Kollektif Şirket Nedir?

Kollektif Şirket

Kollektif şirket dediğimiz kavram, ticari uygulamaları hayata geçirebilmek için 2 ya da daha fazla gerçek kişinin bir araya gelmesi üzerine, ticaret ünvanı bağlamında işletmek amacıyla kurulan bir şirket türüdür. Ayrıca yine bu bağlamda kurulacak şirketlerde kişi, sermaye, sözleşme, ortak amaç vb. birçok unsurun göz ardı edilmemesi gerektiğini unutmamak gerekir.

Kollektif Şirket Nasıl Kurulur

Kollektif şirket kurarken öncelikle Mersis’ten başvuru yapılıp bir talep numarası alınmalı ve daha sonra randevusuz olarak bölge temsilciliğine başvuru yapılmalıdır. Bunun haricinde yapmanız gereken aşamalar şu şekildedir:

Dilekçe:

Yazacağınız dilekçe, bütün kurucular tarafından imzalanmalı ve eğer vekaleten imzalandıysa da vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir. Ayrıca yine dilekçede bağlı olunacak vergi dairesi belirtilmeli ve ek kısmında evrak dökümü içermelidir. Daha sonra şirkete ait bilgilerde ünvanı, sermayesi, merkezi, açılış tarihi ve faaliyetlerinin konusu NACE koduyla açıkça gösterilmelidir. Son olarak da verilen bilgilerin yanlış olması durumunda sorumluluğun dilekçeyi imzalayan kişi ya da kişilere ait olduğu belirtilmelidir. Yazacağınız dilekçeye İstanbul ticaret odası sitesinden ulaşabilirsiniz.

Oda kayıt beyannamesi:

Yine ticaret odasının sitesinden bu belgeye ulaşabilirsiniz. Bu belgenin de doldurulması mecburidir. Ayrıca bu beyanname yetkililer tarafından imzalanmalı ve ortakların resimlerinin de bulunması gerekmektedir.

Kuruluş bildirim formu:

Eğer yabancı ortak veya ikamet adresi yurt dışı olan biri varsa gerekmektedir.
Eğer kollektif şirket serbest bir bölgede kurulacak ise, Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğünden alınan izin yazısının aslı veya noter onaylı bir hali gerekmektedir.
Ayrıca Mersis’ten hazırlanmış ana sözleşme eğer ortaklar tarafından imzalanacak ise, ortakların ilgili birimde hazır bulunmaları gerekmektedir.

Kollektif Şirketlerin Özellikleri

Bu tipteki bir şirketin genel olarak en temel özellikleri aşağıda belirtildiği gibidir:
• Ortak sayısı bir üst sınıra tabi olmamasına rağmen genellikle 3-4 kişi olur.
• Kollektif şirketlerin kurulması ve yönetilmesi diğer şirket türlerine kıyasla çok kolaydır.
• Kollektif şirket tüzel bir kişiliktir denilebilir.
• Şirketin sahip olduğu öz sermayesi, şirketin ortaklarının sermayesi üzerinden karşılanmaktadır. Ancak bu tip şirketlerde kuruluş yasasına göre, kuruluş için gereken minimum sermaye tutarı gibi bir kavram ortada yoktur.
• Şirket ortaklarının sahip oldukları sorumluluklar, kuruluş aşamasında verilmiş olan sermaye ile doğru orantılı bir biçimdedir. Bundan dolayı da daha fazla sermaye koyan kişiye daha fazla sorumluluk düşmektedir.
• Şirkete dair borç ve alacaklarında, ortaklar bütün varlıkları ile sorumlu olular. Kollektif şirketlerin en önemli olan özelliklerinden birisi bu olduğu için genelde aile şirketi olarak da anılmaktadırlar.
• Kollektif şirketlerin kuruluş aşamalarında sözleşme mecburiyeti vardır.
• Yapılan sözleşme detayında, ortakların ismi, sermayesi ve şirket faaliyet alanı gibi bilgilerin verilmesi gerekmektedir. Ayrıca bu sözleşmenin de noter tarafından onaylanması gerekmektedir.
• Şirket ortaklarının şirketi denetlemeye hakları mevcuttur. Ortakların her biri, şirkete dair bütün belge, bilanço ve dokümanları inceleyebilirler.
• Sözleşmede aksi yazmadığı sürece bütün ortaklar şirkette söz sahibi konumdalardır.
• Yıl sonunda ortakların şirket gelirinden elde ettikleri karın oranı sermayeye göre belirlenmektedir.

Kollektif Şirketlerin Unsurları

Genel anlamda kollektif şirketlerin sahip olduğu unsurlar:
• Kişi unsuru,
• Sözleşme unsuru,
• Sermaye unsuru,
• Ortak amaç unsuru,
• Eşit haklarda birleşme unsuru,
• İşbirliği yapma isteği unsuru

Olmak üzere altı farklı unsuru bulunmaktadır.

Kollektif Şirket Kurulma Şartları

Kollektif şirket kurulurken ilk olarak bir ticaret ünvanı seçilmesi gerekmektedir. Bu seçilmiş olan ünvanın da bir notere gidilerek tasdik edilmesi gerekmektedir. Ardından noter işlemleri tamamlandıktan sonra imza beyannamelerinin 15 gün içerisinde, şirketlerinin faaliyet göstereceği bölgedeki ticaret sicil memurluğuna götürülmesi ve orada da tescil ettirilmesi gerekir. Daha sonra bölgede bulunan ticaret odası ve sanayi odasına da kaydının yapılması gerekmektedir. Ayrıyeten kollektif şirket kuruluş şartlarında, şirket kurulduktan sonra Ticaret Sicili Gazetesine ilan verilmesi gerekmektedir. Bütün bunların yanı sıra vergi dairesi ve sgk kayıtlarının da yapılması şartı da vardır.

Kollektif Şirket Olumlu Yanları

Kollektif şirketin avantajlarından madde madde bahsedecek olursak:
• Kollektif şirketin en büyük avantajı aslında kuruluş aşamasındaki işlemlerin rahatlığıdır diyebiliriz. Kolay kurulan bir şirket olması kuruculara büyük rahatlık sağlar.
• Kollektif şirketlerde bir tüzel kişilik yoktur, bundan dolayı şirketin kapatılması açılmasının olduğu gibi kolaydır.
• Bu şirket türünde sermaye belirlidir. Farklı türlerde olduğu gibi bir minimum sermaye düzeyine sahip olmaması, kuruluş masraflarını azaltma konusunda işe yaramaktadır.
• Diğer ortakların da denetime dair çalışmalar yürütebilmesi kollektif şirketlerin bir diğer avantajıdır diyebiliriz.

Kollektif Şirket İş Modelleri

Kollektif şirket iş modeline dayanan 3 tür işletme bulunmaktadır, bunlar:
• Ticaret birlikleri
• Bayilikler
• Kooperatifler
Olmak üzere 3 tanedir. Bunları detaylandıracak olursak:

Ticaret Birlikleri:

Genellikle üyelerin tek bir ses olarak hareket ettiği ve kâr amacı gütmedikleri bir işletme türüdür. Finansmanını üyelerin abonelikleri üzerinden yaparlar.

Kooperatifler:

Bu işletme tipinde, bu girişimde bulunanlar işin ortaklarıdır. Bu ortaklar çalışanlar ve bazen müşteriler bile olabilir. Bu türde işletmelerde tüm üyeler söz sahibi olur, yani demokratik olarak hareket ederler. Günümüzdeki en popüler türlerden birisidir.

Bayilikler:

Bu türdeki işletmelerde, işletme sahibi veya yönetimindeki kişiler, Franchise veren şirkete hizmetleri veya ürünleri karşılığında ücret öderler. Küçük işletme sahipleri genellikle halihazırda üne sahip olan markaları pazarlayarak işletmelerini işletmek için bu modeli uygularlar.

Kollektif Şirket Komandit Şirket Farkı

Kollektif şirketlerin ve komandit şirketlerin farkını daha iyi anlatabilmek adına, bu iki şirketin ne olduklarını özetleyelim, bu sayede farkını da anlayabiliriz:

Kollektif Şirket:

Kollektif şirketler, ticari bir işletmeyi/şirketi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla gerçek kişiler tarafından kurulur. Bu modelde ortaklarından hiçbirinin sorumluluğu şirket alacaklılarına karşı sınırlanmamıştır. Minimum 2 maksimum sınırı olmamakla birlikte genellikle 4-5 kişi tarafından oluşturulurlar.

Komandit Şirket:

Tıpkı kollektif şirketler gibi, komandit şirketler de ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulurlar, ancak komandit şirketler, alacaklılarına karşı ortaklarından bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veyahut ortakların sorumluluğu belirli bir sermaye sınırı konularak sınırlandırılmıştır. Sorumluluğu sınırlı olmayan ortaklar komandite, sınırlı olanlar ise komanditer olurlar. Ve ayrıca komandite ortakların gerçek kişi olma zorunlulukları bulunmaktadır. Kişi eğer tüzel kişiyse ancak komanditer olabilir.