Tevkifat Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Tevkifat vergiler üzerinde bölüşme veya kesinti yapma anlamına gelen bir terimdir. Normal veya irsaliyeyi fatura işlemleri ile oldukça benzer şekilde olan tevkifatlı faturanın tek farklı faturaya işlenen verginin alıcı ve satıcı arasında eşit şekilde bölüştürülmesidir.
Yürürlükte yer alan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen 5/10, 9/10 gibi belirlenmiş olan tevkifat oranı gibi belirli aralıkları bulunur. Bir hesap üzerinden gidecek olursak 100 TL tutarı bulunan bir satış faturanız varsa KDV tutarı: 36 TL’dir. Genel fatura toplamı ise 136 TL şeklinde olmaktadır.
Tevkifat Kelime Anlamı Nedir?
Tevkifat ödenmesi kelime anlamı olarak yapılması gereken vergilerin iki taraf arasında bölüştürülmesine verilen addır. Normal şartlar altında sonucu faturalandırılmış bir işleme yansıtılan çeşitli vergiler bulunmaktadır. Bu vergiler faturada düzenlenmekte ve satıcı tarafına belirtilmektedir. Küçük ya da büyük ölçekli faturalandırmalarda verginin tek bir tarafa yüklenmesi oldukça önemli bir gider kalemi oluşturabilir. Ticari sahada taraflar verginin sadece tek bir tarafına yüklenmemesi ve bu verginin kolayca ödenebilmesi için tevkifatlı fatura kullanılır.
Tevkifat Türleri Nelerdir?
Tevkifat türleri ikiye ayrılmaktadır. Bunlar, ‘KDV ve Gelir Vergisi Tevkifatıdır.
Gelir vergisi tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunda yer alan 94. maddeye göre belirlenmiş bir vergi türüdür. KDV tevkifatı ise satıcıya ödenen tutaraya ek olarak belirlenmiş olan KDV’nin belli oranda azaltılması ve vergi dairesine ödenmesidir. Sonuç olarak satıcıya ödenen KDV miktarının bir kısmı veya tamamı ana tutardan düşürülür ve vergi dairesine ödeme yapılır.
Gelir Vergisi Tevkifatı Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre gelir çeşitlerinden, aynı yasa içinde bulunan kesintiler gelir vergisi tevkifatı olarak adlandırılmaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’nu gereğince gelir çeşitleri üzerinden Bakanlar Kurulu tarafından belirtilmekte olan oranlarda yapılan kesinti türüne denir.
KDV Tevkifatı Nedir?
KDV tevkifatı, satıcıya ödenen miktara ek olarak KDV’nin belirli bir oranda düşürülmesi ve vergi dairesine ödenmesidir. Satıcıya ödenen KDV değerinin tamamını ya da bir miktarının ana paradan düşürerek direkt olarak vergi dairesine ödeme yapılmaktadır.
Tevkifatlı Fatura Nedir?
Tevkifatlı fatura normal veya irsaliyeli fatura ile benzerdir. Tevkifatlı faturayı diğerlerinden ayıran en önemli özelliği, faturaya konu olan verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek ikisinden de alınması şeklindedir.
Tevkifat Nasıl Hesaplanır?
Kdv hesabına göre tevkifat şu şekilde hesaplanır; Mal ve Hizmet Bedeli (1000 TL) X [1 + (KDV Oranı (%18) /100)] = 1000 X 1,18 = 1180 TL üstünden olacak şekilde faturalandırılır. Burada uyguladığımız KDV bedeli, mal ve hizmet Bedeli (1000 TL) X [(KDV Oranı (%18) /100)] = 1000 X 0,18 = 180 TL’dir. Tevkifat sadece KDV’ye uygulanan bir türdür. Toplam KDV X (Tevkifat oranı)formülü bize toplam tevkifatı vermeye yarar. Dolayısıyla Toplam KDV (180 TL) X (Tevkifat oranı (7/10 yada %70)) = (180 X 7)/(10) ve ya (180 X 70)/(100) = 126 TL tevkifat bedel iortaya çıkar. 180-126=54 TL KDV ile 1054 TL işletmemize ödenirken, 126 TL tevkifat bedelini alıcı kuruluş vergi dairesine elden ödenir.
Kimler Tevkifatlı Fatura Keser?
● Genel bütçeye dahil olan daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve teşkil edilen birlikler,
● Döner sermayeli şekilde işleyen kurum ve kuruluşlar,
● Bankalar,
● Kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşları,
● Kanunlar çerçevesinde kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,
● Kamu iktisadi teşebbüsleri,
● Organize sanayi bölgeleri ile vadeli işlemler borsaları dahil olan tüm borsalar,
● Özelleştirme dahilindeki tüm kuruluşlar,
● Yüzde 50’den fazla hissesi doğrudan yukarıda bulunan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan kurum, kuruluş ve işletmeler,
● Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda yer alan şirketler,
tevkifat sağlayabilmektedir.
Hangi Kurumlar Tevkifat Yapabilmektedir?
Güncel yasalara göre sadece belirli sektörlerde, belirli kurumlar tarafından belirli işlemlerde tevkifat sağlayabilir. Bu kriterler Gelir İdaresi Başkanlığı çerçevesinde belirlenir. Günümüzde tevkifat sağlayabilecek kurumlar şu şekildedir:
● Genel bütçe çerçevesinde faaliyet gösteren; katma bütçe adı altındaki daireler, il özel idareleri, köyler, belediyeler ve bu kurumlara ait birlikler
● Sahip olduğu hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler borsasında olan ve işlenen şirketler
● Döner sermaye sistemi ile çalışan oluşumlar
● Organize sanayi bölgeleri, menkul kıymetler ve vadeli işlemler borsaları dahil olmak üzere bütün borsaların dahilinde bulunan oluşumlar
● Kamu kurumu özelliğine sahip özellikte olan mesleki oluşumlar
● Kamu iktisadi teşebbüsleri dahilinde özelleştirme muhatabı konumunda bulunan bazı oluşumlar
Tevkifat Uygulanabilecek İşlemler Nelerdir?
Tevkifat yapılabilecek işlemlerden bazıları şu şekilde verilir:
● Bakım ve onarım hizmetleri
● Yemek hizmetleri
● Baskı ve basım işlemleri
● Servis taşımacılıkları
● Yapı denetim ve danışma işlemleri
● Temizlik, bahçe ve çevre işlemleri
● İşgücü sağlama hizmetleri
Tevkifat Oranları Nelerdir?
Tevkifat oranları sektörden sektöre değişiklik göstermektedir. Bu oran ve sektör eşleşmesine aşağıdaki listeden ulaşılabilir.
• Yapım işleri ve bu işlerle beraber yapılan mühendislik ve etüt, mimarlık, proje hizmetleri %30 oranında desteklenir.
• Proje, danışmanlık, denetim, plan, etüt, gibi hizmetler %90 oranında desteklenir.
• Demirbaş, makine, teçhizat ve taşıtların onarım, bakım ve tadilatları % 50 oranında desteklenir.
• Yemek servis ve organizasyon hizmetleri %50 oranında desteklenir.
• İşgücü temin hizmetleri %90 oranında desteklenir.
• Yapı denetim hizmetleri %90 oranında desteklenir.
• Fason olarak yaptırılan konfeksiyon ve tekstil işleri, ayakkabı ve çanta dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri %50 oranında desteklenir.
• Turistik mağazalara müşteri bulma hizmetleri %90 oranında desteklenir.
• Spor kulüplerinin reklam, isim hakkı ve yayın gelirlerine ilişkin işlemleri %90 oranında desteklenir.
• Bahçe bakım, temizlik ve çevre hizmetleri %70 oranında desteklenir.
• Servis taşımacılığı hizmetleri %50 oranında desteklenir.
• Basım ve baskı hizmetleri %50 oranında desteklenir.
• 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan hizmet alımları %50 oranında desteklenir.
• Orman işletme müdürlüklerine verilen hizmetler (orman ve ağaç ürün teslimleri) %50 oranında desteklenir.
• Basın ilan hizmetleri %50 oranında desteklenir.
• Külçe metal teslimleri %70 oranında desteklenir.
• Hurda atık teslimi %90 oranında desteklenir.
• Alüminyum, çinko ve bakır ürünlerinin tesliminde %70 oranında desteklenir.
• Lastik, metal, kauçuk plastik, cam, kağıt, hurda ve atıklardan elde edilen hammadde teslimi %90 oranında desteklenir.
• Yün, pamuk, tiftik, ham post ve deri teslimi %90 oranında desteklenir.
