Persona Kavramı Nedir? Persona Oluşturma Yöntemleri Nelerdir?
Persona Nedir?
Persona kavramının türkçe karşılığı “kişilik kartı” olarak kabul edilebilir. Yeni bir girişimde, istenilen bir başarıyı elde etmek ve sürdürmek için en baştan itibaren çeşitli çabalar gösterilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, çeşitli personalar yaratılması ve hedef kitle özelliklerinin ince ayrıntılarına kadar bilinmesi ve tanınması gerekmektedir. Persona kavramı, farklı kaynaklardan edinilen karakteristik bilgilerin detaylı şekilde incelenmesi ve bilgiler doğrultusunda ideal müşteri profilinin ortaya çıkarılması şeklinde açıklanabilmektedir. Yani, persona bir analiz süreci olarak tanımlanabilmektedir. Girişimciler, pazarlama uygulamalarına başlamadan önce, belli hedeflere yönelik çeşitli personalar yaratmaktadırlar. Marka ya da kurumun ismi, kurumsal kimlik, markanın sloganları ve benzeri detaylar persona kavramının birer parçasıdır. Başarılı bir ürün oluşturmanın ilk adımları, nihai olarak hedef alıcıyı veya kullanıcıyı temsil edecek kişiler hakkında bilgi edinmektir, bu nedenle persona kavramı ve uygulamaları girişimcilikte önemli bir yere sahiptir.Persona Kavramının Anlamı Nedir?
Persona kavramının anlamı, her bilimsel ya da sosyal alanda farklılık göstermektedir. Örnek olarak; psikolojide kullanılan persona kavramı, maske anlamına gelmektedir. Bunun yanı sıra, edebiyatta kullanılan persona kavramı ise kurgusal karakter demektir. Bu nedenle, persona kavramının genel bir anlamı olduğunu söylemek mümkün değildir. Fakat, yukarıda da belirtildiği gibi girişimcilik ve işletme gibi alanlarda kullanılmak üzere olan persona kavramı, kişilik kartı ya da kişilik profili olarak açıklanabilmektedir.Persona Nasıl Belirlenebilir?
Persona belirleme sürecindeki asıl hedef, müşteri kitlesinin sahip olduğu verilerin toplanması ve veriler doğrultusunda analizin gerçekleştirilmesidir. Özellikle, müşteri satın alma motivasyonunu etkileyen süreçler, nasıl bir pazarlama yapılması gerektiğine dair kayda değer detaylar arasındadır. Pazarlama stratejisi, bu satın alma motivasyonu sayesinde belirlenmektedir. Personanın belirlenmesi bazı süreçler doğrultusunda gerçekleşmektedir. İlk olarak, geniş çaplı bir kitle araştırması yapılmaktadır. Müşterilerin yaş profili, sosyal ve ekonomik durumu, satın alma motivasyonları, ilgilendikleri ürünler, satın alma sıklıkları, satın aldıkları ürünlerle ilgili şikayetleri ve bunlara benzer detayları barındıran geniş çaplı bir kitle analizi yapılmaktadır. Bu analizlerin ardından, potansiyel müşterinin problemlerini ve olumsuzluklarını belirleme süreci ele alınmalıdır. Bu uygulamadaki amaç, müşterilerin karşılaştıkları ya da karşılaşmaları muhtemel olan sorunlara karşı hazırlıklı olmak ve öncesinde çözüm üretmektir. Pazarlama süreci boyunca müşterilerin en çok olumsuzluk yaşadıkları durumlar ya da bazı problemler eksiksiz bir şekilde tespit edilmektedir. Bu problemler, müşterilerin ürün hakkındaki detaylara erişiminden başlayarak satın alma aşamasındaki ödeme zorluklarına kadar devam etmektedir. Özetle, bütün satın alma süreci doğrultusunda karşılaşılabilecek olası problemler de analizin büyük bir kısmını oluşturmaktadır.Persona Nasıl Oluşturulur?
Persona oluşturmak ya da yaratmak için dikkat edilmesi gereken unsurlar bulunmaktadır. Özellikle müşterilerin genel özellikleri ve yüzeysel kişilik özellikleri ile bir başlangıç yapılabilmektedir. Müşterilerin cinsiyeti, medeni hali, aylık gelirleri, yaşadıkları ülke ya da şehir ve buna benzer detayların ele alınması önemlidir. Müşterilerin ürünü ya da hizmeti satın alma amacının da analiz edilmesi gerekmektedir. Müşterilerin hangi amaç doğrultusunda ürün ya da hizmet satın aldığının incelenmesi gerekmektedir. Bu analizlerin ardından müşteri şikâyet ve problemlerinin incelenmesi gerekmektedir. “Neden”, “Nelerden” ve “Niçin” gibi soruları sormanız gerekmektedir, müşteriler neden şikâyet ediyor, nelerden şikâyet ediyor ve niçin şikayet ediyor… Bu soruların cevaplarının analiz edilmesi ve bunlara karşı gerekli tedbirlerin alınması bu aşamada oldukça önemlidir.Özellikle ürünlerini ya da hizmetlerini sanal ortamda pazarlayan markalar ve şirketler için yapılması gereken en önemli uygulamalardan biri web sitesi analizidir. Müşterilerin çoğunlukla hangi web sitelerden alışveriş yaptıklarının detaylı bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra, son zamanlarda herkesin hayatında önemli bir detay olan sosyal medya analizi persona oluşturma aşamasında oldukça mühimdir. Potansiyel müşteri kitlenizin sosyal medyayı ne sıklıkla kullandığı, hangi sosyal medya mecralarını kullandığı ve paylaşım sıklığı gibi detayların dikkatle incelenmesi gerekmektedir.
Persona, pazarlama açısından çok büyük bir rol oynamaktadır çünkü doğrudan hedef müşteri kitlesi ile iletişim kurmaya ve onların istek ve kaygılarını anlamaya yardımcı olur. Bu sayede, yaşanılması muhtemel sorunların önüne geçilebilir.
Persona Örnekleri Nelerdir?
Persona kavramını örnekler üzerinden açıklamak gerekirse; Bir persona, sınavlarına çalışmak amacıyla bilgisayar almak isteyen genç bir kız olabilir. Böyle bir müşterinin aradığı özellikler, bilgisayar almak isteyen yazılım mühendisi orta yaşlı bir adamınkinden elbette ki farklı olacaktır. Çünkü bir yazılım mühendisi, bilgisayarda daha karmaşık özellikler ararken ve mesleğinde yardımcı olacak detaylara özen gösterirken, sınavlara çalışan bir kız daha basit ve ucuz bilgisayarlar almayı ve sadece işini görmesini hedeflemektedir. Tasarımcılar da bu ürünleri tasarlarken belli başlı farklılıkları göz önüne alarak ihtiyaca göre tasarımlarını tamamlamaktadırlar.Bu tarz örnekler oluşturularak yapılan personalar, markanın ve kurumun üretim sürecinden pazarlama sürecine kadar birçok konuda işini kolaylaştırmaktadır. Personaya bir hikâye yaratmak ve belli özellikler katmak onu çok daha gerçekçi ve kullanışlı hale getirmektedir. Aynı zamanda, personaların devamlı yenilenmesi de oldukça önemlidir. Bu sayede, markanın güncel ve sürdürülebilir olması sağlanmaktadır. Ekonomi ve teknoloji sürekli değişim halinde olduğundan müşterilerin istekleri ve kaygıları da devamlı değişim göstermektedir. Bu nedenle markalar, güncel değişimlerden geride kalmamalı ve başarılarını sürdürülebilir hale getirmelidirler.
