Fizibilite Nedir?

16.06.2022 

Fizibilite Nedir?

Fizibilite, oluşturulan projelerin ve girişimlerin hayata geçirilmeden önce derin bir şekilde analizinin yapıldığı süreci tanımlar. Bir proje veya girişimin başarılı olabilmesi için; yarattığı etki kadar, sürdürülebilir olması da oldukça önemlidir. Bu sebeple, fizibilite analizleriyle birlikte projenin geleceği ve sağlayacağı faydalar en uygun şekilde saptanabilir.

Tüm bunların yanı sıra hazırlanacak olan projenin getirdiği kar kadar zararları da ortaya çıkabilmektedir. Bu sebeple proje hayata geçmeden önce yapılan fizibilite analizi sayesinde olası bir zarar tablosu da çıkartılmaktadır. Böylelikle projenin ilerleyen süreçlerinde oluşabilecek olası krizlerde, hızlı bir çözüm süreci yaratılabilir.

Fizibilite Raporu Nasıl Hazırlanır?

Girişim veya proje çalışmasından önce yapılacak olan fizibilite analizi; birçok veriyi ortaya koymaktadır. Ortaya çıkan bu verileri belli bir düzen halinde listelemek, iş akışını oldukça kolaylaştıracaktır. Oluşturulan fizibilite raporu; projenizin kar ve zarar analizini içermesinin yanı sıra sürdürülebilirlik oranını da oluşturmanızı sağlar. Elde edilen verilerin işlenmesi de oldukça önemlidir. Yapılan her bir araştırma sonucunda oluşturulan öngörülerin en iyi şekilde rapora işlenmesi gerekir. Böylelikle projenin oluşturduğu avantajlar ve dezavantajlar daha görünür bir şekilde rapora yansıtılabilir.

Bir fizibilite raporu hazırlamadan önce; girişim ve projeniz hakkında net bilgiler edinmeniz gerekir. Projenin getirileri analiz edilirken; şirketin bu proje üzerindeki etkisi ve gerçekleşmesini sağlayacak olan olanakları da belirlenmelidir. Öncelikli olarak şirket ve yatırımcıların projeye uygunluğu tespit edildikten sonra, ileriki dönemlerde de devam edilebilirlik düzeyinin de ön görülmesi gerekir. Eğer bir girişimci iseniz, yatırımcınızın projenize yönelik gelecek planlarını öngörebileceğiniz verileri de raporunuza eklemelisiniz.

Eğer bir şirket olarak yeni bir proje üzerinde çalışıyor iseniz; proje için ayıracağınız bütçenin yanı sıra sağlayacağınız teknolojik olanakları, hizmet unsurları, pazarlama stratejileri ve departman yeterliliği gibi birçok konuyu da analizinize eklemelisiniz. Aynı şekilde, proje ve girişiminiz için rakip analizi yapmanız da oldukça önemlidir. Rakiplerinizin daha öncesinde, projenize benzer olarak yayınladığı çalışmaların getirdiği sonuçlardan veri elde edebilmek; projenizin kar ve zarar analizini yapmanızı oldukça kolaylaştıracaktır.

Fizibilite Türleri Nelerdir?

Fizibilite türleri; yasal, ekonomik, operasyonel, teknik ve zamansal olmak üzere 5 unsura ayrılır. Türler ayrıntılı bir şekilde incelendiğinde;
● Yasal Fizibilite: Oluşturacağınız proje veya girişimin hukuki boyutunu belirleyen analiz çalışmasıdır. Projenizin dahil olduğu yasalara göre uyumunu ölçer ve önüne çıkabilecek engellerin ortaya çıkmasını sağlar.
● Ekonomik Fizibilite: Projenin bütçe ve maliyet analizinin yapıldığı süreci kapsar. Girişimciler için ise yatırımcıların analizleri de bu fizibilite içerisine dahil edilebilir.
● Operasyonel Fizibilite: Projeniz ve girişiminiz için oluşabilecek ihtiyaçların analiz edilebilme sürecidir. Bu analizle birlikte; oluşabilecek krizlerin veya ihtiyaçların “nasıl” karşılanacağı sorusuna yanıt aranmaya çalışılır.
● Teknik Fizibilite: Projenin teknik unsurları incelenir ve ilerisinde ortaya çıkabilecek sorunlar için de öngörüler hazırlanır.
● Zamansal Fizibilite: Proje ve girişim için ayrılması gereken tüm zamanın analizi bu süreçte işlenir. Projenin planlanması, hazırlanması ve hayata geçirilmesi kadar; sonrasında işleyecek olan sürecin de bir zamansal şeması oluşturulur.

Fizibilite Nasıl Hazırlanır?

Fizibilite çalışması yapılırken, kapsamlı bir araştırma sürecinden geçilmesi gerekir. Çünkü ortaya kapsamlı bir rapor çıkabilmesinin en önemli aşaması, araştırma sürecinden geçer. Girişim ve projenizi sunacağınız pazardan, gelişiminizin etkileneceği teknik unsurlara kadar her bir aşama, en ince ayrıntısına kadar analiz edilmeli ve öngörülerden bir rapor oluşturulmalıdır.

Projenizin sunulacağı pazarın büyüklüğü ve rakiplerin çalışmaları oldukça önemli bir araştırma konusudur. Tüm bunların yanı sıra finansal kaynaklar, teknolojik gelişmeler ve idari bölümlerin tasarlanması ise projenin hayata geçmesini sağlayacak önemli unsurlar arasında yer alır. Eğer bir girişim veya Start-up projesi hayata geçirecekseniz de yatırımcı araştırması yapılması ilk ve en önemli adım olarak sayılmaktadır.

Projenin ilerisinde sağlanacak avantajların yanı sıra zarar analizi de yapılması oldukça önemlidir. Hazırladığınız proje bütçenizi aşabilir veya sunduğunuz pazardan olumsuz yanıt alma olasılığı da bulunabilir. Bu sebeple, proje öncesinde yapacağınız araştırmalar sonucunda; rakip analizi verilerini elde edebilir ve olası kar analizini çıkartabilirsiniz.

Fizibilite Ne Zaman Yapılır?

Fizibilite çalışması, projenin fikir aşamasından sonraki süreç içerisinde yapılması gerekir. Proje ve girişim için yapacağınız yatırımlardan önce elinizde bir fizibilite raporu bulunması gerekmektedir. Bu rapor sayesinde, yaptığınız yatırıma tamamıyla hâkim olacak ve olası kazanç ile kayıplarınızın bilincinde bir süreç geçirebileceksiniz.

Fizibilite Ne İçin Yapılır?

Fizibilite çalışması, projenizin sürdürülebilir olması için yürütülen bir analiz sürecidir. Bu analiz sayesinde projenizin geleceğine dair bir öngörü raporu oluşturabilirsiniz. Bu öngörü raporu; derin araştırmalar ve pazar analizi sonucunda elde edilecektir. Böylelikle doğruluk oranı yüksek olacağı için projenizin riske atılması da engellenmiş olacaktır. Projenizin sağlayacağı avantajlar ve dezavantajları belirlemek; daha rahat bir çalışma süreci geçirmenizi sağlamaktadır.

Fizibilite Çalışması Nasıl Yapılır?

Genel anlamıyla bir değerlendirme çalışması olan fizibilitenin uygulanırken işletmenin tüm yönleri ele alınarak kapsamlı bir çalışmanın ortaya konulması gerekmektedir. İstenen projenin şirketin uzun vadeli başarısı için yararlı olup olmadığını belirlemek için fizibilite çalışması; güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler analiz edilerek sunulan raporun tamamını kapsayan şekilde oluşturulmaktadır. Ayrıca bir fizibilite çalışması yardımıyla yatırımcılar rapordaki sonuçları değerlendirebilir ve uygulanan projenin yatırım değeri olup olmadığını tahmin edebilir. Bir fizibilite çalışması çok aktif bir araştırma gerektirmektedir. Bu nedenle, bir fizibilite çalışması yürütülürken, araştırma faaliyetleri sırasında olası tüm faydalı bilgiler toplanmaya çalışılır. Bu bilgiler belirli bir düzende ve amaca uygun olarak işlenir ve iletilir. Bahsettiğimiz gibi fizibilite çalışmalarında dikkate alınan detaylar çok büyük önem taşımaktadır. Çünkü bu iş sadece proje başında yapılmamaktadır. Ölçüm yöntemi olarak uygulanabilirlik ele alınmaktadır ve bu nedenle söz konusu projenin tüm süreçleri ile ilgili analizleri de içerir. Bu da fikri uygulayıp uygulamama kararını doğrudan etkiler. Bu çalışma uygulama sürecinde doğabilecek risklerin ve finalde alınabilecek sonuçların önüne geçmek için de yapılır.

Fizibilite kapsamında en çok önem bu faaliyetin raporlanmasında gösterilmektedir. Bir fikrin karlılığını doğru ve tutarlı bir şekilde ölçmek için fizibilite çalışmasının doğru bir şekilde raporlanması gerekir. Bu sebeple, ekosisteminde bu tür çalışmaları yürütecek tesis veya kişilere sahip olmayan kuruluşlar, vaka çalışmaları yürüten şirketlerden destek almaktadır. Bu firmalar fizibilite danışmanlığı, yatırım danışmanlığı, finansal danışmanlık gibi isimlerle hizmet vermektedir. Büyük danışmanlık firmaları ise bir fizibilite departmanına sahiptir.

Fizibilite çalışmalarında piyasa durumlarının da yakından takip edilmesi ve güncellemelerden haberdar olunması gerekmektedir. Fizibilite raporu hazırlanırken sektör araştırma sürecinde ele alınan konular ürün ve hizmet olmak üzere iki başlık altında incelenebilir. Rapor, üretilen ürün veya verilen hizmet hakkında spesifik bilgi ve açıklamaları içermelidir. Fizibilite araştırmalarının püf noktalarından biri de sayıların kullanılmasıdır. Araştırma sürecinde, üretime başlamak için gerekli olan hammaddelerin veya üretim ekipmanlarının bir listesi derlenmelidir. Sayısal işlemden sonra bir sonraki adım olan betimsel işlem başlamalıdır. Bir hizmetin veya ürünün pazarlama aşaması kar elde etmek için planlanmalıdır. Üretim sonrasında karşılaşılacak rakipler kimler, ürünün tahmini satış fiyatı nedir, ürünün pazarda rekabet edip edemeyeceği gibi sorular endüstriyel araştırmaların bel kemiğini oluşturur.

Fizibilite Çalışması Yapmanın Avantajları Nelerdir?

Fizibilite çalışmasıyla birlikte birçok avantaj elde edilebilmektedir;
● Öncelikli olarak, projenizin geleceğine dair önemli veriler elde edebilirsiniz.
● Proje süresince oluşabilecek olan krizlere yönelik, önceden müdahale yollarını da belirlemiş olursunuz.
● Rakip analizi yaparak, pazarda ne kadar başarı elde edebileceğinizi önceden öngörebilirsiniz.
● Finansal analizle birlikte bütçe ve yatırım oranınızı en iyi şekilde ayarlayabilirsiniz.
● Proje esnasında ihtiyaç olabilecek unsurları belirleyebilir ve öncesinden hazırlığına başlayabilirsiniz.
● Kazançlarınız ve kayıplarınızın bilincinde olarak, sürdürülebilir bir proje süreci yönetebilirsiniz.

Fizibilite Çalışmaları Kaça Ayrılır?

Fizibilite çalışmaları, yapılan analiz süreçlerine göre ilerlemektedir. Bu süreçler;
● Projenizin sunulacağı pazara ait geniş bir değerlendirme yapılmalıdır.
● Projenin kapsadığı hukuki süreçler için yasal değerlendirme yapılmalıdır.
● Yeterli kaynak analizi için teknik bir değerlendirme süreci olmalıdır.
● Kaynakların karşılanması ve diğer süreçlerin yönetilmesi için ekonomik değerlendirme çalışması yapılmalıdır.
● Yapılan ekonomik değerlendirme sonucunda finansal analiz yapılarak; bütçe ve yatırım miktarı belirlenmelidir.
● Risk değerlendirmesiyle birlikte; kar ve zarar analizlerinde yer alan belirli öngörüler rapora eklenmelidir.
● Elde edilen tüm verilerle birlikte kapsamlı bir rapor hazırlanmalı ve sonucunda projenin devamlılığına dair karar verilmelidir.

Fizibilite Raporunda Neler Yer Alır?

Fizibilite raporu içerisinde, yapılan araştırmalar ve analizlerin sonuçları yer almaktadır. Bu analizler; projenin kapsamı ve sürdürülebilir olması için gereken çalışmaları içerir. Raporda genel olarak; hukuki süreçler, ekonomik değerlendirme, pazar ve rakip analizi sonuçları, projenin geleceğine dair öngörüler, ihtiyaç olabilecek kaynaklar, olası krizlere karşı önlemler ve kazanç ile kayıp analizleri yer almaktadır.

Fizibilite Etüdü Nedir?

Fizibilite etüdü; fizibilite çalışmasının bir diğer karşılığıdır. Fizibilite etüdü tanım olarak; bir proje veya girişim öncesinde hazırlanan kapsamlı çalışmaları kapsar. Bu çalışmalar; kar ile zarar analizi ve projenin geleceğine dair öngörüleri içerir.

Fizibilite Türleri Nelerdir?

Farklı fizibilite türleri sayesinde işleyişteki farklı noktalar düzenli bir şekilde ele alınabilir ve analizin daha kolay bir hale gelmesi sağlanır. Bu sebeple 5 farklı fizibilite türünden yararlanılmaktadır. Eğer çalışma yapılan alan daha spesifik değerlendirmelere gerek duyuyorsa bu türlerden yararlanılarak daha alana spesifik analizler elde edilir. Bu kapsamda fizibilite türlerini şekildeki gibi sıralayabiliriz:

Teknik Fizibilite

Teknik fizibilite, bir kuruluşun kullanabileceği kaynaklara odaklanan bir çalışmadır. Projenin teknik kaynaklarının kapasitesini ve ihtiyacı karşılayıp karşılamadığını ölçmek için kullanılabilir. Teknik ekip tarafından sunulan fikirlerin iş sürecine uyarlanabilmesi teknik fizibilite ile belirlenir. Uygun görülen fikirlerin çalışır bir sisteme dönüştürülmesi işlemi de teknik fizibilite çalışması olarak yapılmaktadır. Ayrıca bu tür araştırmalar teknoloji, yazılım, donanım, enerji vb. tüm teknik detaylara uygulanabilir.

Yasal Fizibilite

Uygulanan projenin herhangi bir mevzuata aykırı olup olmadığı konusunda yasal fizibilite çalışmaları yapılır. Proje ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgili tüm detaylar ilgili mevzuat çerçevesinde araştırılmakta ve değerlendirilmektedir. Kanunda belirtilen şartları sağlamayan bölümler gözden geçirilecek, geliştirilecek ve mevzuata uygun hale getirilecektir. Örneğin, e-ticaret sitenizde e-posta ile pazarlama kampanyası yürütmek istiyorsanız, bu projeyi kişisel verilerin korunması, pazarlama, iletişim ve benzeri konulardaki kanunlara göre yürütmekle yükümlüsünüz. Bu yükümlülüğün yerine getirilmesi yasal fizibilite ile belirlenir.

Zamanlama Fizibilitesi

Planlama açısından incelenen zamanlama fizibilitesi en önemli çalışma türlerinden biri olarak kabul edilir. Çünkü projenin başarı açısından değerlendirilmesine ve analiz edilmesine yardımcı olan bir çalışmadır. Bu fizibilite çalışmasının ilk sonucu, projenin tamamlanma süresidir. Kuruluşun hedeflerine ulaşmasının ne kadar süreceğini bilmek, en iyi faydaları elde etmek için önemlidir. Programın fizibilitesi nedeniyle proje belirtilen son teslim tarihinden önce tamamlanmalıdır. Bir proje, yalnızca belirtilen süre içinde tamamlanırsa başarılı kabul edilir. Bu nedenle, artı ve eksi yönler için bir hata payı ile zaman tahminleri yapılır. Kâr eşiği, uygulanması tek başına bir başarı ölçüsü olmayan projeler için belirlenir. Çoğunlukla finansal olan projelerde denge noktası önemlidir. Proje maliyetlerinin ve gelirlerinin aynı noktaya ulaştığı dönemi ifade eder. Yatırımlar başlanan ilk noktasından sonra kar getirmeye başlar. Bir projenin bitiş zamanı gibi, üretime başlayacağı zaman da zamanlamanın fizibilitesine göre belirlenir.

Operasyonel Fizibilite

Kullanılabilirliğe odaklanan operasyonel fizibilite ise proje bitiminden sonra analiz edilen bir çalışmadır. Bu yöntem, tamamlanacak bir projenin potansiyel sonuçlarını tahmin etmek için kullanılır. Nihai değerlendirme kriteri, projenin firma ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığıdır. Proje hedefi ile planlanan ulaşım noktası arasındaki örtüşmenin boyutu, faaliyetin karlılığı ile değerlendirilebilir. Operasyonel fizibilite, planın uygulanmasından sonra ortaya çıkan ihtiyaçların nasıl ve ne ölçüde karşılanabileceği ile ilgilenirken, zamansal fizibilite, plan veya projenin uygulanmasından devamına kadar olası tüm zaman boyutlarıyla ilgilenir.

Ekonomik Fizibilite

Finansal fizibilite olarak da adlandırabileceğimiz ekonomik fizibilite, adından da gözlemlendiği üzere finansal verileri içeren bir çalışma türüdür. Finansal istikrarı sağlamak için her proje için bir maliyet etkinlik analizi yapılmalıdır. Bu analiz ancak bir finansal fayda tablosu yardımıyla mümkündür. Bu yöntem, proje için ihtiyaç duyulan kaynağın boyutunun yanı sıra, kaynak aktarmanın ne kadar mantıklı olduğunu da belirler. Ekonomik fizibilitenin görevi de belirlenen maliyetleri ve bu maliyetlerden elde edilen geliri belirlemektir. Proje fikri sadece finansal açıdan ele alındığından bağımsız ve objektif bir değerlendirmeye de olanak sağlar. Böylece potansiyel faydalar ve zararlar sürekli olarak değerlendirilebilir.

Fizibilite Çalışması Aşamaları Nelerdir?

Fizibilite çalışmaları yapılmadan önce planlamanın doğru çizilmesi ve bu adımlara ilişkin ilerlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple öncelikle piyasanın takip edilmesi ve olası maliyet artışlarının, satış durumlarının ve pazarların güncel halinin yakından izlenmesi gerekmektedir. Daha sonra yapılacak işlem işletmenin genel bir değerlendirmesini yapmak ve en uygun fikirlerin nasıl uygulanabileceğini belirlemek, kriterlere saygılı fikirler ortaya koymaktır. Mali değerlendirme ve bu aşamada yapılan yatırım incelemeleri sonucunda kurumun kar-zarar durumları incelenir. Bundan sonra teknolojik bir incelemeye geçilerek fikir ve projeye ilişkin makine, teçhizat ve bu teknolojik aletlerle alakalı çalışmaların ne yönde ilerleyeceği belirlenir. En son olarak hukuki incelemelerin yapıldığı fizibilite çalışmalarında projenin tabi olduğu tüzük ve yönetmelikler incelenerek bir avantaj-dezavantaj tablosu ortaya konur.

Fizibilite Çalışması Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken 3 Adım Nedir?

Fizibilite raporlarının hazırlanmasında ve fizibilite çalışmalarında dikkat edilmesi gereken birçok nokta bulunmaktadır:
1. Bu noktalara ilişkin en önemli kısım bilgilerin düzgün ve doğru bir şekilde girilmesidir. Veriler çalışmaların nereden nereye gideceğini belirleyen en önemli faktör olup tüm çalışmaların en temel kilit taşı olarak görev alır, dolayısıyla fizibilite çalışmaları için de önemli noktalardan biri bu verilerin doğru bir şekilde işlenmesi ve olası hataların, yanlışlıkların ve yanlış anlaşılmaların engellenmesidir.
2. En önemli kısımlardan diğeri ise fizibilite faaliyetleri gerçekleştirilirken pazar araştırmalarının geniş ve detaylı bir şekilde yapılarak analizlerin sınırlarının artırılmasıdır. Bu pazar araştırmalarının dikkatlice yapılması sonucunda birçok bilgiye aynı anda ulaşılacak ve araştırmalar tüm yönleriyle ele alınabilecektir. Bu doğrultuda fizibilite çalışmalarında genel anlamda da dış araştırmanın öneminin ne kadar büyük olduğunu gözlemleyebilmekteyiz. Bu pazar araştırmalarında yalnızca örnek projeler ve planlamalar incelenmemelidir, daha kapsamlı bir açıdan bakarak finansal değerler, yasal güncellemeler ve diğer teknik detaylar da yakından takip edilmelidir.
3. Ön analiz ve ön fizibilite çalışması planlamanın doğru ilerlemesi ve fizibilite raporlarının en düzenli şekilde ortaya çıkması için yapılması gerekenlerden biridir. Ön analizde eldeki verilerin değerlendirilmesi ve yeni verilere ulaşmak amaçlanır. Bu şekilde bilgi havuzu genişletilerek çalışmanın çok yönlü bir hale gelmesine olanak sağlanır.

Bununla birlikte ,Fizibilite raporu hazırlarken, elde edilen veriler doğru bir şekilde işlenmelidir. Bu verilerle birlikte projenin geleceğini etkileyecek olan önemli öngörüler oluşturulmasına dikkat edilmesi gerekir. Çünkü yapılacak olan herhangi bir hata ile projenin ilerlemesinde bir aksama meydana gelebilir.

Aynı şekilde proje içerisinde yer alan finansal bilgiler de sorunsuz bir şekilde aktarılmalıdır. Oluşabilecek bütçe hataları sebebiyle, proje içerisinde önemli bir kaynağın karşılanmaması gibi sonuçlar ortaya çıkarabilir. Yapılan tüm değerlendirme sonucunda ise “fizibil” adı verilen karlı fikirler elde edilir.

Fizibilite Danışmanlığıhakkında merak ettikleriniz için sayfamızı inceleyebilirsiniz.