Gelir Tablosu

 

Gelir Tablosu

Gelir Tablosu Nedir?

Gelir tablosu dediğimiz kavram, şirketlerin spesifik bir dönem içerisinde elde etmiş olduğu bütün gelirler ile, yine aynı dönem içerisinde üstlenmiş olduğu giderler ve maliyetlerle, bunların sonucunda da şirketin elde etmiş olduğu, dönem net kârıyla net zararını göstermeye yarayan bir tablodur. Bahsedilen dönem aralığı için bir faaliyet sonucu ortaya koyma işlevine sahiptir.

Gelir Tablosu Nasıl Hazırlanır?

Gelir tablosu, mali alanda hazırlanan tabloların ilkelerine uyacak bir biçimde hazırlanmaktadır. Her türdeki işletmelerin, kıyaslama yapıldığı zamanlarda kendilerine kolaylık sağlamaya yönelik olacak ve de aynı zamanda anlamlı da olacak bir biçimde gelir tablosunu düzenlemesi zorunludur. Devamlılık göstermekte olan ve de göstermemekte olan gelir ve giderler yani detaylıca:
• olağan gelirler ve kârlar
• olağan giderler ve zararlar,
• olağan dışı gelirler ve kârlar
• olağan dışı gider ve zararlar

Olacak bir biçimde, birbirlerinden ayrı halde gruplara bölünür. Bunun haricinde de finansman gelirleri de ayrı bir gruptur. Ayrıca işletmenin yıl süresince elde etmiş olduğu tüm gelirler; 6 rakamı ile başlayan gelir hesaplarının alacak bölümüne, giderler ise 7 rakamı ile başlayan gider hesaplarının borç bölümüne yazılmaktadır. Ardından gelir tablosunun düzenlenebilmesi amacıyla dönem sonunda, dönem sonu envanter işlemleri tamamlanır, satılmış olan ürünlerin maliyet kayıtları yapılır. Sonrasında ise gider hesapları, yansıtma hesapları kullanılmak kaidesiyle, 6 ile başlayan gelir tablosundaki ilgili gider hesaplarına aktarılır ve de kapatılır. Son olarak da 6 ile başlamakta olan bütün gelir ve giderlere ait hesapları dönem kâr ve zarar hesabına devredilmek kaidesiyle kapatılır.

Gelir Tablosunun İlkeleri

Gelir tablosu oluşturulurken benimsenmiş belli başlı ilkeler bulunmaktadır. Bunlar:
• Gerçekleşmemiş olan satışlar, gelirler ve de karlar, gerçekleşmiş gibi veyahut gerçekleşenler ise gerçek ederlerinden fazla veya daha az gösterilmemelidir.
• Spesifik bir döneme ait satışlar ve gelirler, bunları elde edebilmek amacıyla yapılmış olan satışların maliyeti ve giderleri ile karşılaştırılmalıdır.
• Maddi ve maddi olmayan bütün duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi olan varlıklar için uygun amortisman ve de tükenme payı ayrılmak zorundadır.
• Oluşan maliyetlerin hepsi, maddi duran varlıklar, tüm stoklar, onarımlar, bakımlar ve de diğer gidere ait gruplar arasında düzgün bir biçimde dağıtılmak zorundadır.
• Arızi ve olağanüstü özelliğe sahip kâr ve de zararlar, ortaya çıktıkları dönemde tahakkuk ettirilmeli yani gerçekleştirilmeli, ancak normal faaliyet sonuçlarından da ayrı olarak gösterilmesi gerekmektedir.
• Bütün kârlardan ve de zararlardan, bir önceki dönemlerin mali tablolarında, herhangi bir düzeltme yapılmasını gerektirecek büyüklük ve özelliktekilerin dışında kalanların, dönemin gelir tablosunda gösterilmesi gerekmektedir.
• Oluşturulan karşılıklar, şirketin kârını, keyfi bir biçimde azaltmak ya da bir döneme ait olan kârı diğer döneme aktarmak için asla kullanılmamalıdır.
• Dönem sonuçlarının saptanmasıyla ilgili olarak, bir anda yapılan, değerleme esasları ve de maliyet yöntemlerinde herhangi bir değişiklik yapıldığı durumda, yapılan bu değişikliğin etkileri mutlaka açıkça belirtilmelidir.

Gelir Tablosunun İçeriği Nedir?

Gelir tablosunun içeriğin incelediğimiz zaman, herhangi bir tüzel kişiliğin spesifik bir döneme ait hareketleri ile ilgili detaylı bilgi edinmek ve de hangi asama esnasında kâr veya zararda olduğunu tespit edebilmek mümkün olacaktır. Yapılan bu incelemelerde, işletmenin aktif faaliyette bulunmuş olduğu iş alanının kârlı olduğu veya olmadığı, borç̧ yükünün toplam miktarı, eskiden gelen başka herhangi bir yükümlülükleri olup olmadığını anlamak mümkün olacaktır diyebiliriz.

Gelir Tablosunun İşlevi Nedir?

Gelir tablosunun işlevi aslında ne olduğuyla örtüşmektedir. İşletmelerin belli olan bir dönem içerisinde elde ettiği tüm gelirleri, maliyetleri, giderleri net bir şekilde görmelerine yaramaktadır. Bu durum da elbette ki işletmelerin, tabloyu yaparken belirlemiş oldukları dönem aralığı boyunca elde ettiği net karı ve de zararı rahat bir şekilde görmelerine yaramaktadır. Kısacası bu tablo sayesinde işletmeler alacağı kararlarda veya çoktan almış oldukları kararların sonucunda kar edip etmediğini veya zarar ettiyse ne kadar ettiğini, elde ettiği karı maliyetler vs. giderler çıkarıldıktan sonra ne kadar olduğunu görmüş olur ve bir sonraki adımı atmadan önce gidişat hakkında bilgi sahibi olmuş olurlar.

Gelir Tablosu Çeşitleri

Gelir tablosunun iki tür çeşidi bulunmaktadır. Bunlar hesap tipi gelir tablosu ve de rapor tipi gelir tablosudur. Hesap tipi gelir tablosunun özelliği tablonun “T” şeklinde olmasıdır. Harfin sol tarafına giderler, sağ tarafına ise gelirler yazılmaktadır. Rapor tipi gelir tablosu ise çok daha kapsamlı ve de geniştir. Bu tip tabloda düzen, hesap planı şeklinde oluşturulmuştur. Elbette ki bahsettiğimiz her iki tablo da excel kullanılarak hazırlanılabilmekte ve formüllü bir gelir tablosu da oluşturulabilmektedir.

Gelir Tablosu Nasıl Güncellenir?

Gelir tablolarının güncellenebilmesi ve de düzenlenebilmesi için öncelikli olarak dönem sonu envanter işlemlerinin tamamlanması gerekmektedir. İşletmeler gelir tablosunu oluşturarak gelir ve gidere dair hesapların kapanışı yapmadan önce bu tabloyu tekrardan yaparak güncel bir hale getirirler. Bu işlemin yapılma sebebi dönem sonunda işletmelerin elde etmiş oldukları net kar veya zarar hem bu tabloya hem de bilançoya yazılmaktadır. Kısacası gelir tablosunun güncellemesi aslında her dönem şirketlerin net karını veya zararını görebilmek için bir gelir tablosu oluşturup gerekli hesaplamaları yaparak ihtiyaç duyulan bilgilerin elde edilmesidir.