Reeskont Nedir? Reeskont Kredisi Nereden Alınır?
Reeskont Nedir?
Reeskont, kısaca tekrar iskonto anlamına gelmektedir. Yani, herhangi bir bankanın elinde bulunan ve daha ödeme zamanı gelmemiş olan senetleri bankanın kendi belirlediği belli olan şartlar karşılığında merkez bankasına iskonto ettirerek paraya çevirmesi olarak söyleyebiliriz. Reeskont kredisi ise TL veren, buna karşılık geriye döviz alan bir kredi şeklidir. Reeskont kredileri sayesinde Merkez Bankasına döviz geliri sağlayarak bu tutarı yükseltmeyi amaçlanmıştır. Merkez Bankası tarafından yapılan açıklama doğrultusunda Türk lirası olarak verilecek reeskont kredilerinin banka tarafından belirlenip düzenlenen kurallar çerçevesinde kullandırılacağı ifade edilmiştir. Bu doğrultuda belirlenen bazı kurallar bulunmaktadır bu kurallar şu şekildedir:● Reeskont kredileri için belirlenmiş olan limit 60 bin TL’dir.
● Belirlenmiş olan kredi limitinin 20 bin TL’si Türk Eximbank, 10 bin TL’ si diğer bankalar, 30 bin TL’si ise kamu bankaları tarafından yapılacak kredi kullanımları şeklinde dağılımı gerçekleşmiştir. Firma bazındaki en az kredi tutarı ise KOBİ’ler için 25 milyon TL, diğer firmalar için 50 milyon TL olarak karşımıza çıkmaktadır.
● Eximbank haricindeki bankalar aracılığıyla kullandırılacak olan kredilerin asgari %70 tutarı KOBİ’lere özel olarak sağlanacaktır.
● Aracı bankalardaki komisyon miktarı minimum 150 baz puan şeklinde olabilecektir.
● Reeskont kredilerinden yabancı para reeskont kredisi sağlayabilen firmalar ve yurt dışı bağlantısı olup müteahhitlik hizmeti veren firmalar ile uluslararası fuarlara katılan firmalar yararlanabilecektir.
Reeskont Kredisi Nereden Alınır?
Reeskont kredileri ilk süreçte Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası aracılığı ile sağlanacaktır. Ardından bu süreçte diğer yatırım ve kalkınma bankaları da bu uygulamanın içerisinde yer almaya başlayacaktır. Reeskont kredileri minimum 10 yıl vadeli olacak şekilde sabit faizli olarak kullandırılacaktır. Reeskont kredileri kullandıracak bankalar için kredi faiz oranı belirlenmiş olup bu, 150 puan şeklinde olacaktır. Firma bazında kullandırılacak olan minimum kredi miktarı ise istisnai ve özel yatırım projeleri dışında maksimum 400 milyon şeklinde olacaktır. Bu sayede reeskont kredi imkanlarından birçok firmanın yararlanma şansı öngörülmektedir. Reeskont kredilerinde ihracat taahhüdü dışında istihdam taahhüdü şartı aranmamaktadır. Emeklilik, istifa, vefat gibi durumlarda istihdam şartında istisna bulunucaktır.Reeskont Avans Faizi Nedir?
Reeskont kredisi Türk Lirası verip döviz alınan bir kredi şekli olarak açıklanabilir. Bu sayede Merkez Bankasına döviz geliri sağlanır. Reeskont tutarı hesaplanırken faiz oranı olarak kısa süreli avans işlemlerinde uygulanan faiz oranı esas alınır.Reeskont Faizi Nerede Uygulanır?
Reeskont faizi bankalardan, sigorta şirketlerinden kabul eden yetkili TCMB’dır. Reeskont avans faizi hesaplama için Merkez Bankasının belirlemiş olduğu reeskont faizi esas alınır. Ayrıca Merkez bankası kabul ettiği senetler için avansta sağlayabilme şansı bulunur. Ancak avans sağlanabilmesi için bazı şartlar ve teminatlar gerekir. Reeskont faiz geliri borç senetlerinin reeskont faizi ile daha önceki dönemde kaydedilmiş olan alacak senetlerinin yeni dönem başlangıcında olan iptaller sonucu oluşan gelirlere denir.Türk parasının dışında bulunan para birimleri ile olan borç veya alacakların reeskont işlemlerinde eğer senette faiz oranı belirtilmemişse faiz oranı değer verme zamanında Londra Bankalar Arası Faiz Oranı esas alınarak yapılır. Otomatik reeskont hesaplama işlemi oldukça kolay bir şekilde yapacağınız işlem miktarlarını belirterek yapılabilir.
Reeskont işlemlerinde Türk parası ile yapılacak olan hesaplamalarda senet üzerinden sağlanacak olan ve borç değerlemesi eğer senet üzerinde faiz oranı belirlenmemişse ona uygun şekilde hazırlanır. Senet üzerinde yazılmış bir faiz oranı yoksa T.C. Merkez Bankasının resmi iskonto hadleri üzerinden belirlenmesi sağlanır. Bankalar ve sigorta şirketleri için alacak ve borçlarını reeskonta tabi tutma zorunluluğu bulunur.
Reeskont Uygulamasının Şartları Nelerdir?
Reeskont uygulamasından faydalanabilmek adına alacakların ve borçların aşağıdaki şartları topluca sağlaması beklenmektedir.● Alacakların ve borçların senede bağlı olması şartı: Reeskont uygulayabilmenin temel olan şartı, alacağın veya borcun senede bağlı olarak bulunmasıdır. Senetsiz alacaklar ve borçlar, diğer tüm şartlar sağlanmış olsa bile vergi mevzuatı bakımından reeskont uygulamasına konu edilmezler. SPK, TDHP ve UFRS (TMS) bakımından ise alacakların ve borçların senede bağlı olması şartı istenmemektedir. Bu durum ticari kar açısından önemli bir ayrım noktasıdır ve beyanname üzerinde reeskont faiz giderleri olarak kanunen kabul edilmeyen giderlere ilave edilmeyi veya reeskont faiz gelirleri olarak diğer indirimlere yansıtılmak suretiyle ticari kardan indirim sağlamayı gerektirmektedir.
● Alacakların ve borçların bilânçoda ilgili hesaplarda bulunması şartı: Reeskont uygulayabilmenin bir diğer şartı alacak senetleri ve borç senetlerinin bilanço da tek düzen hesap planına uygun formatta ilgili hesaplarda düzeltilmiş olması şartıdır. Vergi mevzuatına göre reeskont yalnızca alacak senetleri ve borç senetleri hesaplarında gösterilen senetli alacaklar ve borçlar için ayrılacağından Alacak Senetleri, Borç Senetleri hesaplarında sunulan alacaklar ve borçlar için hesaplanacaktır.
● Alacakların ve borçların vadeli olması şartı: Vade, reeskont hesaplamanın en önemli unsuru ve teknik bir zorunluluktur; ayrıca vade yoksa vade farkı olmayacağından söz konusu senetlerin Türk Ticaret Kanunu’na göre düzenlenen çeklerden bir farkı bulunmayacaktır. Bilindiği üzere çekte vade olmaması gerektiğinden reeskont ayrılamaz. Buna paralel olarak bir senedin vade içermemesi halinde görüldüğünde ödenmesi gerekmektedir. Bu anlamda vade taşımayan senetler tıpkı çeklerde olduğu gibi görüldüğünde ödenmesi gerekliliği bulunduğundan reeskonta tabi tutulamaz.
● Alacakların ve borçların vadesinin henüz olmamış olması şartı: Alacak ve borçların vadesi henüz gelmemiş olmalıdır. Vade dolmuş ise reeskont hesaplamada bir zaman verisi elde etmek mümkün bulunmamaktadır.
● Alacak ve borçların ticari kazancın bulunması ve idame ettirilmesi ile ilgili olması şartı: Reeskont hesaplamanın bir diğer önemli olarak bulunan şartı, alacak ve borçların ticari kazancın eldesi ve idamesi ile ilgili bulunması şartıdır. Fakat böyle değil ise yani alacak ve borçlar ticari kazancın eldesi ve idamesi ile ilgili değilse söz konusu tutarlar hasılat veya maliyet unsuru olarak dönem kar zararını etkilemiş olmadıklarından dolayı reeskont hesaplamak suretiyle dönem kazancının düzeltilmesi gereksinimi doğmamış demektir. Reeskont uygulanacak alacak ve borçlar bilançolarda mutlaka ticari alacaklar ve ticari borçlar arasında sınıflandırılmış ve sunulmuş olarak bulunmalıdır.
