IPARD Nedir? IPARD Danışmanlığı
IPARD Nedir?
IPARD, Avrupa Birliği (AB) tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak hedefiyle ortaya konulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı’nın (Instrument for Pre-Accession Assistance-IPA) Kırsal Kalkınma bileşenidir. IPARD, Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası, Kırsal Kalkınma Politikası ve ilgili politikalarının uygulanması ve yönetimi adına uyum hazırlıklarını ve bu kapsamda politika geliştirilmesini desteklemeyi hedeflemektedir. IPARD desteğinin 2007-2013 yılları arasındaki dönemini içeren çok yıllı “Kırsal Kalkınma Programı” kapsamında uygulanması gerekmektedir. Bu dönemde Avrupa Komisyonu ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından birlikte finanse edilecek destek programları meydana getirilecektir.IPARD Açılımı Nedir?
IPARD, Avrupa Birliği (AB) tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olma hedefiyle ortaya konulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı’nın (Instrument for Pre-Accession Assistance-IPA) Kırsal Kalkınma bileşenidir. IPARD, Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası olup, Kırsal Kalkınma Politikası ve ilgili politikalarının uygulanması ve yönetimi için uyum hazırlıklarını ve bu kapsamda bulunan politika geliştirilmesini desteklemeyi hedef haline getirmiştir.IPARD desteğinin 2014-2020 yılları arasındaki dönemini içeren çok yıllı “Kırsal Kalkınma Programı” kapsamında uygulanması gerekmektedir. Bu geçen sürede Avrupa Komisyonu ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından birlikte finanse edilecek destek programları ortaya konulacaktır.
IPARD Programının Kapsamı Nedir?
Programın, 20 ilde uygulanmaya başlanacak olan I. Uygulama Fazı kapsamında;● “Tarımsal İşletmelerin Yeniden Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik Yatırımlar” tedbiri dahilinde; süt üretimi sağlayan tarımsal işletmelerin ve et üreten tarımsal işletmelerin desteklenmesi,
● “Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanmasının Yeniden Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik Yatırımlar” tedbiri dahilinde; süt ve süt ürünlerinin yeniden işlenmesi ve pazarlanmasının, et ve et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasının, meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanmasının ve su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasına destek sağlanması,
● “Üretici Gruplarının kurulmasının desteklenmesi”,
● “Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi ve Geliştirilmesi” tedbiri dahilinde; çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesinin ve geliştirilmesinin, yerel ürünler ve küçük işletmelerin ekonomik gelişiminin, kırsal turizmin gelişiminin, kültür balıkçılığının gelişiminin desteklenmesi sağlanacaktır.
IPARD Programının Hedefleri Nelerdir?
Tarım sektörünün sürdürülebilir modernizasyonuna katkı sağlanması, Gıda güvenliği, veterinerlik, bitki sağlığı, çevre ve diğer standartlara ilişkin AB standartlarına ulaşmasının teşvik edilmesi, Kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlanması, Yerel kırsal kalkınma stratejileri ve tarım-çevre tedbirlerinin uygulanması için hazırlık faaliyetlerinin yapılmasıdır. Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi ve Geliştirilmesi Tedbiri Bu tedbir ile Ortak Tarım Politikası ile AB’ye katılım sürecindeki ilgili diğer politikalara ilişkin müktesebatın uygulanmasına yönelik Türkiye’nin hazırlık sürecine katkı sağlanması. İş faaliyetlerinin geliştirilmesi yoluyla yeni iş olanaklarının yaratılması ve mevcut istihdam olanaklarının korunması, bu sayede kırsal alanların ekonomik faaliyet düzeylerinin artırılmasına ve kırsal nüfusun azalmasını önlemeye katkıda bulunulması. Bölgesel kırsal kalkınma dengesizliklerinin ortadan kaldırılmasına katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Bu tedbir, dört alt-tedbirden oluşmaktadır:1. Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve Geliştirilmesi
2. Yerel Ürünler ve Mikro İşletmelerin Geliştirilmesi
3. Kırsal Turizmin Geliştirilmesi
4. Kültür Balıkçılığının Geliştirilmesi
IPARD Kimler Başvurabilir?
IPARD kapsamındaki hibelerden işletmelerin yararlanabilmesi için gerekli şartları sağlaması gerekmektedir. Bu şartlar ilgili şehirlerde faaliyet gösterme gibi IPARD başvuru şartlarına özel koşullar taşımaktadır. Türkçe ismiyle Kırsal Kalkınma Hibelerine başvurabilmek için aranan özellikler şekildeki gibi listelenmiştir:● IPARD programından yararlanacak olan kişilerin kamu tüzel kişilikleri hariç olmak üzere ulusal kanunlarca tanınmış, belirtilen şartları taşıyan ve sistemlere kayıtlı olan gerçek ve tüzel kişiler olması gerekmektedir.
● Kişilerin kayıt olması gereken sistem Ulusal Çiftçi Kayıt Sistemi olarak geçmektedir. Bu sistem kapsamında kamu tüzel kişilikleri ve kamu hissesi %25 oranından daha fazla olan tüzel kişilikler yer almamaktadır.
● Kırsal Kalkınma Hibelerine başvuru yapan kişilerin vergi sistemlerinde kayıtlarının bulunması aranan şartlardan biridir. Bunun yanı sıra bu kayıtlı kişilerin devlete olan tüm borçlarını (özellikle sosyal güvenlik borçları) ödemiş olması gerekmektedir.
● IPARD’a başvuru yapan kişilerin TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) tarafından yapılan son ödemeyi takiben 5 yıllık sürede yatırımlarının muhafaza edileceğini ve önemli bir değişikliğe uğramayacağını temin etmekle yükümlülerdir.
● Başvuru yapacak kişilerin (eğer gerçek kişi ise kendisi, tüzel kişi ise tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkisi bulunan kişiler tarafından) başvuru yapılan tarihte 18 yaşından büyük ve 65 yaşının altında olması şarttır.
● Son ödeme talebinin yapıldığı tarihte kişi ve işletmelerin Ulusal Hayvan Kayıt Sistemi’nde kayıtlarının bulunması zorunludur.
● Başvuru yapan kişiler kiralanmış mülklerde yatırım ve faaliyetlerini gerçekleştirebilmektedir. Bu doğrultuda mülkün kiralama süresi yatırımın tamamlandığı yani son ödemenin tamamlandığı tarihi takiben en az beş yıl olmak zorundadır.
● Başvuran kişinin işi yapabilme kapasitesi ve genel yeterliliğini kanıtlanması istenmektedir. Bu sebepten dolayı başvuru sahiplerinin ziraat, veterinerlik ya da diğer uzmanlık alanlarını içeren meslek yüksek okulu, ziraat meslek lisesi veya üniversite diploması (doktora ve master da sayılmak üzere) ya da yetkili kişiler ve kurumlar tarafından doğrulanıp belgelenebilecek şekilde olmak üzere tarım ya da söz konusu uzmanlık alanında en az 3 yıl çalışma tecrübesine sahip olduğunu kanıtlamalıdır.
● Başvuru yapan kişilerin Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından yayımlanan format ve şekle uygun olarak hazırlanmış bir iş planını sunmaları beklenmektedir.
● Yatırım döneminin sona erdiği tarihte, desteklenmiş olan yatırımlar, yatırımların kapsamına ilişkin hayvan refahı ve çevre koruma konularıyla ilgili olan Avrupa Birliği standartları ile uyum sağlanmalıdır. Faaliyet ve uyumluluk çerçevesi içerisinde kişiye sağlanacak tüm sertifikalar bu standartlar kapsamında hazırlanmakta olup uyumluluk sağlandığı takdirde koşulların yerine getirildiği doğrulanarak sertifikalar ilgili ulusal otoriteler tarafından yayınlanacaktır.
● Bu sağlanan koşullar ve tedbirler kapsamında sıralanan şart ve kriterlerden 30 puanın altında alan başvurular değerlendirilmeye alınmayacaktır.
IPARD Destekleri Nelerdir?
● Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar● Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması ile İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Bulunan Yatırımlar
● Çiftlik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme
● Toprak Örtüsü Yönetimi Ve Toprak Erozyonu Kontrolü
● Yerel Kalkınma Stratejilerinin Uygulanması – LEADER Yaklaşımı
Destekten Yararlanabilecek Maksimum Proje Sayısı ve Destek Tutarı Sınırı
Her bir başvuru sahibi IPARD Programında yer alan tüm tedbir ve alt tedbirler için, IPARD Programı uygulama süresince birden fazla proje teklifi ortaya koyabilir; fakat desteklenecek proje sayısı dördü geçemez. Başvuru sahibi, bir başvuru çağrı döneminde birden fazla proje başvurusu sağlayamaz. Başvuru sahibi en fazla TKDK ile sözleşme imzalanmış dört projeden yararlanma hakkını tek bir alt tedbir dahilinde kullanabileceği gibi, bu dört projesini farklı tedbir-alt tedbirlerde de kullanabilir. Fakat; Başvuru sahibi, yalnızca bir yatırımı sona erdiğinde (nihai ödemeden sonra) IPARD desteğine yeniden başvurabilir. Eğer 4 projede aynı tedbir-alt tedbir kapsamında hazırlanacaksa, bu dört projenin uygun harcamaları toplamı o tedbir için belirlenmiş olan üst sınırı aşamaz. IPARD süresince her bir faydalanıcının Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi ve Geliştirilmesi Tedbiri kapsamında faydalanabileceği toplam maksimum uygun harcama tutarı 400.000 Avro ile sınırlı tutulmuştur.IPARD Destekleri 2022 Hangi İlleri Kapsıyor?
IPARD kapsamında Türkiye’de yalnızca belirlenen şehirlerdeki faaliyetler desteklenmektedir. IPARD desteklerinden faydalanan iller; Afyon, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ankara, Ardahan, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Elâzığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muş, Nevşehir, Ordu, Samsun, Şanlıurfa, Sivas, Tokat, Trabzon, Uşak, Van ve Yozgat olarak sıralanmaktadır.IPARD Kredisi Nedir?
Türkiye’de özel ve devlet olmak üzere birçok banka IPARD kapsamında çiftçi ve işletmelere krediler sunmaktadır. Bu krediler IPARD hibe destekli yatırım kredisi, kırsal kalkınmaya destek kredisi, proje kredisi, vs. olarak sıralanabilmektedir. IPARD Proje Kredisi kapsamında TKDK tarafından seçilen tarımsal ve kırsal kalkınmayı destekleyici projelere banka kredisi ile finansal destek sunulmaktadır. Bu kredi doğrultusunda projelere devlet desteğinden faydalanmak isteyen kişilere hibe ödemeli olarak 12 ay vadeli ya da yatırım amaçlı 60 ay vadeye kadar kullandırılabilen kredi verilmektedir. Bunun yanı sıra bankaların ilgili diğer IPARD kredilerinden de faydalanabilmek için banka şubelerinden bilgi almanız gerekmektedir.IPARD Kredisi Başvuru Şartları Nelerdir?
IPARD projesi kapsamında teşvik almak isteyen bireylerin, bazı şartları yerine getiriyor olması gerekir. Bu şartlar;● 18-65 yaş arasında bulunmak
● Vergi sisteminde kayıtlı bulunmak
● Ziraat alanında akademik yeterliliğe sahip olmak için lise, yüksekokul veya da lisans düzeyinde ziraat eğitimi almış olmak
● Ziraat eğitimi almamış olanlar adına en az 3 yıllık tarım ve hayvancılık işçisi olma zorunluluğu
● Ayrıca ziraat eğitimi almayanlar için veterinerlik diplomasına sahip bulunmak
● Uygun bir iş programı ortaya koyabilmek
● Faaliyetlerin gerçekleştirilecek mülkte en az 5 sene ikamet etmek
● Nihai ödeme yapılan tarihte Ulusal Hayvan Kayıt Sistemi’ne kayıt sağlamak
IPARD Destek Şartları Nelerdir?
IPARD destekleri kapsamında bazı kısıtlama ve şartlara uyulması zorunlu tutulmaktadır. Sağlanacak mali desteğin şekli, kaynağı, uygun harcama tutarı ve taksit sayısı gibi bilgilerin açıklandığı IPARD kılavuzuna göre yatırımlar için belirlenen alt ve üst harcama limitleri süt, et ve yumurta sektörleri için en az 5.000 Euro en fazla 1.000.000 Euro, broyler ve hindi sektörleri için en az 5.000 Euro en fazla 500.000 Euro, kaz sektörü için en az 5.000 Euro en fazla 250.000 Euro olarak belirlenmiştir. Destek oranları olarak destekten faydalanan kişi ve işletmelerin bu sınırlamalara uyması koşuluyla harcama tutarlarının %40 ve %70 oranları arasındaki miktarının kamu katkısından, kalan miktarın ise başvuru sahibinin kendi katkısından oluşması gerektiği belirtilmiştir. Diğer şartların de detaylıca belirtildiği IPARD başvuru çağrı rehberine TKDK resmî sitesinden ulaşabilirsiniz.IPARD 3 Olacak Mı?
IPARD II programından sonra çiftçi ve küçük işletmelerin gözü diğer programa çevrilmişti. Sonunda beklenen yanıt 2021 yılında gelmiş ve IPARD III programına ilişkin haberler yayınlanmıştır. Tarım ve Orman Bakanının duyurduğu bildiriye göre 2021-2027 yılları arasında uygulanması planlanan IPARD III Programı, Avrupa Birliği kapsamındaki Avrupa Komisyonu tarafından alınan karar ile birlikte kabul edilmiştir. Bu doğrultuda 2021 ve 2027 yılları arasında başvuru niteliklerini taşıyan kişiler başvurularının kabulü doğrultusunda IPARD III Programından yararlanabileceklerdir.IPARD Kapsamındaki Desteklerin Niteliği Nedir?
IPARD kapsamında desteklerin ilgili kişi ve kurumlara uygulanması için belirli nitelikler ve koşullar bulunmaktadır. IPARD programı kapsamında sağlanan mali destek ücretsiz olmakla birlikte şartlı ve zorunludur. Diğer bir deyişle, hibe kararı verildikten sonra tüm destekler ücretsiz olarak verilir, yani akdedilen sözleşmelerde tanımlanan hususlara uyulduğu takdirde iade edilmemektedir. Sözleşme hükümlerine aykırılık halinde olası gecikmelerle birlikte ödenen mali destek talep edilecektir.IPARD teşviki almak isteyen bireylerin öncelikle gerekli şartları sağlaması ve uygun başvuru sürecinden geçmesi gerekmektedir. Başvurularını yaptıktan sonra eğer olumlu sonuç olursa istedikleri desteği alabilirler. Bu süreçte hata yapmamak ve olumlu bir uygulama almak için bir danışman desteği alabilirsiniz. Danışman desteği sayesinde başvuru süreci çok daha hızlı ve başarılı olmaktadır.
IPARD Destek Başvuruları Nereye Yapılmaktadır?
IPARD, yani Kırsal Kalkınmayı Destekleme Programına başvurmak için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan programa ilişkin duyuruların yakından takip edilmesi gerekmektedir. Bu işleme göre zamanı geldiğinde söz konusu kurum bir teklif çağrısı yayınlar ve yatırımcılardan proje sunmalarını ister. Başvurular sayılı Tarım Koordinatörlüğüne ve yatırım yapılacak ilde bulunan Kırsal Destekleme Kurumuna başvuru duyurusunda belirtilen tarihler arasında şahsen yapılır. Başvuru formu ekleri, teknik proje ve iş planı ile birlikte başvuru formuna göre doldurularak ilçe koordinasyon ofisine gönderilmelidir.Başvuru sahibi gerçek kişi ise, IPARD hibelerini almaya yetkili kişinin 18 yaşından büyük olması ve 65 yaşından büyük olmaması gerekir. Başvuru sahipleri vergi sistemine kayıtlı olmalıdır. Ayrıca başvuru sahibinin devlete ödenmemiş vergi ve sosyal borcunun bulunmaması gerekmektedir. Sayılı kamu tüzel kişileri ve kamu sektörü payı %25’ten fazla olan tüzel kişiler uygun değildir.
IPARD Ödemeleri Nasıl Yapılmaktadır?
IPARD kapsamındaki ödemelerde izlenen belirli adımlar ve TKDK tarafından belirlenmiş koşullar bulunmaktadır. Buna göre IPARD kapsamındaki ödemeler programdan faydalanacak olan kişi ve grubun sunacağı faturalar ve diğer destekleyici belgeler üzerinden hesaplanmaktadır. Ödemeler, programdan faydalananın ödeme talep paketini sunduğu tarihten itibaren minimum 6 ay içinde beyan edilmiş olan banka hesabına aktarılmaktadır. Faydalanan kişiye ödemeler, nakit olarak elden yapılmamaktadır. Programdan yararlanan kişinin ödeme talebinde bulunması için, yatırımı kapsamında elde edilen harcamalara ilişkin fatura tutarının tamamının, yine prosedürlerinde ve kılavuzda tanımlanan esaslara göre, ÖTP akdi teslim tarihinden önce tedarikçiye ödenmesi gerekir. ÖTP erken teslim edilirse, ÖTP'nin fiili teslim tarihi dikkate alınacaktır. Önlemin sektör/alt sektörü ve yatırımın kısmı tarafından belirlenen ÖTP1 içeriğine göre gerekli tüm belgeler sunulmalıdır.IPARD Projelerinin Kabul Oranları Nasıldır?
IPARD projelerinin kabul oranları büyük oranda değişiklik gösterebilmektedir. Keza belirli niteliklere daha az uyan veya TKDK tarafından koşullanmış kriterleri daha az taşıyan kişilerin projeleri daha arkaya itilerek en uygun olanların seçilmesi amaçlanmaktadır. IPARD tarım kapsamında belirli kriterler ve puanlamalar bulunmaktadır.IPARD projelerinin kabul edilmesi belirlenmiş kriterler üzerindeki puanlamalara ve programdan yararlanacak olan kişinin bu kriter ve puanlamalara ne kadar uyduğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. IPARD projeleri 100 puan üzerinden hazırlanan bir kriter şablonuna göre düzenlenmekte olup programdan faydalananın farklı niteliklerine göre 100 üzerinden bir puan alması sağlanmaktadır. Buna göre ilk kriterde IPARD proje kabulüne ilişkin puanlama başvuru sahibinin mevcut bir işletmeye sahip olup olmamasına bakılmaktadır. Eğer başvuru sahibi mevcut bir işletme üzerinden başvurusunu yapıyorsa IPARD puanlama kriterlerine göre 100 üzerinden 40 puan alarak sistemde puanlaması kaydedilmektedir. Daha sonraki kriterde başvuru sahibinin işletmedeki kişilik kriterleri incelenmektedir. Bir diğer deyişle başvuru sahibinin bir üretici örgütü ya da hâkim ortağı üretici örgütü olan bir tüzel kişilik olup olmadığına bakılmaktadır. Eğer başvuru yapan kişi bir üretici örgütü veya hâkim ortağı üretici örgütü olan bir tüzel kişilik ise IPARD puanlamasına göre 25 puan daha almaya hak kazanmaktadır. Bir diğer kriterde yatırım miktarı incelenmektedir. Buna göre eğer yatırım 500.000 Euro’dan az olacak şekilde yapıldıysa 20 puan daha eklenmektedir. Kalan puanlamada yenilenebilir enerjinin kullanımına göre 10 puan daha eklenebilmektedir. Buna göre eğer yatırım yenilenebilir enerjinin üretilmesini içeriyorsa kalan 15 puanın 10 puanı da bu kriterden eklenmektedir. Son olarak ise kadınların IPARD kapsamında teşvik edilmesi ve işletmeye katılması bağlamında eğer yatırımcı kişi kadın ise 5 puan daha eklenmektedir. Bu şekilde tüm nitelikleri tamamlayan kişiler 100 üzerinden 100 puan almaktadır.
IPARD Örnek Projeleri
IPARD projelerine örnek olarak şunlar verilebilir:● Koyun Yetiştiriciliği Projesine Her şeyi Önceden Planlayarak Girdim.
● Bu Projeyi Tamamladığımda, Köylüler Hazine Bulduğumu Sandılar.
● Van'da İlk Sera İşletmesini Ben Kurdum.
● Deniz Ve Orman Manzaralı Kırsal Turizm Merkezi
● Küçük Üreticilerin Sütünü Değerlendirme Projesi.
● Taşköprü Sarımsağının Kalitesini Tanıtmak.
