Ölçek Ekonomisi

Ölçek Ekonomisi Nedir?

Ekonominin her geçen gün gelişmesi ve yeni kavramların oluşmasıyla birlikte “Ölçek Ekonomisi” kavramı da ortaya çıkmıştır. Ölçek Ekonomisi kavramı da en basit anlamıyla üretimin arttığı sırada maliyetin düşmesi demektir. Üretim artarken maliyetin düşmesi, üretim yapan fabrika ve işletmeler için olumlu bir durumdur çünkü bu durum sayesinde üreticinin karı artar ve karşılıklı fayda sağlanabilir.

Ölçek Ekonomisi, işletmenin sektördeki talebin büyük çoğunluğunu karşılayabilmesi ile oluşur ve işletme ne kadar büyükse maliyetten tasarruf da o kadar çok olur. Üretimdeki artışın maliyeti düşürmesi, üretimin daha verimli hale gelmesine sebep olur ve bu sayede işletmeler Ölçek Ekonomisi elde ederler. Bunun sebebi ise çok sayıda ürünün maliyete dahil olmasıdır.

Ölçek Ekonomisi kavramının sektöre birçok faydası vardır. Bu olumlu yönler aşağıda verilmiştir:
● Üretimin Artması: Ölçek Ekonomisinin temel prensibi, üretimi artırarak üretim maliyetini düşürmektir. Bu bağlamda, bu kavramın üretimin artmasına olumlu etkileri vardır.
● Üretim Maliyetinin Azalması: Ölçek Ekonomisi ile üretim miktarı artar ve bu durum maliyetlerin düşmesini sağlar.
● Rekabet Gücünün Artması: Ölçek Ekonomisi ile maliyetlerin düşmesi sektörde işletmeler arası rekabeti ortaya çıkarır. Bu durum da işletmelere kar etmeleri konusunda yardımcı olur.
● Daha Uygun Fiyatlı Satış: Maliyetlerin düşmesi, ürün veya hizmetlerin daha uygun fiyatlara satılmasını sağlar.
● Pazar Payının Artması: Ürünlerin veya hizmetlerin daha uygun fiyatlara satılması ise pazar payının artmasına olanak sağlar.

Ölçek Ekonomisi kavramının daha iyi anlaşılabilmesi için bu kavramın kullanıldığı bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
● Otomobil üretimi,
● Elektronik ürünlerin üretimi,
● Gıda ürünlerinin üretimi,
● Özel televizyon kanalları yayınları.

Ölçek Ekonomisi Türleri Nelerdir?

Ölçek Ekonomisinin uluslararası ticarette büyük öneme sahip 2 çeşiti vardır. Bu türler aşağıda verilmiştir:
● İçsel Ölçek Ekonomisi: Bir şirketin sahip olduğu ölçeğin şirket içerisindeki faktörlere bağlı olarak maliyetlerin artması veya azalması durumunda oluşan durum “İçsel Ölçek Ekonomisi” olarak adlandırılmaktadır. İçsel Ölçek Ekonomisini ortaya çıkaran değişimlere işçilerin ve yönetimin uzmanlaşması ve sermaye verimliliğinin yükselmesi gibi durumlar örnek gösterilebilir.
● Dışsal Ölçek Ekonomisi: Şirketin bulunduğu endüstride meydana gelen gelişmeler ve değişimler dolayısıyla maliyetlerin artması veya azalması durumunda “Dışsal Ölçek Ekonomisi” kavramı kullanılmaktadır. Endüstriyel değişimlere sebebiyet veren durumlara endüstriye olan talebin artması, teknolojinin gelişmesi ve teknolojide değişimler yaşanması gibi durumlar örnek olarak verilebilir.

Ölçek Ekonomisi Nasıl Hesaplanır?

Ölçek Ekonomisinde daha büyük olan ekonomiler daha üstündür bu bağlamda bir üretici ne kadar çok üretim yaparsa maliyeti de o kadar düşer. Şirketler maliyet düşürmek için üretim hacimlerini genişletmeye çalışırlar.

Ölçek Ekonomisi hesaplanmasının daha iyi anlaşılması için aşağıda verilen örnek incelenmelidir:
1.000 adet 400 TL-Birim Maliyet: 0,40 TL
2.000 adet 500 TL-Birim Maliyet: 0,25 TL
3.000 adet 600 TL-Birim Maliyet: 0,20 TL

Yukarıdaki örnekten de anlaşılacağı üzere üretim oranı arttıkça birim maliyet düşecektir.

Ölçek Ekonomisi Nasıl Oluşur?

Ölçek Ekonomisi kısaca, üretimin artıp maliyetin düşmesi ile oluşur. Maliyeti düşürme hedefi ise Ölçek Ekonomisinde çıktı oranlarını arttırmak sureti ile sağlanabilir. Örneğin, üretim kısmında bütün girdiler arttıysa, çıktıların düzeyine göre 3 farklı durum meydana gelebilir. Bu durumlar aşağıda verilmiştir:
● Ölçeğe Göre Artış Gösteren Getiri: Girdilerde olan artışın çıktılar üzerinde daha çok yükseliş oluşturması durumudur.
● Ölçeğe Göre Sabit Olan Getiri: Çıktıların girdiler ile aynı oranda artış göstermesi durumunda oluşur. Bu durumda birim maliyet değişmez ve sabit kalır.
● Ölçeğe Göre Azalan Getiri: Girdilerde meydana gelen yükseliş, çıktılardaki yükselişten daha fazla olması durumunda oluşmaktadır.

Ölçek Ekonomisi Neden İyidir?

Ölçek Ekonomisi üretim hareketlerini arttırarak maliyetteki birim ücreti düşürmeyi hedefleyen bir ekonomi terimidir. Bu yazıda da birçok kez bahsedildiği gibi Ölçek Ekonomisi ile ürünlerin ve hizmetlerin üretimi arttırılır, maliyetleri düşürülür ve bu da üretimi fazla olan ekonomiyi daha üstün hale getirir. Bu durumun sektörde işletmeler açısından birçok faydası vardır. Ölçek Ekonomisinin en büyük katkısı verimliliğin artmasıdır. Verimliliği artan şirketler sektörde çok daha başarılı olabilmektedir. Aynı zamanda üretimin artması maliyeti düşürdüğünden çok daha uygun fiyatlı ürünler pazarlarda yerini alır. Yüksek verimlilikle üretilen ürünlerin uygun fiyatlara satılması üretici şirketler için çok büyük önem taşımaktadır.

Ek olarak, Ölçek Ekonomisi ile sektördeki şirketler arasında rekabet meydana gelir ve bu rekabet neticesinde birçok üretici firma sektöre katkı sağlar. Bu sebeplerden dolayı Ölçek Ekonomisi iyi ve faydalı bir harekettir.