Konşimento Verisi

Konşimento Nedir?

Lojistik sektöründe çalışanların sıkça duyduğu bir kavramlardan biri olan “konşimento”, bilgi/fikir anlamına gelen Latince “cognosciménto” kelimesinden Türkçe’ye geçmiştir. Konşimento aynı zamanda, lojistik sektörü içerisinde ise taşıma senedi olarak bilinmektedir.

Konşimento veya taşıma senedi en temelde, içerisinde yükleyici, alıcı, ihbar merci gibi kişilerin bilgileri ile söz konusu ticari işlemle ilgili tüm bilgileri içeren kıymetli evrak statüsündeki bir belgedir. Bu belge, malın yüklendiği noktadan varış noktasına kadar taşınma süreci açısından bir sözleşme niteliği taşır. Konşimento, malın yüklenmesini takip eden sürede nakliye şirketi tarafından ihracat yapan firmaya gönderilir. Konşimento, taşıyıcı şirket tarafından gönderen, alıcı ve taşıyıcıya iletilmek üzere en az 3 asıl belge olarak hazırlanır. Bazı durumlarda aynı konşimentonun birden fazla düzenlenlenmesi söz konusu olabilir. Bu noktada her bir konşimentoya “konşimento nüshası” adı verilir.

Lojistik sektörü için büyük önem taşıyan ve malın ithalatçı tarafından gümrükten alınabilmesi için gerekli olan bu belgede mutlaka yazılması gereken bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgiler aşağıda verilmiştir:
● İhracatçı firmanın adı ve adresi,
● İthalatçı firmanın adı ve adresi,
● Nakliye şirketinin adı ve adresi,
● Gönderilen malın ağırlığı, maddi değeri ve miktarı,
● Gönderilen malın yüklendiği ve varacağı yerlerin bilgileri,
● Malın yüklenme tarihi,
● Ürünlerin açıklaması ve paket miktarı,
● Navlun ödeme bilgisi,
● İmza ve belgenin düzenleme tarihi.

Konşimento Verisi Nedir?

Teknolojinin gelişmesi işe ticaret alanında yapılan gelişmeler yeni nesil ihracat yöntemlerinin önünü açmıştır. Lojistik alanında kullanılan konşimento, bir diğer adı ile taşıma senedi de yeni nesil ihracat alanında kullanılmaya başlanmıştır.

Dünya çapındaki bazı ülkelerin konşimento ve gümrük beyanname verilerini erişime açmaları ile global ticaretin %60 ila %70’i bu veriler sayesinde incelenebilir hale gelmiştir.

30 civarında ülke gümrük kayıtları ve konşimento verilerini dünya ile paylaşmış durumdadır ve bu verilere çeşitli kısıtlamalarla erişilebilir. Bazı ülkeler, ihracatçı şirketlerin adını gizlemeyi tercih ederken, bazı şirketler ise fiyat kısımlarını gizlemektedirler. Bu sebeple, her veri aynı tipte değildir fakat şirketlerin en çok ilgilendiği kısım öncelikli olarak ithalatçı şirket adı ve FOB fiyat bilgisidir.

Verilerin doğruluğu konusunda tartışmalar olsa da, büyük çoğunluk verilere istatistiksel sapmalar ve yazım hataları hariç %100 güvenmektedir. Verilerin kaynağına örnek olarak ABD'ye ait verilerin resmi olarak U.S. Customs and Border Protection (CBP) tarafından sağlandığı söylenebilir. Ayrıca, verilerin doğruluğunu teyit etmek için bir başka yol ise kendi ihracat verilerinizin kontrol edilmesidir.

Konşimento ve gümrük beyannamesi verilerine internetteki kaynaklardan ücretsiz bir şekilde erişilebilmektedir. Ancak bu 3 ülke ile sınırlıdır. Kanada, İngiltere ve İspanya gibi gizlilik ilkesinin aksine, şeffaflık ilkesini kabul eden ülkeler, verileri devlet ya da resmi kaynaklı internet sitelerinde yayınlamaktadırlar. Verilere ulaşmak için hangi kriterlere göre arama yapılması gerektiği aşağıda verilmiştir:
● 6 veya 8 haneli GTİP numarası,
● Şirket ismi,
● Ürün ismi,
● Marka ya da model ismi.

Birçok ülke verilerini tüm dünya ile paylaşıyor olsa da Türkiye'nin henüz böyle bir girişimi yoktur. Ancak veri paylaşımı yapan ülkelerle yapılan dış ticaret işlemlerinde karşı ülkenin verilerinden Türkiye verileri görünmektedir. Örnek vermek gerekirse, Türkiye'den ABD'ye ya da Hindistan'a yapılan ihracat/ithalat işlemleri o ülkelerin verilerinden görülebilir. Şirketler kendi verilerinin açıkta olup olmadığını, eğer veri paylaşımı yapan ülkeler ile ithalat/ihracat işlemi yaptıysa, aynı yol ile görebilirler.

Konşimento Türleri Nelerdir?

Konşimento belgesinin toplamda 9 farklı türü bulunmaktadır ve bu belgeler farklı alanlarda kullanılmaktadır. Tüm konşimento türleri, taşınacak mal ya da taşımayı yapacak firmaya bağlı olarak uygun şekilde düzenlenmektedir. Genel hatları ile tüm konşimento çeşitleri aşağıda verilmiştir:
● Short Form Bill’s of Lading: Bu konşimento çeşidinde sözleşme metni taşıma firması ile yapılan anlaşmanın arkasında bulunur. Genellikle bu konşimentolar banka tarafından kabul edilir.
● Container Bills of Lading: Bu konşimento çeşidi konteyner ile yapılan tüm taşımaları kapsar. Yüklenen mallar gümrük tarafından mühürlenip gemiye yüklendiği için taşıma şirketi tarafın kontrol edilemez. Bu sebeple belge tamamen gönderici beyanına göre düzenlenir.
● Liner Bill of Lading: Güvenli taşıma seçeneği olduğu için sıkça tercih edilen bu konşimento türünde, taşıma sürecinde geminin uğrayacağı tüm limanları ve kalkış/varış saatlerini detaylı olarak içermektedir.
● Through Bill of Lading: Bu konşimento çeşidi, aktarmalı olarak yapılan taşımalarda düzenlenir. Eğer taşıma önce karadan sonra deniz yolu ile gerçekleşecek ise Through Konşimentosu düzenlenmelidir.
● Charter Party Bill of Lading: Bu konşimento çeşidi, taşıma sürecinde malların sadece gemiye yüklenmesini değil aynı zamanda gönderim sağlayan şirketin geminin bir bölümünü kiralaması durumunda düzenlenir. Bu konşimento çeşidi ile iki şirket arasında yapılan sözleşme ile oluşabilecek riskler ortadan kaldırılabilir ya da zamana bağlı anlaşmalar oluşturulabilir.
● Non-Negotiable Bill of Lading: Bu konşimento çeşidi, konşimentonun el değiştirmesi gibi durumlarda belgenin kaybolmasını veya geç ulaşmasını engellemek için düzenlenir. Bu belge sadece taşınan malın alıcısına gönderilir ve bilgilendirme niteliği taşıdığı için ciro edilemez.
● Combined-Transport Bill of Lading: Bu konşimento çeşidi, birden fazla yol kullanılarak mal taşınması durumunda hazırlanır. Bu belgenin Through Bill of Lading'den farkı, malın deniz yolu ile taşınma zorunluluğunun bulunmamasıdır.
● Tanker Bill of Lading: Bu konşimento çeşidi, kimya malzemeleri, ham petrol veya sıvı yakıt gibi malzemelerin taşınması durumunda düzenlenir. Bu malzemelerin taşınma sırasında dökülme riski bulunduğundan, bu belgede bu durumlara özel ifade ve şartlar bulunmaktadır
● Mate’s Receipt: Bu konşimento çeşidi, geçici bir belge niteliğindedir ve gemiye yüklenen malların makbuzunu içerir. Bu belge, aktarmasız taşımalarda alım/satım işlemlerinde konşimento olarak kullanılabilir.

Konşimento Özellikleri Nelerdir?

Lojistik sektöründe, taşıma senedi olan konşimentonun özellikleri aşağıda verildiği şekilde sıralanabilir:
● Konşimento kıymetli evrak statüsündedir,
● Konşimento belirtilen malın mülkiyetini temsil eder,
● Konşimento ciro edilebilir bir belgedir. Konşimentonun ciro edilmesiyle konşimentoda belirtilen mal el değiştirmektedir,
● Konşimento ayrıca bir makbuz olarak da kullanılabilir,
● Konşimento, malı yükleyen şirketin, onun yetkili firmasının veya yükleme limanında firması yoksa gemi kaptanının malı yükleten firmaya verdiğini belirten bir taşıma senedidir,
● Ayrıca konşimento içerisinde yükleme kaydı bulundurduğunda da bir taşıma sözleşmesi olarak görülebilir,
● Konşimento genellikle 3 nüsha olarak düzenlenir. Hazırlanan bir nüshası yükletene verilir, ikinci nüshası mallara eşlik eder ve üçüncü nüshası da taşımacıda kalır,
● İbraz edilmedikçe ithalatçı firma konşimento ile malı gümrükten çekemez.

Konşimento Örnekleri Nelerdir?

Konşimento veya taşıma senedi belgesinin örneği aşağıda verilmiştir:

Konşimento Kim Tarafından Hazırlanır?

Konşimento, yüklenilen malın teslim alındığını gösteren, gönderen ve alıcı firmaların adlarının yazılı olduğu hukuki bir belgedir. Malın alan tarafa, genellikle önceden, gönderilen konşimento, alıcının mal üzerindeki mülkiyet hakkını göstermektedir. Alıcı firma, bu belge yoksa malları teslim alamaz. Taşıma senedi yani konşimento, Uluslararası nitelikteki CMR (Convention Marchandises Routiers) anlaşmasının hükümlerini kabul eden ülkelerce kullanılan bir belgedir. Ayrıca bu belge taşımanın CMR hükümlerine göre yapıldığını gösterir.

Konşimento, navlun komisyoncusu ya da taşımacılık firması tarafından alıcı adına düzenlenmektedir. Bu belge ile, malların belirtilen şartlarla taşınmak üzere, iyi durumda teslim alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapıldığı hukuki açıdan kanıtlanır.