Ortak Patent

Patent Nedir?

Patent, teknik bir buluşu koruyan bir unvandır. Geçerli bir patente sahip olunan ülkelerde, söz konusu buluşun kimin üretebileceğini, satabileceğini veya ithal edebileceğini patent sahibi belirler. Ayrıca patent sahibinin patenti satma veya lisanslama seçeneği de vardır. Devlet buluş sahibine bir patent vererek, patentin verildiği tarihten itibaren en fazla 20 yıl süreyle, başkalarının buluşunuzu yapmasını, kullanmasını veya satmasını engelleme hakkı verir.

Bir patent başvurusunda bulunulduğunda, başkalarının teknoloji ve bilgideki gelişmelerden yararlanabilmesi için buluşun tam bir tanımını sağlamak gerekir. Patentler, insanların gelişmiş bilgileri paylaşmalarının bir yoludur. Her patent belgesi, bir teknolojinin yeni bir yönünü açık ve kesin terimlerle açıklar ve herkes tarafından erişilebilir olur. Bu, onu işletmeler, araştırmacılar, akademisyenler ve alanlarındaki ilerlemelere ayak uydurması gereken diğerleri için önemli bir kaynak haline getirir.

İnsanlar daha sonra buluşunuzu görebilir, ancak patentiniz yürürlükte olduğu sürece sizin izniniz olmadan buluşunuzu yapamaz, kullanamaz veya satamazlar.

Patent koruması sona erdiğinde buluş kamu malı olur ve serbestçe kullanılabilir. Patent, buluşu, yazarının (veya lehtarlarının) izni olmaksızın çoğaltılmasına ve kullanılmasına karşı korur. Bir patentin geçerliliği aslında zamanla sınırlı olsa bile, yenilikçi şirketlerin ilerlemelerini koruyarak desteklenmesini mümkün kılar.

Patent buluşu halka açık hale getirir. Patent tarafından kişiye verilen münhasır kullanım hakkı karşılığında, teknikte uzman bir kişinin nasıl çalıştığını anlaması ve tekniği geliştirmesi için buluşunun altında yatan teknik fikirleri açıklaması gerekir. Böylece hem patent sahibi hem de şirket kazançlı çıkar.

Bir buluşu uluslararası düzeyde korumak için, tescil ettirmek mümkündür. Elbette buluşun korunması istenen ülke sayısı arttıkça finansal maliyet de artmaktadır.

Bir buluşun patentlenebilmesi için, gerçek veya tüzel kişi tarafından dosyalanması ve aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekir:
Buluşun özgün ve yeni olması, başka bir deyişle benzeri hiçbir ürünün daha önce piyasaya sürülmemiş veya kamuoyu tarafından bilinmemiş olması gerekir. Buluşun orijinal ve yaratıcı olması, ayrıca teknik alanda uzman bir kişi için bile, tekniğin bilinen durumundan bariz bir şekilde farklı olması gerekir. Bu nedenle benzersiz bir teknik sürece dayanmalıdır.

Ortak Patent Nedir?

Patent; patent sahibine buluşu üzerinde ekonomik haklarla yararlanma imkânı sağlar ve bu buluştan başkalarının faydalanmasını engelleme hakkı verir. Patentler, belirli bir süreç içerisinde kullanıma dâhil olan hukuki bir belgedir.

Patent ortak sahipliği, iki ya da daha fazla kişiye ait olan ve patent yasasıyla korunan bir mülkiyet parçasını temsil eder. Bu mülkiyete dâhil olan kişiler, bireyler veya şirketlerden oluşur. Ortak patent, ortağın kısıtlama teşkil edebilecek bazı durumları kullanma ve başkasına devretme haklarına sahip olduğunu kabul etmek demektir.

Ortak patent almak için belirli şartlara uyulması gerekir. Aşağıda bu şartlardan bazıları belirtilmiştir.
• Buluşun oluşmasına veya uygulamaya indirgenmesine önemli bir şekilde katkıda bulunmak.
• Talep edilen buluşa, kalite açısından önemsiz olmayan bir katkı yapmak
• Buluşa sadece iyi bilinen kavramları ve/veya teknolojinin mevcut durumunu açıklamaktan fazlasını yapabilecek kadar hâkim olmak.

Ortak Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?

Birden fazla kişi patentli bir çalışmanın geliştirilmesi veya oluşturulmasında emek sarf ettiğinde, bu çalışmanın sahipliğini ortak bir patentle paylaşabilirler. Bu paylaşma için Ortak Patent Başvurusunda emek sarf efen her kişinin bilgileri yazılmalıdır.

Bir patent başvurusunda bulunmak için iyi nedenler mevcuttur, ancak asıl olan, icadınızın kullanılması üzerindeki tekelinizde yatmaktadır. Bu nedenle patent, beklenen gücü ve güvenliği sağlar. Faaliyet alanınıza bağlı olarak, patent sahibi olmak rakiplerinizle rekabette önemli bir avantaj sağlar. Patentin temel amacı, herhangi bir sahtecilik durumuna karşı mücadele etmektir.

Ortak Patent Kaç Kişiyle Alınır?

Patent başvurusu sayesinde ilk kişiye eklenecek fikir, ekonomik destek ve diğer süreçlerde ortak bir iş birliğine sahip olunabilir. Başvuruda herhangi bir kişi sınırı bulunmamaktadır. Resmi Kuruma yapılan başvuruda buluş üzerinde gruptaki herkese eşit yetki verebilmesi için tüm isimlerin bulunması gereklidir.

Ortak Patent Başvurusunda Bireylerin Hakları Nelerdir?

Patente konu olabilecek buluşlar bir grup çalışmasının ürünü olarak ortaya çıktığında, ortak faaliyet gösteren kişiler bu buluş üzerinde ortak hak sahibi olurlar. Patent hakkındaki düzenlemelerin yer aldığı Sınai Mülkiyet Kanunu incelendiğinde; buluş için patent isteme hakkı, buluşun meydana gelmesinde emeği geçen kişilerin tamamına aittir. Ancak buluşu meydana getiren kişilerin aralarında yapacakları bir anlaşmayla tek kişinin patent başvurusunu talep etmesini kararlaştırabilirler. Bu durumda yapılacak bir anlaşma sayesinde işlemlerin tek kişi üzerinden yürütülmesi ve dolayısıyla daha hızlı olması mümkün olacaktır. İleri zamanlarda doğabilecek bir anlaşmazlık durumunda ise anlaşmanın yazılı bir şekilde yapılması ispatı kolaylaştıracaktır.

Patent başvurusu yaparken ve patent sahibi olunduktan sonra, kişilerin hak sahipliğiyle ilgili istedikleri gibi düzenleyebilecekleri bir anlaşma yapılması da mümkündür. Eğer buluşu yapan kişiler aralarında bu tarz bir anlaşma yapmamışlarsa, Medeni Kanunda yer alan paylı mülkiyetle ilgili kararlar uygulanır. Paylı mülkiyet dediğimiz kavram, birden fazla kişinin, aynı mal üzerinde payları oranında hak sahibi olması olarak özetlenebilir.

Bahsettiğimiz bu hükümlere göre, pay sahibi kişiler (buluşu meydana getirenler), patenti alınacak ürünü, diğerlerinin haklarına zarar vermeyecek şekilde kullanabilir ve özgürce yararlanabilir. Bu ürüne ilişkin olan harcamalar gibi sorumluluklar da bu pay sahibi kişiler tarafından payları oranında karşılanacaktır. Patent başvurusu için yapılacak masraflar da bu harcamalara örnektir.

Sınai Mülkiyet Kanunu’nun ilerleyen maddelerinde, buluş sahiplerinin diğer buluş sahiplerinden bağımsız olarak yapabilecekleri işlemleri görmek mümkündür. Bu maddelere göre her ortak, kendisine düşen pay üzerinden dilediği gibi tasarrufta bulunabilir, diğer buluş sahiplerine haber verme şartıyla buluşu kullanabilir, patentin korunması için gerekli önlemleri alabilir ve patent üzerindeki herhangi bir haksızlık durumunda üçüncü kişilere dava açabilir.

Ortak patent için gerekli olan konulardan biri de, ortaklardan birinin bu ortaklığı ihlal edecek davranışlarda bulunması durumudur. Bu gibi durumlara ortaklardan birinin diğerlerinden izinsiz olarak bu ürünü yayınlayıp çoğaltması örnek olarak verilebilir. Dolayısıyla, patentin izinsiz kullanımını önlemeye ilişkin ortaklardan birine dava açılabilir, hatta bu kişinin yine mahkeme kararıyla bu ortaklıktan çıkarılması da mümkün olabilir. Bir kişinin ortaklıktan çıkarılması durumunda, buluş üzerindeki hak sahipliği de sona ermiş olur.

Ortak Patent Başvurusu Sözleşmesi Feshi Nasıl Yapılır?

Ortak patent başvurusu sözleşmesi, sözleşmenin imza altına alındığı tarihte yürürlüğe girer ve söz konusu patentten kaynaklanan fikri ve sınai mülkiyet haklarının kanunlarda belirtildiği şekilde ortadan kalkacağı tarihe kadar devam edecek ve her durumda patente konu olan buluşun kamuya mal olmasıyla sona erecektir.

Taraflardan birinin sözleşmede belirtilen haklarından yazılı feragat etmesi veya sözleşmeye konu olan patent başvurusunun başvuru yapılan ülkelerin hiç birisinde sonuç olarak tescil edilememesi veya tescil sonrasında bile patentin hükümsüz kalması gibi durumlardan herhangi birinin yaşanması durumunda taraflarca tutanak tutularak sözleşme sona erecektir.

‘’Madde 11 Gizlilik ile Madde 4,5, kapsamlarında ortaya çıkmış Fikri ve Sınai Haklar hükümleri sözleşmenin herhangi bir nedenle feshinden, geçerlilik süresinin sona ermesinden veya herhangi bir şekilde sona ermesinden sonra da geçerli olacaktır.’’

Ortak patent başvurusunda taraflardan herhangi biri tarafından, herhangi bir zaman diliminde sözleşmeden kaynaklanan hak ve yükümlüklerin tamamen öteki tarafa hiçbir bedel olmadan devir edilmesi şartı göz önünde bulundurularak bu sözleşme feshedilebilir.

Taraflardan birinin bu sözleşmeye aykırı davranması durumunda, diğer tarafın bu aykırılığın giderilmesi için noter kanalı ile göndereceği yazılı bildirimden itibaren otuz gün içerisinde aykırılık giderilmezse sözleşme aykırı davranışta bulunmayan tarafın yazılı bildirimde bulunmasıyla hemen sona erdirilebilir. Bu durum, sona erdiren tarafın aykırı davranışta bulunan tarafa karşı ileri sürebileceği haklarından vazgeçtiği anlamına gelmemektedir.