Verimlilik Analizi Nedir?

Ticaret ulusların gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Gerek yurt içi gerek yurt dışına ulaşan ürün ve hizmetin kaliteli bir şekilde üretilerek sunulması firmaları etkileyeceği gibi bir ülkenin kalkınması ile de doğrudan alakalıdır. Bu sebeple ticaretin hangi kolunda yer alınırsa alınsın mutlaka verimlilik analizi yapılarak şirketler kendilerini değerlendirmelidir. Böylelikle şirketler uzun vadede iyileştirmelerin yapılabileceği gibi rekabet ortamında kendine bir pay ayırabilirler. Verimlilik analizini daha ayrıntılı ele alalım.

Verimlilik analizi üretimin etrafında şekillenir. Üretimin en kaliteli şekilde olmasını ve piyasada rol almasını sağlar. Büyük şirketler verimlilik analizlerine çok dikkat ederler. Değerlendirme sonuçlarına göre iyileştirmelere ve düzenlemelere giderler.

Verimlilik şirketinizin ölçeği fark etmeksizin yapı taşı niteliği taşıyan bir unsurdur. Şirketin başarısını doğrudan etkiler. Yalnızca bir alana yönelik değildir. Bir şirketin verimli olabilmesi için sürekli olması ve her alanında bu verimliliğin görülmesi gerekmektedir. Verimliliğin arttırılması için ise yeni teknik ve yöntemler uygulanmaktadır. Amaç en az çaba ile en çok çıktı arasındaki dengeyi oluşturmaktır. Verimlilik konusu maalesef ki günümüzde şirketler tarafından tam olarak anlaşılmamaktadır. Bu sebeple ne verimlilik değildir meselesine açıklık getirmek faydalı olacaktır. Maliyeti düşürmek için ürün kalitesini veya performansını azaltmak, şirket çalışanlarını ekstra çalıştırmak, üretim miktarını arttırmak, yüksek kar göstergeli işleri almak kesinlikle verimlilik değildir. Verimlilikte olan bir artış kalite, maliyet kalemlerini etkileyebilir.

Verimlilik doğru ürünü veya hizmeti ihtiyaç duyulan miktarda, müşterinin istediği kalitede, müşterinin istediği zamanda yani doğru zamanda, mümkün olan en doğru hızda, doğru kaynakları doğru yollarla kullanarak üretmektir. Bunu yaparken çevreye zarar vermemek ve ülke ekonomisine değer sağlamak önemlidir. Bunları gerçekleştirmeyen bir şirketin verimliliği azdır diyebiliriz.

Verimlilik analizi şirketlerin gerçekten verimli olup olmadığını ölçümleyen temel bir stratejidir. İçerisinde üretim ve hizmet planı, şirket bünyesinde çalışanların becerileri ve aktif iş başarıları, şirketin var olan değerleri bulunmaktadır.

Verimlilik Analizi Niçin Yapılır?

Verimlilik analizinde kullanılan iki terim vardır. Bunlar girdi ve çıktılardır. Bu analizin kullanılmasının sebebi ise daha az girdi ile daha çok çıktı sağlamaktır. Örneğin, daha etkin çalışma şartları sunarak ve çalışanları motive ederek daha çok üretim yapmanız çıktının daha çok olması anlamına gelmektedir. Bu da şirketiniz için verimlilik yolunda atılan bir adımdır.

Verimlilik analizinin yapılmasının en önemli nedeni bir ölçüm ortaya koymasıdır. Şirketin güncel durumunu, ne kadar verimliliğe sahip olduğunu görmeniz için bir fırsattır. Bir işletmenin var olma amacı vardır. Bu amacı en etkili şekilde gerçekleştirmede verimlilik analizi önemli bir yol göstericidir. İşletmeler basit bir denklem kullanır, bu da maliyet + kar = fiyattır. Bu denklemi etkileyenler ise yukarıda bahsettiğimiz girdi ve çıktılardır. Bu denklemdeki unsurlar yer değiştirerek aslında işletmenin var oluşunu tanımlar. Fiyat - maliyet = kar denklemi işletmenin kazancını ortaya koyar. Eğer işletme kazancını arttırmak istiyorsa ya fiyatı arttırmalı ya da maliyeti azaltmalıdır.

Verimlilik analizleri işletmelerin yöneticilerine veya sorumlularına neyi değiştirebilecekleri konusunda fikirleri verir, onlara hedef gösterir. Rekabetin çok fazla olduğu pazara daha kolay girmesini ve uzun vadede kalmasını sağlar. Verimliliği olmayan bir işletmenin pazarda yer alması oldukça zordur. Verimlilik analizi sayesinde şirketler geleceğe dair uzun vadeli tahminlerde bulunabilir.

Verimlilik Analizi Nasıl Hesaplanır?

Verimlilik analizi hesaplaması oldukça basit bir matematik üzerine kuruludur. Bu matematiği yapmak için iki temel bilgiye ihtiyacımız vardır. Bunlardan ilki girdi diğeri çıktıdır. Bu girdi ve çıktılar hesaplamada kullanılmaktadır. Girdiler bir işletmenin sermayesi ve herhangi bir kaleminden kazandıklarıdır. Çıktılar ise işletmenin ödediği maaş, prim, fatura gibi giderlerdir diyebiliriz.

● TOPLAM VERİMLİLİK:
Toplam verimlilik = Toplam çıktı / Toplam girdi formülü ile bulunmaktadır. Verimliliğinizin fazla olması için toplam çıktınızın az olması gerekmektedir.

● KISMİ VERİMLİLİK:
Daha ayrıntılı bir şekilde hesaplama yapmanıza olanak tanınır.
Malzeme verimliliği = Toplam çıktı değeri / Kullanılan malzemenin değeri
Emek verimliliği = Toplam çıktı değeri / Kullanılan emek değeri
Sermaye verimliliği = Toplam çıktı değeri / Kullanılan sermayenin değeri
Kısmi verimlilik hesaplamaları herhangi bir zaman fark etmeksizin yapılabilir. Örneğin, belirli bir girdinin ölçümünü yapabilirsiniz. Bu girdiler birbirini etkileyebilmektedir.

● TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ:
Toplam faktör verimliliği = Net çıktı / İş gücü + Sermaye
Bu hesaplama ile iş gücü ve sermaye gibi girdilerinizin verimliliğinizi ne kadar etkilediğini görebilirsiniz.

● EMEK VERİMLİLİĞİ:
Emek verimliliği katsayısı = Net üretim değeri / İş gücü girdisi

● TOPLAM EKİPMAN VERİMLİLİĞİ:
Kullanılabilirlik = Çalışma süresi / Planlanan üretim süresi
Verimlilik analizi hesaplamalarında yukarıdaki gibi pek çok formül kullanılmaktadır. Bu formüller ile bir işletmenin eksikleri, iyileştirilmesi gereken kalemleri, girdi ve çıktı dengesi gibi pek çok bilgiye kolaylıkla erişebilirsiniz.

Verimlilik Analizinde Yöntem ve Araçlar Nelerdir?

Verimlilik analizinde kullanılan birçok yöntem ve araç bulunmaktadır. Bunlar:
• Toplam Kalite Yönetimi
Bu yöntemde doğru yapma anlayışı hakimdir. Önemli olan işin hatasız ve kusursuz olmasıdır. Bu yöntem 5 öğeden oluşur. Bunlar liderlik ve yön çizme, sürekli gelişme, katılımcılık, müşteri odaklılık ve sürekli eğitimdir. Bu yöntem ile hata oluşmadan önleme ve sürekli bir ilerleme anlayışı hakimdir.

● 5S Endüstriyel Temizlik ve Düzen
Bu yöntem 5 adımdan oluşur. Sınıflandırma, düzenleme, temizlik, standartlaştırma, disiplin ve güvenliktir. Böylelikle çalışma ortamındaki sorunlar ve israf önlenmeye çalışılır.

● Kıyaslama
Bu yöntem ile pazarda bulunan rakiplerin iyi yönleri ve zayıf yönleri incelenir. Taklit etmek için değil verimliliği arttırmak ve işletmenin kendi eksiklerini görmesi için kullanılır.

● Beyin Fırtınası
Olası sorunların çözülmesinde etkilidir. Kısa süre içerisinde birçok fikrin ortaya çıkmasına yardımcı olan bir yöntemdir. Sorumluluk bilincini ve çalışanların birbiri ile olan iletişimini arttırarak paylaşımı geliştirir.
Üretkenliği teşvik eden bu yöntem 4-15 katılımcıdan oluşur ve ortaya çıkan fikirler paylaşım esnasında yorumlanmaz. Her fikir değerlidir.

Verimlilik Nasıl Arttırılır?

Verimliliği arttırmak için yapılabilecek pek çok şey vardır. Bunların bazılarını sizler için maddeledik:
1. Kurum içerisinde verimlilik arttırmaktan başlanmalıdır. Bunun için ise ilk adım çalışanlar olmalıdır. Çalışan personelin motivasyonunu arttıracak çalışmalar yapabilirsiniz.
2. Kurum içinde çalışanlarınızın verimliliğini arttırmak için eğitimler düzenleyebilir ve onları bilinçlendirebilirsiniz.
3. Maliyet tasarrufu veriminizi arttıracak bir diğer unsurdur. Gelir ve giderleriniz arasında dengesizlik varsa ve kârınız azalıyorsa maliyeti düşürmek en faydalı seçenek olacaktır.
4. Maliyeti azaltmak kadar önemli olan bir diğer unsur da israfı önlemektir. Küçük gibi görünen veya göz ardı edilen pek çok kaynak aslında çıktılarınızı arttırmaktadır.
5. Yardım almak veya iş bölümü yapmak. Pek çok alanda veya bir alanda hizmet verebilirsiniz. Ulaşım, nakliye, dağıtım, montaj, stok gibi ekstra maliyet ve gerektiren işlerinizi uzman şirketlerle anlaşarak kolaylıkla yapabilirsiniz.