mülakatı, işten çıkacak olan çalışan ve şirketin yetkili bir kişisinin karşılıklı olarak diyalog kurmasıyla gerçekleşir. Çalışana genellikle işten çıkma sebepleri hakkında sorular yöneltilir ve cevapları raporlanır. Burada çalışanın şirkette yer aldığı süre boyunca rahatsız olduğu konular konuşulur. Bu sayede şirketin eksiklikleri ve geliştirilebilecek yönleri hakkında fikir sahibi olunur.

İşten Çıkış Mülakatı Yararları Nelerdir?

İşten çıkış mülakatlarının şirketlerin bugünkü kriz yönetimindeki tutumunda, genel değerlendirme ve şirket geleceğini daha iyi temeller üzerinde inşa etmesi konusunda oldukça büyükk etkisi vardır. Bu mülakatlar amacına uygun gerçekleştirildiği takdirde hem çalışan hem de işveren için karşılıklı bir fayda sağlar. Şirket, çıkış mülakatları sayesinde çalışanlarına sunduğu deneyimi değerlendirme imkânı bulur, şirketi daha ileri seviyeye taşıyabilecek noktalar hakkında ipuçları elde eder. Dolayısıyla çalışanları şirkete bağlamak için nasıl bir strateji edineceğini de görmüş olur. Şirketler eksik yönlerini kolaylıkla keşfedebilir ve gerekeni yaparak daha güçlü bir hale gelebilir.

Şirketler bu mülakatları kendisiyle birlikte çalışanları daha uzun süre bünyesinde barındırma amacıyla da yapmak isteyebilir. Bu durumda mülakatın içeriği daha farklı şekilde yönetilebilir.

İşten Çıkış Mülakatında Sorulabilecek ve Sorulması Gereken Sorular Nelerdir?

Bu mülakat türünde işten çıkacak olan kişiye amaca göre birçok soru yöneltilebilir. Şirketlerdeki yetkin kişiler çıkış mülakatlarında kendilerini geliştirmeleri gereken konuları tespit etmeye çalışırken bazı sorular üzerinde dururlar. Söz konusu soruların detayları aşağıda açık bir şekilde belirtilmiştir.
• İşten ayrılmak istemenizin sebebi nedir?
• Seni başka bir iş aramaya iten nedenler nelerdir?
• İşten ayrılmayacak olsan şirkette değişmesini istediğin şey ne olurdu?
• İşini yaparken en sevdiğin şey ve en sevmediğin şey neydi?
• Yöneticinle çalışırken uyum problemi yaşıyor muydun?
• Şirket hangi noktada beklentilerini karşılamadı?
• Şirketteki sorununun çözülebileceğine inanıyor musun?
• Şirketi sen yönetiyor olsaydın neleri değiştirirdin?
• Neler farklı olsa bu ayrılma kararından vazgeçersin?
• Sizin için ücret politikası yeterli miydi?
• Şirketimizdeki zamlar sizin için tatmin edici miydi?
• Yeni pozisyonunu eskisinden daha tercih edilebilir kılan etkiler nelerdir?
• İşini yapmak için yeterli araç ve gerecin mevcut muydu?
• İş arkadaşlarınızla ilişkileriniz nasıldı?
• Takım olarak çalışmaktan memnun muydunuz?
• Performansın açısından aldığın geribildirimler gelişmene fayda sağladı mı?
• Şirket kültürü senin için neyi ifade ediyor?
• Gelecekte tekrar bu şirketin bir parçası olmayı düşünür müsün?
• Şirket içinde rahatsız edici bir olay (taciz, tehdit, ayrımcılık vs.) yaşadın mı?
• Sence şirketi daha iyi bir hale getirmek için neleri değiştirmeliyiz?
• Bu işyerini çevrendeki insanlara tavsiye eder misin? Neden?
• Şirket politikaları hakkında ne düşünüyorsun?
• Yöneticilerin tarafından adil olmayan tutum veya davranışlara maruz kaldın mı?
• Çalıştığın süre boyunca aldığın eğitimlerin yeterli olduğunu düşünüyor musun?

Yukarıda açıklık getirilen soruların analiz edilmesi sonucunda, şirketin niteliğinin oldukça ileri taşındığı ve kapsamının genişlediği olgusuna varılabilir. Sorulara verilen cevaplar doğrultusunda çıkarılan bir istatistik, yönetim tarafında işlerin daha hızlı ilerlemesini sağlar.

İşten çıkış mülakatında sorulacak sorular bunlarla sınırlı değildir. Şirkete, hedefe, sektöre ve bulunan pozisyona göre sorular çeşitlendirilebilir veya değiştirilebilir. Çıkış mülakatları hem işveren hem de çalışanlar için karşılıklı olarak zor bir olabilir. Çalışanlar çeşitli kaygılarla bu sorulara dürüstçe cevap vermekten kaçınabilir. Bunun sebeplerinden biri de dürüst cevap vermelerinin şirketteki olumsuz giden durumları değiştirmeye yetmeyeceği gibi ilerde yaşayabilecekleri herhangi bir olayda imajlarının negatif olarak etkilenebileceği endişesi olabilir. Dolayısıyla bu süreç daha hafif ve pozitif bir biçimde değerlendirilerek asıl amaca hizmet etmekten uzaklaşabilir. Bu noktada şirketlerin çalışma şartlarının insan değerini göz önünde bulundurarak iyi bir kültür çerçevesinde değerlendirilmesi önem arz eder. Çalışanlarını güven ortamı içerisinde barındıran şirketler, zaman içerisinde gelişme ve ilerleme amacı taşıyan profesyoneller tarafından daha fazla tercih edilebilir bir konumda bulunur. Bu durumun beraberinde yöneticilerin de çalışanlara karşı anlayış sahibi ve insancıl bir bakış açısı içerisinde olması, şirketin daha refah bir ortamda çalışma şartlarını sürdürebilmesini sağlayacaktır.