Şahıs Şirketi Nedir?
Tüm ticari faaliyetler bir şirket adı altında toplanmak zorundadır. Kişiler ve gruplar ticari faaliyetleri için anonim şirket, limited şirket gibi şirket türlerine yöneldikleri gibi hızlı ve düşük maliyetli bir diğer şirket türü olan şahıs şirketi de kurmaktalardır. Şahıs şirketi, gerçek kişiler tarafından genellikle bir ve bazen birkaç ortakla kurulabilen şirketlerdir. Bu şirketlerde ortaklar az olduğu gibi bu ortakların sorumlulukları da sınırsızdır. Yeni bir iş kurmak isteyenlerin daha çok tercih ettiği şahıs şirketi, diğer şirket türlerine göre kurallar bakımından esnek bir yapıda olmasıyla kişilere daha cazip gelmektedir. Bazı özellikleri bahsettiğimiz gibi esnek yapıda olsa da ortaklık işleri pek de kolay değildir. Siz de şahıs şirketi kurmak veya bu şirket türü hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız gelin bu şahıs şirketine yakından bakalım.
Şahıs Şirketi Özellikleri Nelerdir?
Daha özgür ve bireysel yapıya sahip olmasından kaynaklı diğer şirket türlerinden ayrılan şahıs şirketi, bazı özellikleriyle iş yapma kolaylığı sağlarken bazı özellikleriyle de daha büyük çaplı işletmeler için yetersiz olan kurallara sahiptir. Avantajlı veya dezavantajlı özellikleriyle şahıs şirketi özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
• Şahıs şirketi kişinin kendine bağlı tamamen bireysel bir şirket olarak kurulabilir. Bu durumda tüm sorumluluk yalnızca şirket sahibine aittir ve bu kişi şirket ile ilgili tüm yetkileri elinde tutar. Ortaklığın olması durumunda sorumluluk dağılımı yapılabilir ve bu sorumluluklar sınırsızdır. Ortaklar belirlenen şekilde üst ya da alt yetki işleri ifa edebilmektedirler.
• Ortaklığın olması durumunda bazı engeller de ortaya çıkmaktadır. Bir ortağın şirketteki payını devretmesi üzerine bu isteği yalnızca diğer ortaklar da buna izin verirse gerçekleşebilir. Ortak karar üzerinden ilerleyen bu sistem diğer şirket türlerindeki işleyişe oranla biraz daha zahmetli bir aşamadır.
• Şahıs şirketi maliyeti düşük olduğu için de yeni başlayanların yaygın olarak tercih ettiği şirketlerden birisidir. Azami maliyetin bin TL miktarını aşmadığı bu şirketler kuruluş maliyetinin bu denli düşük olmasıyla şirket türleri arasındaki en az maliyetli şirkettir.
• Şahıs şirketleri üç ayrı şirket türüne ayrılmaktadır. Bu şirketler kollektif şirket, adi komandit şirket ve adi şirket olmak üzere şahıs şirketleri başlığı altında farklı özelliklere sahip işletme türleridir.
• Şahıs şirketi açmak hızlı ve gereksinimleri az olan bir şirket türüdür. Kurulum aşaması için birkaç iş günü ve az miktarda evrak gerekmektedir. Bu az sayıdaki belgeyi teslim etmenizden birkaç gün sonra şirket kurulumunuz tamamlanacaktır.
• Vergilendirme sistemi gelir bazlıdır. Kademeli vergi sisteminin kullanıldığı şahıs şirketlerinde elde ettiğiniz gelirin yükseliş grafiğine göre vergilendirmeniz de şekillenmektedir. Bunun çok yüksek gelir etmediğiniz durumlarda yüksek avantajlı bir özellik olmasına karşın elde ettiğiniz gelir çok yüksek rakamlara ulaştığında yükümlü olduğunuz vergiler de oldukça artacaktır. Gelir planı yapmanız ve vergilendirme sisteminin sizin için sabit mi yoksa ivmeli mi olması gerektiğine karar vermeniz uzun dönemde işletmeniz için yararlı olacaktır.
• Diğer şirketleri kapatması aylar ve bazen yılı aşkın bir zaman alırken bu durum şahıs şirketleri için söz konusu değildir. Şahıs şirketleri kısa zamanda kurulduğu gibi de kısa zamanda kapatılabilmektedir. Bazen bir gün maksimum olarak ise birkaç günde kapatılan bu şirket türlerinde süreç bu konuda da hızlı ilerlemektedir.
• Şahıs şirketlerinde ortaklar gerçek kişilerden oluşur.
• Şahıs şirketlerinde gelir hacmi diğer şirketlere oranla düşük izlenimi yarattığından banka işlemlerinde biraz geç cevap alabilir. Limited şirketler gibi gelir hacminin yüksek olduğu ve bu konuda itibarı kuvvetli şirketlerin banka başvuruları hızla gerçekleşirken şahıs şirketleri için bu başvuru süreçleri uzayabilmektedir.
Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?
Şahıs şirketi kurmak için gereken şeyler diğer şirketlere nazaran hem süreç hem prosedür bakımından daha kolaydır. Şahıs şirketi kurmak istiyorsanız öncelikle gerek bazı belgeleri hazırlamanız ve bu belgeleri yetkili kişi ve kurumlara iletmeniz gerekmektedir. Şirket gereksinimleri yalnız hazırlayabileceğiniz gibi profesyonel kişi ya da kuruluşlardan (muhasebeci, mali müşavir ve bu konuda yetkili kurumlar) da yardım alarak kuruluş sürecini başlatabilirsiniz. Gerekli belgeler hazırlandıktan sonra bir vergi dairesine başvurarak belgelerinizi iletmeniz gerekir. Bu başvurunun ardından belgelerinizin eksiksiz olması durumunda vergi dairesi müfettişleri şirketine bazı denetimler yapar. Denetimde de problem olmaması durumunda şirketiniz birkaç gün içinde kurulmuş olur.
Şahıs Şirketi Kurmak İçin Neler Gereklidir?
Kendinizin hazırlayabileceği belgelerin yanında ortaklarınız veya yetkili kurumlarca düzenlenmesi gereken belge ve aşamalar da bulunmaktadır. Şahıs şirketi kurmak için gerekli olan evraklar ve prosedürler şu şekildedir:
• Eğer süreci adınıza bir muhasebeci veya bir mali müşavir yönetecekse noterden alınmış bir vekalet,
• Noterden alınmış imza beyannamesi,
• Şirket açılış başvuru formu,
• İki adet ikametgâh belgesi (şirket yönetici ve varsa ortaklarının da),
• Şirketiniz faaliyetlerinin gerçekleşeceği ofis veya yerin kira sözleşmesi, size ait ise tapu belgesi,
• Şirket vergi hesap numarası başvurusu,
• İki adet vesikalık fotoğraf,
• İki adet nüfus cüzdanı fotokopisi,
• Şahıs şirketi kuruluş formu,
• Gereken SGK ve Bağ-Kur işlemleri,
gibi işlemlerin yapılması ve gereken belgeler belirtildiği üzere hazırlanmalıdır.
Şahıs Şirketi Kurmanın Maliyeti Nedir?
Şahıs şirketini kurmanın çok büyük bir maliyeti yoktur, keza bundan dolayı birçok insanın iş dünyasına girerken en çok tercih ettikleri şirket türlerinden biridir. Şahıs şirketi kurmak için yetkili yerlere ödenmesi gereken rakamlar şu şekildedir:
• Şirketinizi açmadan önce 500-850 TL arasında değişen şirket kurulum bedelini ödemelisiniz.
• Noterden alacağınız vekalet için 192 TL ödemeniz gerekmektedir.
• Noterden alacağınız imza beyannamesi için 150 TL ödemeniz gerekmektedir.
• Vergi Dairesince hazırlanan Sözleşme Damga Vergileri için 50 TL maliyet bulunmaktadır.
Belgeleriniz için gerekli ödemeleri tamamlayıp evraklarınızı ilgili kurumlara ilettiğiniz takdirde şirket kuruluş işlemleriniz pürüzsüzce ilerleyecektir.
Şahıs Şirketi Nasıl Kapatılır?
Her şirket gibi şahıs şirketinizi kapatmaya karar verdiğinizde de ilgili kurumlara bazı gerekli bildirileri yapmanız gerekmektedir. Ardından şirketinize ait evraklarınızla birlikte vergi dairesine başvurmanız ve bu belgeleri teslim etmeniz gerekmektedir. Vergi dairesine başvurduktan sonra gerekli belgeler ve bildiri incelenir. Vergi dairesi, şirketinizi kapatma sürecinde yoklama memuru yollamaktadır. Bu yoklama memuru şirketiniz için gerekli denetimleri yapar ve faaliyetlerin durdurulup durdurulmadığına bakar. Faturalarınız incelendikten, varlıklarınızın denetimleri yapıldıktan sonra yoklama memuru vergi dairesine kapatılış işlemlerini onaylattırır. Bu sürecin ardından birkaç gün içerisinde şirketiniz kapanacaktır.
Kimler Şahıs Şirketi Kurabilir?
Halihazırda yaptığınız bir iş varsa ve ek olarak kendiniz için şahıs şirketi kurmak istiyorsanız dikkat etmeniz gereken birkaç husus bulunur. Devlet memurları işlerinin sözleşmesi ve devlet tarafınca tacir konumunda bulunmadığı için şahıs şirketi kuramazlar. Özel sektörde çalışanlar için böyle bir kısıtlanma yoktur.
Belirtildiği üzere kısıtlanmalar haricindeki 18 yaşını geçmiş her birey (sigortalı çalışanlar da dahil) şahıs şirketi kurabilmektedir.
Şahıs Şirketi Her İşi Yapabilir Mi?
Şahıs şirketlerinin faaliyet gösterdiği birçok sektör bulunmaktadır. Kazancınızı belgelendirdiğiniz ve yasal olarak ilerlediğiniz takdir şahıs şirketinizi hemen hemen her iş koluna bağlayabilirsiniz. Şahıs şirketinde birçok iş yapabilirsiniz fakat her şirketin faaliyet gösterdiği bir ana iş alanı bulunmak zorundadır. Buna göre şirketinizin faaliyet gösterdiği bir ana faaliyet alanı ve bir ana faaliyet kodu bulunmalıdır.
Şahıs Şirketi Vergilendirmeleri Nasıl Yapılır?
Şahıs şirketi kazanç odaklı vergilendirme sistemi ile çalışılır. Örneğin limited şirketler, kazançları ne olursa olsun kurumlar vergisine tabidir ve %23 oranında sabitlendirilmiş vergi ödemesi yaparlar. Fakat şahıs şirketleri gelir vergisi mükellefidir, dolayısıyla gelirleri oranında vergileri de artıp azalır. İşe yeni başladığınızda kazancınız doğrultusunda ödediğiniz vergi de düşük olduğundan bu sizin için bir avantaj olsa da kazancınız arttıkça ödeyeceğiniz vergi miktarı da artacağı için bu durum sizin için dezavantaja dönüşebilmektedir. Şahıs şirketleri gelir vergisi, KDV ve Muhtasar Beyannamesi (Stopaj Vergisi) ödemektedir.
Kazanç odaklı vergilendirme sisteminde belirtilen vergi oranları şekildeki gibidir:
• 32.000 TL’ye kadar %15 oranında vergi ödenir.
• 70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, daha fazlası için %20 oranında vergi ödenir.
• 170.000 TL'nin 70.000 TL'si için 12.400 TL (ücret gelirlerinde 250.000 TL'nin 70.000 TL'si için 12.400 TL), fazlası için %27 oranında vergi ödenir.
• 880.000 TL'nin 170.000 TL'si için 39.400 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL'nin 250.000 TL'si için 61.000 TL), fazlası için %35 oranında vergi ödenir.
• 880.000 TL'den fazlasının 880.000 TL'si için 287.900 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL'den fazlasının 880.000 TL'si için 281.500 TL), fazlası için %40 oranında vergi ücretlendirilmesi yapılır.
Şahıs Şirketi Stopaj Öder Mi?
Şahıs şirketleri Muhtasar Beyannamesi adı verilen stopaj vergileriyle yükümlüdür. Çalışan sayınıza göre kaç ayda bir verileceği hesaplanmaktadır. Eğer 10 kişiden az çalışanınız bulunuyor ise stopaj vergisini üç ayda bir, 10 kişiden fazla çalışanınız bulunuyorsa stopaj vergisini her ay ödemekle yükümlüsünüz. Stopaj vergilendirme sisteminde kira stopajı, mali müşavir makbuzu stopajı, çalışanların gelir vergileri gibi rakamlar belirtilmektedir. Eğer şirketiniz için kullandığınız ofisi kiraladıysanız iş yeri kirasının %10’u kadar stopaj vergisi ödemek zorundasınız.
