Savunma Sanayi Sektörüne Yönelik Yatırım Teşvikleri ve Genel Destekler
#nt-2 { color: #00456f; width: 100%; } #nt-2-r1 { border-top: solid #00456f 2px ; } #nt-2-r { border-top: solid #00456f 2px ; } #nt-2-r-final { border-top: solid #00456f 2px ; border-bottom: solid #00456f 2px ; } #nt-2-td { padding: 5px; text-align: center; font-size: 18px; border-right: solid #00456f 2px ; } #nt-2-tdr { padding: 5px; text-align: center; font-size: 18px; border-right: none; } @media only screen and (max-width: 768px) { #nt-2-cont { overflow-x: scroll; } }
Savunma Sanayi Sektörü Nedir?
Savunma sanayi sektörü veya silah endüstrisi olarak da adlandırabileceğimiz sektör, silah ve askerî teknolojinin üretiminden satışına kadar tüm süreçlerden sorumludur. Savunma sanayi (silah endüstrisi), teçhizat, askerî malzeme ve tesislerin araştırma ve geliştirme, mühendislik, üretim ve servis hizmetlerinde yer alan ticari bir endüstriden oluşmaktadır.Savunma Sanayi Sektörünün Türkiye ve Dünyadaki Durumu
Türk savunma sanayisi kara, deniz ve hava ortamlarında çalışabilen yüksek teknolojili ürünler ortaya çıkarmak amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. Çoğu çalışma devlet destekli yürütülmekle beraber Savunma Sanayisinde yer alan büyük gibi firmaların da ürün ortaya çıkarmasıyla birlikte özel sektör de bu alanda pay almaya başlamış ve günümüze çalışmalarına devam etmektedir.Türk silah sanayisinin durumu her geçen artmaktadır. 2000’li yılların başından günümüze kadar neredeyse 12 katına çıkan sektör bütçesi, 2002 yılının başında 5,5 milyar dolar iken 2020 yılının sonunda 60 milyar dolara ulaşmıştır. Stokholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI) tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye, dünyanın en büyük 14. savunma silahları ihracatçısı konumundadır.
Dünya Savunma Sanayii sektöründe hızla gelişmeye devam ederken ABD sektördeki liderliğini korumaktadır. “Defence News Top 100 Listesi”nde yer alan sıralamada dünya genelindeki firmalar şu şekilde sıralanmıştır;
Sıralama | Şirket | Ülke |
1 | Lockheed Martin 1 | ABD |
2 | Boeing | ABD |
3 | General Dynamics 2 | ABD |
4 | Northrop Grumman | ABD |
5 | Raytheon Company 1 3 | ABD |
6 | Aviation Industry Corporation of China | Çin |
7 | BAE Systems 1 | ABD |
8 | China North Industries Group Corporation Limited | Çin |
9 | L3Harris Technologies 4 | ABD |
10 | United Technologies Corp. 1 3 | ABD |
11 | China Aerospace Science and Industry Corporation | Çin |
12 | Airbus 5 | Fransa/ Hollanda |
13 | Leonardo | İtalya |
14 | China Shipbuilding Industry Corporation 6 | Çin |
15 | China Electronics Technology Group | Çin |
Listedeki sıralamaya bakıldığında ABD’nin liderliğinin ardından Çin’in sektörün önde gelen ikinci firması olduğunu görülmektedir.
Savunma Sanayi Sektörünün Önde Gelen Firmaları
Sektör Sıra No: | Kuruluşlar |
1 | ASELSAN |
2 | TUSAŞ. |
3 | ROKETSAN |
4 | OTOKAR |
5 | MKE |
6 | HAVELSAN |
7 | BMC |
8 | TEI |
9 | FNSS |
10 | ALP HAVACILIK |
11 | Sedef Gemi İnşaat |
12 | Tümosan |
1. Savunma Sanayi Sektörüne Yönelik Genel Destekler Nelerdir?
Savunma Sanayi sektörüne yönelik KOSGEB, TÜBİTAK ve Ticaret Bakanlığı’nın sağladığı çeşitli destekler bulunmaktadır. Savunma Sanayi sektörüne yönelik sağlanan destekler hem proje bazlı hem de genel destekler olarak ikiye ayrılmaktadır. Savunma Sanayi sektörüne yönelik sağlanan desteklere detaylarıyla aşağıda yer verilmiştir.TÜBİTAK Proje Bazlı Destekleri
A) TÜBİTAK 1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı 1501-Sanayi Ar-Ge Destek Programı kapsamında, yenilik tanımı çerçevesinde; yeni bir ürün üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi konularında yürütülen Ar-Ge nitelikli projeler desteklenmektedir. Programın destek oranı % 75 olarak uygulanır.Desteklenen Giderler | Destek Süresi |
Personel Giderleri | 75% |
Seyahat (Yalnızca Ulaşım) Giderleri | |
Alet, Teçhizat, Yazılım ve Yayın Alım Giderleri | |
AR-GE Hizmet Giderleri | |
Yurt içi ve Yurt Dışı Danışmanlık Giderleri | |
Malzeme ve Sarf Giderleri |
*Bütçe sınırı bulunmamaktadır.
*5 Milyon üstü yatırımlarda fizibilite istenmektedir.
A) TÜBİTAK - 1507 -Kobi Ar-Ge Başlangıç Destek Programı Çağrısı
1501 Sanayi Ar-Ge Destek Programı kapsamında sağlanan destekler, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler’in (KOBİ) proje esaslı araştırmaları - teknoloji geliştirme çalışmaları ve yenilikçilik faaliyetlerinin desteklenmesini amaçlamaktadır.
Desteklenen Giderler | Destek Süresi |
Personel Giderleri | 75% |
Seyahat (Yalnızca Ulaşım) Giderleri | |
Alet, Teçhizat, Yazılım ve Yayın Alım Giderleri | |
AR-GE Hizmet Giderleri | |
Yurt içi ve Yurt Dışı Danışmanlık Giderleri | |
Malzeme ve Sarf Giderleri |
*1.200.000 TL ye kadar olan projeler için geçerlidir.
KOSGEB Proje Bazlı Destekleri
A) KOSGEB Teknoyatırım programıhttps://odsdanismanlik.com/tr/kosgeb-kobi-teknoyatirim-destek-programi/
B) KOSGEB Yurt Dışı Pazar Programı
https://odsdanismanlik.com/tr/kosgeb-yurt-disi-pazar-destek-programi/
C) KOSGEB AR-GE Ür-Ge Programı
https://odsdanismanlik.com/tr/kosgeb-arge-urge-ve-inovasyon-destek-programi/
KOSGEB Genel Destekleri
İŞLETME GELİŞTİRME DESTEK PROGRAMI DESTEKLERİ | DESTEK ÜST LİMİTİ (TL) | DESTEK ORANI |
1- Yurt İçi Fuar Desteği | 100.000 | 60% |
2- Yurt Dışı İş Gezisi Desteği* | 90.000 | |
3- Nitelikli Eleman İstihdam Desteği** | 50.000 | |
75.000 | ||
4- Tasarım Desteği | 75.000 | |
5- Sınai Mülkiyet Hakları Desteği*** | 100.000 | |
6- Belgelendirme Desteği**** | 300.000 | |
7- Test ve Analiz Desteği***** | 300.000 | |
8- Enerji Verimliliği Elektrik Motorları Değişimi Desteği****** | 80.000 | |
9- Bağımsız Değerlendirme Desteği | 20.000 | |
10- Model Fabrika Desteği | 100.000 | |
11- Teknik Danışmanlık Desteği******* | 40.000 | |
50.000 |
Detaylı bilgi için; https://odsdanismanlik.com/tr/hibe-ve-destek-yonetimi-danismanligi/
Ticaret Bakanlığı Proje Bazlı Destekleri
A) Küresel Tedarik Zinciri ProjesiDestek Tutarı: 15.000.000 TL
Destek Oranı: %50
Destek Süresi: 2 Yıl
Küresel Tedarik Zinciri Desteği Projesinin Uygulanabileceği Sektörler;
• Maden ve Metal
• Kimya ürünleri
• Otomotiv
• Makine
• Uzay / Havacılık
• Elektrik / Elektronik
Diğer sektörler de şartları taşımaları durumunda değerlendirmeye alınabilir.
Desteklenecek Kalemler:
• Makine, ekipman donanım
• Yazılım alımı
• Eğitim, danışmanlık
• Sertifikasyon, test analiz ve ürün doğrulama harcamaları
Detaylı bilgi için; https://odsdanismanlik.com/tr/ticaret-bakanligi-kuresel-tedarik-zinciri-programi/
B)Tasarım Ürün geliştirme Projesi Destek Tutarı: 5.000.000 TL
Destek Oranı: %50
Destek Süresi: 3 Yıl
Tasarım ürün geliştirme Desteği Projesinin Uygulanabileceği Sektörler;
• Tasarımcı şirketler
• Tasarım ofisleri
• İş birliği kuruluşları
• Ticari ve Sınai faaliyette bulunan firmalar
Desteklenecek Kalemler:
• Alet, Teçhizat, malzeme ve yazılım
• İnternet sitesi üyeliği
• Personel alımı (tasarımcı, modelist, mühendis)
Detaylı bilgi için; https://odsdanismanlik.com/tr/tc-ticaret-bakanligi-tasarim-ve-urun-gelistirme-programi/
Ticaret Bakanlığı Genel Destekleri
• Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesi -4.000.000 TL (%50)• Yurtdışı Pazar Araştırması Desteği-Seyahat başına 100.000 TL
• Yurtiçi ve Yurtdışı Fuar Katılımının Desteklenmesi (üst limit dahilinde)
• Yurtdışı Tanıtım Desteği 4.000.000 TL %50
• Yurtdışı Marka Tescil Alım Desteği 750.000 TL (%50)
• Yurtdışı Birim Desteği 2.000.000 TL (%50)
• Pazara giriş projesi hazırlama Desteği 200.000 TL (%50)
• Yurt Dışı Şirket Ve Yurt Dışında Yerleşik Şirkete Ait Marka Alım Desteği 3.000.000 TL %50
Detaylı bilgi için; https://odsdanismanlik.com/tr/hibe-ve-destek-yonetimi-danismanligi/
2.Savunma Sanayi Sektörüne Yönelik Yatırım Teşvikleri
Savunma Sanayi Sektörüne Yönelik Bölgesel Teşvik Destek Unsurları ve OranlarıÖncellikli Destek Unsurları | 5.Bölge | 6.Bölge | |
KDV İstisnası %18 | VAR | VAR | |
Gümrük Vergisi Muafiyeti %2 | VAR | VAR | |
Vergi İndirimi | Vergi İndirim Oranı | %80 | %90 |
Yatırıma Katkı Oranı | %40 | %50 | |
Yatırım dönemi vergi indirimi | %50 | %80 | |
İşletme dönemi vergi indirimi | %50 | %20 | |
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği | Uygulama Süresi | 7 Yıl | 10 Yıl |
Destek Tutarının Azami Miktarı (Destek Tutarının Sabit Yatırım Tutarına Oranı) | %35 | %50 | |
Yatırım Yeri Tahsisi | VAR | VAR | |
Faiz Desteği | İç Kredi | 5 Puan | 7 Puan |
Döviz / Dövize Endeksli Kredi | 2 Puan | 2 Puan | |
Azami Destek Tutarı (Milyon TL) | 1.4 Milyon | 1.8 Milyon | |
Sigorta Primi Desteği | YOK | 10 Yıl | |
Gelir Vergisi Stopajı Desteği | YOK | VAR | |
İnşaat-Yapı Harçları Muafiyeti | VAR | VAR | |
Emlak Vergisi Muafiyeti | VAR | VAR | |
Damga Vergisi Muafiyeti | VAR | VAR |
* Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar
*Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.
*Test merkezleri, rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar).
*Savunma alanındaki yatırımlar;
Savunma Sanayii Müsteşarlığı onayıyla yürütülecek yatırım projeleri, Elektronik Harp, Algılama Teknolojileri, Silah Mühimmat, Yarı İletken Üretimi ve Tasarımı, Kompozit Teknolojileri, Malzeme Teknolojileri, Siber Güvenlik, Yapay Zeka, Elektronik/Aviyonik, Robotik/Otonom Sistemler, KBRN alanları veya Ankara Uzay ve Havacılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nde yapılacak tesis inşaatlarına ek olarak savunma sanayiine yönelik test merkezleri, rüzgar tünelleri ve bu mahiyetteki yatırımlarda öncelikli yatırım teşvik belgesi avantajlarından faydalanılabilmektedir.
* 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmıştır. Bu yatırımlara, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekler sağlanmaktadır.
Savunma Sanayi Sektörüne Yönelik Minimum Yatırım Tutarları Ne Kadardır?
o 1. ve 2. bölgelerde 3 milyon TL,o 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde 1.500.000 TL’dir.
1. Bölge | 2. Bölge | 3. Bölge | 4. Bölge | 5. Bölge | 6. Bölge |
Ankara | Aydın | Adana | Afyonkarahisar | Bayburt | Adıyaman |
Antalya | Balıkesir | Burdur | Aksaray | Çankırı | Ağrı |
Bursa | Bilecik | Düzce | Amasya | Erzurum | Ardahan |
Eskişehir | Bolu | Gaziantep | Artvin | Giresun | Batman |
İstanbul | Çanakkale | Karaman | Bartın | Gümüşhane | Bingöl |
İzmir | Denizli | Kırıkkale | Çorum | Kahramanmaraş | Bitlis |
Kocaeli | Edirne | Kütahya | Elâzığ | Kilis | Diyarbakır |
Muğla | Isparta | Mersin | Erzincan | Niğde | Hakkâri |
Tekirdağ | Karabük | Samsun | Hatay | Ordu | Iğdır |
Kayseri | Trabzon | Kastamonu | Osmaniye | Kars | |
Kırklareli | Rize | Kırşehir | Sinop | Mardin | |
Konya | Uşak | Malatya | Tokat | Muş | |
Manisa | Zonguldak | Nevşehir | Tunceli | Siirt | |
Sakarya | Sivas | Yozgat | Şanlıurfa | ||
Yalova | Şırnak | ||||
Van | |||||
9 İL | 15 İL | 13 İL | 14 İL | 14 İL | 16 İL |